TWIERDZENIE O

CAŁKOWANIU PRZEZ FUNKCJA PIERWOTNA

PODSTAWIANIE

PODSTAWOWE
TWIERDZENIE O
CAŁKA NIEOZNACZONA
FUNKCJACH
PIERWOTNYCH

TWIERDZENIE O
TWIERDZENIE DE WARUNKACH
L’HOSPITALA KONIECZNYCH ISTNIENIA
PUNKTU PRZEGIĘCIA

TWIERDZENIE O
WARUNKACH
PUNKT PRZEGIĘCIA
WYSTARCZAJĄCYCH
WYKRESU
ISTNIENIA PUNKTU
PRZEGIĘCIA
 Jeżeli funkcja ( ) ma ciągłą pochodną w
przedziale T i przekształca ten przedział na zbiór
Funkcję ( ) nazywamy funkcją pierwotną X, na którym określona jest funkcja f, to
funkcji ( ) na przedziale X wtedy i tylko prawdziwy jest wzór nazywany wzorem na
wtedy gdy: całkowanie przez podstawianie:
( ) ∙ ʹ( )= ( )∙
ʹ( )= ( )
gdzie:
∈
= ( )
= ʹ( )

Jeżeli funkcja ( ) jest funkcją pierwotną

funkcji ( ) na przedziale X, to również jej
funkcją pierwotną jest funkcja
Całką nieoznaczoną funkcji ( ) nazywamy
( )+
rodzinę jej funkcji pierwotnych
gdzie C to dowolna stała.

Każdą funkcję pierwotną ( ) funkcji ( ) = ( )+

( )można przedstawić w postaci:
( )= ( ) +
gdzie C0 jest odpowiednią stałą.

Jeżeli:
Jeżeli:
1. Funkcja jest ciągła w punkcie x0 ʹ
1) Funkcje , określone są w pewnym sąsiedztwie punktu
2. Posiada w jego sąsiedztwie pochodną rzędu ʹ

drugiego 2) lim ( ) = lim ( ) = 0 lub

→ →
3. Posiada w punkcie x0 punkt przegięcia lim ( ) = lim ( ) = ±∞
→ →
to: ʹ( )
3) Istnieje lim właściwa lub niewłaściwa
a) Posiada w punkcie x0 pochodną rzędu → ʹ( )

drugiego, która przyjmuje w nim wartość to istnieje

( ) ʹ( ) ( )
równą 0 lim i lim ʹ( ) = lim
→ ( ) → → ( )

lub
Twierdzenie to możemy również zastosować w przypadku
b) Funkcja w punkcie x0 drugiej pochodnej nie granic jednostronnych lub w przypadku granic w +∞ lub -∞
posiada

Punkt = , ( ) nazywamy punktem Jeżeli funkcja jest ciągła w punkcie i

przegięcia wykresu funkcji ( ) wtedy i tylko posiada w jego sąsiedztwie punktu
wtedy gdy, w sąsiedztwie punktu wykres pochodną drugiego rzędu, która zmienia w
funkcji zmienia jego kształt z wypukłego na tym sąsiedztwie swój znak, to funkcja w
wklęsły lub odwrotnie. punkcie posiada punkt przegięcia
 TWIERDZENIE O WARUNKACH
WYSTARCZAJĄCYCH ISTNIENIA
WKLĘSŁOŚĆ/ EKSTREMUM FUNKCJI Z
WYPUKŁOŚĆ WYKRESU WYKORZYSTANIEM
POCHODNYCH WYŻSZYCH
RZĘDÓW

TWIERDZENIE O
WARUNKACH
PUNKT STACJONARNY
WYSTARCZAJĄCYCH
FUNKCJI
ISTNIENIA EKSTREMUM
FUNKCJI

TWIERDZENIE O
WARUNKACH MAKSIMUM I MINIMUM
KONIECZNYCH ISTNIENIA LOKALNE
EKSTREMUM FUNKCJI

OTOCZENIE POCHODNA FUNKCJI

 Jeżeli:
1. Funkcja ( ) posiada w otoczeniu punktu wszystkie
pochodne do rzędu n-tego włącznie i
2. Pochodna rzędu n-tego jest funkcją ciągłą w punkcie
3. ( ) = ( ) = ⋯ = ( )( ) =
Mówimy, że funkcja ( ) ma w przedziale ( , )
( )
( )≠0 wykres wklęsły (wypukły) wtedy i tylko wtedy
to gdy, w każdym punkcie tego przedziału wykres
a) gdy n jest parzyste to funkcja w punkcie osiąga
ekstremum przy czym jest to maksimum gdy leży powyżej (poniżej) stycznej
( )
( ) < 0, a minimum gdy ( ) ( ) > 0
b) gdy n jest nieparzyste to funkcja w punkcie ekstremum
nie posiada

