Thiết Kế Bộ Lọc S: Chương 8

Bài giảng: Xử lý s tín hiệu
Chương 8 THIẾT KẾ BỘ LỌC S
Nội dung:
8.1 Tổng quan về thiết kế bộ lọc số
8.1.1 Phân loại bộ lọc dựa vào đáp ứng tần số
8.1.2 Các đặc tả của bộ lọc
8.1.3 Các bước để thiết kế bộ lọc
8.2 Thiết kế bộ lọc FIR dùng phương pháp cửa sổ
Bài tập
1
5/22/2010
Chương 8 THI TK BLCS
8.1 Tổng quan về thi t k b lcs :
8.1.1 Phân loại bộ lọc dựa vào đáp ứng tần số:
Dựa vào đáp ứng tần số, có thể chia bộ lọc ra làm các loại sau:
Bộ lọc thông thấp LPF (Low Pass Filter)
Bộ lọc thông cao HPF (High Pass Filter)
Bộ lọc thông dải BPF (Band Pass Filter)
Bộ lọc chận dải BSF (Band Stop Filter)
Đáp ứng tần số và đáp ứng xung của các bộ lọc lý tưởng
Bộ lọc thông thấp lý tưởng:
Đáp ứng tần số:
1 ,0≤Ω≤ΩC
| Hd (Ω ) |=
0 ,ΩC <Ω≤π
2
5/22/2010
Chương 8 THI T K B LCS (tt)
Đáp ứng tần số và đáp ứng xung của các bộ lọc lý tưởng (tt)
Đáp ứng xung: π ΩC
hd ( n ) = 1 H ( Ω)e jnΩ d Ω = 1
2 ∫ d 2 ∫e jn
Ω
dΩ
π−π π
ΩC
−ΩC
= = ΩC =
1 e jnΩ ΩC 1sin n sin n
2π jn −ΩC π n nπ
Bộ lọc thông cao lý tưở ng:
0 ,0≤Ω<ΩC
| Hd (Ω ) |=
1 ,ΩC ≤Ω≤π
Đáp ứng xung:
hd ( n ) = δ( n ) − sin nΩC
nπ
3
5/22/2010
Bộ lọc thông dải lý tưởng:
0 ;0 ≤ Ω < Ω c1, Ω c 2 < Ω ≤ π
| Hd (Ω ) |= ≤ Ω ≤ Ωc2
1 ;
Ω c1
Đáp ứng xung:
2 − sin nΩc1
hd ( n ) = sin nΩ c
nπ
Bộ lọc chận dải lý tưởng:
1 ;0 ≤ Ω ≤ Ω c1, Ω c 2 ≤ Ω ≤ π
| Hd (Ω ) |= < Ω < Ωc2

0 ;
Ω c1
Đáp ứng xung:
hd ( n ) = δ( n ) − sin nΩc 2 − sin nΩc1
nπ 4
5/22/2010
8. 1.2 Các đặc tả bộ lọc số:
Các tham số của bộ lọc: dải thông, dải chận, dải chuyển tiếp, độ gợn dải
thông, suy hao dải chận.
Xét bộ lọc thông thấp:
¾ Đặc tả tuyệt đ i (H.a):
δP: độ lệch dải thông

δS: độ lệch dải chận
¾ Đặc tả tương đ i (H.b):
RP: độ gợn dải thông [dB]

