CHƯƠNG 2

SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN

Bộ môn: Triết học

Khoa: Lý luận chính trị
Trường: Đại học Thương mại
1
 NỘI DUNG

I. QUAN ĐIỂM CƠ BẢN CỦA CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN VỀ

GIAI CẤP CÔNG NHÂN VÀ SỨ MỆNH LỊCH SỬ THẾ GIỚI
CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN

II. GIAI CẤP CÔNG NHÂN VÀ VIỆC THỰC HIỆN SỨ MỆNH

LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN HIỆN NAY

III. SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN VIỆT NAM

2
I. QUAN ĐIỂM CƠ BẢN CỦA CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN VỀ GIAI CẤP CÔNG
NHÂN VÀ SỨ MỆNH LỊCH SỬ THẾ GIỚI CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN
1. Khái niệm và đặc điểm của giai cấp công nhân
a. Khái niệm giai cấp công nhân
b. Đặc điểm của giai cấp công nhân
2. Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
3. Những điều kiện quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
a. Điều kiện khách quan quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
b. Điều kiện chủ quan để giai cấp công nhân thực hiện sứ mệnh lịch sử
của mình

3
 1. Khái niệm và đặc điểm giai cấp công nhân
a. Khái niệm giai cấp công nhân

- Hai phương diện xác định

khái niệm GCCN

- Về phương diện KT - XH: CN là Về phương diện CT - XH: Trong

người lao động trực tiếp hoặc gián
tiếp vận hành công cụ sản xuất có
tính chất công nghiệp ngày càng hiện
đại và tính XHH cao
CNTB: CN không sở hữu TLSX
chủ yếu, phải bán sức lao động
cho nhà TB và bị bóc lột giá trị
thặng dư.
4
- Khái niệm giai cấp công nhân:
Giai cấp công nhân là một tập đoàn xã hội, hình thành và phát triển
cùng với quá trình phát triển của nền công nghiệp hiện đại; họ lao động
bằng phương thức công nghiệp ngày càng hiện đại và gắn liền với quá
trình sản xuất vật chất mang tính hiện đại, là đại biểu cho phương thức
sản xuất mang tính xã hội hóa ngày càng cao. Họ là người làm thuê do
không có tư liệu sản xuất, buộc phải bán sức lao động để sống và bị giai
cấp tư sản bóc lột giá trị thặng dư; vì vậy lợi ích cơ bản của họ đối lập
với lợi ích cơ bản của giai cấp tư sản. Đó là giai cấp có sứ mệnh phủ
định chế độ tư bản chủ nghĩa, xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội,
chủ nghĩa cộng sản trên toàn thế giới.

5
 Tập đoàn
xã hội
Hình thành và phát
Có sứ mệnh phủ triển cùng với quá
định CNTB, xây trình phát triển của
dựng thành công nền công nghiệp
CNXH, CNCS hiện đại
Giai cấp
công nhân

Trong CNTB: Đại diện cho PTSX

- không có TLSX, mang tính XHH
- đi làm thuê ngày càng cao
- bị GCTS bóc lột GTTD 6
 Lao động bằng
phương thức
công nghiệp

b. Đặc điểm
của GCCN

Tính tổ chức, kỷ luật,

tinh thần hợp tác và tâm Đại biểu cho lực
lý lao động công nghiệp; lượng sản xuất và
có tinh thần cách mạng phương thức sản
triệt để xuất tiên tiến
7
 2. Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân

- Sứ mệnh lịch sử tổng quát: thông qua chính đảng tiền phong, giai cấp
công nhân tổ chức, lãnh đạo nhân dân lao động đấu tranh xóa bỏ các chế
độ người bóc lột người, xóa bỏ chủ nghĩa tư bản, giải phóng giai cấp
công nhân, nhân dân lao động khỏi mọi sự áp bức, bóc lột, nghèo nàn,
lạc hậu, xây dựng xã hội cộng sản chủ nghĩa văn minh.

