Μαγνητική ροή

Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός 1

Επιφάνεια S
Η Μαγνητική ροή Φ είναι
 μονόμετρο μέγεθος και εκφράζει
B το πλήθος των γραμμών που
α περνά από την επιφάνεια S.

κ Φ = Β.S.συνα
1Weber (Wb) = 1T.m 2

Η γωνία α σχηματίζεται από την κάθετη κ
στην επιφάνεια S με την κατεύθυνση των
δυναμικών γραμμών (ή της έντασης του
μαγνητικού πεδίου).

Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός 2

 
κ

S  B
B
κ

(α = 900)

(α = 0) Φ =0
Φ max = Β.S

Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός 3

Όταν το πλαίσιο στρέφεται κατά
γωνία φ, κατά την ίδια γωνία

στρέφεται και το διάνυσμα κ το
κάθετο σε αυτό, δηλαδή α = φ.

Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός 4

“Σε τι χρησιμεύει
ένα νεογέννητο
μωρό;”
(FARADAY)

Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός 5

 Ιστορική εξέλιξη σημαντικών
γεγονότων του Ηλεκτρομαγνητισμού
στο 1ο μισό του 19ου αιώνα.

Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός 6

 1820
1820 ((Πείραμα
Πείραμα Oersted
Oersted -- Δανία)
Δανία
Δανία)
Δανία
Το
Το ηλεκτρικό
ηλεκτρικό ρεύμα
ρεύμα δημιουργεί
δημιουργεί μαγνητικό
μαγνητικό πεδίο.
πεδίο.

1822
1822 ((Νόμος
Νόμος Laplace
Laplace -- Γαλλία)
Γαλλία
Γαλλία)
Γαλλία
Το
Το μαγνητικό
μαγνητικό πεδίο
πεδίο επιδρά
επιδρά στο
στο ηλεκτρικό
ηλεκτρικό ρεύμα.
ρεύμα.

1827
1827 (Γερμανία)
(Γερμανία)
Νόμος
Νόμος του
του Ohm
Ohm για
για αντιστάτη
αντιστάτη

1831
1831 ((Νόμος
Νόμος Faraday
Faraday -- Μεγ.Βρετανία)
Μεγ.Βρετανία
Μεγ.Βρετανία)
Μεγ.Βρετανία
Ηλεκτρομαγνητική
Ηλεκτρομαγνητική Επαγωγή
Επαγωγή
1833
1833 ((Κανόνας
Κανόνας Lenz
Lenz –– Ρωσία)
Ρωσία
Ρωσία)
Ρωσία
Φορά
Φορά επαγωγικού
επαγωγικού ρεύματος
ρεύματος
Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός 7
Ηλεκτρομαγνητική Επαγωγή

Michael Faraday
(1791 – 1867)

Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός 8

Τρόποι δημιουργίας Επαγωγικού
φαινομένου

Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός 9

Κίνηση μαγνήτη ως προς ακίνητο πηνίο

Κίνηση πηνίου ως προς ακίνητο μαγνήτη

Αμοιβαία επαγωγή

Αυτεπαγωγή

Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός 10

 Α Ι Τ Ι Ο

Πλησίασμα ή Αύξηση ή ελάττωση Αύξηση ή

απομάκρυνση πλήθους δυναμικών ελάττωση
γραμμών μέσα από μαγνητικής ροής
μαγνήτη
το πηνίο στο πηνίο

Α Π Ο Τ Ε Λ Ε Σ Μ Α

Εεπ Κλειστό κύκλωμα Ιεπ

ΗΕΔ από
Επαγωγικό ρεύμα
επαγωγή
Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός 11
 Η Επαγωγική τάση εξαρτάται από
 τον αριθμό των σπειρών του πηνίου
 την ταχύτητα μεταβολής της
μαγνητικής ροής

Νόμος του Faraday

ΔΦ
Εεπ = - Ν.
Δt
Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός 12
 ……… και ακόμη από

 την ένταση του πεδίου του μαγνήτη

 τη στροφή του μαγνήτη (ή του πηνίου)

Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός 13

Πειραματική συσκευή Faraday

Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός 14

Κανόνας του Lenz

Heinrich Lenz
(1804-1865)

Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός 15

Το επαγωγικό ρεύμα έχει τέτοια φορά
ώστε το μαγνητικό του πεδίο να
αντιστέκεται στο αίτιο που το
προκάλεσε.

Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός 16

Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός 17
Η εξήγηση του κανόνα του Lenz στηρίζεται στην
αρχή διατήρησης της ενέργειας.

Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός 18

Εύρεση φοράς επαγωγικού ρεύματος

S
Ν

Ν
S

Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός 19

Υπολογισμός επαγωγικού ρεύματος
Από το νόμο του Ohm για το κλειστό κύκλωμα
και το νόμο του Faraday έχουμε

Eεπαγ ΔΦ
I επ = και Eεπαγ = N
R Δt
οπότε

ΔΦ
I επ = N
R .Δt

Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός 20

Joseph Henry
(1797-1878)

Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός 21

Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός 22
Εφαρμογές

Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός 23

1. Στο παρακάτω σχήμα φαίνεται ραβδόμορφος μαγνήτης
να πλησιάζει κυκλικό μεταλλικό δακτύλιο.
Να σχεδιαστεί η φορά του επαγωγικού ρεύματος που
διαρρέει το δακτύλιο.
Ν

Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός 24

Στις ερωτήσεις 1-2, να βάλεις σε κύκλο το γράμμα που αντιστοιχεί στη
σωστή απάντηση.

1. Αιτία του φαινομένου της επαγωγής είναι:

Α. η μαγνητική ροή. Β. το επαγωγικό ρεύμα.
Γ. η μεταβολή της μαγνητικής ροής. Δ. ο κανόνας του Lenz.

2. Ο κανόνας του Lenz προκύπτει από:

Α. την αρχή διατήρησης του ηλεκτρικού φορτίου.
Β. την αρχή διατήρησης της ορμής.
Γ. την αρχή διατήρησης της ενέργειας.
Δ. το νόμο του Faraday.

Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός 25

3. Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις με Σ αν είναι
σωστές και Λ αν είναι λανθασμένες.

Α. Η ΗΕΔ από επαγωγή εμφανίζεται στα άκρα πηνίου σε

κάθε περίπτωση που μεταβάλλεται η μαγνητική ροή, που
Σ
διέρχεται από το πηνίο. (…….)
Β. Όσο πιο γρήγορα μεταβάλλεται η μαγνητική ροή που
διέρχεται από ένα πηνίο, τόσο μεγαλύτερη είναι η ΗΕΔ
Σ
από επαγωγή, σύμφωνα με το νόμο του Faraday. (……)
Γ. Ένα πηνίο διαρρέεται από επαγωγικό ρεύμα οποτεδήποτε
μεταβάλλεται η μαγνητική ροή που διέρχεται μέσα από
Λ
αυτό. (……)
Δ. Όταν ένας ραβδόμορφος μαγνήτης βρίσκεται ακίνητος
στο εσωτερικό ενός πηνίου, η ΗΕΔ από επαγωγή στα
Λ
άκρα του πηνίου είναι μέγιστη. (……)

Μερκ. Παναγιωτόπουλος - Φυσικός 26