Professional Documents
Culture Documents
Vargu Numerik
Vargu Numerik
Një varg {an }nN konvergjon tek një numër real a në qoftë se për çdo 0 gjendet të paktën
një numër natyror p0 p( ) që për të gjitha n p0 ne kemi an a .
Një varg {an }nN quhet i kufizuar nga sipër, në qoftë se ekziston të paktën një numër real M i
tillë që an M për çdo numër natyror n .
Një varg {an }nN quhet i kufizuar nga poshtë, në qoftë se ekziston të paktën një numër real m i
tillë që an m për çdo numër natyror n .
Një varg {an }nN quhet i kufizuar nëse vargu është i kufizuar si nga sipër dhe nga poshtë. Me
fjalë të tjera një varg {an }nN quhet i kufizuar në qoftë se ekzistojnë të paktën dy numra realë
M dhe m të tillë që m an M për çdo numër natyror n .
Një varg {an }nN quhet i kufizuar në qoftë se ekziston të paktën një numër real pozitiv K i tillë
që an K për çdo numër natyror n .
Në qoftë se një varg {an }nN konvergjon tek a , atëherë vargu {an }nN është i kufizuar,
domethënë çdo varg konvergjent është i kufizuar.
1
Veprimet me vargjet
Në qoftë se vargu {an }nN konvergjon tek a dhe vargu {bn }nN konvergjon tek b , atëherë vargu
{an bn }nN konvergjon tek a b .
Në qoftë se vargu {an }nN konvergjon tek a dhe vargu {bn }nN konvergjon tek b, atëherë vargu
{an bn }nN konvergjon tek a b .
Nëse vargu {bn }nN konvergjon tek b , ku b 0 dhe bn 0 për çdo numër natyror, atëherë vargu
1 1
konvergjon tek .
bn nN b
Nëse vargu {an }nN konvergjon tek a dhe vargu {bn }nN konvergjon tek b , ku b 0 dhe bn 0 për
an a
çdo numër natyror, atëherë vargu konvergjon tek .
bn nN b
2
Veprimet me vargjet
Nëse vargu {an }nN konvergjon tek a dhe vargu {bn }nN konvergjon tek b , ku për çdo numër
natyror n kemi an bn , atëherë a b.
Nëse vargjet
{an }nN dhe {cn }nN konvergjojnë tek a , ku për n p1 kemi që an bn cn ,
{b }
atëherë dhe vargu n nN konvergjon tek a .
Nëse vargu {an }nN konvergjon tek a , ku a 0 , atëherë ekziston të paktën një numër natyror
p0 i tillë që për n p0 të kemi që an 0 .
Nëse vargu {an }nN konvergjon tek a , atëherë vargu { an }nN konvergjon tek � .
3
Vargjet pambarimisht të vogla
dhe vargjet pambarimisht të
mëdha
Nëse lim an 0 , atëherë vargu {an }nN quhet pambarimisht i vogël (p.m.v.).
n
Nëse vargu {an }nN është p.m.v dhe vargu {bn }nN është i kufizuar atëherë vargu {an bn }nN
është p.m.v.
lim an a lim (an a) 0
Kusht i nevojshëm dhe i mjaftueshëm që n është që n .
Themi se vargu {an }nN shkon në infinit nëse për çdo numër real pozitiv M , ekziston të paktën
një numër natyror p0 p( M ) i tillë që për n p0 të kemi an M .
E shkruajmë simbolikisht lim an .
n
Themi se vargu {an }nN shkon në plus infinit nëse për çdo numër real pozitiv M, ekziston të
paktën një numër natyror p0 p(M ) i tillë që për n p0 të kemi an M . E shkruajmë
simbolikisht lim an .
n
4
Vargjet pambarimisht të vogla
dhe vargjet pambarimisht të
mëdha
Themi se vargu {an }nN shkon në minus infinit nëse për çdo numër real pozitiv M , ekziston të
paktën një numër natyror p0 p(M ) i tillë që për n p0 të kemi an < - M . E shkruajmë
simbolikisht lim an .
n
Nëse vargu {an }nN është varg p.m.v ( ku an 0 për çdo numër natyror n), atëherë vargu
1
është varg p.m.m.
an nN
Nëse vargu {an }nN është varg p.m.m. ( ku an 0 për çdo numër natyror n ), atëherë vargu
1
është varg p.m.v.
an nN
5
Nënvargjet dhe vargjet
monotonë
Nëse vargu {an }nN konvergjon tek a , atëherë dhe çdo nënvarg i tij konvergjon tek a .
Nëse dy nënvargje të një vargu konvergjojnë në dy limite të ndryshme atëherë ky varg divergjon.
Nëse një varg është jozbritës (ose rritës) dhe i kufizuar nga sipër, atëherë ky varg është
konvergjent.
Nëse një varg është zbritës (ose jorritës) dhe i kufizuar nga poshtë, atëherë ky varg është
konvergjent.