8
 - Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trên các lĩnh vực cụ thể

- XD cơ sở vật chất, kỹ thuật cho CNXH

- Thiết lập QHSX mới dựa trên chế độ
công hữu TLSX chủ yếu
- Ở các nước XHCN, thực hiện “một kiểu Kinh tế - Lật đổ chính quyền
tổ chức xã hội mới về lao động” của giai cấp thống trị,
thiết lập nhà nước
kiểu mới, XD nền dân
Chính trị- chủ XHCN
xã hội - Cải tạo XH cũ, xây
- Cải tạo cái cũ, XD cái mới, tiến bộ;
dựng XH mới, thực
củng cố ý thức hệ tiên tiến của GCCN là
hiện dân chủ, công
chủ nghĩa Mác - Lênin. Văn hóa, bằng, bình đẳng và
- Đấu tranh khắc phục ý thức hệ TS, các tư tưởng
tiến bộ xã hội
tàn dư của hệ tư tưởng cũ.
- Phát triển XH, XD con người mới, đạo
đức và lối sống mới XHCN
3. Những điều kiện quy định và thực hiện sứ
mệnh lịch của giai cấp công nhân

a. Điều kiện khách quan quy định sứ mệnh lịch sử của

giai cấp công nhân

b. Điều kiện chủ quan để giai cấp công nhân thực

hiện sứ mệnh lịch sử của mình

10
 a. Điều kiện khách quan quy định sứ mệnh lịch sử của GCCN
- Do địa vị chính trị - xã hội của
- Do địa vị kinh tế của GCCN GCCN

GCCN đại diện cho LLSX và
PTSX tiên tiến, hiện đại:
GCCN có vai trò quyết định sự
phát triển của xã hội hiện đại
Là là lực lượng phá vỡ QHSX
TBCN giành chình quyền về tay
GCCN
Trong CNTB: lợi ích GCCN đối
lập với lợi ích của GCTS nên có
tính cách mạng triệt để
Có phẩm chất của một GC tiên
tiến, cách mạng: ý thức tổ chức
kỷ luật, đoàn kết, tự giác

Là GC duy nhất có đủ điều kiện tổ Được trang bị lý luận tiên tiến

chức lãnh đạo XD XH mới và có Đảng Cộng sản dẫn dắt
11
b. Điều kiện chủ quan để GCCN thực hiện sứ mệnh lịch sử của mình

- Sự phát triển của bản thân GCCN về số lượng và chất lượng

- Đảng Cộng sản là nhân tố chủ quan trọng nhất để GCCN thực
hiện thắng lợi SMLS của mình

- Phải có sự liên minh giữa GCCN với GCND và các tầng lớp
lao động khác

12
b. Điều kiện chủ quan để GCCN thực hiện sứ mệnh lịch sử của mình

- Sự phát triển của bản thân GCCN về số lượng và chất lượng

+ Phát triển về quy mô (số lượng).
+ Phát triển về chất lượng thể hiện ở: trình độ trưởng thành về ý
thức chính trị; năng lực và trình độ làm chủ về khoa học, công nghệ;
trình độ học vấn, tay nghề, chuyên môn, nghiệp vụ.
+ Để phát triển GCCN về số lượng và chất lượng, phải đặc biệt
chú ý đến 2 biện pháp cơ bản: phát triển công nghiệp - “tiền đề thực
tiễn tuyệt đối cần thiết”; xây dựng Đảng Cộng sản - hạt nhân chính
trị của GCCN
13
 - Đảng Cộng sản là nhân tố chủ quan quan trọng nhất để GCCN
thực hiện thắng lợi SMLS của mình
+ Sự ra đời của Đảng là dấu hiệu trưởng thành vượt bậc của GCCN với tư cách là
GC cách mạng.
+ Quy luật ra đời của Đảng Cộng sản: Theo Lênin, Đảng Cộng sản ra đời trên cơ
sở kết hợp giữa hai yếu tố: Chủ nghĩa Mác + phong trào công nhân

14
- ĐCS là nhân tố chủ quan quan trọng nhất để GCCN thực hiện thắng lợi
SMLS của mình
Mối quan hệ giữa ĐCS với
GCCN

- ĐCS là nhân tố đảm bảo cho GCCN

- GCCN là cơ sở XH, là thực hiện thắng lợi SMLS của mình
nguồn bổ sung cho Đảng
ĐCS là lãnh tụ chính trị của GCCN

ĐCS là bộ tham mưu chiến đấu

của GCCN

ĐCS là đội tiền phong của GCCN

15
II. GIAI CẤP CÔNG NHÂN VÀ VIỆC THỰC HIỆN SỨ
MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN HIỆN NAY

1. Giai cấp công nhân hiện nay

2. Thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân công nhân trên
thế giới hiện nay

a. Về nội dung kinh tế - xã hội

b. Về nội dung chính trị xã hội

c. Về nội dung văn hóa, tư tưởng

16
1. Giai cấp công nhân hiện nay
a. Những điểm tương đối ổn định của GCCN hiện nay so với thế kỷ XIX
- Là LLSX hàng đầu của xã hội hiện đại, chủ thể của quá trình sản xuất
công nghiệp mang tính XHH ngày càng cao.
- Công nghiệp hóa vẫn là cơ sở khách quan để phát triển mạnh mẽ
GCCN. Sự phát triển của GCCN và sự phát triển của KT có tỷ lệ thuận.
- Ở các nước TBCN, GCCN vẫn bị GCTS bóc lột giá trị thặng dư.
- Phong trào CS và CN ở nhiều nước vẫn là lực lượng đi đầu trong đấu
tranh vì hòa bình, hợp tác và phát triển, vì dân sinh, dân chủ, tiến bộ xã
hội và CNXH.
17
b. Những biến đổi và khác biệt của GCCN hiện đại

- Tăng nhanh về số lượng, thay đổi mạnh về cơ cấu.

