LẶNG LẼ SA PA [ Nguyễn Thành Long]

Nguyễn Thành Long quê ở huyện Di Xuyên,tỉnh Quảng Nam . Ông là cây bút chuyên về truyện ngắn
và kí của văn học Việt Nam hiện đại. Theo các nhà nghiên cứu, nét đặc sắc trong sáng tác của ông là
luôn tạo được những hình tượng đẹp, truyện pha chất kí, giàu chất trữ tình, đậm chất thơ . ‘’Lặng lẽ
Sa Pa’’ tiêu biểu cho phong cách đó của ông. “Lặng lẽ Sa pa” được sáng tác trong hoàn cảnh
miền Bắc đang đẩy mạnh công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội,là hậu phương lớn cho tiền
tuyến miền Nam . Truyện ngắn đã cho người đọc thấy được cái nhìn rất khác về Sa Pa nơi
những con người lao động vẫn âm thầm, miệt mài cống hiến cho đất nước phát triển, trong
đó anh thanh niên là nhân vật điển hình
Lặng lẽ Sa-Pa là câu chuyện về cuộc gặp gỡ đầy bất ngờ giữa ông họa sĩ, một cô kĩ sư với anh thanh
niên hai mươi bảy tuổi làm công tác khí tượng kiêm vật lý địa cầu ở một mình trên đỉnh núi cao của
vùng đất Sa-Pa. Hai người gặp chàng thanh niên này trong ba mươi phút tạm dừng chân khi đang đi
trên chuyến hành trình của mình qua vùng đất Sa-Pa. Chỉ ba mươi phút ngắn ngủi mà ba con người
như hiểu thấu nhau, nhận ra được vẻ đẹp của nhau, cảm thấy yêu mến nhau thêm nhiều phần. Câu
chuyện là lời ngợi ca vẻ đẹp bình dị của con người và ý nghĩa lớn lao của những công việc thầm lặng.

Ngay từ đầu câu chuyện, người đọc đã bị thu hút bởi thái độ sống và làm việc của nhân vật anh
thanh niên . Anh có một sức thu hút đặc biệt bởi thái độ làm việc và những suy nghĩ về cuộc sống
của một người sống và làm việc một mình lặng lẽ giữa thiên nhiên . Tác giả đã khắc họa hình ảnh anh
thanh niên thật đẹp : Một mình anh trên đỉnh núi Yên Sơn , quanh năm suốt tháng chỉ lặng lẽ giữa cỏ
cây,mây núi . Công việc của anh thật khó khăn và vất vả : đo gió,đo mua,đo nắng,tính mây,đo chấn
động mặt đất . Tác giả sử dụng biện pháp liệt kê để kể những công việc anh phải làm trên đài khí
tượng ở đỉnh núi Yên Sơn. Anh phài dậy vào lúc một giờ đêm để đo khí tượng giữa mưa tuyết,gió rét
đến nỗi khi vào không ngủ lại được . Qua lời kể của anh chứng tỏ anh đã nếm trải rất nhiều gian khổ
để hoàn thành công việc . Bên trong con người anh thanh niên chính là cái lửa của tuổi trẻ, cái
lửa của nhiệt huyết đối với công việc, ngọn lửa ấm áp ấy đã xua đi phần nào cái giá lạnh
của ngọn núi cô đơn lạnh lẽo kia. Anh thấy rõ công việc của mình, anh đã được "dự vào
việc báo trước thời tiết hằng ngày, phục vụ sản xuất, phục vụ chiến đấu" . Tinh thần và ý
thức trách nhiệm luôn là nguồn động lực lớn giúp anh có thể sống,làm việc một mình tận
tụy,để anh hiểu sống hạnh phúc là được làm việc và cống hiến . Anh còn là một con người
đầy trách nhiệm, say mê với công việc và khiêm tốn. Anh hiểu công việc của mình tuy gian
khổ nhưng "thiếu nó anh buồn đến chết mất" vì công việc là niềm vui, là nguồn sống của
anh. Anh đã tìm được hạnh phúc trong công việc. Anh quan niệm công việc là người bạn
đồng hành với mình, chính vì thế cuộc sống của anh không bao giờ tẻ nhạt và buồn chán.
Anh tâm sự "khi ta làm việc, ta với công việc là đôi, sao gọi là một mình được? Huống chi
việc của cháu gắn liền với bao anh em đồng chí dưới kia". Con người đó cũng có quan niệm
về hạnh phúc thật giản dị nhưng hết sức cao đẹp - đó là được lao động, được cống hiến
sức mình cho đất nước. Vì thế, khi biết tin nhờ mình phát hiện đám mây khô mà không quân
ta hạ được nhiều máy bay Mĩ, anh thấy mình thật hạnh phúc . Lòng yêu nghề tha thiết và sự
gắn bó với nghề nghiệp bằng tình yêu sâu sắc . Tình yêu nghề đã làm anh không thấy cô
đơn dù một mình anh giữa Sa Pa quanh năm chỉ có mây cỏ và sương mù . Tóm lại, được
cống hiến cho khoa học, cho đất nước là lí tưởng sống của anh. Suy nghĩ của anh về cuộc
sống thật đẹp, thật sâu sắc.

