EPPA4513

PERCUKAIAN LANJUTAN

KULIAH 2:

AUDIT CUKAI

Norul Syuhada Abu Hassan (syuhada@ukm.edu.my)

Pengenalan

Sistem percukaian Malaysia telah memasuki era

"Sistem Taksiran Sendiri' bagi syarikat bermula pada
tahun taksiran 2001 dan individu pada 2004.

Di bawah sistem ini, pembayar cukai perlulah

memahami akan polisi dan peraturan yang telah
ditetapkan oleh LHDN.

Pihak LHDN pula telah mewujudkan satu sistem

polisi yang memantau akan perjalanan sistem tersebut.

Norul Syuhada Abu Hassan (syuhada@ukm.edu.my)

 Untuk melaksanakan sistem taksir sendiri dengan
lebih berkesan, LHDN menguatkuasakan Audit
Cukai (Tax Audit) dan Siasatan Cukai (Tax
Investigation).

Bagi melancarkan perjalanan audit dan

penyiasatan cukai, LHDN menyediakan
Rangkakerja Audit Cukai (kemaskini 2009) dan
Rangkakerja Siasatan Cukai, (kemaskini 2020).

Norul Syuhada Abu Hassan (syuhada@ukm.edu.my)

Audit Cukai

Norul Syuhada Abu Hassan (syuhada@ukm.edu.my)

 Definisi Audit Cukai
Ialah pemeriksaan buku, rekod dan dokumen
perniagaan termasuk dokumen peribadi pembayar
cukai untuk pastikan:
1. Pendapatan telah dilaporkan,
2. Pendapatan yang dilaporkan adalah betul, dan
3. Cukai telah dikira serta dibayar,
mengikut undang-undang dan peraturan
percukaian.

Norul Syuhada Abu Hassan (syuhada@ukm.edu.my)

 Objektif Audit Cukai
1. menggalakkan pematuhan secara sukarela terhadap
undang2 dan peraturan percukaian dan mempastikan
kadar pematuhan cukai yang lebih tinggi dicapai di
bawah Sistem Taksir Sendiri.

2. Pegawai audit perlu mempastikan bahawa pendapatan

yang betul telah dilaporkan dan cukai telah dibayar
mengikut undang2 dan peraturan percukaian.

3. Aktiviti audit cukai adalah salah satu pendekatan

LHDNM untuk memberi pendidikan serta pendedahan
kepada pembayar cukai terhadap tanggungjawab dan
kewajipan mereka di bawah peruntukan ACP.
Norul Syuhada Abu Hassan (syuhada@ukm.edu.my)
Di bawah STS, audit cukai adalah aktiviti utama LHDNM
bagi meningkatkan pematuhan cukai secara sukarela.

Seseorang pembayar cukai boleh dipilih untuk diaudit

pada bila-bila masa.

Walau bagaimanapun, sekiranya seorang pembayar cukai

telah dipilih untuk diaudit

Ia tidak bermaksud pembayar cukai

tersebut telah melakukan kesalahan

Norul Syuhada Abu Hassan (syuhada@ukm.edu.my)

 PERUNTUKAN UNDANG-UNDANG
ACP 1967 untuk Audit Cukai
Seksyen Penerangan

78 Kuasa meminta penyata khusus dan pengemukaan buku tertentu.

79 Kuasa meminta penyata akaun bank dan sebagainya.

80 Kuasa mengakses bangunan, dokumen dan sebagainya.

81 Kuasa meminta maklumat.

82 Kewajipan menyimpan rekod dan mengemukakan resit.

99 Hak merayu.

100 Lanjutan masa bagi rayuan.

101 Kajian semula oleh Ketua Pengarah.

102 Penyelesaian rayuan.

112 Kegagalan mengemukakan borangnyata atau memberi notis.

Norul Syuhada Abu Hassan (syuhada@ukm.edu.my)

 PERUNTUKAN UNDANG-UNDANG
ACP 1967 untuk Audit Cukai
Seksyen Penerangan

113 Borangnyata yang tidak betul.

116 Kesalahan menghalang pegawai.

119A Kegagalan menyimpan rekod.

120 Kesalahan-kesalahan lain.

138 Perkara-perkara tertentu dianggap sebagai rahsia.

138A Ketetapan umum.

140 Kuasa untuk tidak mengambil kira transaksi tertentu.

141 Kuasa mengenai transaksi tertentu oleh bukan pemastautin

Norul Syuhada Abu Hassan (syuhada@ukm.edu.my)

 LAIN-LAIN PERUNTUKAN
UNDANG-UNDANG

• Akta Cukai Keuntungan Harta Tanah 1976.

