You are on page 1of 14

Leksione ne lenden:

Bazat e gjeometrise
Ndertimi aksiomatik i gjeometrise apsolute (njohuri te pergjithshme)

Cdo teori matematike nqs ndertohet ne menyre deduktive (aksiomatike) paraprakisht duhet te
parashtrohen kuptimet themelore.

Kuptime themelore te gjometrise apsolute perbehen nga :

1. obiekte themelore - pika, drejteza , plani

2.relacionet themelore – relacioni i incidences (incidenca e pikes me planin dhe incidenca e pikes me
drejtezen) ; relacioni i renditjes ; relacioni i levizjes

Kuptimet themelore as nuk perkufizohen as nuk pershkruhen por karakterizohen nga pohime fillestare
qe quhen aksioma.

Aksioma ose postulati eshte nje pohim qe meret si i vertete (pa vertetim).

Aksioma eshte nje pohim themelor i vertete, pohim fillestar i cili karakterizon kuptime themelore ku
bazohemi per vertetimin e pohimeve ne teori gjate vertetimit deduktiv te saj ne raport me sistemin
aksiomatik te kesaj teorie .

Pohime themelore te verteta , kuptime themelore ku bazohemi per vertetime ne nje teori, kjo sepse nje
askiome mund te meret si pohim ne nje teori tjeter ne raport me sistemet aksiomatike.

Ne raport me kuptimin themelor qe aksiomat karakteriziojne, sistemin aksiomatik te gjeometrise


apsolute  A
do ta ndajme ne 4 grupe

1. Grupi i aksiomave te incidences 110 jane 10 aksioma.

2. Grupi i aksiomave te renditjes 1 4 jane 4 aksioma.

3.Grupi i aksiomave te levizjes 110 jane 10 aksioma.

4. Grupi i aksiomave te vazhdueshmerise- Ky grup perbehet nga nje aksiome e vetme (aksioma e
Dedekindit) ose nga dy aksioma qe quhen aksioma e Kantorit dhe aksioma e Arkimedit.

Ne nje sistem aksiomatik cdo aksiom zevendesohet me pohimin e saj te njevlershem. Psh aksioma e
Dedekindit ne    eshte i njevlershem me 2 aksioma.

1
Perkufizim Gjeometria apsolute eshte teresia e pohimeve qe rrjedhin si deduksion llogjik i sistemit
aksiomatik   
A 110  14  110  V  . Ne menyre vizuale gjeom absolute mund ta paraqesnim si
me poshte:

llogjike formale
gjeometri
apsolute

Kuptimet themelore ne gjeometrine apsolute kane karakter te thekuar abstrakt, te cilat ne modele te
ndryshme te gjeometrive kane permbajtje te ndryshme.

Shenim: Nuk duhet te nxjerrim asnje konkluzion ,asnje perfundim mbi bazen e nje figure por cdo gje ,
cdo pohim do te vertetohet mbi bazen e sistemit aksiomatik dhe te pohimeve paraprake.

Sistemi aksiomatik karakterizohet nga : 1.Mungesa e kontradiksionit 2. plotshmeria(ska pohime qe


duhet te shtojme) 3. pavarsia

Grupi i I i aksiomave.

Aksiomat e incidences.

Aksiomat e ketij grupi jane pohime fillestare qe karakterizojne relacionin e incidences te pikes me
drejtezen, te pikes me planin. Relacioni i drejtzes me planin nuk eshte kuptim themelor.

Simbolika

pikat me germa te medhaja A,B,C.....

drejtezat a,b,c....

planet α , β , γ .....

A z a – pika A eshte incidente me drejtezen a

A z α – pika A eshte incidente me planin α

10 Aksiomat :

2
A z a
1. Per cdo dy pika A,B , A  B ∃ te pakten drejteza a e tille qe  pra A incidente me a
B z a
dhe B incidente me a .

A z a
2. Per cdo dy pika A,B , A  B ∃ te shumten drejteza a e tille qe  pra A incidente
B z a
me a dhe B incidente me a .

A z a
3. Per cdo drejtez a, ∃ te pakten dy pika te ndryshme A,B A≠B te tilla qe  . Pra e thene
B z a
ndryshe cdo drejtez ka te pakten dy pika te ndryshme.

