MIKROBIOLOGIA ETA PARASITOLOGIA KLINIKOA

Ikaslearen gida
IKASTEGIA: Farmazia Fakultatea
TITULAZIOA: Farmaziako Gradua
IKASTURTEA: 2022/2023
MAILA: 5
LAUHILEKOA: 1
KREDITU KOPURUA: 6

IRAKASLEAK ETA TUTORETZA-ORDUAK

Irati Martínez Malax-etxebarria (irati.martinez@ehu.eus).

Eskolak: magistralak eta laborategiko praktikak

Tutoretzak: astearte, asteazken eta ostegunetan 11:00tatik 13:00ak arte
Bulegoa: Immunologia, Mikrobiologia et Parasitologiako Sailean

Elixabete Arrese Arratibel (eli.arrese@ehu.eus).

Eskolak: laborategiko praktikak

Tutoretzak: GAUR bidez kontsultatu
Bulegoa: Immunologia, Mikrobiologia et Parasitologiako Sailean

Giulia Carrano (giulia.carrano@ehu.eus).

Eskolak: laborategiko praktikak

Tutoretzak: GAUR bidez kontsultatu
Bulegoa: Fakultateko Dekanotza parean dagoen bulegoa

IRAKASGAIAREN DESKRIBAPENA ETA TESTUINGURUA

Mikrobiologia eta Parasitologia Klinikoko irakasgaia Farmaziako Graduaren azken
ikasturtean kokatuta dagoen nahitaezko irakasgaia da, guztira 6 ECTS kreditu dituena.

Irakasgaiaren helburu orokorra gizakiaren gaixotasun infekzioso eta parasitarioen

diagnostiko-metodologia ezagutzea eta ulertzea da. Giza patogenoak diren mikroorganismo eta
parasitoen laborategiko diagnostikoari aplikatutako analisi klinikoen eremua lantzen du, eta
Farmaziako graduaren 05 moduluan (Medikuntza eta Farmakologia) sartuta dago. Ikasgai honen
aurretikoak dira Mikrobiologia eta Parasitologia Orokorreko irakasgaia, Immunologia,
Mikrobiologia eta Parasitologia Deskribatzailea eta Medikuntza Tropikala: bidaiariaren
inportatutako gaixotasunak, zeintzuetan ikasleriak Mikrobiologia eta Parasitologia Klinikoaren
oinarri izango diren ezaguera teorikoa/praktikoak garatu eta bereganatu dituen. Irakasgaiaren
segimendu zuzenerako, gomendagarria da ikasleek Mikrobiologia eta Parasitologia Orokorreko
eta Mikrobiologia eta Parasitologia Deskribatzaileko irakasgaiak eginda eta gaindituta izatea;
baita Immunologia, Giza Anatomia eta Giza Fisiologiari buruzko ezaguera egokiak izatea ere.
Modu berean, testu zientifikoen ulermenerako ingeles-ezaguerak edukitzea gomendagarria da.

Irakasgaian garatzen den lanari esker, ikasleek sintoma klinikoak agente infekzioso
zehatzekin erlazionatu ahal izango dituzte, baita hauek behar bezala detektatu eta
identifikatzeko diagnostikoan erabilgarriak diren lagin kliniko motak, teknikak eta metodologia
erabilgarriak ezagutu ere. Era berean, teknika horiek hautatzeko irizpideak ulertzeko aukera
emango du, baita lortutako emaitzak behar bezala interpretatzekoak ere. Horrenbestez,
jorratutako gaitasunak eta eskuratutako ikaskuntzaren emaitzak lagungarriak dira ikasleak
farmaziako profesional gisa jarduteko, eta erabat lotuta daude beren lan-jarduerarekin.

GAITASUNAK ETA IKASGAIA IKASTEAREN EMAITZAK

GAITASUNAK

Mikrobiologia eta Parasitologia Klinikoko irakasgaiak hurrengo gaitasun espezifikoak lortzen

laguntzen du:

1. Mikrobiologia eta Parasitologia Klinikoko laborategiaren segurtasun-, kontrol- eta kalitate-

jarraibide eta elementuak ezagutzea eta erabiltzea.

2. Etiologia edo sindrome infekziosoa lagin kliniko mota bakoitzarekin lotzea.

3. Lagin kliniko mota desberdinen hartze zuzenerako, garraiorako eta prozesatzerako

jarraibideak eta prozedurak ezagutzea eta identifikatzea.

4. Gaixotasun mikrobiologiko eta parasitolologikoen diagnostikoan erabilitako metodo eta

tekniken oinarriak ulertzea, hala nola beren diagnostiko-erabilgarritasuna.

5. Diagnostiko-metodo desberdinen bitartez lortutako emaitzak analizatzea eta interpretatzea.

6. Farmako ezberdinekiko sentikortasun antimikrobianoa zehaztea.

7. Hausnarketa-, azterketa- eta interpretazio-ohiturak garatzea, bereganatutako ezagutzak

planteatutako prestakuntza-jardueren ebazpenean aplikatu ahal izateko.