• Akta Petroleum (Cukai Pendapatan) 1967.
• Akta Penggalakan Pelaburan 1986.
• Akta Setem 1949.
• Akta Cukai Aktiviti Perniagaan Luar Pesisir
Labuan 1990.
• Akta-akta lain yang ditadbir oleh LHDN.

Norul Syuhada Abu Hassan (syuhada@ukm.edu.my)

 JENIS-JENIS AUDIT

Audit Audit
meja luar
Jenis-
jenis
Audit

Norul Syuhada Abu Hassan (syuhada@ukm.edu.my)

Audit Meja
Audit meja dijalankan di pejabat LHDN.
Ia melibatkan isu-isu yang mudah atau pelarasan
cukai yang boleh diselesaikan melalui surat
menyurat.
Pembayar cukai mungkin dipanggil ke LHDN untuk
ditemuduga sekiranya maklumat lanjut diperlukan.
Secara umum, audit meja melibatkan pemeriksaan
ke atas semua maklumat pendapatan dan
perbelanjaan serta pelbagai jenis tuntutan yang
dibuat oleh pembayar cukai dalam borangnyata
cukai pendapatan.
Norul Syuhada Abu Hassan (syuhada@ukm.edu.my)
 Bagi kes-kes tertentu, kes audit meja boleh
dirujuk untuk tindakan audit luar.
Dalam keadaan tersebut, pembayar cukai akan
dimaklumkan melalui surat pemberitahuan
lawatan audit sebagaimana proses biasa permulaan
sesuatu tindakan audit luar dijalankan.

Norul Syuhada Abu Hassan (syuhada@ukm.edu.my)

Audit Luar
Audit luar dijalankan di premis pembayar cukai.
Ia melibatkan semakan rekod-rekod perniagaan dan
juga rekod bukan perniagaan pembayar cukai.
Bagi kes perniagaan milik tunggal dan perkongsian,
sekiranya rekod perniagaan tidak disimpan dengan
lengkap, semakan boleh melibatkan pemeriksaan rekod
bukan perniagaan pembayar cukai seperti penyata bank
persendirian dan sebagainya.
Biasanya pembayar cukai akan dimaklumkan
terlebih dahulu sebelum lawatan audit luar
dijalankan.
Norul Syuhada Abu Hassan (syuhada@ukm.edu.my)
Tahun Bilangan penyelesaian kes audit Penalti Perbezaan
Syarikat Bukan Jumlah (RM (%)
syarikat ‘billion)
(individu)

2015 138,203 1,576,709 1,714,912 9.843 +119.9

2014 98,615 1,777,317 1,869,932 4.477 -11.2

2013 83,093 1,674,827 1,757,920 5.041 +53.2
2012 79,688 1,855,390 1,935,078 3.290 +22.9
2011 79,642 1,831,271 1,910,912 2.676 -

Norul Syuhada Abu Hassan (syuhada@ukm.edu.my)

Pemilihan Kes Audit Cukai

Pemilihan kes audit cukai dijalankan melalui

sistem komputer berasaskan kepada kriteria
penilaian risiko.
Juga dilakukan berasaskan kepada pelbagai punca
maklumat yang diterima.

Norul Syuhada Abu Hassan (syuhada@ukm.edu.my)

Asas Pemilihan Kes Audit Cukai
Pemilihan melalui kriteria penilaian
risiko

Maklumat yang diterima daripada pihak

ketiga

Pemilihan berasaskan industri-industri

tertentu

Pemilihan berasaskan isu-isu khusus bagi

kumpulan-kumpulan pembayar cukai
tertentu

Pemilihan berasaskan lokasi

Norul Syuhada Abu Hassan (syuhada@ukm.edu.my)
 Contoh : Laporan Tahunan LHDN 2016
• Sasaran kes-kes berpotensi menghasilkan amaun (RM)
penyelesaian yang tinggi juga seperti industri
perkhidmatan, perdagangan dan pembinaan.

• Mempertingkatkan tindakan audit kepada fail

Perusahaan Kecil dan Sederhana (SMEs)

• Mempertingkatkan tindakan ke atas pembayar cukai

yang terlibat dengan transaksi e-Dagang (jalin kerjasama
dengan platform online)

• Mempertingkatkan tindakan audit kepada kes individu

perniagaan tunggal dan perkongsian
Norul Syuhada Abu Hassan (syuhada@ukm.edu.my)
Norul Syuhada Abu Hassan (syuhada@ukm.edu.my)
Proses Audit Luar

Tempat Audit Permulaan Lawatan

Audit Audit

Penyelesaian Semakan
Audit dan Rekod
Rayuan

Norul Syuhada Abu Hassan (syuhada@ukm.edu.my)

1) Tempat Audit
Di premis perniagaan pembayar cukai.