4. Ekzistojne 3 pika te ndryshme A,B,C per te cilat nuk ekziston ∄ asnje drejtez incidente me to . Keto
pika quhen jo kolineare. (kolineare nuk eshte kuptim themelor sepse sapo u perkufizua)

A z 

5. Nqs A,B,C jane 3 pika jo kolineare atehere ekziston te pakten nje plan α i tille qe  B z  . Pra e
C z 

thene ndryshe ne tre pika jo kolineare kalon te pakten nje plan.

A z 

6. Nqs A, B, C jane 3 pika jo kolineare atehere ekziston te shumten nje plan α i tille qe  B z 
C z 

7. Per cdo plan α , ∃ te pakten nje pike A e tille qe A z α. Pra cdo plan ka te pakten nje pike.

A z a
B z a

8. Nqs A dhe B jane dy pika A ≠B , te tilla qe  atehere ∀ M z a ⇒ M z α. (Pra nqs kemi dy pika
 A z 
 B z 
incidente me nje drejtez dhe nje plan ateher per cdo pike tjeter incidente me drejtezen eshte incidente
dhe me planin.)

perkufizim : Nqs a dhe α jane perkatesisht nje drejtez dhe nje plan dhe nqs plotsohen kushtet qe

∀ M z a ⇒ M z α ( themi qe drejteza a eshte incidente me planin α). Incidenca e drejtezes me planin nuk
eshte kuptim themelor por i perkufizuar.

3
A z 
9. Nqs α dhe β jane dy plane te ≠, α≠β per te cilat ∃ pika A e tille qe  atehere ekziston te
A z 
B z 
pakten nje pike B e ndryshme nga A e tille qe  . E thene ndryshe kur dy plane kane nje pike
B z 
incidente te perbashket atehere ato kane dhe nje pike tjeter te perbashket.

10. Ekzistojne 4 pika ne hapesiren per te cilat nuk ekziston, ∄ asnje plan incident me keto 4 pika.

Ndryshe : ∀ plan te dhene ∝, gjithmone gjejme nje pike qe nuk eshte incidente me planin ∝.

Disa pohime qe rrjedhin nga grupi i aksiomave te incidences.

Pohim 1 : Nqs A dhe B jnae dy pika te ndyrshme , A≠B ateher ekziston nje drejtez e vetme a e tille qe
A z a
 . Vertetsia rrjedh direkte nga aksiomat 1 dhe 2. E thene ndryshe cdo dy pika percaktojne nje
B z a
dhe vetem nje drejtez.

Pohim 2 : Nqs A dhe B jane dy pika te ndryshme A ≠B, dhe incidente me drejtezen a dhe nje pike tjeter
C jo incidente me a-ne . Atehere A,B,C jane jokolineare.

A,B, A  B
 Aza

 ⇒ A,B,C jane jokolineare .
 Bza
 C z a

Vertetim :

Te tregoj se ∄ asnje drejtez b qe keto tre pika te jene incidente me te.

A z b

Supozoj te kunderten qe ∃ nje drejtez b e tille qe  B z b . Nga pohimi 1 rrjedh qe drejteza a dhe b
C z b

perputhen. a ≡b dhe meqe C z b ⇒ C z a. Perderisa C eshte incidente me B dhe a e b perputhen rrjedh
dhe qe C z a. Absurde!

4
Pohim 3 : Dy drejteza te ndryshme a dhe b, a ≠b ose nuk kane asnje pike incidente te perbashket ose
kane nje dhe vetem nje pike incidente te perbashket.

Vertetim :

shqyrtoj dy raste

 R Ι : Drejtezat a dhe b nuk kane asnje pike incidente te perbashket.


 R ΙΙ : Drejtezat a dhe b kane te pakten nje pike incidente te perbashket .

Verejme qe R ΙΙ eshte mohimi i R Ι.

Nqs ndodh R Ι pohimi eshte i vertetuar.

Shqyrtoj R ΙΙ : ∃ te pakten nje pike incidente e perbashket. Te vertetoj qe kjo pike eshte e vetme.

A z a
Pra ∃ A e tille qe  . Per te treguar qe pika eshte e vetme supozoj se ekziston nje pike tjeter
A z b
B z a
B e tille qe  . Ne baze te pohimit 1 rrjedh se drejtezat a dhe b perputhen , pra a≡b. Ne
B z b
kundershtim me faktin qe a dhe b jane te ndryshme.

A z 

Pohim 4 : Nqs A,B,C jane tre pika jokolineare atehere ekziston plani i vetem ∝ i tille qe  B z 
C z 

Ky pohim eshte rrjedhim direkt i aksiomave 5 dhe 6 ( pohimi analog me drejtezen)

Pohim 5 : Nqs α dhe β jane dy plane te ndryshem α≠β atehere keto plane ose nuk kane asnje pike
incidente te perbashket ose ∃ drejteza a e vetme e tille qe a = α∩β ku a shprehet si prerje e α me β

Dalloj dy raste R Ι : Planet α e β nuk kane asnje pike incidente te perbashket.