Irakasgaiaren gaitasun espezifikoak ikasgaiaren eskola magistraletan eta laborategiko eskola

praktikoetan lantzen dira. Irakasgaiaren barruan ebaluazio jarraituaren modalitatean
planteatzen diren prestakuntza-jarduerak egiteak gaitasun horiek eskuratzen ere laguntzen du.

Gainera, hurrengo titulazio-gaitasunak (zeharkakoak) lantzen ditu zeharki:

1. Ahoz nahiz idatziz garatu beharreko komunikazio eta informaziorako gaitasunak garatzea,
lanbide-jarduna burutzeko osasun-guneetako gaixo eta erabiltzaileekiko harremanetan
jarduteko. Diziplina anitzeko taldeetan lanerako eta lankidetzarako eta osasun-profesionalekiko
gaitasunak sustatzea.

2. Erreaktiboak, metodo eta teknika analitiko klinikoak diseinatu, aplikatu eta balioestea, analisi
klinikoetarako oinarrizko funtsak eta laborategirako diagnosi-diktamenen ezaugarriak eta
edukiak jakinda.
3. Norberaren mugak eta lanbide-gaitasuna mantendu eta eguneratzeko premia aitortzea,
eskura duen ebidentzia zientifikoaren argitara, jakintza berrien autoikasketari berebiziko
azpimarra jarrita.

4. Metodo zientifikoa aplikatzen jakitea eta gaitasunak bereganatzea legeria, informazio-

iturriak, bibliografia baliatzerakoan, protokoloak egiterakoan eta saiakuntza kliniko eta klinika-
aurrekoak diseinatu eta balioesteko behar diren bestelako gai eta alderdiak ere.

UPV/EHUko Zeharkako Gaitasunen Katalogoan (2019) definitutako ikasle guztientzako

zeharkako gaitasun komunak kontuan hartuta, irakasgai honetan lantzen diren konpetentzien
multzoa, definitutako zeharkako zortzi konpetentzia komunetatik seiri dagozkie: Autonomia eta
autoerregulazioa; Gizarte-konpromisoa; Komunikazioa eta eleaniztasuna; Etika eta lanbide-
erantzukizuna; Pentsamendu kritikoa; eta Talde-lana.

Zeharkako gaitasunak eskuratzea lotuta dago, neurri handi batean, ikasgaiaren ebaluazio
jarraituaren modalitatean proposatutako taldeko prestakuntza-jarduerei eta laborategiko
eskola praktikoen jarraipenari. Prestakuntza-jarduerak bai ikasgelan zein ikasgelatik kanpo,
autonomoki, jorratzen dira.

IKASKUNTZA-EMAITZAK

Egokiro jorratu bada, ikastaroa amaitzean irakasgaian parte hartu duen ikasleak:

1. Mikrobiologia klinikoko profesionalen zeregina eta erantzukizunak ulertzen ditu.

2. Gizakiaren gaixotasun infekziosoen diagnostiko mikrobiologikoko metodo zuzenak eta

zeharkakoak ezagutzen ditu.

3. Teknika diagnostikoen aplikazioak bereizten ditu, sindrome infekziosoaren arabera.

4. Erabilgarritasuneko diagnostiko-protokolo bat garatzen du, eta, horretarako, egoera eta

sindrome infekzioso jakin batekin bat datozen proba egokiak hautatzen ditu.

5. Diziplina ulertzeko, osasun-zientzietako profesionalekin interakzionatzeko eta informazio

zientifikoaren idatzizko komunikazio egokirako beharrezkoa den hizkuntza mikrobiologikoa
ezagutu eta erabiltzen du

6. Mikrobiologia klinikoko laborategian modu egokian lan egiten du, segurtasuna eta
hondakinen beharbezalako manipulatzea eta ezabatzea barne.

7. Mikroorganismo patogenoak identifikatzen ditu, mikrobiologia klinikoko laborategian,

diagnostikorako proba ezberdinen bidez.

8. Bakterio patogenoen antimikrobianoekiko sentikortasuna zehazten du.

9. Taldean behar bezala lana egiten du

 Planteatutako ikaskuntza-emaitzen lorpena honako hauen bidez ebaluatuko da: ikasgaian
proposatutako jardueren barruan dauden banakako zein taldeko ariketak eta txosten
zientifikoa; praktika-laborategian egindako lana eta jasotako irakaskuntzaren azterketa.

METODOLOGIA
Irakasgaiaren sei kredituak ikasleen 150 lanorduei dagozkie, hurrengo era banatuta
daudenak: irakasleek eta ikasleek partekatzen dituzten 60 ordu presentzial eta ikasleek jarduera
ez-presentzialera bideratzen dituzten 90 ordu. Taulan irakaskuntza presentzialeko eta ez-
presentzialeko orduen banaketa agertzen da, bi irakaskuntza-modalitateei dagokienez: eskola
magistrala eta laborategiko eskola praktikoak.

