Karai Kasang A Shingran Hte Gaw De Ai Dinghku

(Roma 12:2; Hebre 11:1-2; 1 Yawhan 2:15-17)

Ga Hpaw
Hkristan Dinghku nhtoi masat laban galaw ai lam gaw, Dinghku hpe gawde da ya ai
Karai Kasang a chyeju hpe shakawn shagrau na hte anhte a dinghku ni hpe mungga hte shingdaw
yu let shading sharai, n-gun la na matu rai nga ai. Dai ning (2021) na KBC Hkristan Dinghku
Nhtoi hta gaw, dinghku hte seng ai shingran ni hpe mungga hte shingdaw yu let, shading sharai
n-gun la lu u ga “Karai Kasang A Shingran Hte Gaw De Ai Dinghku” ngu ai mungga hpe hkyen
lajang da nngai.

I. Hkristan Dinghku Shingran

Shingran ai ngu ai gaw shinggyim masha a matu shangai ai kaw na lawm wa ai chyeju
atsam langai rai nga ai. Shingran mu chye ai lam nan gaw masha a sak hkrung lam hta ahkyak
dik ai lam rai nga ai. Masha gaw shingran n mu ai sha hpa mung n mai galaw nga ai. Hpaji
ninghkring ni sawk tam da ai hta ma ni ginsup na rai yang pyi, garai n ginsup yang, shawng
shingran ai lam galaw lu ai majaw she ginsup lu ai lam re nga tsun ma ai. Dai majaw kaji htum ai
bungli kaw nna, kaba htum ai bungli du hkra shingran ngu ai ra nga ai.
Dai ni kun dinghku shagu gaw shingran hte gawgap nga ai hkrai rai na ga ai. Kaning re
shingran ngu ai sha shai na ga ai. Ahkyak ai gaw, shingran langai hpe tatut hkrang n shapraw shi
yang, dai shingran gaw jaw kaja ai shingran rai sai kun? ngu ai hpe shawng dinglik yu ra ga ai.
Hkristan Dinghku Shingran hpe dinglik yu lu na matu Rom 12:2 na mungga hpe shawng
myit yu ga.

“Dai hta kaga, ndai dinghta ga a myit n hkan dagraw ai sha, Karai Kasang a mai kaja
ai, sharawng awng ai hte hkum tsup re ai myit mang lam hpe nanhte chye ginghka lu
myit ga, myit nnan lu la na hku arawn asam galai nga mu” (Rom 12:2)

Rom 12:2 hta lam kaba (2) sharin ya nga ai: (1) Hkristan ni koi ra ai lam (2) Hkristan ni
hkan sa ra ai lam. Koi ra ai lam ngu ai hta n kam n sham ai ni a myit ai lam hpe n hkan dagraw
na matu rai nga ai. Ndai gaw makau grup yin hpe yu la nna hkan galaw ai myit jasat rai nga ai.
Dai ni dinghku ni law law wa, makau grup yin na dinghku ni hpe yu nna, dai hpe tinang a
dinghku shingran shatai let gaw de chye ga ai. Ga shadawn, lu su ai/hpaji chye ai/ awng
dang/arawng aya lu ai ni hpe yu la nna shanhte zawn byin hkra shakut ai lam. Ndai zawn re ai
lam gaw, mahkra shut ai ngu n tsun mayu tim, kasi yu la ai shara gaw shinggyim masha kaw
npawt hpang ai majaw, n jaw ai ladat rai nga ai. N dum shami mungkan a arawn alai ni law law
lawm wa chye nga ai.
Hkristan ni hkan sa ra ai lam gaw Karai Kasang a mai kaja ai, sharawng awng ai lam hpe
madung dat nna, dai hpe hkrang shapraw na lam rai nga ai. Ndai gaw, Karai Kasang kaw npawt
hpang ai myit jasat rai nga ai. Karai Kasang ra ai lam hpe chye nna, dai hpe shingran shatai, dai
shingran hpe hkan shachyaw ai sak hkrung lam rai nga ai. Kam sham ai ni hku nna, dinghku hpe
gawgap ai shaloi, Karai Kasang hpabaw sharawng awng ai lam hpe mahta nna, dai hpe madung
gawgap ra ga ai.
Ndai zawn Karai Kasang a myit ra ai lam hpe madung dat let gaw de ai rai yang she
Hkristan dinghku ngu mai tsun nga ai. Kam sham ai dinghku hte n kam sham ai dinghku a shai
hkat ai lam gaw Dinghku a shingran shai ai lam re. N kam n sham ai dinghku ni gaw tinang jaw
dum ai dinghku shingran hpe byin hkra shakut ai; kam sham ai ni gaw, Karai Kasang a sharawng
awng ai lam hpe byin hkra shakut ai. Dinghke de ai bung tim, dinghku a shingran gaw shai hkat
nga ga ai. Ndai zawn shai ai lam n nga yang, Hkristan dinghku ngu tsun na yak ga ai.
Karai Kasang kaw na Dinghku shingran ngu ai hpe myit ai shaloi, Tara jahpang 29:28 hta
rawng ai mungga hpe chye na la na ahkyak ga ai.

