UNIVERSITETI POLITEKNIK I TIRANËS

FAKULTETI I INXHINIERI ELEKTRIKE

DEPARTAMENTI I ELEKTROTEKNIKËS

Teoremat e Gjeneratorit Ekuivalent

Sipas Tevenin dhe Norton
Shembuj dhe Ushtrime

Maj 2021 Anita XHEMALI

Teorema e Gjeneratorit Ekuivalent

• Teoremat e Gjeneratorit Ekuivalent sipas Teveninit dhe sipas Nortonit na mundësojnë zëvendësimin e
një qarku të tërë te parë nga një çift skajesh, me një qark të barasvlershëm të përbërë prej një burimi
dhe një rezistori të vetëm.
• Qarku A është një qark linear që përmban rezistorë, burime të varura dhe/ose burime të pavarura.
Qarku B mund të përmbajë edhe elementë jolinearë,me kufizimin që çdo burim i varur në secilin qark
duhet ta ketë elementin kontrollues të tij në të njëjtin qark.

Ngarkesa
Qarku A,
linear me Qarku B,
Ngarkesa
Dy skaje

+
V Ngarkesa

Anita XHEMALI
Rregullat e ndjekjes se procedures te ekuivalentimit
• Gjetja e nje rryme ose tensioni ne nje qark cfaredo me ekuivalentim sipas Teveninit ose Nortonit
1. I shënojmë skajet ku kerkohet madhesia me a e b.
2. Heqim nga qarku elementin ndermjet pikave a dhe b, psh: RL (elementi që duhet të heqim mund të jetë
edhe një burim. Procedura mbetet e njëjtë , me përjashtim të pikës 4) dhe e transferojme direkt te qarku
ekuivalent.
3. Qarkun e mbetur e bëjmë pasiv, duke zeruar njëkohësisht të gjitha burimet e pavarura (burimet e
pavarura të tensionit bëhen lidhje të shkurtra, burimet e pavarura të rrymës bëhen qarqe të hapura).
Dallojmë dy raste: a) Kur qarku nuk ka burime të varura, gjejmë rezistencën ekuivalente në
skajet a-b të qarkut pasiv, dhe kemi RTH=RN=Rab.
b) Kur qarku ka burime të varura, në bornat a-b të qarkut pasiv lidhim një burim të
pavarur 𝑣0 ose 𝑖0 dhe gjejmë rrymën 𝑖0 ose tensionin 𝑣0 tek burimi që lidhëm
duke respektuar konvencionin gjenerator. Më pas gjejmë RTH=RN:

Qarku pasiv Qarku pasiv

me burime me burime
të varura të varura
Rregullat e ndjekjes se procedures te ekuivalentimit
4. Pasi gjejme RTH=RN=Rab rikthejme burimet ne qark dhe ne pikat a dhe b e hapim qarkun per te gjetur burimin e
Teveninit ( me te gjithe vecorite e qarkut te hapur ), ose krijojme lidhje te shkurter per te gjetur rrymen e Nortonit.
a) Gjejmë Vab kur a-b qark i hapur, dhe VTH=Vab
b) Gjejmë Iab kur a-b lidhje e shkurtër dhe IN=Iab
5. Ndertojme qarkun ekuivalent: Tevenin Norton

𝑅𝑁
𝐼𝐿 = 𝐼𝑁
𝑅𝐿 + 𝑅𝑁

𝑅𝐿 𝑅𝑁
𝑉𝐿 = 𝐼𝑁
𝑅𝐿 + 𝑅𝑁
Teorema e Transferimit të fuqisë maksimale pohon se në ngarkesën RL do të transferohet fuqia
maksimale prej burimit ekuivalent, pra prej qarkut, nëse RTH=RN=RL dhe kjo fuqi do të jetë:

𝑅𝑁 𝐼𝑁2
𝑝𝑚𝑎𝑥 =
4
Shembull 1
• Gjeni rrymën i me TGjE sipas Teveninit:
• Zgjidhje:
• 1) Heqim nga qarku rezistorin 1KΩ.
• Shënojmë a e b në skajet e elementit që hoqëm.