Irakaskuntza-orduak:
Irakaskuntza-modalitatea Ordu totalak
presentzialak Ez-presentzialak
Eskola magistrala 40 70 110
Laborategiko eskola praktikoa 20 20 40

Eskola magistralak 50 minutuko saioak izango dira. Saio horiek ikasgelan proiektatuko diren
aurkezpenetan oinarrituko dira, eta ikasgaiaren gai-zerrendan planteatutako gai guztiak
azalduko dira. Material hori ikasleen eskura egongo da UPV/EHUko eGela plataforman. Azalpen-
klaseak zanez ere, ikasleen parte-hartze aktiboa sustatuko da galderen eta kasuen gogoetazko
eztabaidaren bitartez, hala nola planteatutako suposizio praktikoen ebazpen posibleen bidez.

Ikaskuntza kooperatiboaren alderdiak landu ahal izateko, proposatutako programa

teorikoaren zati bat metodologia aktiboko jardueren bidez landuko da. Proposatutako
jarduerak IKD i3 «Idofar» berrikuntza-proiektuaren barnean diseinatu dira: 2030erako GJHei
laguntzen, farmaziako profesionalen prestakuntzatik abiatuta. Uneko ikasturteko jarduera
bezala problemen ebaztean oinarritutako ikaskuntza (POI) eta kasuaren metodoa (KM) ezarri
dira. Jarduera hauei esker, ikasleek beren ezagutza modu aktiboan eraiki ahal izango dute,
informazioa bilatzeko eta aztertzeko trebetasunak sustatuko baitituzte, bai eta ezagutza
komunikatzeko eta transmititzeko trebetasunak ere. Gainera, informazio teorikoa ulertzen
lagunduko dute, egoera praktiko baten analisitik abiatuta.

Laborategiko eskola praktikoak astebetez egiten dira, astelehenetik ostiralera 4 ordutako

saioetan. Gehienez 20 ikasleko taldeetan egiten dira. Ikasleek, bikoteka eta irakasleak
gainbegiratuta, mikrobiologia eta parasitologia klinikoko laborategietan erabiltzen diren
diagnostiko mikrobiologikoko metodo eta teknika batzuk simulatuko dituzte. Horrela,
ikasgaiaren ezagutza teorikoetan sakonduko dute, eta ezagutzak eta trebetasunak eskuratuko
ditu teknika diagnostikoetan. Praktikak hasi baino lehen, praktika-kuaderno bat eta irakasle-
taldeak garatutako iraupen laburreko hezkuntza-bideoak egongo dira eskuragarri eGelan
praktiken euskarri gisa. Honela, lagin klinikoak prozesatzeko oinarrizko protokoloak errazago
ulertu eta gogoratu ahal izango dituzte. Material hauek, lagin kliniko guztiak, hazkuntza-medioak
eta egin beharreko proba diagnostikoen oinarria bateratzeaz gain, astean zehar talde osoak
lortutako emaitzak bateratzeko erabilgarriak izango dira.

Praktikak egiten diren bitartean, ikasleen teknika, haien lan-eremuaren ordena eta
garbitasuna, materiala behar bezala esterilizatu/desinfektatzea eta hondakinak behar bezala
ezabatzea zaindu eta zuzenduko dira. Programatutako praktiketan parte hartzen ez duten
ikasleek beren ezagutzak eta trebetasunak frogatu beharko dituzte praktiken amaierako
azterketa baten bidez.

EDUKI TEORIKO-PRAKTIKOAK
Eduki teorikoa 3 gai-bloke edo unitate didaktikoetan taldekatuta dauden 25 ikasgaietan
dago antolatuta.

