ΣΤΟΙΧΕΙΑ Ε.Η.

Ε ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ

1.1 ΟΙ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΥ ΡΕΥΜΑΤΟΣ ΣΤΟ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΣΩΜΑ

Όλοι μας γνωρίζουμε τη σημασία που έχει η χρήση του ηλεκτρικού ρεύματος για τις καθημε-
ρινές ανάγκες του ανθρώπου. Στην εποχή μας, σε όλο σχεδόν το φάσμα των ανθρώπινων δρα-
στηριοτήτων η χρήση του ηλεκτρικού ρεύματος είναι αναγκαία. Αρκεί να αναρωτηθούμε τι θα
μπορούσε να λειτουργήσει χωρίς την ύπαρξη του ηλεκτρικού ρεύματος.
Το ηλεκτρικό ρεύμα είναι χρήσιμο για τον άνθρωπο αλλά είναι και επικίνδυνο. Τη λέξη “ηλε-
κτροπληξία” την έχουμε ακούσει όλοι μας.

Ηλεκτροπληξία παθαίνουμε όταν έλθουμε σε επαφή με το ηλεκτρικό ρεύμα,

κάτω από ορισμένες συνθήκες.

1.1.1. Οι συνθήκες του ηλεκτρικού ατυχήματος

Οι συνθήκες που κάνουν επικίνδυνο ή θανατηφόρο το ηλεκτρικό ρεύμα και προκαλούν το

ηλεκτρικό ατύχημα είναι:
• Το μέγεθος της έντασης του ρεύματος που θα διαπεράσει το ανθρώπινο σώμα. Εντάσεις ρεύ-
ματος πάνω από 30 mA θεωρούνται επικίνδυνες.
• Για να διαπεράσει το ανθρώπινο σώμα μια ένταση αυτού του μεγέθους πρέπει ο άνθρωπος
να βρεθεί υπό τάση τουλάχιστον 50V.
Τάσεις ρεύματος πάνω από τα 50V θεωρούνται επικίνδυνες.
• Η χρονική διάρκεια που ερχόμαστε σε επαφή με το ρεύμα.
• Η επιφάνεια και το σημείο επαφής με το ανθρώπινο σώμα.
• Οι συνθήκες του χώρου. Οι υγροί και βρεγμένοι χώροι είναι περισσότερο επικίνδυνοι διότι
διευκολύνουν τη ροή του ρεύματος προς τη γη.
• Η υγρασία του δέρματος στο σημείο που ερχόμαστε σε επαφή με το ρεύμα.
• Το είδος του ρεύματος. Το εναλλασσόμενο ρεύμα είναι περισσότερο επικίνδυνο από το συ-
νεχές ρεύμα.
• Η συχνότητα. Οι μεγάλες συχνότητες είναι λιγότερο επικίνδυνες.
• Η ψυχολογική κατάσταση του ατόμου.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ
Η επίδραση του ρεύματος στο ανθρώπινο σώμα εξαρτάται και από τα μέρη του σώματος από
τα οποία περνά το ρεύμα. Π.χ. αν η διέλευση του ηλεκτρικού ρεύματος γίνεται μέσα από την
καρδιά ή το κεφάλι, τότε αυτό γίνεται περισσότερο επικίνδυνο.
Η επίδραση του ηλεκτρικού ρεύματος σε κάθε άνθρωπο είναι διαφορετική.

16

24-0348.indb 16 14/02/2020 13:23:32

 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ: ΓΕΝΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΚΑΙ ΓΝΩΣΕΙΣ

1.1.2. Οι συνέπειες του ηλεκτρικού ατυχήματος στον ανθρώπινο οργανισμό

Η επίδραση του ηλεκτρικού ρεύματος στον ανθρώπινο οργανισμό κάτω από ορισμένες συν-
θήκες φέρνει συνήθως δυσάρεστα αποτελέσματα. Οι συνέπειες που πιθανόν κάποιος να έχει,
όταν πάθει ηλεκτροπληξία, είναι:

• Προσβολή του αναπνευστικού συστήματος και διακοπή της αναπνοής.

Επιβάλλεται η αποκατάσταση της αναπνοής στον παθόντα με τεχνητή αναπνοή που πρέπει
να του προσφερθεί όσο το δυνατό ταχύτερα.
Η τεχνητή αναπνοή πρέπει να συνεχισθεί για όσο χρόνο χρειάζεται ώστε να επανέλθει η φυ-
σιολογική αναπνοή στον παθόντα.
Για τους τρόπους εφαρμογής της τεχνητής αναπνοής θα αναφερθούμε στην παράγραφο 1.1.3
αυτού του κεφαλαίου.

• Ε γκαύματα εσωτερικά ή και εξωτερικά λόγω του θερμικού αποτελέσματος του

ηλεκτρικού ρεύματος.

Τα εγκαύματα συνήθως συνοδεύονται και από πόνο.

• Τα εξωτερικά εγκαύματα θεραπεύονται με το συνήθη τρόπο. Σε εγκαύματα βαριάς μορφής
επιβάλλεται η μεταφορά του παθόντα στο πλησιέστερο νοσοκομείο.

• Τα εσωτερικά εγκαύματα προκαλούνται από ρεύματα μεγάλων τάσεων και είναι τα πλέον
επικίνδυνα για τον άνθρωπο διότι προσβάλλεται το μυϊκό και το κυκλοφορικό σύστημα.
Επιβάλλεται η μεταφορά του παθόντα στο νοσοκομείο το συντομότερο ώστε να του παρα-
σχεθεί βοήθεια από ειδικευμένους γιατρούς.

• Προσβολή της καρδιάς (Μαρμαρυγή).

Η προσβολή της καρδιάς είναι και αυτή επικίνδυνη συνέπεια της ηλεκτροπληξίας διότι προ-
καλεί διακοπή ή αρρυθμία στη λειτουργία της καρδιάς. Το σύμπτωμα αυτό ονομάζεται και
ινιδική συστολή ή μαρμαρυγή. Η καρδιά δεν είναι σε θέση να κυκλοφορήσει το αίμα και η
πιθανότητα θανάτου είναι μεγάλη.
Η μεταφορά του ασθενή στο νοσοκομείο είναι απαραίτητη σε όσο το δυνατό μικρότερο χρόνο.

17

24-0348.indb 17 14/02/2020 13:23:32

 ΣΤΟΙΧΕΙΑ Ε.Η.Ε ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ

ΠΙΝΑΚΑΣ 1.1.2
ΕΠΙΔΡΑΣEIΣ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΥ ΡΕΥΜΑΤΟΣ ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ

Ένταση 1-10 mA 10-30 mA 30-50 mA

Αποτέλε-
σμα

• Σύσπαση μυών
• Σύσπαση μυών
Πάθηση • Όριο αίσθησης • Πόνος
• Πόνος
• Ασφυξία

Ένταση 50-100 mA 100-200 mA 200 mA και πάνω

Αποτέλε-
σμα

• Παράλυση μυών • Επικίνδυνη καρδιακή • Θανατηφόρα επικίν-

δυνη καρδιακή προ-
Πάθηση
• Πόνος προσβολή
σβολή
• Αρρυθμία στη λει- • Επικίνδυνα εγκαύ- • Θανατηφόρα επικίν-
τουργία της καρδιάς ματα
δυνα εγκαύματα

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ:

• Τα στοιχεία του πίνακα αναφέρονται για τάσεις άνω των 50 V.

• Παρατηρούμε στον πίνακα ότι όσο μεγαλύτερο είναι το ρεύμα τόσο δυσμενέστερη γίνεται η πάθηση.
• Τα στοιχεία που αναφέρονται στον πίνακα ισχύουν για συνηθισμένες συνθήκες χώρου (ξηρός χώρος με δάπε-
δο από μονωτικό υλικό).
• Σε χώρους με δυσμενείς συνθήκες (υγρούς, βρεγμένους) οι παθήσεις που αναφέρονται στον πίνακα γίνονται
δυσμενέστερες.

18

24-0348.indb 18 14/02/2020 13:23:32

 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ: ΓΕΝΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΚΑΙ ΓΝΩΣΕΙΣ

1.1.3 Μέτρα άμεσης βοήθειας σε περίπτωση

ηλεκτροπληξίας

Μετά από ένα ηλεκτρικό ατύχημα πρέπει να ενεργή-

σουμε γρήγορα, χωρίς πανικό και να προσφέρουμε στον
παθόντα την απαραίτητη βοήθεια.

Θα πρέπει άμεσα να διακόψουμε την παροχή του ηλε-

κτρικού ρεύματος.

Αν αυτό απαιτεί κάποιο χρόνο και ο άνθρωπος βρίσκε-

ται ακόμη σε επαφή με το ηλεκτροφόρο αντικείμενο πρέ-
πει να τον απομακρύνουμε απ’ αυτό, προσέχοντας ώστε
να μην βρεθούμε και εμείς υπό τάση.

ΠΡΟΣΟΧΗ
Δεν πρέπει να ακουμπήσουμε το θύμα παρά μόνο αν φο-
ρέσουμε μονωτικά γάντια ή περιτυλίξουμε τα χέρια μας με
στεγνό πανί ή νάιλον. Στην ανάγκη σπρώχνουμε το θύμα
με ένα μονωτικό αντικείμενο (π.χ. από ξύλο ή πλαστικό).

Αν διαπιστώσουμε ότι το θύμα δεν αναπνέει θα πρέπει

το συντομότερο να του προσφέρουμε την “τεχνητή ανα-
πνοή”. Όσο μικρότερος είναι ο χρόνος που θα ενεργήσου-
με τόσο αυξάνονται και οι πιθανότητες να επαναφέρουμε
τον παθόντα στη φυσιολογική του κατάσταση.

Πρέπει να ειδοποιήσουμε γιατρό και ασθενοφόρο από

το πλησιέστερο νοσοκομείο, χωρίς όμως να εγκαταλείψου-
με το θύμα. Η τεχνητή αναπνοή θα πρέπει να συνεχιστεί,
μέχρι να επανέλθει το θύμα σε φυσιολογική αναπνοή.

Αν το θύμα συνέλθει, θα πρέπει για 24 ώρες να βρίσκεται

υπό ιατρική παρακολούθηση.

19

24-0348.indb 19 14/02/2020 13:23:32