- Có xu hướng trí tuệ hóa (tri thức hóa và trí thức hóa).
- Xu hướng trung lưu hóa gia tăng
- Ở các nước XHCN, GCCN đã trở thành giai cấp lãnh đạo và Đảng
Cộng sản trở thành Đảng cầm quyền.

18
2. Thực hiện sứ mệnh lịch sử của GCCN trên thế giới hiện nay (SV TNC)
a. Về nội dung kinh tế - xã hội
- Sự phát triển sản xuất dưới CNTB hiện nay với sự tham gia trực tiếp của
GCCN và các lực lao động - dịch vụ trình độ cao là nhân tố kinh tế - xã hội
thúc đẩy sự chín muồi các tiền đề của CNXH trong lòng CNTB.
- Mâu thuẫn giữa GCCN với GCTS ngày càng sâu sắc, toàn cầu hóa vẫn
mang đậm tính chất TBCN thúc đẩy cuộc đấu tranh chống chế độ bóc lột giá
trị thặng dư trên phạm vi toàn thế giới, là tiền đề cho việc xác lập một trật tự
thế giới mới công bằng và bình đẳng. Đó là sứ mệnh lịch sử của GCCN hiện
nay.
19
b. Về nội dung chính trị xã hội

Ở các nước TBCN Ở các nước XHCN

Mục tiêu đấu tranh trực tiếp của Lãnh đạo thành công sự nghiệp
GCCN và NDLĐ là: chống bất
đổi mới.
công, bất bình đẳng XH

Mục tiêu lâu dài là: giành chính Xây dựng Đảng cầm quyền vững
quyền về tay GCCN và NDLĐ mạnh, thực hiện thành công sự
nghiệp CNH, HĐH

20
c. Về nội dung văn hóa, tư tưởng
- Thực hiện cuộc đấu tranh ý thức hệ giữa CNXH với CNTB.
- Đấu tranh nhằm hiện thực hóa các lý tưởng cao đẹp: lao động, sáng tạo
công bằng, bình đẳng, dân chủ, tự do.
- Đấu tranh bảo vệ nền tảng tư của của Đảng cộng sản, giáo dục nhận
thức, củng cố niềm tin khoa học đối với lý tưởng, mục tiêu của CNXH cho
GCCN và NDLĐ
- Giáo dục và thực hiện chủ nghĩa quốc tế chân chính của GCCN trên cơ
sở phát huy chủ nghĩa yêu nước và tinh thần dân tộc chân chính.

21
III. SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN VIỆT NAM
1. Khái niệm và đặc điểm của giai cấp công nhân Việt Nam
a. Khái niệm
b. Đặc điểm của giai cấp công nhân Việt Nam
2. Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay
a. Về kinh tế
b. Về chính trị
c. Về văn hóa, tư tưởng
3. Phương hướng và một số giải pháp chủ yếu để xây dựng giai cấp
công nhân Việt Nam hiện nay
a. Phương hướng
b. Một số giải pháp chủ yếu 22
1. Khái niệm và đặc điểm của giai cấp công nhân Việt Nam
a. Khái niệm

“Giai cấp công nhân Việt Nam là một lực lượng xã hội to lớn,
đang phát triển bao gồm những người lao động chân tay và trí óc, làm
công hưởng lương trong các loại hình sản xuất kinh doanh và dịch vụ
công nghiệp hoặc sản xuất, kinh doanh, dịch vụ có tính chất công
nghiệp”.