I. SARRERA (2 ordu)
1go ikasgaia. Mikrobiologiako eta Parasitologia Klinikoko gaurko arrazoia eta testuingurua.
Non eta nola aritzen da Farmazia-Profesionala? Bere zeregina laborategian et
gaixotasunak diagnostikatzeaz eta kontrolatzeaz arduratzen den osasun-profesionalen
diziplina anitzeko taldean.
2. ikasgaia. Mikrobiologia- eta Parasitologia-laborategiko segurtasuna eta kalitate-kontrola.
Segurtasun biologikoa eta arriskuen prebentzioa: arrisku biologikoen ebaluazioa, agente
biologikoen sailkapena arriskuaren, euste-mailaren edo biosegurtasunaren arabera.
Laborategiko segurtasun-arau orokorrak. Kalitate-kontrola.
II. MIKROBIOLOGIA KLINIKOA (24 ordu)
3. ikasgaia. Gaixotasun infekziosoaren ezarpena.
Gizakiaren eta garrantzi klinikoa duten mikroorganismoen arteko harremana.
Mikrobiota. Infekzioa versus gaixotasun infekziosoa.
4. ikasgaia. Diagnostiko mikrobiologikoko metodo klasikoak
Lagin klinikoak: motak eta hauek hartzeko eta prozesatzeko orokortasunak. Bakterioak
eta onddoak identifikatzeko metodo konbentzionalak: laginaren zuzeneko azterketa
mikroskopikoa, isolamendua, behaketa, hazkuntza eta identifikazio fenotipikoa. Birusak
identifikatzeko metodo konbentzionalak: zitologia/histologia: mikroskopia bidezko
behaketa zuzena (efektu zitopatikoak laginean/ehunetan), isolamendua, hazkuntza eta
identifikazioa kultibo zelularretan.
5. ikasgaia. Diagnostiko mikrobiologikoko metodo azkarrak
Immunodiagnostikoa: metodo serologiko eta antigenoa detektatzeko metodo nagusiak
eta horien aplikazio diagnostikoa. Diagnostiko molekularra: azido nukleikoak
detektatzeko, anplifikatzeko eta sekuentziatzeko metodo nagusiak eta horien aplikazio
diagnostikoa. MALDI-TOF masen espektrometria eta haren aplikazio diagnostikoa. POC
diagnostikoa: esanahia, garrantzia eta metodologia. Mikrobiologia klinikoko
diagnostikorako metodo automatizatuak.
6. ikasgaia. Mikroorganismoen kontrola: eragile antimikrobianoak eta sentikortasun probak
Antimikrobianoekiko sentikortasuna. Antibiograma: hedapen- eta diluzio-teknikak.
Erresistentzia espezifikoak identifikatzeko metodoak. Sentikortasun-probak agente
antifungikoekin eta antibiralekin.
7. ikasgaia. Nerbio Sistema Zentraleko infekzioen laborategiko diagnostikoa
 Meningitisa, entzefalitisa eta bestelako infekzioak. Etiologia. Lagin klinikoen hartzea,
garraio eta prozesatzea.
8. Ikasgaia. Zirkulazio aparatuko infekzioen laborategiko diagnostikoa.
Bakteriemiak, fungiemiak eta biremiak. Sailkapena eta etiologia. Hemokultiboa: Lagin
hartzea, garraio eta prozesatzea.
9. ikasgaia. Gernu-traktuko infekzioen laborategiko diagnostikoa.
Zistitisa, prostatitisa eta pielonefritisa. Sailkapena eta etiologia. Lagin klinikoaren
hartzea, garraioa eta prozesatzea
10. ikasgaia. Sexu-transmisiozko infekzioen laborategiko diagnostikoa.
Sindromen araberako sailkapena: infekzio jariakorrak, ultzeradunak, garotxadunak eta
sistemikoak. Etiologia. Lagin klinikoaren hartzea, garraioa eta prozesatzea.
11. ikasgaia. Traktu gastrointestinaleko infekzioen eta elikadura-intoxikazioen diagnostikoa.
Gastroenteritis kutsakorrak: sailkapena eta etiologia; lagin klinikoaren hartzea, garraioa
eta prozesatzea. H. pylori-k eragindako infekzio gastrikoa. Hepatitis birikoak:
diagnostikoan erabilitako markadore serologikoak.
12. ikasgaia. Goi arnas-bideetako infekzioen laborategiko diagnostikoa.
Hotzeri arrunta, faringitisa eta amigdalitisa, epiglotitisa, sinusitisa eta otitisa. Etiologia.
Lagin klinikoen bilketa, garraioa eta prozesatzea.
13. Ikasgaia. Behe arnas-bideetako infekzioen laborategiko diagnostikoa.
Bronkitis, brokiolitisa eta pneumonia. Etiologia. Lagin klinikoen bilketa, garraioa eta
prozesatzea.
14. ikasgaia. Bestelako infekzioen laborategiko diagnostikoa.
Begi-infekzioak; larruazal eta ehun bigunen infekzioak; hezur eta giltzaduretako
infekzioak eta zoonosiak. Etiologia. Lagin klinikoen bilketa, garraioa eta prozesatzea
III. PARASITOLOGIA KLINIKOA (13 ordu)
15. ikasgaia. Gaixotasun parasitarioaren ezarpena.
Gaixotasun parasitarioa eta bere ezaugarriak.
16. ikasgaia. Gaixotasun parasitarioen diagnostiko-metodoak.
Parasitoen bizi-zikloen garrantzia bere diagnostikoan. Metodo diagnostiko zuzenak eta
ez-zuzenak: ezaugarriak eta mugak.
17. ikasgaia. Enteroparasitosien diagnostiko parasitologikoa I.
Giza enteroparasitosiak: etiologia, transmisioa eta diagnostikorako laginak eta
metodologiak. Azterketa koproparasitarioa: orokortasunak eta erabilgarritasuna;
laginak, prozedurak, abantailak eta mugak.
18. ikasgaia. Enteroparasitosien diagnostiko parasitologikoa II.
Giza parasitosi nagusien prozedura diagnostikoak: giardiosia, amebosia, estrongiloidosia,
anisakiosia, fasziolosia eta gibeleko beste distomatosi batzuk, hesteetako
eskistosomosia.
19. ikasgaia. Enteroparasitosi batzuen diagnostikoko metodo bereziak.
 Enterobiosia edo oxiuroen diagnostikoa. Nematodoen larben gorotz-kultura: ezaugarriak
eta aplikazioak.
20. ikasgaia. Parasitosi urogenitalen diagnostikoa
Giza parasitosiak: etiologia eta diagnostikorako lagin klinikoak. Diagnostiko-prozedurak:
trikomoniasia eta gernu eskistosomosia. Gernuaren aztaerketa parasitologikoaren
aplikazioa onkozerkosiaren diagnostikoan.
21. ikasgaia. Hemoparasitosien diagnostikoa.
Giza hemoparasitosiak: etiologia eta diagnostikorako lagin klinikoak. Odoaren azterketa
parasitologikoa. Hemoparasitosi nagusien diagnostiko-prozedurak: malaria,
leishmaniosia, tripanosomosiak eta linfa-filariosiak.
22. ikasgaia. Ehunetako parasitosien diagnostikoa
Giza histoparasitosiak: etiologia.Lagin klinikoaren hartzea eta mota bakoitzaren baioa.
Laginen prozesatzea. Metodo parasitologikoaren aplikazioak ehunetako parasitosien
diagnostikoan: abantailak eta desabantailak.
23. ikasgaia. Ektoparasitosien diagnostikoa
Akaroek eta intsektuek eragindako giza ektoparasitosiak. Hazteriaren eta bestelako
larruazal-parasitoen diagnostiko-prozedurak: tungiasia, miasia eta pedikulosia.
24. ikasgaia. Parasitosien diagnostiko immunologikoa.
Parasitoen estruktura antigenikoaren konplexutasuna: mosaiko antigeniko kontzeptua.
Antigeno parasitarioak. Antigenoen aurkezpena eta erabilera diagnostiko serologikoan.
25. ikasgaia. Teknika immunologikoen erabilera parasitosien diagnostikoan
Metodo serologikoen erabilera odol eta ehunetako protozoo nagusien diagnostikoan.
Metodo serologikoen erabilera helmintiasi nagusien diagnostikoan. Heste-hemintiasi eta
ehunetako helmintiasien arteko ezberdintasunak.