A : suy hao dải chận [dB]
S
Æ Công th ức liên hệ:
R = − 20 lg(1 − δ )
APS = −20 lg δS p
5
5/22/2010
8. 1.2 Các bước để thiết kế bộ lọc số:
Quá trình thiết kế bộ lọc số gồm 3 bước:
¾ Xác định các đặc tả của bộ lọc:
Æ tùy theo yêuΩ Ωcầu ứng dụng, ở bước này cần tiến hành xác định các
đặc tả của bộ lọc: P, S,vv…
¾ Xác định giá trị các hệ số của bộ lọc:
Æ sau khi đã có đặc tả của bộ lọc, sử dụng các phương pháp thiết kế khác
nhau: phương pháp dùng cửa sổ,, phương pháp lấy mẫu tần số, ph≤ươ≤ng
pháp thiết kế tối ưu,vv… để xác định các hệ số của bộ lọc h(n), 0 n N.
¾ Thực hiện mạch lọc:
Æ trên cơ sở đã có được các hệ số của bộ lọc, vấn đề thiết kế chỉ còn là
việc lựa chọn sơ đồ thực hiện (dạng trực tiếp, dạng chính tắc) Æ xây dựng
giải thuật tương ứng Æ viết chương trình Æ cài đặt.
Æ quá trình này có thể được thực hiện bằng phần cứng hay phần mềm.
6
5/22/2010
8.2 Thi t k b l c FIR dùng phương pháp cửa sổ:
Nhắc lại: Với bộ lọc số FIR bậc N
N
Phương trình I/O: y(n)=h(n)∗x(n)= ∑h(k)x(n−k)
k=0
Đáp ứng xung h(n) và đáp ứng tần số H(Ω) là một cặp biến đổi DTFT.
Giả sử cần thiết kế bộ lọc số FIR bậc N theo yêu cầu nào đó. Quá trình
thực hiện như sau:
Gọi hd(n) là đáp ứng xung của bộ lọc lý tưởng tương ứnng loại bộ lọc
cần thiết kế.
Với phương pháp cửa sổ, đáp ứng xung của bộ lọc cần thiết kết được
xác định như sau:
h(n) = hd(n-α)w(n); α = N/2.
trong đó: w(n) là hàm cửa sổ có chiều dài hữu hạn N+1 và đối xứng quanh
điểm giữa, nghĩa là: w(n) = w(N-n)
7
5/22/2010
8.2 Thi t k b l c FIR dùng phương pháp cửa sổ (tt):
Các loại cửa sổ thông dụng
w(n) =
Chử nhật 1 ;0 ≤ n ≤ N
0 ; otherwise
w(n) =
Tam giác 2n /N ;0≤n≤N/2
2 − 2 n / N ;N/2 ≤ n ≤ N
0.5 − 0.5 cos 2πn ≤n≤N
Hanning ;0
w ( n) = N
0 ; otherwise
Hamming 0.54 − 0.46 cos 2πn ; 0 ≤ n ≤ N
w ( n) = N
0 ; otherwise
Blackman 0.42 − 0.5 cos 2 π n + 0.08 cos 4πn ≤n≤N
;0
w ( n) = N N
0 ; otherwise
8
5/22/2010
Hình dạng và phổ của các loại cửa sổ thông dụng
9
5/22/2010
Hình dạng và phổ của các loại cửa sổ thông dụng
10
5/22/2010
Hình dạng và phổ của các loại cửa sổ thông dụng (tt)
Xét ảnh hưởng của cửa sổ lên đáp ứng xung:
11
5/22/2010
Xét ảnh hưởng của cửa sổ lên đáp ứng tần số:
Nhận xét: * Độ rộng búp chính sẽ ảnh hưởng đến độ rộng dải chuyển tiếp.
* Búp phụ tạo ra độ gợn dải thông và độ gợn dải chận của H(Ω).
Æ Việc lựa chọn loại cửa sổ sẽ ảnh hưởng đến sự xấp xĩ H(Ω) đối với Hd(Ω).
12
5/22/2010
Các tính chất của cửa sổ:
Khi chiều dài N t ăng Æ độ rộng búp chính giảmÆ độ rộng dải chuyển tiếp
giảm. NΔΩ=c ΔΩ: độ rộng dải chuyển tiếp
c : hằng số phụ thuộc loại cửa sổ
Biên độ đỉnh của búp phụ được xác định bởi dạng của cửa sổ và không
phụ thuộc vào N.
Khi giảm biên độ búp phụ thì độ rộng búp chính tăng lên và ngược lại.
Loại cửa sổ Độ rộng Suy hao dải chận

