Στο νευρικό σύστημα του ανθρώπου η διάδοση των νευρικών ερεθισμάτων

πραγματοποιείται μέσω ηλεκτρικών παλμών. Επομένως διαφορές δυναμικού και

ρεύματα παίζουν βασικό ρόλο στο νευρικό σύστημα του ανθρώπου. Η διάδοση των
νευρικών ερεθισμάτων με ηλεκτρικούς παλμούς καθιστά τον ανθρώπινο οργανισμό
ιδιαίτερα ευαίσθητο στο ηλεκτρικό ρεύμα.

Οι κίνδυνοι που διατρέχουμε από το ηλεκτρικό ρεύμα είναι οι εξής:

Α] Εγκαύματα που προκαλούνται από θέρμανση του σώματος.

Β] Βλάβες που προκαλούνται από μυϊκές συσπάσεις, όπως συσπάσεις του μυοκαρδίου.

Γ] Παρέμβαση στη λειτουργία του νευρικού συστήματος.

Όταν ηλεκτρικό ρεύμα διέρχεται από το ανθρώπινο σώμα, το είδος των αλλοιώσεων
που γίνονται στον ανθρώπινο οργανισμό είναι οι εξής:

Α] Ρεύματα έντασης 1 mA ουσιαστικά δεν γίνονται αισθητά οπότε δεν προκαλούν

θέρμανση του σώματος.
Β] Ρεύματα έντασης 20mA είναι δυνατόν να προκαλέσουν ισχυρές συσπάσεις των μυών
οι οποίες προκαλούν πόνο. Λόγω της συνεχούς σύσπασης των μυών ο άνθρωπος που
βρίσκεται σε επαφή με το ρευματοφόρο αγωγό, δεν μπορεί να αποσπαστεί από αυτόν
με αποτέλεσμα να πάθει ηλεκτροπληξία.
Γ] Ρεύματα έντασης 100mA είναι δυνατόν να προκαλέσουν και θάνατο καθώς
παρεμβαίνουν στη λειτουργία του νευρικού συστήματος.

Η αντίσταση του ανθρωπίνου σώματος εξαρτάται από το μέρος στο οποίο μετριέται. Τα
υγρά του σώματος είναι αγωγοί λόγω της ύπαρξης ιόντων και μπορεί να έχει τιμή
1,5ΚΩ. Η αντίσταση του δέρματος είναι υψηλή και μπορεί να φτάσει  έως 100ΚΩ για
πολύ ξηρό δέρμα. Με αντίσταση 20 ΚΩ από το νόμο του Ωμ βρίσκουμε ότι η τάση 220V
του ηλεκτρικού δικτύου προκαλεί ρεύμα έντασης 11mA. Η τιμή αυτή είναι εξαιρετικά
επικίνδυνη για τον άνθρωπο. Έτσι μία τάση των 220V του ηλεκτρικού δικτύου είναι
επικίνδυνη. Η επαφή με γυμνά μη μονωμένα καλώδια μπορεί να προκαλέσει το θάνατο
μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα. Γενικά η επαφή με τάσεις πάνω από 40V θεωρούνται
επικίνδυνες.