Eduki praktikoa 2 gai-bloke edo unitate didaktikoetan taldekatuta dauden 10 praktiketan

dago antolatuta.

I. MIKROBIOLOGIA KLINIKOA (14 ordu)

1. praktika. Meningitis bakterianoaren eta fungikoaren diagnostiko mikrobiologikoa.
LZR prozesatzea: zentrifugazioa, gram-tindaketa eta tindaketa negatiboa. Behaketa
mikroskopikoa. Aurretiazko txostena. Hainbat bakterio eta legamia metodo klasikoen
bidez isolatzea eta identifikatzea.
2. praktika. Gernu-infekzioen diagnostiko mikrobiologikoa.
Urokultibo kuantitatiboa. Gernu-traktuko hainbat patogeno metodo klasikoen bidez
isolatzea eta identifikatzea
3. praktika. Arnas traktuko infekzioen diagnostiko mikrobiologikoa.
Goiko (exudatu faringeoa eta otikoa) eta beheko (karkaxa eta garbiketa
bronkeoalbeolarra) traktuko laginak prozesatzea. Gram-tindaketa eta behaketa
mikroskopikoa. Arnasketa-traktuko hainbat patogeno metodo klasikoen bidez isolatzea
eta identifikatzea.
 4. praktika. Gastroenteritis infekziosoen diagnostiko mikrobiologikoa.
Koprokultiboa. Urdail-hesteetako traktuaren hainbat patogeno metodo klasikoen bidez
isolatzea eta identifikatzea. Patogenoak sistema komertzialen bidez identifikatzea.
5. praktika. Larruazaleko eta ehun bigunetako infekzioen diagnostiko mikrobiologikoa.
Zaurien eta abzesuen laginak prozesatzea. Gram-tindaketa eta behaketa mikroskopikoa.
Patogeno aerobioak eta anaerobioak metodo klasikoen bidez isolatzea eta identifikatzea
6. praktika. Sexu-transmisiozko infekzioen diagnostiko mikrobiologikoa.
Baginako eta uretrako exudatuak prozesatzea. Gram-tindaketa eta behaketa
mikroskopikoa. Candida albicans eta Neisseria spp. metodo klasikoen bidez isolatzea eta
identifikatzea
7. praktika. Mikrobioen aurkako sentsibilitatea.
Hedadura bidezko antibiograma: Kirby-Bauer eta Epsilon testa. Emaitzak interpretatzea.
II. Parasitologia Klinikoa (6 ordu)
8. praktika. Enteroparasitoen diagnostiko parasitologikoa.
Azterketa koproparasitarioa. Gorozkien kontzentrazioa, gorozkiak sedimentazio bidez
kontzentratzeko gailu komertzialaren bidez. Bistaratze mikroskopikoa freskoan.
9. praktika. Hemoparasitoen diagnostiko parasitologikoa.
Odol-frotisa eta tanta lodia, ehunen aposizioaren bidezko frotisa. Giemsa prestatzea eta
tindatzea. Bistaratze mikroskopikoa. Odoleko Plasmodiom falciparum zehazteko test
azkarra.

IKASKUNTZA-JARDUERAK ETA DATAK

Lehenengoko jarduera problemen ebaztean oinarritutako (POI) ikaskuntza-metodologiaren
bidez landuko da eta bigarrena kasuaren metodoaren bidez (KM). Jarduera biek helburu
amankomuna dute: diagnostiko-estrategien garrantzia gaixotasun infekziosoen diagnostiko
egokian

POI jarduera eta KMa 4 ikasleetako taldetan burutuko dira. Hori dela eta, taldeak osatzeko
epemuga hurrengoa izango da.