2) Permulaan Audit
Pembayar cukai yang dipilih untuk diaudit akan
diberitahu melalui surat.
Lazimnya pengesahan lawatan akan dimaklumkan
melalui telefon terlebih dahulu.
Selain dari tarikh lawatan, surat pemberitahu
mencatatkan rekod-rekod yang perlu disediakan
untuk diaudit serta nama-nama pegawai yang akan
menjalankan tugas audit.

Norul Syuhada Abu Hassan (syuhada@ukm.edu.my)

3) Lawatan Audit

Biasanya bermula dengan temuduga.

Pegawai audit bertemu dengan pembayar cukai dan
berbincang berhubung dengan audit secara umum.
Pembayar cukai akan ditanya beberapa soalan
berhubung dengan aktiviti perniagaan, sistem
perakaunan dan simpanan rekod.
Dalam proses audit, pegawai yang mengendalikan
rekod-rekod perniagaan pembayar cukai juga akan
turut ditemuduga.

Norul Syuhada Abu Hassan (syuhada@ukm.edu.my)

4) Semakan Rekod
Aktiviti utama audit ialah menyemak rekod-rekod
perniagaan pembayar cukai.

Panduan berhubung dengan simpanan rekod boleh

diperolehi dari LHDN melalui:
Ø Ketetapan Umum LHDN No. 4/2000: Penyimpanan Rekod
Yang Mencukupi (Syarikat dan Koperasi)
Ø Ketetapan Umum LHDN No. 5/2000: Penyimpanan Rekod
Yang Mencukupi (Individu & Perkongsian)
Ø Ketetapan Umum LHDN No. 6/2000: Penyimpanan Rekod
Yang Mencukupi (Orang Selain Daripada Syarikat Atau
Individu)
Ø Buku Panduan Penyimpanan Rekod Bagi Perniagaan (STS-
BK 4) Norul Syuhada Abu Hassan (syuhada@ukm.edu.my)
Rekod-rekod ini akan disemak di premis perniagaan
dan biasanya akan mengambil masa, bergantung
kepada jumlah rekod-rekod yang akan disemak.

Pegawai audit tidak dibenarkan menggeledah dan

merampas rekod-rekod pembayar cukai.

Walau bagaimanapun sekiranya terdapat rekod-rekod

yang perlu diambil, kebenaran akan diperolehi
terlebih dahulu dan rekod-rekod yang diambil
akan disenaraikan.

Norul Syuhada Abu Hassan (syuhada@ukm.edu.my)

 Pembayar cukai boleh menyemak rekod-rekod
tersebut dan membuat salinan jika perlu.

Pegawai audit hendaklah dibenarkan melihat stok

dan peralatan perniagaan secara fizikal bagi
mengesahkan tuntutan yang dibuat oleh pembayar
cukai.

Norul Syuhada Abu Hassan (syuhada@ukm.edu.my)

Senarai rekod yang akan disemak:
Rekod Perniagaan
Penyata bank
Rekod pembelian harta
Rekod perbelanjaan peribadi
Kenyataan lain sebagaimana yang diperuntukan
dalam Seksyen 79 ACP 1967.

Kegagalan untuk menyimpan rekod yang mencukupi

dan lengkap adalah satu kesalahan di bawah Seksyen
119A ACP 1967.

Norul Syuhada Abu Hassan (syuhada@ukm.edu.my)

5) Penyelesaian Audit dan Rayuan
1. Selepas kerja pengauditan, pegawai audit akan
menyediakan laporan dan mendapatkan kelulusan
daripada Pengurus Audit Cawangan berkenaan isu-isu
audit yang ditemui.

2. Pembayar cukai akan dimaklumkan mengenai

penemuan audit yang meliputi perkara-perkara
berikut:
• Isu-isu audit yang dibangkitkan;
• Sebab dan rasional tentang isu-isu yang dibangkitkan;
• Jumlah cadangan pelarasan cukai (jika ada) dan tahun-
tahun taksiran yang terlibat.
Norul Syuhada Abu Hassan (syuhada@ukm.edu.my)
5) Penyelesaian Audit dan Rayuan
• Sekiranya terdapat pelarasan cukai à surat pemberitahuan
cadangan pelarasan cukai yang terperinci dan sebab-sebab
pelarasan dibuat akan dikeluarkan. (Pembayar cukai akan diberi
peluang untuk memberi pandangan dan penjelasan berkenaan
dengan penemuan audit dan cadangan pelarasan cukai yang
dikemukakan).
18 hari bukan 14 hari
Jika tidak ada bantahan dalam tempoh 14 hari, LHDN
beranggapan pembayar cukai telah bersetuju dengan pelarasan
dan notis taksiran cukai dikeluarkan berserta dengan penalti di
mana berkenaan.