Jeżeli funkcja jest ciągła w punkcie stacjonarnym i

posiada w jego sąsiedztwie pochodną, i pochodna ta w
sąsiedztwie punktu zmienia znak to funkcja w
punkcie 0 ma ekstremum, przy czym jest to
Punkt podejrzany o to, że w nim
maksimum jeżeli zmienia znak z + na -, a minimum jeżeli funkcja może osiągnąć ekstremum
zmienia znak z – na +.

Funkcja ( ) posiada w punkcie maksimum

(minimum), wtedy i tylko wtedy gdy, istnieje takie Jeżeli funkcja ( ) jest ciągła w punkcie i posiada w
sąsiedztwo punktu , że dla dowolnego argumentu x, z tym punkcie ekstremum to:
tego sąsiedztwa 1) Posiada w punkcie pochodną, która jest w
tym punkcie równa 0.
( )≤ ( )
2) Funkcja w punkcie pochodnej nie posiada
( ( ) ≥ ( ))

Jeżeli istnieje granica:

( +∆ )− ( )
lim Otoczeniem punktu o promieniu
∆ → ∆
( , ) nazywamy zbiór wszystkich
to nazywamy ją pochodną funkcji f w punkcie i
oznaczamy ją symbolem punktów , których odległość jest
( ∆ ) ( )
mniejsza od
ʹ
lim∆ → ∆
= ( )
 SĄSIEDZTWO ASYMPTOTA PIONOWA

TWIERDZENIE O
WARUNKACH
KONIECZNYCH I
ASYMPTOTA UKOŚNA
WYSTARCZAJĄCYCH
ISTNIENIA ASYMPTOTY
UKOŚNEJ

MACIERZ
MACIERZ OSOBLIWA
TRANSPONOWANA

WNIOSEK DO
POCHODNA
TWIERDZENIA
CZĄSTKOWA
KRONECKERA-
PIERWSZEGO RZĘDU
CAPELLEGO
 Załóżmy, że funkcja jest otoczona w
pewnym sąsiedztwie ( , ) punktu .
Prostą = nazywamy asymptotą
pionową lewostronną (prawostronną)
Sąsiedztwem punktu o promieniu
wykresu funkcji f wtedy i tylko wtedy, gdy nazywamy zbiór
lim → ( ) = ±∞ ( , )= ( , )−{ }
(lim → ( ) = ±∞ )
jest niewłaściwa

Załóżmy, że funkcja jest określona w przedziale Warunkiem koniecznym i wystarczającym na to aby

niewłaściwym. Prostą = + nazywamy prosta = + była asymptotą ukośną lewostronną
asymptotą ukośną (poziomą gdy = 0) (prawostronną) wykresu funkcji ( ) jest istnienie
dwóch granic:
lewostronną (prawostronną) wykresu funkcji
( ) wtedy tylko wtedy, gdy ( )
= lim → ∞ = lim → ∞ ( )−

lim ( ( ) − − )=0
→ ∞
( )
( = lim → ∞ = lim → ∞ ( )− )
( lim ( ( ) − − ) = 0)
→ ∞

Macierz, którą otrzymujemy w

wyniku transponowania czyli zamiany Macierz kwadratowa, której
wierszy na kolumny z zachowaniem wyznacznik jest równy 0
ich kolejności

Jeżeli istnieje granica:

( +∆ ; )− ( ; )
Jeżeli ≠ to układ równań lim
∆ → ∆
= ( )

jest układem sprzecznym i jest właściwa to nazywamy ją pochodną cząstkową

funkcji w punkcie względem argumentu
 TWIERDZENIE O
WARUNKACH
CIĄGŁOŚĆ FUNKCJI KONIECZNYCH ISTNIENIA
EKSTREMUM
WARUNKOWEGO