dải chuyển tiếp ΔΩ AS [dB]
Chữ nhật 1.8π/N 21
Tam giác 6.1π/N 25
Hanning 6.2π/N 44
Hamming 6.6π/N 53
Blackman 11π/N 74
13
5/22/2010
5/
Ví dụ 1: Thiết kế bộ lọc số thông thấp FIR thỏa yêu cầu sau: 2
2/
0.99 ≤| H (Ω) |≤1.01 ;0 ≤ Ω ≤ 0.19π 2
0
1
;0.21π ≤ Ω ≤ π 0
| H (Ω) |≤ 0.01
Lời giải:
¾ Bộ lọc cần thiết kế là bộ lọc thông thấp
¾ Đặc tả tuyệt đối như hình bên:
¾ Dựa vào đặc tả: δp = 0.01
¾ δs = 0.01
Tìm bậc của bộ lọc N:
- Suy hao dảδi chận:
Æ As = 20lg s = 20lg0.01 = -40 dB
Chọn cửa sổ Hanning
- Độ rộng dải chuyển tiếp:
ΔΩ = Ωs -Ωp = 0.21π - 0.19π = 0.02π
- Với cửa sổ Hanning: 6.2π 6.2π
ΔΩ =6.2π ⇒ N = = = 310
N ΔΩ 0.02π
14
Chương 8 THI T K B L C S (tt)
¾ Viết phương trình đáp ứng xung:
h(n) = hd(n-α)w(n) (*)
trong đó: Hàm cửa sồ là:
0.5 − 0.5 cos 2πn ;0 ≤ n ≤ N
w ( n) =
N
0
; otherwise
Đáp ứng xung lý tưởng:
Ωs +Ωp
hd ( n − α) = sin Ω c ( n −α) ;
Ωc = 2 = 0.2π
2 = 2 =155
π( n −α) α=
N 310
Thay vào biểu thức (*), ta được đáp ứ ng xung của bộ lọc cần thiết kế là:
h ( n ) = sin 0.2π( n −155) − 0.5 cos 2πn ≤ n ≤ 310
0.5 ;0
π( n −155) 310
(lần lượt thay n= 0,1,2,… vào ta thu được các hệ số của bộ lọc h0, h1,h2,...,h310)
15
5/22/2010
¾ Đáp ứng xung - Đáp ứng tần số - Đáp ứng pha của bộ lọc:
16
5/22/2010
Ví dụ 2:
Cho tín hiệu âm thanh có phổ tần số nằm trong khoảng [0, 20 Khz].Tín hiệu được
lấy mẫu ở tốc độ fs = 40 Khz. Hãy thiết kế bộ lọc số FIR dùng phương pháp
cửa sổ để loại bỏ các thành phần tần số lớn hơn 10Khz với mức suy hao
không nhỏ hơn 50 dB. Giả sử độ rộng dải chuyển tiếp là 400Hz.
Lời giải:
Æ Bước 1: Xác định đặc tả của bộ lọc:
Bộ lọc cần thiết kế là bộ lọc thông thấp
với các thông số sau:
Ω s = ωs =2π ×10Khz = 0.5π
fs 40Khz
ΔΩ = Δω =2π× 400Hz = 0.02π
f 40 Khz
ΔΩ = Ω ss − Ω p ⇒ Ω p = 0.5π − 0.02π
= 0.48π; As = 50dB
Bước 2: Xác định đáp ứng xung
¾ Chọn loại của sổ Hamming Æ w(n)=…
17
5/22/2010
6.6π 6.6π
¾ Bậc của bộ lọc: N = ΔΩ = 0.02π = 330
¾ Viết phương trình đáp ứng xung:
h(n) = hd(n-α)w(n) (*)
trong đó: Hàm cửa sồ là: 2πn
0.54 − 0.46 cos ≤n≤N
;0
w ( n) = N
0 ; otherwise
Đáp ứng xung lý tưởng của bộ lọc thông thấp:
Ωs+Ωp
hd ( n − α) = sin Ω c ( n −α) Ω c = 2 = 0.49π

π( n −α) ; N 330
α = 2 = 2 =165
Thay vào biểu thức (*), ta được đáp ứng xung của bộ lọc cần thiết kế là:
h ( n ) = sin 0.49π( n −165) − 0.46 cos 2πn ≤ n ≤ 330
0.54 ;0
π( n −165) 330
18
5/22/2010
Bước 3: Thực hiện bộ lọc: 5/
¾ Phương trình I/O của bộ lọc: 2
y ( n ) = h 0 x ( n ) + h1 x ( n − 1) + h 2 x ( n − 2 ) + ... + h 3 3 0 x ( n − 3 3 0 ) 2/
2
¾ Sơ đồ khối và giải thuật: 0
1
0
x(n) h0 +
ω0(n) y(n) Với mỗi mẫu dữ liệu ngõ vào x:
ω1(n) Z-1
h
{
ω 0 = x;
1
ω2(n) Z-1 y = h0ω0+h1ω1+ … + h330ω330;

h
2
For i = 330,329,…,1 do
= ;
ωi ωi -1
ωM Z-1 }
h
(n) 330
¾ Viết chương trình dùng ngôn ngữ C,vv…

