DETYRA 5.

TEORIA E NUMRAVE

3. Vërtetoni se është shumfish i , për çdo .

Zgjidhje. . Nëse , atëherë . Nga kjo rrjedh që

, përndryshe do të kishim , që paraqet kontradiksion..
prandaj, rrjedh që ka rendin . Kështu që .

6. Verifikoni pohimet vijuese:

a) Pjestuesit e thjeshtë tek të numrit të plotë janë të formës .
b) Pjestuesit e thjeshtë tek të numrit të plotë janë të formës .
c) Pjestuesit e thjeshtë tek të numrit të plotë , që janë të ndryshëm nga 3 janë të
formës .

Zgjidhje. a) Supozojmë se është pjestues i thjeshtë tek i numrit , kështu që kemi se:

që tregon se rendi i duhet ta pjestoj . Tani rendi i po ashtu duhet ta pjestoj edhe dhe
kështu marrim:

dhe kështu , për ndonjë numër të plotë .

b) Nëse është pjestues i thjeshtë tek i , atëherë

dhe duke arsyetuar si në rastin kemi se , prej nga , për ndonjë

numër të plotë .

c) Le të jetë pjestues i thjeshtë tek i numrit , atëherë

Meqë rendi i është , ai duhet ta pjestojë . Po ashtu, meqë është tek, atëherë
është çift, dhe prandaj;

Dhe kështu , për ndonjë numër të plotë .

11. a) Gjeni dy rrenjë primitive te .

 b) Përdoreni faktin se është rrenjë primitive e , për të marë rrënjet primitive
të .

Zgjidhje. Gjatë zgjidhjes së detyrës do të shfrytëzojmë këtë detyrë:

Le të jetë r një rrënjë primitive e numrit të plotë . Atëherë është një rrënjë primitive e
atëherë dhe vetëm atëhere nëse ( )

a) Marrim numrat modulo . Ne kërkojmë pëe një rrënjë primitive të përgjatë mbetjeve
relativisht të thjeshta mod 10. Nëse ndonjë prej tyre ka rendin atëhere ai është një rrënjë
primitive.

Shohim që rendi i është , prandaj është një rrënjë primitive e . Po ashtu është një
rrënjë primitive mod dhe kjo është kongruente me .

Pra, dhe janë rrenjë primitive modulo .

b) Nëse është rrënjë primitive e , atëherë të gjitha fuqitë , ku ( , janë

rrënjë primitive. Kështu marrim rrënjet primitive:

modulo . Këto janë kongruente me

modulo .

10. Përdorni faktin se çdo numër i thjeshtë ka një rrënjë primitive për të dhënë një
vërtetim të ndryshme të teoremës së Ëilson.

Zgjidhje. Nëse është një rrënjë primitive modulo , atëherë numrat e plotë
janë kongruent me në ndonjë renditje. Prandaj;
 13. Për një numër të thjeshtë , vërtetoni se vlejnë shumat:

Zgjidhje. Le të jetë rrënjë primitive e . Atëhere numrat e plotë janë kongruent

me në ndonjë renditje. Prandaj;

Nëse , le të jetë . Meqenëse , nga teorema e Fermas rrjedh

se . Prandaj, është shumë e termave secili kongruent me modulo p,
dhe prandaj

Tani supozojmë se . Shumëzojmë anë për anë me , dhe marrim:

Por, meqë dhe ka rendin , rrjedh se .

Prandaj, .