TWIERDZENIE O
WARUNKACH
CAŁKA NIEWŁAŚCIWA
WYSTARCZAJĄCYCH
PIERWSZEGO RODZAJU
ISTNIENIA EKSTREMUM
WARUNKOWEGO

WŁASNOŚCI CAŁKI
CAŁKA NIEWŁAŚCIWA
OZNACZONEJ
DRUGIEGO RODZAJU
RIEMANNA

POCHODNA
SUMA CAŁKOWA
CZĄSTKOWA RZĘDU
RIEMANNA
PIERWSZEGO
 Warunkiem koniecznym na to aby funkcja ( , )
posiadała w punkcie = ( , ) przy = Załóżmy, że funkcja ( ) jest określona
ekstremum warunkowe przy warunku ( , ) = 0 jest w otoczeniu punktu .
jest spełnienie następującego układu równań: Funkcja jest ciągła w punkcie wtedy i
⎧ ( )=0 tylko wtedy gdy
⎪
⎨ ( )=0 lim ( ) = ( )
⎪ →
⎩ ( , )=0

1. Zakładamy, że funkcja ( ) jest całkowalna w sensie Riemanna w przedziale

< , > gdzie > ; wtedy całkę niewłaściwą pierwszego rodzaju w granicach Jeżeli w otoczeniu punktu dla = funkcja posiada ciągłe
< , +∞) definiujemy jako:
∞ pochodne cząstkowe do rzędu drugiego włącznie, a funkcja
( ) = lim ( )
→∞ pochodne rzędu pierwszego to w punkcie istnieje ekstremum
Jeżeli granica ta istnieje i jest właściwa to całkę nazywamy zbieżną. W przeciwnym przypadku warunkowe, przy czym gdy wyznacznik:
rozbieżną.

2. Zakładamy, że funkcja ( ) jest całkowalna w sensie Riemanna w przedziale

< , > gdzie < ; wtedy całkę niewłaściwą pierwszego rodzaju w granicach ⎡ 0 ( ) ( ) ⎤
(−∞, > definiujemy jako: ⎢ ⎥
( ) = lim ( ) ⎢ ⎥
∞ → ∞
⎢ ( ) ( ) ( )⎥
Jeżeli granica ta istnieje i jest właściwa to całkę nazywamy zbieżną. W przeciwnym przypadku
rozbieżną.
⎢ ⎥
⎢ ( ) ( ) ( )⎥
3. Całkę niewłaściwą pierwszego rodzaju w granicach (−∞, +∞) definiujemy jako ⎣ ⎦
sumę dwóch całek niewłaściwych pierwszego rodzaju:
∞ ∞
( ) = ( ) + ( ) 1) Jest dodatni w punkcie istnieje maksimum warunkowe
∞ ∞
Całka jest zbieżna wtedy gdy oba czynniki sumy są zbieżne. W przeciwnym przypadku całkę 2) Jest ujemny w punkcie istnieje minimum warunkowe
nazywamy rozbieżną.

Jeżeli funkcje ( ) i ( ) są całkowalne w sensie Riemanna w przedziale < , > to: 1) Zakładamy, że funkcja ( ) jest całkowalna w sensie Riemanna w przedziale
1. ∫ ( ) ± ( ) = ∫ ( ) ±∫ ( ) < + , > dla dowolnego , 0 < < − i nie jest określona w punkcie ,
2.∫ ∙ ( )= ∙∫ ( ) wtedy taką całkę nazywamy niewłaściwą drugiego rodzaju i definiujemy ją jako:
3. Jeżeli dla dowolnego z przedziału < , > ( ) ≥ 0 to
( ) = lim ( )
( ) ≥0 →

4. Jeżeli dla dowolnego z przedziału < , > ≤ ( )≤ to Jeżeli granica ta istnieje i jest właściwa wtedy całkę nazywamy zbieżną. W przeciwnym
przypadku rozbieżną.
( − )≤ ( ) ≤ ( − )
5. Jeżeli funkcja ( ) jest ciągła w przedziale < , > to istnieje taki punkt należący do tego przedziału, że całka w 2) Zakładamy, że funkcja ( ) jest całkowalna w sensie Riemanna w przedziale
granicach < , >
< , − > dla dowolnego , 0 < < − i nie jest określona w punkcie ,
( ) = ( )∙( − ) wtedy taką całkę nazywamy niewłaściwą drugiego rodzaju i definiujemy ją jako:
6. Jeżeli funkcja ( ) jest calkowalna w przedziale < , > i punkt należy do tego przedziału to
( ) = lim ( )
( ) = ( ) + ( ) →
Jeżeli granica ta istnieje i jest właściwa wtedy całkę nazywamy zbieżną. W przeciwnym
7. Jeżeli funkcje ( ) i ( ) mają w przedziale < , > ciągłe pochodne to
∫ ( ) ∙ ʹ ( ) = [ ( ) ∙ ( )] − ∫ ʹ( ) ∙ ( ) (wzór na całkowanie przez części)
przypadku rozbieżną.
8. Jeżeli funkcja ma ciągłą pochodną w przedziale < , > i przekształca ten przedział na przedział < , > na którym
określona jest ciągła funkcja to 3) Zakładamy, że funkcja ( ) nie jest określona w punkcie należącym do przedziału
∫ ( ( )) ∙ ʹ ( ) = ∫ ( ) gdzie = ( ) (wzór na całkowanie przez podstawianie) ( , ) wtedy:
9. Twierdzenie Newtona – Leibniza
Jeżeli jest dowolną funkcją pierwotną funkcji ciągłej na przedziale < , > to ( ) = ( ) + ( )