19
20
5/22/2010
Chương 8 THI TK B L C S (tt)
n −α 1/ 2
Thiết kế bộ lọc số FIR sử dụng cửa sổ Kaiser:

α
Họ cửa sổ Kaiser:
w( n ) = I β 1−
0
I0[β] ; 0≤n≤N;α=N/2
trong đó: β: tham số định dạng cửa sổ Æ điều khiển sự dung hòa giũa độ rộng
búp chính và biên độ búp phụ.
( x / 2)
∞
k 2
I0[…]: hàm Bessel
I 0 [ x ] = 1+ ∑
k =1 k!
Quá trình thiết kế bộ lọ c thường sử dụng các công thức thực nghiệm sau:
0.1102( As −8.7) ; A s ≥ 50dB
i/ β= − 21) 0.4 + 0.07886( As − 21) ; 21dB < As < 50dB
N =0
0.5842( As
; As < 21dB
A 7.95
s− ≥ (Khi As< 21dB: dùng N=1.8π/ΔΩ)
ii/ ; As 21dB
2.287ΔΩ 21
5/22/2010
Chương 8 THI TK B L C S (tt)
Ví dụ 3: Thiết kế bộ lọc số thông thấp FIR có tần số cắt: Ωc = π/4; ΔΩ=0.02π
và δs = 0.01 dùng cửa sổ Kaiser.
Lời giải:
¾ Suy hao dải chận:
δ
As = 20lg s = 20lg0.01 = -40 dB
¾
Suy ra thông số β ( do 50dB>As>21 dB ):
¾ 0.4
β = 0.5842(As - 21) + 0.07886(As - 21) = 3.4
Tìm bậc của bộ lọc N (do As>21dB):
N = As − 7.95 = 40 − 7.95 =224⇒α = N /2=112
2.287ΔΩ 2.287×0.02π
¾ Đáp ứng= xung −của bộ lọc:
h ( n ) hd ( n α) w( n ) − n −112 1/ 2
= sin 0.25π( n −112)

112
I0 3.4 1
; 0 ≤ n ≤ 224
π( n −112) I0[3.4]
5/22/2010
23
5/22/2010
Bài tập:
8.1 Hãy vẽ các đặc tả tuyệt đối và đặc tả tương đối của bộ lọc số thông
cao, thông dải và chận dải.
8.2 Cho tín hiệu âm thanh có phổ tần số nằm trong khoảng [0, 20 Khz]. Tín hiệu
được lấy mẫu ở tốc độ fs = 40 Khz. Hãy thiết kế bộ lọc số FIR dùng phương pháp
cửa sổ để loại bỏ các thành phần tần số trong khoảng [10Khz -12 Khz] với mức
suy hao không nhỏ hơn 50 dB. Giả sử độ rộng dải chuyển tiếp là 400Hz.
24
5/22/2010

Thiết Kế Bộ Lọc S: Chương 8

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Thiết Kế Bộ Lọc S: Chương 8

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Bài giảng: Xử lý s tín hiệu

Chương 8 THIẾT KẾ BỘ LỌC S

8.1 Tổng quan về thi t k b lcs :

| Hd (Ω ) |= < Ω < Ωc2

δP: độ lệch dải thông

RP: độ gợn dải thông [dB]

Xét ảnh hưởng của cửa sổ lên đáp ứng xung:

Loại cửa sổ Độ rộng Suy hao dải chận

hd ( n − α) = sin Ω c ( n −α) Ω c = 2 = 0.49π

ω2(n) Z-1 y = h0ω0+h1ω1+ … + h330ω330;

¾ Viết chương trình dùng ngôn ngữ C,vv…

Thiết kế bộ lọc số FIR sử dụng cửa sổ Kaiser:

= sin 0.25π( n −112)

You might also like