Sebarang rayuan selepas itu hendaklah dibuat melalui Borang Q

kepada Pesuruhjaya Cukai Pendapatan di dalam tempoh 30 hari.
Walaupun rayuan dibuat, cukai seperti yang ditunjukkan di
dalam notis taksiran pindaan perlu dijelaskan terlebih dahulu.
Norul Syuhada Abu Hassan (syuhada@ukm.edu.my)
Tahun Taksiran yang diaudit

Secara umumnya, audit cukai yang dijalankan

meliputi 1 hingga 3 tahun taksiran bergantung
kepada fokus audit yang telah ditetapkan.

Walau bagaimanapun, tahun-tahun taksiran yang

diliputi dalam audit cukai boleh dilanjutkan melebihi
tempoh yang dinyatakan seperti di perenggan atas
bergantung kepada isu-isu audit yang ditemui.

Norul Syuhada Abu Hassan (syuhada@ukm.edu.my)

Tempoh Audit
ØTempoh masa diambil untuk penyelesaian audit
adalah tidak tetap dan bergantung kepada faktor-
faktor berikut:
1. Saiz dan kerumitan transaksi perniagaan yang
dijalankan.
2. Bentuk rekod yang disimpan.
3. Kerjasama yang diberi oleh pembayar cukai.

ØLHDN mengharapkan kerjasama sepenuhnya dari

pembayar cukai supaya kerja-kerja audit dapat
diselesaikan dengan segera.
Norul Syuhada Abu Hassan (syuhada@ukm.edu.my)
 Hak dan Tanggungjawab

LHDN

Ejen cukai atau Pembayar cukai

wakil pembayar
cukai

Norul Syuhada Abu Hassan (syuhada@ukm.edu.my)

 LHDN
Profesional, bersopan, bersikap amanah, jujur Mempunyai kepentingan peribadi
dan berintegrit
atau kewangan terhadap perniagaan
Berpengetahuan dan melaksanakan undang-
pembayar cukai yang diaudit
undang percukaian dengan adil dan saksama
Bekerjasama dan sedia memberi nasihat dan
bimbingan kepada pembayar cukai Mengesyorkan kepada pembayar
Mempastikan kelicinan pelaksanaan audit cukai untuk melantik ejen cukai
dengan gangguan yang minimum kepada tertentu sebagai ejen cukai bagi
pembayar cukai sesuatu kes audit
Memberi penjelasan ke atas cadangan
pelarasan cukai serta memberi peluang kepada Menyalahgunakan kedudukan atau
pembayar cukai memberi penjelasan dan
kuasa yang ada dalam menjalankan
maklumbalas ke atas isu-isu yang dipertikaikan
tugas, sebagaimana yang
di dalam tempoh yang munasabah
Mempastikan hak dan kepentingan pembayar diperuntukan di bawah Seksyen 118
cukai, ejen cukai dan dokumen-dokumen ACP.
pembayar cukai terpelihara

Dikehendaki Dilarang
Norul Syuhada Abu Hassan (syuhada@ukm.edu.my)
 Pembayar Cukai

Tanggungjawab Dilarang
Memberi sebarang bentuk hadiah
kepada pegawai audit dan
Memberikan kerjasama, bersopan, berurusniaga dengan pegawai audit
berlaku adil, jujur dan berintegriti sepanjang tempoh pengauditan
dijalankan
Menyediakan kemudahan dan bantuan
yang munasabah bagi membolehkan Membuat sebarang bentuk bayaran
pegawai audit menjalankan tugas kepada pegawai audit
sebagaimana yang digariskan dalam
Ketetapan Umum No. 7/2000 Menghalang pegawai audit daripada
menjalankan tugas. Halangan tersebut
Memberi kerjasama untuk menjawab adalah satu kesalahan di bawah
semua soalan yang dikemukakan Seksyen 116 ACP.