 Taldeak osatzeko epemuga: Irailak 13

POI Jarduera (ikasgaiaren 1go jarduera): Diagnostiko azkarrerako metodoak mikrobiologia klinikoan.
Diagnostiko mikrobiologiakoaren oinarria, aplikazioa eta aplikazio-erizpideak.

Jarduera honetan, ikasleek diagnostiko mikrobiologiko azkarraren hainbat alderdi landuko

dituzte: oinarriak, aplikazioak, alternatiba metodologikoak eta emaitzen interpretazioa.
Jarduera 4 ikasleko taldeetan egingo da, Aronson puzlearenen metodologia erabiliz (ikasketa
kooperatiboa). Taldeko kide bakoitza irakasleak esleitutako zereginetako batean espezializatuko
da, eta hura lantzeko, sakontzeko eta ikaskideei lotutako ezagutzak transmititzeko ardura izango
du. Horrela, gai horien ikaskuntza osatzeko ezinbestekoa izango da elkarren arteko lankidetza.
Horrela, ikasle bakoitza bere ikaskuntzaren tutore bihurtuko da, baina baita bere ikaskideena
ere. Jarduera horri eusteko, ikasleek tutoretza-orduak erabili ahal izango dituzte.

 Jarduera lantzen hasteko data: Irailak 16tik aurrera

 Puzzlea ikasgelan jorratzeko data: irailak 29 eta urriak 6

Kasuaren metodoa (ikasgaiaren 2. Jarduera): mikrobiologia klinikoko laborategian aplikatutako

diagnostiko-metodoen bidez, gaixotasun infekziosoaren kasu espezifiko bat ebaztea

Jarduera honetan, ikasleek irakasleak esleituko dien eta bizitza errealaren egoera baten
aurrean kokatuko dien kasu kliniko partikular bat ebazten lan egingo dute. Zeregina 4 ikaslek
osatutako lantaldeetan garatuko da. Kasua ebazteko, ezinbestekoa izango da lantaldearen eta
irakaslearen arteko komunikazioa eta feedback-a, azken horrek baliozkotuko baititu ebazpen-
etapa bakoitzaren emaitzak eta interpretazioak. Ebatzi ondoren, gehienez 5 orrialdeko txosten
bat idatzi beharko da, kasuaren aurkezpena, diagnostiko diferentziala, mikrobiologikoa eta
behin betikoa konbinatuko dituena, identifikatutako mikroorganismoaren ezaugarri nagusiekin
eta balizko tratamenduarekin batera. Txostenaren edukia askatasunez antola daiteke, baina
ezinbestekoa da artikulu zientifikoaren eskemari jarraitzea: izenburua, egileak, laburpena,
sarrera, helburuak, garapena, ondorioak eta bibliografia.

 Kasua jasotzeko data: Irailak 22a (kurtsoko 3. astea)

 Kasua entregatzeko data: Azaroak 13 (kurtsoko 10. astea)

Laborategiko eskola praktikoak

Laborategiko praktiken helburua Mikrobiologiako eta Parasitologia klinikoko laborategi

batean egiten diren teknikak ezagutzea, aplikatzea eta maneiatzea da. Gehienez 20 ikasleko
taldeetan egiten dira, 2. biosegurtasun-maila (BSL-2) duen laborategi akreditatu batean.
Ikasleek, bikoteka antolatuta eta irakasleek gainbegiratuta, Mikrobiologiako eta Parasitologia
Klinikoko laborategietan erabiltzen diren diagnostiko mikrobiologiko eta parasitologikoko
metodo eta teknika batzuk praktikan jarriko dituzte, esleitutako lagin klinikoetatik abiatuta.
Horrela, ikasgaiaren ezagutza teorikoetan sakonduko dute, eta teknika diagnostikoetan
ezagutzak eta trebetasunak eskuratuko dituzte.

 GL1. Data: Azaroa 7-11. Ordutegia: 15:00-19:00. Irakaslea: Irati

 GL2. Data: Urria 17-21. Ordutegia: 15:00-19:00. Irakaslea: Irati
 GL3. Data: Urria 24-28. Ordutegia: 15:00-19:00. Irakasleak: Eli eta Giulia

PRAKTIKEI BURUZKO AIPAMENA

Oso gomendagarria da IKASLE GUZTIAK klase praktikoetara bertara daitezela, parte

hartzen duteneko ebaluazio mota edozein izanda. Edozein motibo dela praktiketara
bertaratu ezin diren ikasleen kasuan, praktikei loturiko gaitasunen ebaluazioa banakako
froga baten bidez gauzatuko da, praktiketako laborategian burutuko dena. Salbuespen
gisa, uneko ikasturtean (22-23) laborategiko praktiketara bertaratzen ez diren baina
aurreko ikasturtean (21-22) bertaratu zirenen ikasleentzat soilik, aipaturiko gaitasunen
ebaluazioa laborategiko froga baten bitartez egitea ez da beharrezkoa izango.
 Praktiketara ez bertaratzekotan, irakasleari 15 eguneko aurrerapen minimoarekin
abisatu beharko zaio.

