1

HKRUNG RAWT AI A CHYEJU PAHKAM

Geseman ngu ai lachyum gaw sau rin ai htum rin ngu ai re. Yerusalem mare gaw
kawng ntsa e gaw gapda ai rai nna lamu gag yip ai. Lu su ai ni gaw Tsan Lun bum lagaw n
hkap hkan lamu ga mari nna nam pan sun, nam si sun ni galaw ma ai. Geseman sun gaw dai
Tsan Lun sun lagaw hta nga ai sun re. Dai de du na matu Yerusalem mare kaw na yu wa let
Kedron hka shi lwi ai kadit hkam wang hpe lai di sa wa ra ai.Yesu Hkristu a hkrung rawt ai
lam gaw si hkrung si htan a hpung shingkang (power) kaw na lawt lu ai hte, asak hkrung lam
ningnan hpe jaw ya ai lam rai nga ai.
Rom 6:9
 Hkrisatu hte rau si hkam ga yang gaw, anhte Shi hte rau mung hkrung nga lu na ga ai,
ngu nna anhte kam sham nga ga ai.
I Kor 15:53-54
 Ndai hten mat chye ai gaw n hten n mat chye ai dagraw lu na ra ai; n dai si mat chye aimung,
n si n mat chye ai, dagraw lu na ra ai. 54 Ya ndai hten mat chye ai gaw, n hten n mat chye ai
dagraw nga ai hte, ndai si mat chye ai mung, n si n mat chye ai gaw dagraw ngut yang she, Si
hkrung sihtan gaw padang e gamaw mayu kau ai hkrum nu ai, nga nna ka da nga ai hte maren
dik wa na ra ai.
II Kor 5:4
 Ndai sum hta e naw nga nga ai ni anhte gaw, lit hpe gun hpai let a madai nga ga ai rai nna,
ndai sum hpe anhte kun di kau mayu ga ai n re ai sha, si mat chye ai gaw asak hkrung ai
hta lup mayu kau ai hkrum u ga, hkum hkrang nta hpe dagraw na mahtang ra nga ga ai.
I Pet 1:3-4
Si mat ai ni kaw na, Yesu Hkristu a bai hkrung rawt wa ai a marang e, hkrung nga ai myit
mada shara hte, n run n hten ai awu asin n re ai, n wai n mat ai Sali wunli hpe hkam la lu na
matu, shi a galu kaba ai chyeju majaw, shi anhte hpe bai shangai mi ai. Ga Shaka dingsa prat
hta, hta ni hta na asak ngu ai hpe asan sha n chye na ma ai. Kam sham ai ni hkrungrawt ai hte
si hkrung si htan a daru magam hpung shing kang kaw na lawt lu na (sh) n hkru n kaja ai ni
tara je yang hkrum na ngu ai hku sha kam ma ai (Dani 12:2; Sh.K 49:14-14). Yesu Hkrsitu a
si hkam ai hku nna she, K.K gaw hkrung rawt wa ai asak ngu ai hpe hpaw shadan dan ai re (II
Tim 1:10; Heb 2:14-15). Yesu Hkrsitu a aten hta pyi Yuda nkau mi hte Saduke ni hkrung
rawt wa na lam hpe n kam ma ai (Mahte22:23). Si hkrung si htan gaw Yubak mara a majaw
byin pru wa ai re ai majaw, yubak mara kaw nna hkyehkrang la ai lam gaw si hkrung si htan
hpe awng dang ai lam rai ra ai. Yesu Hkristu a si hkam ai hte bai hkrung ai lam gaw yubak
mara hte si hkrung si htan hpe awng dang ai lam rai nna, Shi hpe kam sham ai ni mung yubak
mara hte si hkrung si htan kaw na hkye la ai hkrum na ga ai (Rom 4:24-25; 6:8-10; 8:11;
IKOr 15:26, 54-57). K.K gaw shinggyim masha hpe hpan da ai shaloi hkum hkrang hte wenyi
lahkawng yan rau rai nga ai wa hku hpan da ai re. Shinggyim masha a jahtum gaw si ai kaw
htum na n re, hkum hkrang bai hkrung rawt nna jahtum na tara je yang ai lam hkrum na re.
(Yawhan 5:29 kaja ai lam hkan galaw ai ni gaw asak hkrung ai a bai rawt ai de, n shawp ai
lam hkan galaw ni gaw, tara daw dan hkrum ai a bai rawt ai de, pru lu na mara ai. Kasa
24:15 shanhte myit mada ai hte maren, ngai mung, ding man ai ni hte n ding n man ai ni a
matu, bai hkrung rawt wa na lam nga ai, ngu nna K.K hta myit mada nga nngai).