( ) = ( )− ( ) Całka jest zbieżna wtedy gdy oba czynniki sumy są zbieżne. W przeciwnym przypadku całkę
nazywamy rozbieżną.

Jeżeli istnieje granica:

= ( )∆ + ( )∆ + ⋯ + ( )∆
( +∆ ; )− ( ; )
lim = ( ) Gdzie ∆ oznacza długości przedziałów
∆ → ∆
(nazywanych podziałem przedziału), z których
i jest właściwa to nazywamy ją pochodną wybieramy po jednym punkcie , , … , i
cząstkową funkcji w punkcie względem wyznaczamy odpowiadające tym punktom
argumentu wartości funkcji ( ), ( ), … , ( )
 TWIERDZENIE
KRONECKERA - MACIERZ UZUPEŁNIONA
CAPELLEGO

MACIERZ ODWROTNA UKŁAD CRAMERA

TWIERDZENIE
MACIERZ DOŁĄCZONA
CAUCHY’EGO

TWIERDZENIE DOPEŁNIENIE
LAPLACE’A ALGEBRAICZNE
 Układ równań liniowych =
nie jest układem sprzecznym wtedy i
tylko wtedy gdy rząd macierzy
Macierz powstała przez dołączenie
równa się rzędowi macierzy
do macierzy A kolumny wyrazów
uzupełnionej U przy czym gdy
wolnych
= = ( - liczba
=[ ⋮ ]
niewiadomych) to układ jest
oznaczony, a gdy = < to
układ jest nieoznaczony

Układ równań liniowych =

Macierz kwadratową stopnia
nazywamy układem Cramera wtedy i
spełniającą warunek
tylko wtedy gdy:
∙ = ∙ =
1. Liczba równań jest równa liczbie
gdzie jest macierzą jednostkową,
niewiadomych
nazywamy macierzą odwrotną do
2. Wyznacznik macierzy jest
macierzy kwadratowej stopnia
różny od 0 ( ≠ 0)

Wyznacznik iloczynu macierzy

kwadratowych tego samego stopnia
Transponowana macierz dopełnień
jest równy iloczynowi wyznaczników
algebraicznych
tych macierzy czyli
∙ = ∙

Wyznacznik macierzy kwadratowej

stopnia -tego jest równy sumie
Dopełnieniem algebraicznym iloczynów elementów dowolnego
elementu , które oznaczamy wiersza (kolumny) i ich dopełnień
symbolem , nazywamy iloczyn algebraicznych
(−1) ∙ = + + ⋯+
lub
= + + ⋯+
 MINOR MACIERZ NIEOSOBLIWA

MACIERZ
MACIERZ OSOBLIWA
TRANSPONOWANA

MACIERZ
MACIERZ DIAGONALNA
JEDNOSTKOWA

MACIERZ
MACIERZ ZEROWA
KWADRATOWA
 Minorem macierzy kwadratowej
stopnia nazywamy wyznacznik
Macierz kwadratowa o wyznaczniku
macierzy powstałej z macierzy w
różnym od 0
wyniku usunięcia -tego wiersza i
-tej kolumny

Macierz, którą otrzymujemy w

Macierz kwadratowa, której wyniku transponowania czyli zamiany
wyznacznik jest równy 0 wierszy na kolumny z zachowaniem
ich kolejności

Macierz diagonalna, w której Macierz kwadratowa, w której

wszystkie elementy znajdujące się na wszystkie elementy nieznajdujące się
głównej przekątnej są równe 1 na głównej przekątnej są równe 0