“Makoi magap nga ai hte gaw anhte a Karai Kasang Yehowa hte seng nga ai; ndai tara
matsun nlang hte gaw, anhte hkan nang nga lu hkra, dan shapraw ya sai lam ni gaw,
anhte hte anhte a kashu kasha ni the htani htana seng nga ai” (Tara Jahprang 29:28)

Ndai Chyum daw hta Karai Kasang a sharawng awng ai lam hpe hpan (2) hku chye na
mai ai lam rawng nga ai: (1) shadan dan da sai lam (God’s revealed vision) hte (2) makoi magap
da ai lam (God’s Secret vision). Shadan dan da sai lam ngu ai shaloi, chyum laika hta ka da sai,
anhte hti hkaja la mai sai lam rai nga ai. Makoi magap da ai daw ngu ai shaloi gaw, chyum laika
kaw ading tawk n rawng ai, Karai Kasang sha chye ai daw rai nga ai.
Ndai masa hku nna Hkristan Dinghku a lam hpe myit yu ai shaloi, Dinghku hte seng nna,
Karai Kasang ra sharawng awng ai lam law law Chyum laika hta shadan dan da sai re. Anhte dai
lam ni hpe law law lang mung sharin nga ga ai. Nkau mi hpe tsun ga nga yang, Hkristan
Dinghku ngu ai gaw numsha langai hte lasha langai jawm gaw de ra ai (Ning 1:27; Mk 10:6);
prat tup jaw lup rau run nga na matu ga shaka tawn da ai lam re (Mk 10:9); kashu kasha mayat
maya na matu (Ning 1:28; Shk 127:3); kashu kasha ni hpe mungga hte bau kaba na matu (Ehp
6:4); Shada tsawra madat mara let nga na matu (Ehp 6:1-3; Ehp 5:22-29) ni lawm nga ai. Chyum
laika hta shadan da sai ndai lam ni gaw, Hkristan dinghku langai a matu n nga n mai re lam ni rai
nga ai.
Maga mi hta makoi magap da ai daw mung naw nga ai hpe dum ra ga ai. Dai gaw,
dinghku langai hte langai hpe Karai Kasang gara hku jai lang mayu nga ai ngu ai shingran rai
nga ai. Dai hpe akyu hpyi ai hte mahtai tam la ra ga ai. Ga shadawn, tinang a dinghku hpe kaning
re ai shara, kaning re ai lam yan hta jai lang mayu nga ai kun? Nawku Hpung a sasana magam
hta i? Mung masa lam hta i? Hpaji lam hta i? Ja Gumhpraw tam bram ai lam hta i? up hkang ai
lam hta i? etc,.…
Dai majaw tinang a dinghku a matu Karai Kasang a mai kaja ai lam, sharawng awng ai
lam, yaw shada lam ni hpe chye na lu hkra, chyum mungga hti akyu hpyi ai hku nna, Karai
Kasang kaw na tinang a dinghku hte seng ai shingran hpe gawgap la na mung ahkyak nga ga ai.

II. Karai Kasang A Shingran Hpe Hkrang Shapraw Na Makam Masham

Karai Kasang kaw na Dinghku shingran lu la na ahkyak ai lam tsun saga ai. Dai hta n-ga,
lu la ai shingran hpe hkrang shapraw lu ai dinghku ni tai na mung ahkyak nga ai. Karai Kasang a
shingran hpe hkrang shapraw lu na lam ngu ai hta Karai Kasang a shingran hpe mahkra hkawn
hkrang na n mai byin nga ai, raitim Karai Kasang a ga hpe ninggam hte ninggam kam sham nna,
hkan nang hkan sa shadik na makam masham gaw ra nga ai. Ndai nan makam masham ngu ai a
lachyum re lam Hebre 11:1-2 hta tsun da nga ai.

“Makam Masham ngu ai gaw, myit mada ai arai ni a lam myit mu myit hkut nga ai hte,
garai n mu yu ai arai ni a lam tau chye tawn lu ai hpe, ngu ai, rai nga ai; de a majaw
mung, moi n ani gaw, sharawng awng ai sakse hkam ya ai, lu la ma ai” (Heb 11:1-2)
 Ndai zawn re makam masham hte Karai Kasang a Shingran hpe hkrang shapraw lu ai
dinghku ni law law nga ai kaw na (3) hpe n-gun la ga.