R ΙΙ : Planet α e β kane te pakten nje pike incidente te perbashket.

Verejme serisht se R ΙΙ eshte mohimi i R Ι .

Nqs ndodh R Ι pohimi eshte i vertete.

5
B z 
Nqs ndodh R ΙΙ nga aksioma 9 ∃B e tille qe  . Ne baze te pohimit 1 , ∃ drejteza e vetme a e
B z 
A z a M z 
tille qe  . Gjithashtu nga aksioma 8 rrjedh qe ∀ M z a ⇒  . Nqs nje drejtez ka dy pika
 Bz a M z 
incidente me nje plan atehere cdo pike e drejtezes eshte incidente me planin.

Te tregoj 1. incidencen e a dhe 2. cdo pike incidente me a ⇒ eshte incidente me α, β.

Pra treguam qe a ⊂(α∩β) te tregoj se (α∩β)⊂a . Per te treguar (α∩β)⊂a pra qe ∀M∈(α⋂β)⇒ M∈a
supozoj te kunderten. Supozoj se ekziston ne te pakten nje pike C incidente me α⋂β dhe jo
C z 

incidente me a . Pra kemi C z (α∩β) dhe C z a pra kemi se  C z  . Nga pohimi 2 i sapovertetuar
 C z a

A z 

kemi se A,B,C jane jokolineare pra ekziston nje plan γ i tille qe  B z 
C z 

A z 

Nga pohimi 4 dhe nga  B z  kemi se α≡γ. Duke arsyetuar ne menyre analoge del se β≡γ. Pra
C z 

kemi se β≡γ dhe α≡γ ⇒ α≡β. Absurde! Pra mbetet qe a=(α∩β). Keshtu cdo dy plane ne hapsire
ose nuk priten ose priten sipas nje drejteze.

Pohim 6 : Nqs a eshte nje drejtez jo incidente me planin α. Atehere drejteza dhe plani ose nuk kane
asnje pike incidente te perbashket ose ekziston nje pike e vetme B e tille qe Bz a dhe B z α.

vertetimi : DSH.

Pohim 7 : Le te jene A , a perkatesisht nje pike dhe nje drejtez te tille qe A z a. Te vertetohet se ∃
A z 
plani i vetem α i tille qe  . Pra cdo drejtez dhe cdo pike jashte saj percaktojne nje plan te
a z 
vetem.

Vertetim :

6
B z a
Nga aksioma 3 themi se cdo drejtez ka te pakten dy pika, pra ∃ B,C ku B≠C e tille qe  .
C z a
B z a

Meqenese  C z a nga pohimi 6 rrjedh se pikat A,B,C jane jokolineare dhe nga pohimi 4 tre pika jo
 A z a

B z 

koloineare percaktojne nje plan te vetem α. Pra A, B, C jokolineare   : C z  . Gjithashtu
A z 

B z a B z 
nga fakti se  dhe  + aksioma 8 kemi se ∃ plani α ende jo i vetem (se i vetem eshte
C z a C z 
A z 
per pikat A,B,C por jo per drejtezen a) i tille qe  . Plani α eshte i vetem ne raport me
a z 

3 pika A,B,C kurse ne raport me A dhe a nuk them dot menjehere qe eshte i vetem.

A z 
Supozoj te kunderten, qe ekziston β qe plotson kushtet  . Te tregoj se α≡β atehere plani α
a z 
B z 
A z  
do te ishte i vetem sepse β ishte plan cfardo. Perderisa  ⇒  C z  por A,B,C jane
a z  A z 

B z  B z 
 
jokolineare dhe percaktojne dy plane α e β. Pra kemi se  C z  dhe  C z  
aksioma 5 6
 α≡β pra
A z  A z 
 
perputhen.