YESU SI HKAM AI LAM

Ad 30 April 7 ya hta re. Roma ni a htung hta wudang ntsa jen sat na wa hpe labu
palawng shawng raw kau ya ai. Shingma de kayin shangun nna, hpun shadaw hta sum ri hte
gyit nna gum da shangun ai. Dai nrai jang mung hpun pyen pa kaw shagum up galeng
shangun nna sum ri hte gyit ma ai. Dai hpang shanhpyi hpe rep da ai sum ri ni hta hkye (sh)
hpri (sh) nlung kaji ni gyit da ai, chya put hte gayet ma ai.Yesu hpe mung dai zawn gayet ma
ai. Pilat a tara je yang ai gawk kaw nna, Golagota {(Hebre ga) Latin hku (karani)}
kawng{ Masha baw hte bung ai majaw masha baw ngu shamying ma ai. Yuda ni gaw Adam
a baw hpe lup da ai shara re ngu shamying ma ai} du hkra meter 500, 600 (Guide 660); lagaw
lahkam 1321 daram tsan ai. Yesu gaw lam htum hkra Udang n lu hpai ai. Roma hpyen la ni
 2

gaw makau na masha Kureni mare (Africa na) na Simon hpe hpai shangun ai re. Simon gaw
Yerusalem de sa sa re ai hpaga la rai na re nga ma ai (Mt 27:32; Mk12:21; Lk 23:26). Udang
kaw lata hpe hpri gayet noi da yang, lata je mat wa na tsang ai majaw, lagaw mara shara
magalaw nna, lagaw kaw ma hpri gayet ma ai. Yesu gaw hpri gayet hkrum dat ai hte ‘Wa e
shanhte a mara dat kau ya mu: shanhte galaw ai lam hpe shanhte n chye nga ma ai (LK
23:34)’ ngu akyu hpyi ya wu ai. Wu dang ntsa jen hkam ra nga ai aten du hkra pyi ‘hkaw
hkam ngu tsun nna sum hkam ra ai wa (sh) hpa n dang di ai wa, masha ni hpe hkye la na
wa nga nga ning len tinang hkum tinang n hkye la lu ai wa, ngu tsun asawng ai hkrum wu ai
(Mt 27:39-44; MK 15:29-32; LK 23:35-37). Manga ya jahpawt hkying 9 Am(third hour) hta
u dang hta jen hkrum ai (MK 15:25). Yuda ni hta shani nayi hkum 12 hpe jahpawt hkying 6
kaw na shana de hkying 6 du hkra hpe masat ma ai. Shani hkying 12 hta n sin chyip rai mat
nna, yup tung zawn rai mat ai gaw hkying hkum 3 na ai (Mt 27:45; MK15:33; LK 23:44).
Shana de hkying 3 daram hta ngut mat Sali ai  (Yawhan 19:20) ngu tsun nna akyu hpyi wu
ai ‘Wa e, nye a Wenyi na lata hta ngai ap ya de ai’ nga nna nsen kaba hte jahtau wu ai;
shing nga tsun ngut jang, shi nsa hti mat ai (LK 23:46). Shing rai byin ai lam hpe hpyen latsa
up ai bu wa mu wu yang, gaja wa teng teng ndai wa gaw ding man ai wa rai nga ai, nga nna
K.K hpe shagrau shaa wu ai ( Lk23:47). Yesu hpe sat ai nhtoi a hpang shani gaw shalai wa ai
poi galaw na 6 ya (Yuda laban) shang na re ai majaw, Laban rai n shang shi yang wu dang n
tsa na jahkrat ra ai. La ma rai n si yang gaw lagaw ni gayat daw ya ma ai. Yesu gaw si mat sai
re majaw lagaw n gayat hkrum ai. Roma hpyen la langai Yesu si sai re ai hpe hkrak chye lu
na matu karep kaw n ri hte galun yu ai shaloi sai hte hka lwi pru wa ai (Yaw han19:31-35).
Arawng lu nna rung aya lu ai hte K.K a mungdan hpe myit mada nga ai Aramahtia mare na
Yosep gaw Pilat kaw hpyi nna, Yesu a hkum tsawp hpe lachyit sumpan hte ahkyeng kayawp
n htawm, kadai hpe mung rai n bang yu ai, nlung hta krawk da ai lup hta bang tawn da wu ai
(LK 23:50-53). Dai lup hpe marai 20 daram hte shachyai la ra ai n lung hte pat tawn da ma ai.
6 ya ngu ai Yuda ni a laban nhtoi hta Yesu lup hta naw rawng nga ai.7 ya ngu ai, dai ni na
Hkristan ni a laban nhtoi jahpawt jau jau htaYesu hkrung rawt ai re.