(1) Abraham hte Sara a Dinghku

Abram hte Sarai gaw tinang a daidaw buga hta grai manu ai hku nna nga pyaw taw nga ai
dinghku rai nga ai. Raitim, Karai Kasang shaga ai nsen na nna, Karai Kasang kaw na shingran lu
ai hte tinang a buga kaw na pru nna, Karai Kasang a shingran hta dinghku hpe gaw de ra sai
(Ningpawt 12:1-3). Karai Kasang a shingran jaw ai hta “amyu kaba shatai na” “amying galu
kaba shangun na” “chyeju daju tai na” ngu ai lam ni lawm nga ai. Abram hte Sarai hpe lata la ai
lam gaw, shan a dinghku a matu sha nrai, shan a marang e “ga ntsa na masha amyu shagu
gumring gumrat lu la shajang na” matu lawm nga ai (Ningpawt 12:3). Ndai zawn grai dam lada
ai yaw shada lam hte Karai Kasang jai lang na hkyen nga ai ngu ai shingran hpe shadik lu na
matu Abram gaw shi a buga, shi a amyu, kawa a nta na pru nhtawm Karai Kasang madun na
mungdan de pru hkawm sa wa gwi ai lam gaw, makam masham a majaw sha rai nga ai (Heb
11:8)

(2) Noa a dinghku

Noa a dinghku gaw Karai Kasang a shingran hpe hkrang shapraw ai dinghku rai nga ai.
Noa a prat na dinghku law law wa n hkru n shawp ai lam hta gaw de nga ai ni rai ma ai
(Ningpawt 6:5). Kaga ni galaw ai hkan galaw ai lai masa hku rai yang, n hkru n shawp ai makau
grup yin hpe yu la nna, Noa mung shi a dinghku hpe dai zawn re shingran ni hta gaw wa na lam
sha rai nga ai. Raitim, Noa gaw Karai Kasang kaw na shingran lu la ai hte shi a dinghku hpe dai
shingran hta woi shachyaw ai hpe mu lu ga ai. Karai Kasang kaw na lu la ai matsun maroi gaw,
Sanghpaw li shachyaw na lam rai nga ai. Chyum laika hta “Noa gaw, shingrai galaw wu ai;
Karai Kasang shi hpe hkan da wu ai hte maren lam shagu shi galaw wu ai” (Ningpawt 6:22).
Ndai lam hta Noa shi hkrai madat mara ai lam hpe tsun ai n rai nga ai. Noa nta masha ni a madat
mara ai lam hpe tsun mayu ai rai nga ai. Sanghpaw li kaba shachyaw na matu gaw Noa hkrai
madat nna n mai nga ai. Nta masha yawng shang lawm yang she mai ai baw rai nga ai. Ndai
zawn garai n mu yu, n byin yu ai lam hpe galaw lu ai lam gaw, makam masham a majaw sha rai
nga ai(Heb 11:7).

(3) Yawsep yan Mari a dinghku

Ga Shaka Ningnan hta Yawep hte Mari a dinghku hpe Karai Kasang a shingran hta hkan
shachyaw ai dinghku rai nga ai. Yawsep yan Mari mung kaga dinghku ni zawn sha tinang a
shingran hte dinghku de na matu yaw shada nga sai re. Ndai zawn re aten hta Karai Kasang kaw
na dinghku a shawng lam shingran hpe hkam la lu sai. Dai shingran hta la n chye shi ai hkawn
sek Mari gaw, Chyoi pra ai wenyi atsam a majaw shi hta na-um nasin rai wa nna, Madu Yesu
hpe shangai na lam tsun sai (Luka 1:30-33). Ndai zawn byin wa ai shaloi, Yawsep yan Mari gaw
shan a shingran ni hpe tawn da nna, Karai Kasang a shingran hpe hkan shachyaw gaw de ra sai.
Mari a mahkawn ga (Luka 1:46-56) hpe hti yu ai shaloi, Mari hku nna Karai Kasang a shingran
hpe asan sha hkan dagraw la lu ai hpe mu lu ga ai: “anhte a ji wa ni hpe tsun da sai hte maren,
Abraham hte shi a kashu kasha ni hpe, prat dingsa matsan dum ai lam dum ngan a matu, shi a
shangun ma Israele hpe lanu lahku nu ai,” (Luka 1:54-55). Ndai zawn sha, Yoseph mung Karai
Kasang a shingran hpe dagraw la nna Mari hpe hkungran la ai lam rai nga ai. Ndai lam mahkra
gawk am sham ai hte madat mara ai lam hkrai rai nga ai.
III. Karai Kasang A Shingran Hpe N Shadik Lu Ai Manghkang
Kalang lang gaw Dinghku a shingran kade kaja ai lu tim, dai hpe lam amyu myu a majaw
n lu shadik mat ai ni mung nga ga ai. Karai Kasang a shingran hpe shadik na lam hta anhte
hkrum sha ai mayak ni gaw dinghta ga hpe tsawra ai myit rai nga ai.