O z a
Pohimi 8 : Nqs a dhe b jane dy drejteza te ndryshme a≠b per te cilat ∃ pika O e tille qe 
O z b
a z 
atehere ekziston plani i vetem α ,∃ α i tille qe  . E thene ndryshe dy drejteza prerese
b z 
percaktojne nje plan te vetem (ekuivalente me nje drejtez dhe nje pike jashte saj). Vertetimi : DSH

Pohim 9 : Per cdo plan α ekzistojne te pakten 3 pika te ndryshme jo kolineare incidente me planin
α. (eshte pohim i ndryshem nga 3 pika percaktojne nje plan te vetem α)

7
Le te kemi nje plan α , nga aksioma7 ky plan ka te pakten nje pike A. Pra ∃A : ( A z α). Nga aksioma
10 do te ekzistoi B , e tille qe B z  . Nga aksiomat 1 e 2 ose nga pohimi 1 ekziston drejteza e vetme
(AB)→drejtez qe kalon nga pikat A e B.

Nga aksioma 4 kemi se ekzistojne 3 pika jo kolineare ose dhe pohimi per cdo drejtez a , ∀a te dhene
∃ nje pike B qe eshte jo incidente me drejtezen a (ky pohim rrjedh direkte nga aksioma 4).

Pra nga ky pohim mund te themi se ∃ C e tille qe C z (AB) .

Dalloj dy raste :

R I : C z α dhe kemi dy pika ne planin α

R II : C z 

Meqenese C z (AB) ⇒ A,B,C jane jokolineare. Pra nga aksioma 5+6 ∃!β = (A,B,C) pra ∃β i vetem i
percaktuar nga 3 pika.

A z  D z 
Meqenese  nga aksioma 9 ∃D , ekziston te pakten nje pike D e tille qe 
A z  D z 

(R I eliminon kete pjese ketu).

Te tregoj qe D jo kolineare me A e B

Nqs D z (AB ) dhe nga aksiomat 1+2 do kishim qe (AB)≡(AD).

D z 
Perderisa  + aksioma 8 →(AD)z α →(AB)z α →B z α. Absurde!!
A z 

Pra D jokolineare me (AB), keshtu D≠A dhe D≠B. Kemi planin β= (ABC).

Nga aksioma 10 , ∃ pika E jo incidente me β.

R I : E z α – ateher problemi u gjet , mbaroi kjo faze arsyetimi.

R II : E z  dhe E z  ⇒ E z (AB) sepse (AB)⊂β pra pikat A,B,E jane jokolineare.

Nga aksioma 5+6 do te ekzistoi γ= (A,B,E) i vetem dhe γ≠β sepse ka piken E.

A z  F z 
Tani kemi  nga aksioma 9 ∃ F :  . U gjet nje pike tjeter F. Ne menyre analoge me
A z  F z 
piken D tregohet se F z (AB). Dmth kemi se F z (AB) → A≠F.

Perse F≠D?

8
Nqs F≡D atehere planet β, γ do te priten sipas (AD) ⟹(β∩γ)=(AD). Pra β e γ do te priten sipas dy
drejtezave te ndryshme (AB) dhe (AD) Absurde!!

Dsh : Trego qe A,D,F jane jokolineare.

A ka shembull qe kenaq keto 10 aksioma?

Po. Jane tetraedri, katerfaqshi etj

Modeli 1

A pike →kulm

drejtez→brinje

plan → faqe

Si relacion incidence mar kulmin e brinjen, piken e drejtezen


D ,kulmin e faqen⟹ pika e plani . Kemi qe cdo dy pika
percaktojne nje drejtez te vetme. Gjeometri e fundme

Modeli 2
B C
pika → faqe

drejtez → brinje

plan →kulm .Cdo dy pika percaktojne nje drejtez te vetme


⇒cdo dy plane kane nje drejtez .

Aksiomat e renditjes

Ky grup aksiomash karakterizon relacionin e renditjes (ndermjet). Me simbolin ABC kuptojme :

1. A,B,C jnae tre pika te ndryshme incidente me nje drejtez

2. pika B ndodhet ndermjet pikave A dhe C ose pika B ndodhet ne relacion ndermjet pikave A dhe B.

4 aksiomat e renditjes + pohime dhe perkufizime :

1. ABC  CBA (eshte e njevlershme)

9
2. Nqs A dhe B jane dy pika te ndryshme A≠B atehere ∃ C e tille qe te kemi ABC

3. Nqs A ,B,C jane 3 pika te ndryshme incidente me nje drejtez a atehere jo me shume se njera ndodhet
ne relacion ndermjet dy te tjerave.

Perkufizim 1: Segment [AB] do te quhet bashkesia e pikave M incidente me drejtezen (AB) e tille qe
M≡A ose M≡B ose AMB .


[AB]= M z (AB) | M=A v M=B v AMB .  Ne rastin kur AMB themi se pika M quhet pike e
brencme e segmentit kurse A e B quhen skaje . Kujdes! Nuk kam siguruar akoma qe ekziston nje pike e
brencme.