Hkrung Rawt Ai Hpang Hkum Shadan Dan Ai Lam

(1) Lup makau kaw Magadala Mari hte kaga Mari yan hpe hkum shadan dan ai (Mt
28:1,8; MK 16:1-8; LK 24:1-9; Yawhan 20:1-18).
(2)Petru hpe shadan dan ai (Lk 24:34).
(3) Emau mare de sa ai lam kaw sape lahkawng hpe hkum shadan dan ai (LK 24:13-30).
(4) Htawma n nga ai aten hta sape ni hpe shadan dan ai. Htawma n kam ai majaw Htawma
nga aiaten kalang bai sape ni a man e shadan dan ai (Yawhan 20:24-29).
(5) Tiberi nawng makau e sape ni hpe shi hkum madun dan ai (Yawhan 21:1).
(6) Sape 11 Galile mung na bum de, Yesu hkang da ai hte maren lung mat wa ai aten shadan
dan ai (MT 28:16-20).
(7) Nhtoi 40 ya laman e kam sham ai sape ni kaw shi hkum sa pru dan dan di mu ai (Kasa
1:3).

Yesu A Hkrung Rawt Wa Ai Lam Kaw Na Jaw Ya Ai Pahkam

Yawhan 11:25 hta Yesu gaw, ‘Ngai gaw bai hkrung rawt ai lam hte asak hkrung ai
lam rai nga nngai: 26 Ngaihpe kam sham ai wa gaw, si mati mung ahkrung nga na ra ai: asak
hkrung nna ngai hpe kam sham ai wa kadai mung, si ai galoi mung n hkrum na ra ai. Yesu
dinghta sasana bungli galaw ai aten hta si hkam na re ai lam hte bai hkrung rawt na lam
shawng tsun dan da sai re (Marku 8:31; 9:9,31; Yawhan 2:19-21). Rai timung, sape ni dai
lam ni hpe n chye na ma ai. Yesu bai hkrung rawt ai hkrum hkrang hte shanhte hpe
sa jahkrum ai shaloi she hkum hkrang hte hkrung rawt ai lam hpe chye na ma ai (Luka 24:39-
43; Yawhan20:20-27; I Kor 15: 4-7). Rai ti mung Yesu a hkum hkrang gaw mi na hta lak lai
ai hku galai shai mat sai. Mabyin n kau mi hta shi a hkum hkrang hte shadan dan ai rai tim
 3

manang n kau mi n matsing mat ai hkum hkrang re (Luka 24:30-31,36-37; Yawhan 20:14-15;
21:4,12). Mabyin nkau mi hta gaw sape ni atsawm matsing ai hpe mu lu ai (Mahte 28:9;
Yawhan 20:26-28).Yesu a hkrung rawt ai hkum hkrang gaw mi na raw mung mai rai nga ai.
Luka 24:41-43 hta sape ni a man e nga ka kang sha ai. Shi myit ra ai hku shi a hkum hkrang
hpe shadan dan mayu tim mai ai, nmu mada na hku di tim mai ai (Luka 24:31; Yawhan
20:19,26; Mahte 18:20). Chyinghka la da ai nta de mung shang lu ai. Shi hkum hpe hpang
jahtum kam sham ai ni hpe shadan dan ngut ai hpang sum sing lamu de shalun la hkrum sai;
dai hku bai du sa na ra ai (Kasa 1:3,9-11).