“Dinghta ga hte dinghta ga e nga ai arai hpe, hkum tsawra myit. Marai langai ngai
dinghta ga hpe tsawra a yang gaw, dai Kawa a tsawra ai myit gaw shih ta e n rawng nga
ai. Kaning rai nme law, dinghta ga hta e nga ai, hkum shan kayut ai lam, myit marin ai
lam hte ndai prat na grang ai lam nlang hte gaw, dai Kawa kaw nna pru ai n rai; dai
gaw dinghta gak aw nna pru ai rai nga ai. Dai dinghta ga hte de a marin ai lam chyawm
gaw, lai mat lu ai raitimung, Karai Kaang a myit ai hku hpe hkan galaw ai wa gaw,
htani htana e anga nga ai.” (1 Yawhan 2:15-17)

Karai Kasang a myit ra lam hpe shadik na lam hta dingbai dingna kaba gaw (1) hkum
shan a kayut ai lam (the lust of the flesh) (2) myit marin ai lam (the lust of the eyes) (3) ndai prat
na grang ai lam (the pride of life), ni rai nga ai. Shinggyim masha a hkrat sum lam npawt gaw
ndai masum hta rai nna, ndai lam ni hpe Satan galoi mung jai lang ai hpe mu lu ga ai.
Adam yan Ewa hpe gunglau ai shaloi mung ndai lam (3) hku gunglau ai hpe mu lu ai.
“Hpung dai gaw sha na matu mai kaja ai mung, myi a matu yu chyoi nga ai mung, hpaji lu la na
matu sharawng awng ai hpun rai nga ai mung, dai numsha gaw mu wu jang, dai hpun hta na asi
di sha wu ai: madu wah pe mung shi agaw jaw wu ai rai nna, shi mung sha wu ai.” (Ning 3:6)
Satan wa gaw Madu Yesu hpe gunglau ai shaloi mung ndai lam masum hku rai nga ai.
(Luka 4:1-12); Satan gunglau ai hta (1) Lusha (Luka 4:3); (2) Myi -Mungkan ga na tsawm htap
lam (Luka 4:5-7); (3) Arawng Aya/grang ai lam (Luka 4:8-11). Raitim, Madu Yesu gaw ndai
lam hta n hkrat sum ai sha awng dang sai re.
Kasa 5:1-10 hta mu lu ai Anani hte Sahpira dinghku gaw Karai Kasang a shingran hta n
lu hkan shadik ai dinghku rai ma ai. Labau hku yu dat ai shaloi, dai ten gaw, Hkristan nawku
hpung ningnan hpang wa ai ten rai nna, tinang lu ai sutgan hpe arang shatai let, Karai Kasang a
mungdan gawde na matu Karai Kasang dai ten na kam sham ai ni hpe shingran jaw ai hte dai hpe
galaw nga ai aten re (Kasa 2:44-45). Ndai zawn re ai nawku hpung a shingran hpe chye na nga
ninglen, ja gumhpraw hpe tsawra ai agung alau shang nna, shan a ga dachyawk dut ai gumhpraw
kau mi ip da nhtawm, mahkra rai sai ngu bai masu re ai yubak a majaw, lani mi hta sha madu wa
hte madu jan lahkawng yan kadawng si mat ai hkrum sai.

Ga Hpungdim
Hkristan dinghku ngu ai shaloi, anhte a byin mayu ai dinghku shingran ni hpe chyu
shadik shatup nga ai hku n re ai sha Karai Kasang a shingran hte gaw de nga ai dinghku tai na
ahkyak ga ai. Tinang a dinghku hpe Karai Kasang gara hku jai lang mayu ai hpe akyu hpyi
mahtai tam ra ga ai. Karai Kasang jai lang mayu ai shingran hpe lu la ai shaloi, tinang a shingran
ni hpe kau tawn da nna, Karai Kasang a shingran hta kam sham ai hte hkan hkawm ra ga ai. Ndai
zawn hkan hkawm ai lam hta agung alau amyu myu hkrum na ga ai. Dai hpe tawt lai lu yang she
Karai Kasang a shingran hta hkawm sa lu na ga ai. Karai Kasang a shingran hte gaw de ai
dinghku ni tai hkra akyu hpyi ap nawng let shakut nga ga law.

Rev. Dumdaw Naw Din (KTCS, Nawng Nang)

*KBC Hkristan Dinghku Bat Mungga (Nov 14, 2021)