Norul Syuhada Abu Hassan (syuhada@ukm.edu.my)

 Dikehendaki
Ejen Cukai
Dilarang
Profesional, berpengetahuan tinggi
terhadap undang-undang dan amalan Memberikan nasihat yang
percukaian dan berintegriti salah serta
Bersikap jujur, amanah, telus dan
sentiasa memberikan kerjasama
sepenuhnya kepada bekerjasama dengan
pembayar cukai dan LHDNM pembayar cukai untuk
Tidak menggunakan maklumat yang
diperolehi atau kedudukan mereka
mengurangkan amaun cukai
sebagai ejen cukai bagi tujuan yang sepatutnya
kepentingan peribadi
Sentiasa memberikan maklumbalas yang
tepat berkenaan perkembangan proses
Melengahkan proses
pengauditan dan menasihati pembayar penyelesaian audit cukai atau
cukai berdasarkan kepada fakta yang melepaskan tanggungjawab
tepat dan betul
Memelihara kerahsiaan sesuatu
yang telah diamanahkan
maklumat dan mempastikan supaya tidak
berlaku kebocoran maklumat kepada Memberi sebarang bentuk
pihak lain (subseksyen 138(5)ACP).
hadiah kepada pegawai audit.
Norul Syuhada Abu Hassan (syuhada@ukm.edu.my)
 Kesalahan dan Penalti
Sekiranya terdapat kekurangan atau ketinggalan
pendapatan berikutan daripada penemuan audit, penalti
akan dikenakan di bawah subseksyen 113(2) atau
112(3) ACP 1967 yang masing-masing bersamaan
dengan amaun cukai yang terkurang (100%).

Walau bagaimanapun, KPHDN boleh menggunakan

budibicara bagi mengenakan penalti pada kadar 45%
atas cukai yang terkurang untuk kesalahan pertama.

Norul Syuhada Abu Hassan (syuhada@ukm.edu.my)

Kadar penalti konsesi boleh dikenakan bagi kes-kes di
mana pengakuan secara sukarela dibuat oleh pembayar
cukai.
Pembayar cukai adalah digalakkan membuat
pengakuan secara sukarela sebelum audit
dilaksanakan.
Semua pengakuan sukarela hendaklah dibuat secara
bertulis kepada Pengarah Cawangan LHDN yang
berkenaan.

Norul Syuhada Abu Hassan (syuhada@ukm.edu.my)

 Jadual kadar penalti yang melibatkan kes-kes pengakuan
secara sukarela:

Tempoh dari tarikh Kadar

pengemukaan borang nyata
cukai pendapatan
Pengakuan secara sukarela <60 hari 10%
sebelum kes dipilih untuk >60 hari < 6 bulan 15.5%
diaudit > 6 bulan < 1 tahun 20
>1 tahun < 3 tahun 25%
> 3 tahun dan ke atas 30%
Pengakuan secara sukarela selepas pembayar cukai dimaklumkan tetapi 35%
sebelum lawatan audit dimulakan.

Bagi setiap kesalahan yang berulang, kadar yang akan dikenakan adalah sebanyak 10%
lebih tinggi daripada kadar penalti yang telah dikenakan atas kesalahan terdahulu,
tetapi tidak melebihi 100% daripada jumlah cukai yang terkurang dikenakan.
Norul Syuhada Abu Hassan (syuhada@ukm.edu.my)
 Audit Cukai Luaran (External Tax Audit)

• Umumnya, sukar untuk dapatkan taksiran yang

lengkap dan tepat dari pembayar cukai.
• Dari perspektif kerajaan, audit cukai memainkan
peranan utama untuk pastikan kutipan cukai tidak
terjejas.
• Ketidakpatuhan cukai mengurangkan hasil kerajaan
dan menggambarkan sikap rakyat yang tidak
bertanggungjawab.
• Mungkin perlu gunakan perkhidmatan audit cukai
luaran bagi tingkatkan bilangan kes yang diaudit.

Norul Syuhada Abu Hassan (syuhada@ukm.edu.my)

 Audit Cukai Luaran (External Tax Audit)
• Buat masa ini audit cukai di Malaysia hanya
dilakukan oleh LHDN.
• Secara teori, audit cukai luaran melibatkan syarikat
audit melakukan tugas yang sama bagi pihak
LHDN.
• LHDN belum bersedia menerima khidmat audit
cukai luaran ini kerana berpendapat ianya
bercanggah dengan konsep sistem taksiran sendiri.
• LHDN percaya bahawa “...When we introduced
self-assessment in the tax system, we trust the
people. So, we cannot act otherwise, as if we don’t
trust them!...”
Norul Syuhada Abu Hassan (syuhada@ukm.edu.my)