EBALUAZIOA
Oro har, kalifikaziorako tresnak (eta ehunekoak) dira:

 test motatako proba teoriko-praktikoa (% 70)

 talde lanak (% 30)

OHIKO DEIALDIA: ORIENTAZIOAK ETA UKO EGITEA

Lehentasunezko ebaluazio-sistema ebaluazio JARRAITUA izango da. Horren bidez, irakasleak

proposatutako helburuen eta gaitasunen betetze-mailari buruzko informazioa bilduko du
ikasgaia jorratu bitartean. Era berean, ebaluazio mota hori egin nahi ez duten ikasleek azken
ebaluazioa egiteko aukera izango dute, aldez aurretik ezarritako epeen barruan (lauhilekoaren
lehenengo 9 asteak) idatziz eskatuta.

EBALUAZIO JARRAITUA ondorengoaz osatuta egongo da:

 Kasu kliniko baten ebazpenean eta idatzizko txosten baten prestaketa, taldeka.
Hartarako lantalde bakoitzari kasu erreal bat proposatuko zaie, ikasleak egoera
partikularretan jarriko dituzten galderak eta suposizioekin batera. Lan hau egin ahal
izateko ezinbestekoa izango da lantaldearen eta irakaslearen arteko komunikazioa eta
feedback-a. Balioa: azkeneko notaren gaineko % 15, txostenaren eduki zientifikoaren
ebaluazioa (%50) eta idatzizko komunikaziorena (%50) barneratzen dituelarik.
Errubrikaren bidezko kalifikazioa.
  Problematan Oinarritutako Ikasketa (POI). Eduki teorikoaren atal bat ikasketa
kooperatiboko metodologia aktiboen bitartez landuko da. Balioa: azkeneko notaren
gaineko % 15, POI-jardueren banakako ebaluazioa (%50) eta taldekakoa (%50)
barneratzen dituena. Taldekako jardueran lortuko notaz baliotzeko, banakako
jardueran gutxienez 4ko kalifikazioa lortu behar da.

 Amaierako froga integratzailea (banakako azterketa finala), ikasgaian jorratu diren

eduki teoriko-praktiko guztiak ebaluatuko dituena. Azterketak erantzun anitzeko test
motako 100 galdera izango ditu, soilik erantzun bat zuzena izango delarik. Erantzun
zuzen bakoitza puntu batekin baloratuko da, eta erantzun oker bakoitzak 0,33 puntu
kenduko ditu. Galderak proportzionalki banatuko dira gai-multzoen arabera, eta
praktiketako eduki esklusiboko hamar gordeko dira. Balioa: azkeneko notaren gaineko
%70 Kalifikazioa kalkulatzeko formula hau erabili da:

10 x [zuzenen kopurua – (okerren kopurua/3)]/galdera kopurua

Ebaluazioa 3 jarduera horietan lortutako puntuazioen baturaren azken emaitza da, betiere
azterketa teoriko-praktikoa gainditu bada eta gainerako jardueretan (ABP eta MC) landutako
gaitasunak modu orekatuan eskuratu direla frogatu bada. Bestela, irakasgaiaren gehienezko
kalifikazioa 4,5/10 izango da.

OHARRA: Indarrean dagoen ikasturtean edo aurrekoan programatutako praktikak gauzatu

EZ dituzten ikasleek, gainera, laborategian gutxieneko trebetasunak dituztela frogatu beharko
dute azterketa praktiko baten bidez. Azterketa praktikoa gainditu behar izango da azterketa
teoriko-praktikoan lortutako kalifikazioa lortu ahal izateko.

EBALUAZIO FINALA

Indarrean dagoen araudiak adierazten du ikasleek ebaluazio finalaren bidez ebaluatzeko

eskubidea izango dutela, etengabeko ebaluazio-sisteman parte hartu duten ala ez alde batera
utzita. Horretarako, ikasleek idatziz aurkeztu beharko diete irakasgaiaren ardura duten irakasleei
ebaluazio jarraituari uko egiten diotela. Horretarako, 9 asteko epea izango dute, egutegi
ofizialaren arabera.

Ebaluazio finala hurrengo idatzizko azterketa bakar batean oinarrituko da, bi atalez osatuta
egongo dena:

 Erantzun anitzeko test motako galderaz osatutako galdetegia (%70). Ikasgaian

bereganatutako eduki teoriko eta praktiko guztiak ebaluatuko ditu. Froga hau
ebaluazio jarraituan erabilitako azkeneko proba teoriko-praktiko bera izango da, eta
baldintza berak beteko ditu.
 Galdera irekiez eta/edo ebatzi beharreko kasu klinikoez osatutako galdetegia (%30).

Idatzizko azterketa honek ikasgaian bereganatutako eduki teoriko eta praktiko guztiak
ebaluatuko ditu. Kasu honetan, irakasgaia gainditzeko EZINBESTEKOA izango da amaierako froga
integratzailea gainditzea.
 DEIALDIARI UKO EGITEA

Bai ebaluazio etengabean zein azken ebaluazioan azterketa egun ofizialean egin beharreko
probara ez aurkezte hutsak ekarriko du automatikoki deialdiari uko egitea. Deialdiari uko egiten
dioten ikasleek «ez aurkeztua» kalifikazioa jasoko dute.