Ηλεκτροπληξία είναι η διαρροή ηλεκτρικού ρεύµατος µέσα από το σώµα και συµβαίνει όταν αυτό
γίνεται µέρος ενός ηλεκτρικού κυκλώµατος µε τάση ικανή να προκαλέσει ροή του ρεύµατος.
Το είδος της βιολογικής επίδρασης εξαρτάται κυρίως από την τιμή της έντασης του ρεύματος. Ρεύματα
με ένταση 0,1 Α είναι πολύ μικρά για να προκαλέσουν ουσιαστική θέρμανση του σώματος. Ακόμη
όμως και ρεύματα 0,02A μέσα από το χέρι ή το πόδι μπορεί να προκαλέσουν ισχυρές μυϊκές συσπάσεις
και αρκετό πόνο. Το χειρότερο είναι ότι, όταν ο άνθρωπος βρίσκεται σε επαφή με το ρευματοφόρο
αγωγό, οι μύες του βρίσκονται σε συνεχή σύσπαση και επομένως δεν μπορεί να αποσπαστεί από
αυτόν,
Κίνδυνοι από ηλεκτρικό ρεύμα
Α. ΗΛΕΚΤΡΟΠΛΗΞΙΑ - Εγκαύματα στο σώμα λόγω
επίδρασης του ηλεκτρικού τόξου (εγκαταστάσεις ισχύος υψηλής
τάσης) - Επικίνδυνα ρεύματα ου διέρχονται μέσα από το
ανθρώπινο σώμα (μέση και χαμηλή τάση)
Β. ΠΥΡΚΑΓΙΑ - Πυρκαγιά που οφείλεται σε ηλεκτρικό όξο,
βραχυκύκλωμα - Πυρκαγιά που οφείλεται σε περφόρτωση,
καταστροφή της μόνωσης των αγωγών - πυρκαγιά που
προκαλείται λόγω υψηλών θερμοκρασιών, κ.λπ. .
ΕΚΡΗΞΗ - Έκρηξη σε ατμόσφαιρα εύφλεκτων μιγμάτων
εξαιτίας σπινθήρων από στατικό ηλεκτρισμό, λειτουργία
διακοπτών κ.λπ.
ΟΡΙΣΜΟΣ ΗΛΕΚΤΡΟΠΛΗΞΙΑΣ Ηλεροπληξία ονομάζεται η
διέλευση του ηλεκτρικού ρεύματος μέσα πό το ανθρώπινο σώμα
και συμβαίνει όταν μεταξύ δύο σημεί ν του σώματος υπάρχει
τάση (διαφορά δυναμικού) ικανή, ώστε α επιτευχθεί ροή του
ρεύματος που είναι ανάλογη με την (ηλεκτρική) αντίσταση του
σώματος.
ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΑΠΟ ΗΛΕΚΤΡΟΠΛΗΞΙΑ : Οι επιπτώσεις της
ηλεκτροπληξίας ενδέχ ται να είναι: Δευτερογενή ατυχήματα από
ασθενή συνήθως ηλεκτρικά ρεύματα που μπορεί να προκαλέσουν
π.χ. πτώση ή ολίσθηση λόγω πανικού Επικίνδυνα ρεύματα που
ρέουν μέσα πό το ανθρώπινο σώμα. Αυτά μπορούν να
προκαλέσουν σοβαρες βιολογικές βλάβες, ακόμα και τον θάνατο.
Εγκαύματα στο σωμα λόγω επίδρασης του ηλεκτρικού τόξου.
Αυτό εμφανιζεται συνήθως σε ατυχήματα με εγκαταστάσεις
ισχύος υψηλή τάσης.
ΤΡΟΠΟΙ ΠΡΟΚΛΗΣΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΠΛΗΞΙΑΣ Η
ηλεκτροπληξία μπορεί να προκληθεί με τους παρακάτω
τρόπους: Επαφή με ενεργό αγωγό (ακρ δέκτη). Επαφή με
φθαρμένο (λόγω φυσιολογικής φθοράς τ ς μόνωσής του ή
χτυπημένο) ηλεκτροφόρο καλώδιο. Επαφ με ηλεκτρική
συσκευή ή μηχανισμό που έχει βλάβη μ αποτέλεσμα τη
δημιουργία βραχυκυκλώματος ή διαρροή . Εκφόρτωση στατικού
ηλεκτρισμού (π.χ. Πυκνωτές ακόμα και κεραυνός). Η
ηλεκτροπληξία μπορεί να προκληθεί με τους Παρακάτω
τρόπους: Επαφή με ενεργό αγωγό (Αποδέκτη) Επαφή με
φθαρμένο (λόγω φυσιολογικής φθοράς της Μόνωσής του ή
χτυπημένο) Ηλεκτροφόρο καλώδιο. Eπαφή με ηλεκτρική
συσκευή ή μηχανισμό που έχει βλάβη με αποτέλεσμα τη
δημιουργία βραχυκυκλώματος ή διαρροή . Εκφόρτωση
στατικού ηλεκτρισμού (π.χ. Πυκνωτές ή ακόμα και κεραυνός).
ΑΠΟ ΤΙ ΕΞΑΡΤΑΤΑΙ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΗΛ ΙΚΟΥ
ΡΕΥΜΑΤΟΣ; από τη χρονική διάρκεια επαφή με το ρεύμα από
την τάση και την ένταση του ρεύματος από τη διαδρομή του
ρεύματος δια του σώματος από τη συχνότητ ή μορφή του
ρεύματος, δηλαδή εναλλασσόμενο, συνεχές, κρουστικό ρεύμα
από τη δεδομένη κατάσταση του οργανισμού (εξασθενημένος,
φαγωμένος, ιδρωμένος) από την υγρασία τ υ χώρου από την
επιφάνεια επαφής και εξόδου του ρεύματος Πρακτικός
κανόνας: Το ηλεκτρικό ρεύμα ακολουθεί πάντα την κατεύθυνση
που παρουσιάζει τη μικρότερη αντίσταση
ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ
Η διέ ευση του ηλεκτρικού ρεύματος μέσω του ανθρώπι ου
ώματος καθορίζεται από το νόμο του Ohm: I = V / R. επομένως,
για σταθερή τάση επαφής π.χ. 230 V, η ένταση του ρ ύματος
εξαρτάται από την αντίσταση του ανθρώπινου σωματος.
Η ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ
ΣΩΜΑΤΟΣ Μικρή Αντίσταση = μεγάλη ροή ηλεκτρικου
ρεύματος = Μεγάλος Κίνδυνος = θανατηφόρο ατύχημα
Μεγάλη Αντίσταση = μικρή ροή ηλεκτρικού ρεύματος = Μικρός
Κίνδυνος = ηλεκτρικό ατύχημα
Η ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ
ΣΩΜΑΤΟΣ Η σύνθετη αντίσταση του ανθρώπινου σώματος
είναι κυρίως ωμική και κυμαίνεται κατά μέσο όρο γύρω στα
2000 Ω, με ελάχιστη χωρητικότητα. Οι χαρακτηριστικές τιμές
της αντίστασης ανάλογα με την διαδρομή που ακολουθεί το
ηλεκτρικό ρεύμα μέσα στο ανθρώπινο σώμα είναι:
Χέρια - Γλουτός 300 Ω Χέρι – Γλουτός 550 Ω Χέρια – Στήθος
230 Ω Χέρι – Στήθος 450 Ω Χέρια – Πόδια 500 Ω Χέρι – Πόδια
750 Ω Χέρι – Χέρι ή Πόδι - Πόδι 1000 Ω
Διαδρομή του Ρεύματος
Τιμή αντίστασης
Ο άνθρωπος συγκαταλέγεται στα «σώματα» μικρής αντίστασης
και για το λόγο αυτό θα πρέπει να αποφεύγεται η γυμνή επαφή
με εγκαταστάσεις με τάση λειτουργίας άνω των 50 Volt