23
b. Đặc điểm của giai cấp công nhân Việt Nam

Ra đời trước
GCTS và phát
triển chậm

Sớm thể hiện là lực

lượng chính trị tiên - Đặc Gắn bó mật thiết
phong lãnh đạo với các GC, tầng
cuộc ĐT GPDT,
điểm lớp khác trong
GPGC xã hội

24
b. Đặc điểm của giai cấp công nhân Việt Nam
- Biến đổi của GCCN Việt Nam hiện nay

Tăng nhanh về số lượng, chất lượng, là GC đi đầu trong sự nghiệp đẩy

mạnh CNH, HĐH

Đa dạng về cơ cấu nghề nghiệp, có mặt trong mọi thành phần kinh tế

CN tri thức là lực lượng lao động chủ đạo

Đứng trước thời cơ phát triển nhưng cũng phải đối mặt với nhiều thách
thức

Điểm then chốt để thực hiện thành công SMLS của GCCN VN hiện nay
là: XD chỉnh đốn Đảng, làm cho Đảng thực sự trong sạch, vững mạnh
25
2. Nội dung sứ mệnh lịch sử của GCCN Việt Nam hiện nay
Sứ mệnh lịch sử tổng quát của giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay:

Lãnh đạo cách mạng thông qua đội tiên phong là Đảng cộng
sản Việt Nam

Đi đầu trong sự nghiệp CNH, HĐH đất nước vì mục tiêu dân
giàu, nước mạnh, XH công bằng, dân chủ, văn minh

Lực lượng nòng cốt trong liên minh GCCN với GCND và
đội ngũ trí thức dưới sự lãnh đạo của Đảng

26
2. Nội dung sứ mệnh lịch sử của GCCN Việt Nam hiện nay
a. Nội dung kinh tế
- Là lực lượng đi đầu trong sự nghiệp đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước:
+ Là lực lượng nòng cốt, vừa tham gia vừa lãnh đạo tiến trình đẩy mạnh
CNH, HĐH
+ CNH, HĐH tạo điều kiện khách quan thuận lợi để GCCN phát triển
cả về số lượng và chất lượng.
- Phát huy vai trò của GCCN trong khối liên minh CN - ND - TT để tạo
động lực phát triển nông nghiệp - nông thôn và nông dân nước ta theo
hướng bền vững, hiện đại. 27
b. Nội dung chính trị

- Giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng

- Giữ vững bản chất GCCN của Đảng, vai trò tiên phong, gương mẫu
của cán bộ, đảng viên.
- Chủ động, tích cực tham gia xây dựng, chỉnh đốn Đảng, làm cho
Đảng thực sự trong sạch, vững mạnh.

28
c. Về văn hóa, tư tưởng
- Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân
tộc, cốt lõi là xây dựng con người mới XHCN.
- Bảo vệ sự trong sáng của Chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh,
chống lại quan điểm sai trái của các thế lực thù địch.
- Kiên định mục tiêu lý tưởng và con đường cách mạng: độc lập dân tộc gắn
liền với CNXH.
- Giáo dục ý thức GC, bản lĩnh chính trị, chủ nghĩa yêu nước và chủ nghĩa
quốc tế, củng cố mối liên hệ mật thiết giữa GCCN với dân tộc, đoàn kết giai cấp
gắn liền với đoàn kết dân tộc và đoàn kết quốc tế.
29
 3. Phương hướng và một số giải pháp chủ yếu để xây dựng giai cấp
công nhân Việt Nam hiện nay (SV TNC)
a. Phương hướng xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay

- Phát triển về chất lượng, số lượng và tổ chức; nâng cao bản lĩnh chính trị, trình
độ học vấn, chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp, tác phong công nghiệp, kỷ luật LĐ
- Tăng cường tuyên truyền, giáo dục chính trị, tư tưởng cho GCCN
- Chăm lo đời sống vật chất và tinh thần, nhà ở và phúc lợi xã hội cho CN; bảo vệ
quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của CN.
- Đổi mới tổ chức và hoạt động của Công đoàn phù hợp với cơ cấu lao động, nhu
cầu, nguyện vọng của CN.
30
b. Một số giải pháp chủ yếu
- Nâng cao nhận thức, kiên định quan điểm GCCN là giai cấp lãnh đạo cách mạng
thông qua đội tiền phong là Đảng cộng sản Việt Nam.
- Xây dựng và phát huy sức mạnh của liên minh CN - ND - TT - doanh nhân dưới
sự lãnh đạo của Đảng. Tăng cường quan hệ hợp tác quốc tế với GCCN thế giới.
- Thực hiện chiến lược xây dựng GCCN lớn mạnh, gắn kết chặt chẽ với chiến lược
phát triển KT - XH.
- Đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ mọi mặt cho CN, không ngừng trí thức hóa
GCCN.
- Xây dựng GCCN lớn mạnh là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, của toàn xã
hội và sự nỗ lực vươn lên của bản thân mỗi người công nhân.

31
HẾT CHƯƠNG 2

32