Perkufizim 2 : Le te jene A,B,C tre pika jokolineare te cilat sigurojne aksiomen 14. Ne baze te
Az

aksiomave 15 dhe 16 ∃𝛂 i vetem i tille qe α :  B z  . Bashkesine { [AB] ∪ [BC]∪[AC]} do ta quajme
C z 

trekendesh ∆ABC. Kurse planin α do ta quajme plan te ∆ABC.

4. Aksioma e Pashit : Eshte dhene ∆ABC dhe nje drejtez a qe shtrihet ne planin e ketij trekendeshi e
 A z a

tille qe :  B z a . Atehere drejteza a nuk pret asnje prej brinjeve te trekendeshit ose pret dy dhe
 C z a

vetem dy brinje te trekendeshit ne pikat e brendshme te tyre.

Formulim tjeter : Ne kushtet e mesiperme nqs drejteza a pret nje brinje te trekendeshit atehere ajo
do te prese nje dhe vetem nje nga dy brinjet e tjera.

A A
a
B C B
C
a
Pohim 21 : Nqs A dhe B jane dy pika te ndryshme A≠B atehere ekziston te pakten nje pike C e tille
a
qe te kemi ACB (siguron ekzistencen e nje pike te brendshme ne nje segment).

Nqs kemi dy pika te ndryshme A dhe B ne baze te aksiomave 11+12 ekziston drejteza e vetme (AB)
dhe nga aksioma 14 ekziston pika D z (AB). Nga aksioma 22 ekziston E e tille qe te kemi ADE .

10
Nga aksiomat 11+12 do te ekzistoi drejteza (EB), ∃ (EB). dhe nga aksioma 22 ∃ F e tille qe te kemi
EBF . Pikat A,B,D jane 3pika jo kolineare dhe percaktojne nje plan α nga aksiomat 15 + 16. Nga fakti
A z 
se    AD  z  E z  . Duke vazhduar ne menyre analoge pika F eshte incidente me α .
D z 
pra F z α ; dhe si rrjedhim dhe drejteza (DF) eshte incidente me planin α. Pikat A,B,E jane jo
kolineare. Pse? (supozo te kunderten dhe del qe drejtezat (AB) dhe (BE) perputhen etj.)Meqe A.B.E
jokolineare si te tille keto formojne nje trekendesh i cili gjithashtu shtrihet ne planin α.



 ABC  

  FD  z 
asnje nga kulmet e ABCnuk

eshte incidente me drejtezen  FD 

 ADE  DF   [ AE ]  D nje pike e brendshme D



pra do kishim  . Nga aksioma e Pashit

 EBF  DF   [ BE ]  

C z  DF 
∃ pika C e tille qe :  pra (DF) e pret AB ne nje pike te brencme. Keshtu bashkesia e pikave
 ACB
te brencme te nje seg [AB] eshte e ndryshme nga Φ.

Pohim 22: Nqs A,B,C jane tre pika te ndryshme incidente me nje drejtez a atehere nje dhe vetem njera
ndodhet ne relacion ndermjet dy te tjerave.

Vertetim :

Supozoj se A nuk ndodhet ndermjet B dhe C dhe C nuk ndodhet ndermjet A dhe B.(A biem ndesh me
sistemin aksiomatik? jo me shume se nje thote aksioma ndermjet dy te tjerave)

Po treguam qe B ndodhet ndermjet A dhe C problemi eshte i vertetuar.

Nga aksioma 14 ekziston pika D jo incidente me drejtezen a = (AC)=(AB) pra ∃ D z a.

Nga aksioma 22 ∃ pika E e tille qe BDE , kemi dhe seg [AE] dhe [AC]. Pika E eshte jo incidente me
drejtezen a pra jane jokolineare

 E z  AB 

 E z  BC  . Pikat D dhe drejteza a perc nje plan te vetem α . (a,D)=α dhe A,B,C,D,E incidente me α.
 E z  AC 