Không những thế, anh còn thu hút người đọc ở những suy nghĩ,hành động đẹp về cuộc sống
con người . Trong hoàn cảnh hết sức gian khổ, một mình sống vắt vẻo trên đỉnh Yên Sơn, làm bạn
với rừng xanh, mây trắng, bão tuyết, sương rơi để tham gia vào việc báo trước thời tiết hàng ngày,
phục vụ sản xuất, phục vụ chiến đấu. Dù không ai đôn đốc, kiểm tra, nhưng anh vẫn tự nguyện tự
giác với tinh thần trách nhiệm cao. Công việc đòi hỏi phải thực hiện vào những thời khắc khó khăn
như nửa đêm giữa mùa đông giá rét, nhưng bất kỳ trong hoàn cảnh nào, đến đúng thời điểm ấy là
anh thức giấc, xách đèn "đi ốp", xách máy đi đo, không bỏ sót một ngày nào, không quên một buổi
nào, âm thầm bền bỉ suốt nhiều năm trời . Nhưng khó khăn hơn tất cả đối với anh chính là
vượt qua sự cô đơn, vắng vẻ, quanh năm suốt tháng không một bóng người, và anh
đã vượt qua được bằng sự miệt mài, say mê trong công việc. Anh đã dùng tất cả
thời gian, nhiệt huyết, tâm trí, sức lực cho nhiệm vụ được giao, rảnh một chút là anh
lại lấy sách ra để trò chuyện. Từ những công việc lặng lẽ âm thầm đó, anh đã góp
phần trực tiếp vào chiến thắng chung của quân và dân miền Bắc. Đặc biệt, trong câu
chuyện của mình với người họa sĩ, anh luôn gạt đi ý định vẽ mình của người họa sĩ.
Anh giới thiệu với ông những người bạn của mình: anh kĩ sư vườn rau, anh kĩ sư
“trông sét”,... Anh khiêm nhường nhận định công việc của mình cũng chỉ là bình
thường và trân trọng những đóng góp, những hi sinh của bạn bè, đồng đội . Không chỉ
suy nghĩ sâu sắc về công việc,về nghề nghiệp mà anh còn có những suy nghĩ về cuộc sống thật tinh
tế,trách nhiệm . Anh đã suy nghĩ ‘’người thì ai chả thèm hở bác? Mình sinh ra là gì,mình vì ai mà làm
việc?’’ . Đó rõ ràng là những trăn trở của anh với cuộc sống . Anh hiểu rằng là con người ai cũng phải
làm việc vì sự sống của bản thân,vì sự sống của cộng đồng . Anh đã chiến thắng nỗi cô đơn,sự vắng
vẻ,chiến thắng hoàn cảnh bằng một cách sống thật nghiêm túc mà cũng thật lãng mạn . Dù sống một
mình nhưng căn nhà của anh vẫn rất ngăn nắp,gọn gàng . Đó là một căn nhà ba gian với cuộc đời
riêng của anh thu gọn lại một góc bên trái của căn nhà với chiếc giường nhỏ,cái kệ sách và bàn học .
Anh nuôi gà,trứng ăn không xuể và trồng rất nhiều loại hoa . Anh còn tìm thấy niềm vui trong những
trang sách . Tóm lại,trong ngôi nhà ngăn nắp đó đã phản ánh lên một tâm hồn đẹp và lãng mạn . Tất
cả đều do anh tạo ra để chiến thắng sự cô đơn giữa Sa Pa cô đơn,lạnh lẽo bao phủ bởi sương mù và
cây cỏ . Không chỉ vượt khó khăn để hoàn thành công việc bằng một tình yêu nghề mà anh còn luôn
quan tâm,tận tụy với mọi người . Anh gửi lại bác lái xe củ tam thất để mang về cho bác gái ở nhà ốm
nặng,tặng làn trứng cho ông họa sĩ già,tặng hoa cho cô kĩ sư trong lần đầu gặp mặt cũng như chia tay
. Những cử chỉ đó thật tự nhiên,chân thành và chu đáo . Nó thể hiện sự trân trọng,yêu thương và
quan tâm đến mọi người .Khi ông họa sĩ ngỏ ý muốn vẽ chân dung anh anh liền từ chối và giới thiệu
ông trồng su hào và anh làm bản đồ sét vì anh cho rằng họ xứng đáng hơn anh . Anh quan tâm đến
những con người thầm lặng đang miệt mài lao động sáng tạo,cống hiến để phục vụ nhân dân . Ta
thấy anh hiện lên bằng một đức tính khiêm nhường,một sự quý trọng lao động,quên mình vì quê
hương đất nước vì hạnh phúc của nhân dân . Vẻ đẹp của nhân vật anh thanh niên cũng là vẻ đẹp của
con người mới đang hăng hái xây dựng đất nước . Từ cách sống,từ tâm hồn của anh thanh niên
trong tác phẩm làm người họa sĩ cũng như mọi người càng thêm cảm nhận mới mẻ,thêm tin yêu,hi
vọng vào thế hệ thanh niên trong công cuộc xây dựng đất nước . Nhân vật anh thanh niên đã gợi lên
trong lòng ta những cảm xúc đầy tin tưởng,yêu mến,trân trọng về những con người lặng lẽ suy
nghĩ,cống hiến xây dựng cuộc sống của chúng ta

Đọc xong tác phẩm, ta tự hỏi rằng: “Sapa có lặng lẽ không?”. Sapa lặng lẽ trong cảnh
vật mơ màng, thơ mộng nhưng đằng sau cái lặng lẽ đó là một bầu nhiệt huyết, là sự say
mê, hết mình và cống hiến. Qua câu chuyện về anh thanh niên, về những mảnh đời lặng lẽ
tưởng như thầm lặng, tác giả muốn nhắn nhủ với chúng ta rằng: hãy sống một cuộc đời có ý
nghĩa không chỉ vì bản thân mà còn vì xã hội, đất nước:

“Đừng hỏi Tổ quốc đã làm gì cho ta

Mà hãy hỏi ta đã làm gì cho Tổ quốc hôm nay.”