Macierz, której liczba wierszy jest Macierz, której wszystkie elementy

równa liczbie kolumn, tj. = są zerami
 RZĄD MACIERZY MACIERZ PROSTOKĄTNA

TWIERDZENIE
RÓŻNICZKA
NEWTONA – LEIBNIZA

TWIERDZENIE O
CIĄG NORMALNY
CAŁKOWANIU PRZEZ
PODZIAŁÓW
CZĘŚCI

WŁASNOŚCI RZĘDÓW WYZNACZNIK MACIERZY

Niech i będą liczbami naturalnymi
Macierzą prostokątną o wierszach i
kolumnach nazywamy funkcję
Rząd macierzy jest to
przyporządkowującą każdej
uporządkowanej parze liczb
maksymalna liczba jej liniowo
naturalnych ( , ) gdzie niezależnych kolumn
∈ {1,2, … , }, ∈ {1,2, … , } liczbę

Jeżeli jest dowolną funkcją

pierwotną funkcji ciągłej na
przedziale < , > to Iloczyn pochodnej funkcji i
przyrostu jej argumentu
( ) = ( )− ( )

Jeżeli funkcja ( ) i ( ) mają w

Ciąg podziałów przedziału pewnym przedziale ciągłe
< , >, nazywamy normalnym pochodne to prawdziwy jest wzór
ciągiem podziałów wtedy i tylko nazywany wzorem na całkowanie
wtedy gdy odpowiadający mu przez części:
ciąg średnic dąży do 0
( )∙ ʹ( ) ʹ(
= ( )∙ ( )− )∙ ( )

1. Rząd macierzy jednowierszowej (jednokolumnowej),

Niech oznacza liczbę inwersji w permutacji której wszystkie elementy są równe 0 jest równy 0
2. Rząd macierzy jednowierszowej (jednokolumnowej) w
, ,…, której przynajmniej jeden element jest różny od 0 jest
Wyrażenie równy 1
3. Rząd macierzy równa się rzędowi macierzy
(−1) ∙ ∙ ∙ …∙ transponowanej
4. Operacje elementarne nie zmieniają rzędu macierzy
gdzie sumowanie rozciąga się na wszystkie 5. Rząd macierzy nie ulega zmianie gdy:
możliwe permutacje , , … , liczb a) Usuniemy z niej wiersz (kolumnę) składającą się z samych
0
naturalnych 1,2, … , nazywamy b) Usuniemy z niej jeden z dwóch proporcjonalnych wierszy
wyznacznikiem macierzy i oznaczamy (kolumn)
symbolem det c) Usuniemy z niej wiersz (kolumnę), który jest kombinacją
liniową innych wierszy (kolumn)
 TWIERDZENIE O
TWIERDZENIE O
WARUNKACH
WARUNKACH
WYSTARCZAJĄCYCH
KONIECZNYCH ISTNIENIA
ISTNIENIA EKSTREMUM
EKSTREMUM FUNKCJI
FUNKCJI DWÓCH
DWÓCH ZMIENNYCH
ZMIENNYCH

EKSTREMUM LOKALNE
TWIERDZENIE
FUNKCJI DWÓCH
SCHWARZA
ZMIENNYCH

WŁASNOŚCI WIERSZE LINIOWO

WYZNACZNIKÓW NIEZALEŻNE

CAŁKA OZNACZONA WIERSZE LINIOWO

RIEMANNA ZALEŻNE
 Jeżeli w otoczeniu punktu funkcja dwóch zmiennych
posiada ciągłe pochodne cząstkowe rzędu drugiego to:
1) Funkcja posiada w punkcie ekstremum gdy
Jeżeli funkcja dwóch zmiennych
( ) > 0, przy czym jest to maksimum gdy
posiada w punkcie ekstremum i (P ) < 0, a minimum gdy (P ) > 0
posiada w tym punkcie pochodne 2) Nie posiada w punkcie ekstremum gdy ( ) < 0
cząstkowe rzędu pierwszego to 3) Mamy do czynienia z przypadkiem
nierozstrzygniętym gdy ( ) = 0
przyjmują one w tym punkcie wartość
⎡ (P ) (P )⎤
równą 0 ( )=
⎢ ⎥
⎢ ⎥
⎢ (P ) (P ) ⎥
⎣ ⎦

Jeżeli funkcja dwóch zmiennych posiada w

Funkcja ( , ) posiada w punkcie
( , ) maksimum (minimum) lokalne,
wtedy i tylko wtedy gdy istnieje takie
sąsiedztwo punktu , że dla każdego
punktu ( , ) należącego do tego
sąsiedztwa
( , )≤ ( , )
( ( , ) ≥ ( , ))
pewnym otoczeniu ( , ) pochodne
cząstkowe rzędu pierwszego i pochodne
mieszane rzędu drugiego, które są ciągłe w
punkcie , to są one (pochodne mieszane)
w tym punkcie sobie równe
=