EZ-OHIKO DEIALDIA: ORIENTAZIOAK ETA UKO EGITEA

Ez-ohiko deialdiko ebaluazioa ebaluazio finalaren bitartez egingo da, eta ohiko deialdiaren
atalean deskribatutako ezaugarriak jarraituko dira.

Uneko ikasturte akademikoan (23-23) etengabeko ebaluazioan parte hartu duten ikasle
guztiek ebaluazio sistema honen bitartez lortutako emaitza positiboak gordetzea eskatu ahal
izango dute. Horretarako, irakasgaiaren irakasleari ESKATU beharko diote ez-ohiko azterketaren
data ofiziala baino 72 ordu lehenago arte. Banakako froga finalaren ezaugarriak lehen aipatu
diren ohiko deialdikoak izango dira.

Ebaluazio etengabean lortutako kalifikazioak indarreko ikasturte akademikoan mantenduko

dira soilik.

Ez-ohiko deialdiari uko egiteko nahikoa izango da azterketara ez bertaratzearekin.

NAHITAEZ ERABILI BEHARREKO MATERIALA

Laborategiko praktiketara eraman beharreko materiala:

 Koadernoa
 Laborategiko amantala
 Berarentzako errotuladorea
 Metxeroa / pospoloak
 Ilea lotzekoa

BIBLIOGRAFIA

Oinarrizko bibliografia
 Procop GW, Church DL, Hall GS, Janda WM, Koneman EW and cols. Koneman's Color
Atlas and Textbook of Diagnostic Microbiology. 7th ed. Wolters Kluwer; 2017.
 Procop GW, Church DL, Hall GS, Janda WM, Koneman EW y cols. Diagnóstico
Microbiológico. Texto y Atlas en color. 7a ed. Wolters Kluwer; 2017.
 Murray PR, Rosenthal KS, Pfaller MA. Microbiología médica. 9ª ed. Elsevier; 2021.
 Murray PR, Rosenthal KS, Pfaller MA. Medical microbiology. 9th ed. Elsevier; 2020.
 Ryan KJ, Ray CG. Sherris Medical microbiology. 7th ed. McGraw-Hill; 2018.
 Ryan KJ, Ray CG. Sherris Microbiología médica. 6ª ed. McGraw-Hill; 2017.
 Prats G. Microbiología y Parasitología Médicas. Editorial Panamericana; 2013.
 Basaras M, Umaran A. Mikrobiologia medikoa. UPV/EHU; 2004.
 Tille PM. Bailey & Scott's Diagnostic Microbiology. 15th ed. Mosby Elsevier; 2021. (
  Mahon CR, Lehman DC. Textbook of Diagnostic Microbiology. 6th ed. Editorial Saunders
Elsevier; 2018.
 Mahon CR, Lehman DC. Diagnóstico Microbiológico. 6ª ed., Editorial AMOLCA; 2020
 Goering R, Dockrell H, Zuckerman M, Roitt I, Chiodini PL. Mims' Medical Microbiology
and Immunology 6th ed. Saunders Elsevier; 2018.
 D T John, W A Petri. Markell and Voge's Medical Parasitology. 9th ed. London. Saunders
(W.B.) Co Ltd.; 2006.
 García LS. Diagnostic Medical Parasitology. 5th ed. AMS Press, Washington D.C.; 2007.
 García LS. Practical Guide to Diagnostic Parasitology. 2nd ed. ASM Press. Washington
DC.; 2009.
 Roberts L, Janovy, Schmidt GD, Roberts L. Foundations of Parasitology. 8th ed. McGraw
Hill. 2009.
 Cordero del Campillo M, Rojo Vázquez FA. Parasitología General. Mc Graw Hill
Interamericana; 2007.
 Gallego Berenguer J. Manual de Parasitología. Morfología y Biología de los Parásitos de
Interés Sanitario. Publicacions i Edicions de la Universitat de Barcelona; 2007.
 Lawrence A, Orihel T. Atlas de parasitología humana. 5ª Edición. Buenos Aires. Editorial
Médica Panamericana; 2010.

Sakontze bibliografia
 Carroll KC, Pfaller MA, Funke G, Landry ML, Mc Adam AJ, Patel R, Richter SS, Warnock
DW. Manual of clinical microbiology. 12th ed. Editorial ASM Press; 2019.
 Farrar J, Hotez P, Junghanss T, Kang G, Lalloo D, White NJ. Manson's Tropical Diseases.
23rd ed. Saunders Ltd.; 2014
 Guillermo Quindós Andrés. Micología Clínica. Elsevier; 2015

Sakontze bibliografia (Intereseko Internet-helbideak)

 Centers for Disease Control and Prevention. Disponible en: http://www.cdc.gov
 Sociedad Española de Enfermedades Infecciosas y Microbiología Clínica. Disponible en:
http://www.seimc.org/
 World Health Organization. Disponible en: http://www.who.int/en/
 American Society for Microbiology. Disponible en: http://www. asm.org
 Introduction to Diagnostic Medical Parasitology. Disponible en: http://www.parasite-
diagnosis.ch/
EGUTEGIA
JARDUEREN KRONOGRAMA