1. Yesu a hkrung rawt ai lam gaw sape ni a myit shuk myit yak ai lam hte hkrit tsang ai myit
hpe kam hkrapahkam jaw ya ai hte n den marai jaw ya sai. Asak hkrung ai Karai re ai hpe
sakse madun sai (Kasa2:14,36; 4:13,18-20,29-31; 5:27-29). { 1. Israela ni Meshia hpe ala ai
shaloi mungkan a mung masa lai lenhku up ai hkaw hkam, sut gan arung arai law law lu la
wa hkra woi awn ai hkaw hkam hku myit mada aire. Yesu Hkristu shi nan hkrang shapraw
dan nga ai Meshia gaw shinggyim masha ni a myit masin hpe uphkang ai hkaw hkam ngu ai
lam rai nga ai. 2. Greek ni Aristotle, gnostic, Docetic}.

2. Si hkrung si htan hpe awng dang ai hte hkye hkrang la lu ai ngu ai pahkam hpe jaw ya nga
ai. Sape nimung dai lam hpe sakse hkam ya mu ai (Luka 24:46-48; Kasa 2:24,32; 5:30-31;
10:39-43).

3. Yesu gaw hkrung nga ai hte, dinghta shinggyim hkum hkrang dagraw let shi galaw hpang
kau da saimagam bungli ni hpe kam sham ai sape ni hte matut galaw nga ai (Kasa 3:15-16;
4:10; Yawhan 14:12-18).

4. Kam sham ai ni yawng hkye hkrang la ai hkrum lu ai (Ehpesu 2:5-6; SHingran 1:17-18).

5. Kam sham ai ni Yesu Hkristu hte kahkyin gumdin ai a marang e Yesu a hkrung rawt ai
asak hkrung lam hpe hkam la lu ga ai. K.K a daru magam hpung shing kang gaw Yesu
Hkristu a hkrung rawt ai asak hkrunglam nnan hta bungli galaw nga ai zawn, Yesu hte
kahkyin gumdin nga ai kam sham ai hpung masha ni hta mung bungli galaw nga ai.

6. Kam sham ai ni gaw Yesu hte rau yubak mara hpe awng dang lu ai asak hkrung lam
ningnan hpe lu lashangun nga ai (Roma 6:6-11,13; 7:4; 8:10; Ehp 1:19-20; Phil 3:10).

Du na ra ai aten na hkrung rawt na lam

Dai ni na anhte kam sham ai hpung masha ni bai hkrungrawt na shaloi na hkum
hkrang gaw kaning re ai hkum hkrang rai na, ngu ai hpe tup hkrak gaw n chye luga ai. Rai ti
mung, n hten n mat ai, hpung shingkang rawng ai, sumsing mungdan hte htap htuk ai
hkumhkrang rai na re ngu ai hku sha chye lu ga ai. N dai dinghta hkum hkrang hte shai na, rai
tim marai hkum langai sha rai na re (Yawhan 6:40). Kasha wa hpe mu nna kam sham ai
wa kadai mung, htani htana asak lula na gaw, nye Wa a myit ra ai hku rai nga ai: ngai mung
hpang jahtum na nhtoi hta, dai wa hpe sharawt na we ai, ngu nna shanhte hpe tsun mu ai.; I
Kor 15: 52 hpang jahtum na pahtau ngoi ai shaloi e, akajawng sha, myi grip mi hta e anhte
yawng hte gaw lai mat na ra ga ai: dai pahtau gaja wa ngoi wu na ra ai rai nna, si mat ai ni
gaw n hten n mat chye ai sha bai hkrung rawt wa na ma ra ai hte, anhte lai mat na ra ga ai. :53
ndai hten mat chye ai gaw, n hten n mat chye ai dagraw lu na ra ai; ndai si mat chye ai mung,
n si n mat chye ai, dagraw lu na ra ai.)(I Kor 15:49 Dinghta ga a gawng shing-yan hpe anhte
gun nga ai hte maren, sumsing lamu a gawng shing-yan hpe mung anhte gun na ra ga ai).
(Phil 3:21 Shi gaw arai yawng mayawng hpe tinang a npu e tawn da lu ai atsam shachyen nga
ai hte maren, anhte a grit nga ai hkum hkrang hpe ningnan galai nna, shi a hpung shingkang
rawng ai hkum hkrang hte bung hkra, shachyaw jahtap na ra ai). Hkristan ni a hpang jahtum
 4

na hkrung rawt ai lam a myit mada ai lam gawYesu Hkristu hte bung ai hkum hkrang hku
galai shai mat wa ai wa tai na matu re ( I Yawhan 3:2; Roma8:29; II Kor 3:18).

By,
Rev. Dr. Lahpai Awng Li