1. Wyznacznik macierzy, w której co najmniej jeden wiersz

Niech , , … , oznaczają wiersze (kolumna) składa się z samych 0 jest równy 0
2. Wyznacznik macierzy jest równy wyznacznikowi macierzy
macierzy prostokątnej ( ) transponowanej
3. Zamiana kolejnością dwóch dowolnych wierszy (kolumn)
zmienia znak wyznacznika na przeciwny
Jeżeli zależność 4. Wspólny czynnik elementu dowolnego wiersza (kolumny)
∙ + ∙ + ⋯+ ∙ =0 można wyłączyć przed symbol wyznacznika
5. Wartość wyznacznika, którego co najmniej dwa wiersze
zachodzi tylko w przypadku gdy (kolumny) są proporcjonalne jest równy 0
= =⋯= = 0, 6. Wartość wyznacznika, w którym jeden z wierszy (kolumn) jest
kombinacją liniową innych wierszy (kolumn) jest równa 0
to wiersze , , … , nazywamy liniowo 7. Wartość wyznacznika nie ulega zmianie jeżeli do dowolnego
niezależnymi wiersza (kolumny) dodamy inny wiersz (kolumnę) pomnożoną
przez dowolną liczbę rzeczywistą.

Jeżeli dla dowolnego normalnego ciągu

Niech , , … , oznaczają wiersze podziału przedziału < , >
macierzy prostokątnej ( ) odpowiadający mu ciąg sum całkowych
Mówimy, że , , … , są liniowo zależne
Riemanna dąży do tej samej granicy,
wtedy i tylko wtedy gdy istnieje taki układ
liczb , , … , , z których co najmniej
niezależnie od sposobu wyboru
jedna jest różna od 0, takie, że punktów to tę granicę nazywamy
∙ + ∙ + ⋯+ ∙ =0 całką oznaczoną Riemanna z funkcji
( ) w przedziale < , >
 OPERACJE
WŁASNOŚCI MACIERZY
ELEMENTARNE NA
ODWROTNEJ
MACIERZACH

RÓŻNICA −
SUMA + MACIERZY
MACIERZY

OPERACJE
ELEMENTARNE NA
ILOCZYN ∙ MACIERZY MACIERZY
UZUPEŁNIONEJ UKŁADU
RÓWNAŃ

INWERSJA
 1) Jeżeli i są nieosobliwymi macierzami tego
1) Zamiana kolejności dwóch dowolnych samego stopnia to
wierszy (kolumn) ( ∙ ) = ∙
2) Wyznacznik macierzy odwrotnej jest
2) Pomnożenie dowolnego wiersza
odwrotnością wyznacznika macierzy , tzn.
(kolumny) przez dowolną liczbę =
1

rzeczywistą różną od 0 3) Macierz odwrotna do macierzy odwrotnej jest

3) Dodanie do dowolnego wiersza identyczna z daną macierzą, czyli
( ) =
(kolumny) innego wiersza (kolumny) 4) Macierz transponowana macierzy odwrotnej równa
pomnożonego przez dowolną liczbę jest macierzy odwrotnej do macierzy transponowanej,
czyli
rzeczywistą ( ) =( )

Sumą + macierzy × = i
Różnicę − macierzy × = i
× = nazywamy macierz
× = określamy wzorem
× = , której elementy spełniają
zależność = + , = 1, 2, … , ,
− = + (− )
= 1, 2, … ,

1) Pomnożenie dowolnego wiersza

przez dowolną liczbę rzeczywistą Iloczynem ∙ macierzy × =
różną od 0 przez macierz × = nazywamy
2) Dodanie do dowolnego wiersza macierz × = , której elementy
innego wiersza pomnożonego przez spełniają zależność
dowolną liczbę rzeczywistą
3) Zamiana kolejnością wierszy = ∙
macierzy uzupełnionej
4) Zamiana kolejnością kolumn w = 1, 2, … , , = 1, 2, … ,
obrębie macierzy A tego układu

Mówimy, że permutacja zawiera

inwersję wtedy i tylko wtedy gdy w
dowolnej permutacji podzbioru liczb
naturalnych występują liczby nie w
porządku naturalnym