11
Shqyrtoj ∆EBC dhe drejtezen (AD) duke zbatuar aksiomen e Pashit. Kemi se BDE ( (AD) pret seg [BE] ne
nje pike D (AD)∩[BE]=D) gjithashtu kemi supozuar se A nuk ndodhet ndermjet B edhe C prandaj
 F z (AD)
(AB)∩[Bc]=Φ. Nga aksioma e Pashit do te ∃ F pike qe  Duke arsyetuar ne menyre analoge
 EFC
G z (CD)
per ∆ABE dhe drejtezen CD do te kemi se ∃ pika G e tille qe G :  . Zbatoj perseri aksiomen e
 AGE
Pashit per ∆AFE dhe per drejtezen (CG) pasi A,F,E jane jokolineare. Kemi se
 AGE dhe G z (CG)

dmth e pret ne pike te brendshme
 . Nga aksioma e Pashit do te ∃ D’ qe ne fakt eshte pika D pasi dy

 EFC dmth (CG)  [EF]=

drejteza priten vetem ne nje pike (nga Pohimi 3 i grupit te pare te aksiomave) D’≡D dhe
ADF dhe D z (CG) . Vazhdoj me tej duke zbatuar aksiomen e Pashit per AFC dhe drejtezen (ED)

{ drejteza (ED) duhet te perputhet me dr (EB)}.

 ADF  CD   [ AF ]  D
  B ' z (CD)

  nga aks. e Pashit  B'  Por dy drejteza ne nje plan priten ne

 EFC (CD)  [ FC ]   
 AB ' C

nje dhe vetem nje pike keshtu B’ ≡B pra kemi ABC . Treguam qe ne 3 pika te ndryshme nje dhe vetem
nje ndodhet ndermjet dy te tjerave.

F
G

A C

Teoreme nr 1 : Teorema themelore( vetem formulimi) per renditjen e 4 pikave te ndryshme incidente
me nje drejtez

12
Nqs kemi 4 pika te ≠ incidente me nje drejtez a atehere keto pika mund te emertohen me germat
 ABC

 ABD
A,B,C,D ne menyre qe te kene vend relacionet 
 ACD

 BCD

Rrjedhim : Per cdo 4 pika ≠ incidente me nje drejtez a dy dhe vetem dy prej tyre ndodhen ne relacionin
ndermjet vetem dy here.(nqs nje pike ndodhet nje here ne relacionin ndermjet ajo do te ndodhet nje
dhe vetem nje here tjeter ne relacionin ndermjet)

Ne baze te teoeremes themelore , 4 pika te ndryshme A,B,C,D mund te kene vend vetem keto relacione:

 ABC

 ABD
 . Te tregoj qe jane keto dhe vetem keto relacione dhe nuk ka te tjera. 4 pika mund te vendosen
 ACD

 BCD
ne D34 menyra te vendosura treshe = 24.

Nga aksiome 21 do te kemi 12 raste sepse ABC dhe CBA jane te njevlershme , njelloj per te tjerat.

 CAB
  ADB
  ADC
  BDC

Parashtroj dhe 8 raste te tjera qe do te eliminohen . : 1  2  3  4

 ACB 
 DAB 
 DAC 
 DBC

Nga pohimi qe ne 3 pika mund te kemi 1 dhe vetem 1 ndermjet grupi 1 bie ne kundershtim me ABC ,
njelloj per te tjerat. Keshtu do te kishim

A B D
C
Bdhe C ndodhen dy dhe vetem dy here ne relacion ndermjet ose nuk ndodhet asnjehere.

Ushtrim :

Tregoni se cdo segment ka nje pafundesi pikash te brendshme.

Ne baze te pohimit 21 ∃ te pakten nje pike C e tille qe te kemi ACB . Aneksohemi tek seg [CB]. Po
 ACB
keshtu per seg [CB] ∃D e tille qe te kemi CDB . Tani kemi 4 pika A,B,C,D qe plotesojne kushtin  .
CDB

13
Nga rrjedhimi i Teoremes Themelore pika D do te ndodhet dhe vetem nje here te vetme ne relacion
ndermjet dmth ADB .Aneksohemi tek seg [DB]. Per seg [DB] nga pohimi 21 ∃E qe te kemi DEB . Mar ne
 ADB
shqyrtim pikat e ndryshme A,D,E,B. Kemi relacionin  . Nga rrjedhimi Teoremes Themelore kemi
 DEB
AEB . Keshtu vazhdohet ne menyre te pafundme dhe brendia e segmentit [AB]jo vetem qe nuk eshte
boshe por eshte e pafundme.

Detyre sh.

Verteto se bashkesia e pikave te jashtme te seg[AB]eshte e pafundme.

(∃C e cila eshte pike e jashtme e seg [AB])

Deri tani percaktuam kuptimin e seg. ∆,nr te pafundem te pikave te brendshme, renditjen e 4 pikave te
ndryshme.

14

You might also like