• 2) Qarku që mbetet, bëhet pasiv:zerojmë të gjithë burimet e pavarur, gjejmë Rab.

a a Rab

b b

𝑅𝑎𝑏 = 10 ∥ 40 ∥ 24 = 6𝐾Ω
𝑅𝑎𝑏 =𝑅𝑇ℎ = 6𝑘 Ω
Shembull 1-vazhdim
• Tek qarku i pikës 1) , gjejmë VTh: VTh=Vab kur a-b është qark i hapur.
VTh
• Shohim që qarku zgjidhet më thjesht me Metodën e Potencialeve
-24V
sepse na duhet vetëm 1 ekuacion për VTh:
a +
1 1 1 24 120 30 VTh
𝑉𝑇ℎ + + =− − + − 6𝑚𝐴 b -
10𝐾Ω 40𝐾Ω 24𝐾Ω 24𝐾Ω 40𝐾Ω 10𝐾Ω
1
𝑉𝑇ℎ = −7𝑚𝐴 ⟹ 𝑉𝑇ℎ = −42𝑉
6𝐾Ω 0V
Ndertojme qarkun ekuivalent sipas Teveninit me rezistorin që hoqëm në fillim:

𝑉𝑇ℎ −42
𝑖= = = −6𝑚𝐴
𝑅𝑇ℎ + 𝑅𝐿 1 + 6 𝐾Ω
Shembull 2
• Gjeni tensionin v me TGjE sipas Nortonit:

Zgjidhje:

1) Heqim nga qarku rezistorin 6Ω.

Shënojmë ab skajet e tij.

a b
2Ω

2) Ndërtojmë qarkun pasiv dhe gjejmë: a b

2Ω
𝑅𝑎𝑏 = 2 + 2 ∥ 3 Rab
4⋅3 12
𝑅𝑎𝑏 =𝑅𝑁 = 4 ∥ 3 = 4+3 = 7 Ω
Shembull 2-vazhdim
• 3) Gjejmë IN=Iab kur a-b lidhje e shkurtër. Qarku do të jetë:
• Zgjidhja del me e thjeshtë me Metodën e Potencialeve të Nyjeve,
I1
pasi kërkon vetëm 1 ekuacion: IN
a b
I2
1 1 16 2Ω
𝑉1 + = −6
2 2 2
𝑉1 = 8 − 6 = 2𝑉
0
𝑉1
Llogarisim Rrymat: 𝐼1 =3/3=1A 𝐼2 = = 1𝐴 V
2

Gjejmë IN me L.K.R @V1: 𝐼1 = 𝐼𝑁 + 𝐼2 + 6 ⇒ 𝐼𝑁 = −6𝐴

Skema e GjE sipas Nortonit:
12
𝑅𝑁 𝑅𝐿 6 ⋅ 7 = −8𝑉
𝑣 = 𝐼𝑁 = −6
𝑅𝑁 + 𝑅𝐿 12
+ 6+ 7
IN=-
RN=12/7 v RL=6Ω 12
6A 𝑅𝑁
- 7
𝐼𝐿 = 𝐼𝑁 𝑅 +𝑅 = −6 12 = −4/3A
𝑁 𝐿 6+ 7
Shembull 3
• Gjeni vlerën e R, për të cilën qarku i transmeton fuqi maksimale dhe sa.

Zgjidhje :

1-Heqim nga qarku rezistorin R. Shënojmë ab skajet e tij.

𝑖0 20 + 4 − 5𝑖1 ⋅ 20 = 1
b 𝑣1 (1 − 4𝑖0 )
2-Ndërtojmë qarkun pasiv dhe gjejmë RTh: 𝑖1 = − =−
10 10
a 24𝑖0 + 10 − 40𝑖0 = 1
9
i0
−16𝑖0 = −9, 𝑖0 = 16
i0 1 16
5i1 1V 𝑅𝑇ℎ = = Ω
𝑖0 9

b
Shembull 3-vazhdim
• 3) Tek qarku i pikës 1) , gjejmë VTh: VTh=Vab kur a-b është qark i hapur.
a
LKT@k1: +
0A
𝑉𝑇ℎ = 𝑣1 = −20 ∙ 5𝑖1 = −100𝑖1 k1 VTh

𝑣1 -
2𝑖1 + = 12𝑉 ⇒ 𝑣1 = 60 − 10𝑖1 = −100𝑖1
5 b
6 6
𝑖1 = − ⇒ 𝑉𝑇ℎ = −100 − = 600/9𝑉
9 9

Qarkun ekuivalent sipas Teveninit me rezistorin që hoqëm në fillim:

4)Sipas Teoremës së Transferimit të Fuqisë

Maksimale, Rezistori R duhet të jetë: RTH=RN=RL

2
Dhe fuqia maksimale do të jetë: 𝑝𝑚𝑎𝑥 =
𝑉𝑇ℎ
=((600/9)2 ⋅ 9)/(4⋅16)= 625𝑊
4𝑅𝑇ℎ
Detyra Shtepie
1. Duke përdorur TGjE sipas Teveninit, gjeni R për të cilën qarku i
transmeton fuqi maksimale dhe sa.

2. Duke përdorur TGjE sipas Nortonit, gjeni v:

3. Duke përdorur TGjE sipas Teveninit, gjeni i: