Ηλεκτρομαγνητικά κύματα

Μερκ. Παναγιωτόπουλος-Φυσικός 1
 Μερικές καθημερινές λειτουργίες μέσω Η/Μ κυμάτων
 Το σήμα που ανοίγει την πόρτα του γκαράζ είναι
ηλεκτρομαγνητικό κύμα συχνότητας 40 MHz.
 Ο συναγερμός στο αυτοκίνητο λειτουργεί με
ηλεκτρομαγνητικό κύμα συχνότητας 40 MHz.
 Το ασύρματο τηλέφωνο λειτουργεί με 
ηλεκτρομαγνητικό κύμα στην περιοχή 40MHz με 50MHz.
 Η κινητή τηλεφωνία λειτουργεί με
ηλεκτρομαγνητικό κύμα 824 MHz μέχρι 849 MHz.
… και ακόμη
 Ο διαστημικός σταθμός MIR επικοινωνεί με
ηλεκτρομαγνητικό κύμα στα 145 MHz και στα 437 MHz.
 Το RADAR, για την κυκλοφορία των αεροπλάνων,
λειτουργεί με  συχνότητες 960 MHz μέχρι  1.215 MHz.
Μερκ. Παναγιωτόπουλος-Φυσικός 2
Μαγνητικό πεδίο γύρω από ευθύγραμμο
αγωγό ("απείρου μήκους")

Ι 
B


B

Μερκ. Παναγιωτόπουλος-Φυσικός 3
Ηλεκτρομαγνητικά κύματα

J.C. Maxwell Heinrich Hertz

1831-1879 1857-1894

Μερκ. Παναγιωτόπουλος-Φυσικός 4
Ταλαντούμενο Ηλεκτρικό δίπολο από κύκλωμα L-C

Μερκ. Παναγιωτόπουλος-Φυσικός 5
 Δημιουργία Η/Μ κύματος από κεραία

-I
I I

Μερκ. Παναγιωτόπουλος-Φυσικός 6
 Στιγμιότυπο Στιγμιότυπο
Ηλεκτρικού πεδίου Μαγνητικού πεδίου

Μερκ. Παναγιωτόπουλος-Φυσικός 7
Παραγωγή Ηλεκτρομαγνητικού κύματος

Μερκ. Παναγιωτόπουλος-Φυσικός 8
 Ηλεκτρομαγνητικό κύμα
είναι η ταυτόχρονη διάδοση στο χώρο
ενός ηλεκτρικού και ενός μαγνητικού
πεδίου με την ταχύτητα του φωτός.

Μερκ. Παναγιωτόπουλος-Φυσικός 9
Βασικά στοιχεία της Η/Μ θεωρίας

• Η αιτία δημιουργίας ενός Η/Μ

κύματος είναι η επιταχυνόμενη κίνηση
των ηλεκτρικών φορτίων.

• Το Η/Μ κύμα αποτελείται  από ένα

ηλεκτρικό πεδίο (έντασης E ) και ένα
μαγνητικό πεδίο (έντασης B ) τα οποία
συνυπάρχουν στο χώρο και είναι
τοπικά και χρονικά μεταβαλλόμενα.
Μερκ. Παναγιωτόπουλος-Φυσικός 10
  
• Τα διανύσματα E και B είναι κάθετα
μεταξύ τους και μάλιστα κάθετα προς
την διεύθυνση διάδοσης του κύματος.
Συνεπώς, είναι εγκάρσια.

(σε απόσταση από την πηγή)

Μερκ. Παναγιωτόπουλος-Φυσικός 11
• Σε μεγάλη απόσταση από την πηγή τα
δύο πεδία είναι σε «φάση», ενώ κοντά
στην πηγή έχουν διαφορά φάσης π .
2

• Τα ΗΜ κύματα διαδίδονται στο κενό

(και στον αέρα) με ταχύτητα c=3.108 m/s.
Σε κάθε άλλο μέσο διαδίδονται με
ταχύτητα μικρότερη αυτής.

Μερκ. Παναγιωτόπουλος-Φυσικός 12
• Τα Η/Μ κύματα υπακούουν στην
αρχή της επαλληλίας.

• Κάθε στιγμή, το πηλίκο των μέτρων

των εντάσεων του ηλεκτρικού και του
μαγνητικού πεδίου είναι ίσο με την
ταχύτητα του φωτός στο μέσο διάδοσης.
E
c =
B
Μερκ. Παναγιωτόπουλος-Φυσικός 13
 Εξισώσεις Η/Μ κύματος

t x
Ηλεκτρικό πεδίο: E = E max ημ2π( - )
T λ

t x
Μαγνητικό πεδίο: B = Bmax ημ2π( - )
T λ

Μερκ. Παναγιωτόπουλος-Φυσικός 14