ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΗΣ

Εισαγωγή
Κακώσεις στο μυοσκελετικό σύστημα παρατηρούνται είτε μεμονωμένα είτε σε
συνδυασμό (όταν έχουμε πολυτραυματίες).

Οι κακώσεις μπορεί να είναι είτε ανοιχτές, είτε κλειστές.

Κακώσεις στα άνω άκρα δεν είναι συνήθως απειλητικές για τη ζωή του
ανθρώπου αλλά μπορεί να είναι η αιτία για μόνιμες και σοβαρές λειτουργικές
διαταραχές.

Κακώσεις στα κάτω άκρα είναι πιο απειλητικές για την ανθρώπινη ζωή λόγο
του γεγονότος ότι μπορεί να συνοδεύονται από μεγάλη απώλεια αίματος και
έτσι να υπάρξει κίνδυνος για τη ζωή του τραυματία (πχ κατάγματα πυελικού
δακτυλίου ή κατάγματα μηριαίου οστού).

Αρκετά συχνά τα κατάγματα συνοδεύονται και από επιπλέων κακώσεις όπως

νευρικές ή αγγειακές βλάβες και από τραυματισμό παρακείμενων μαλακών
μορίων (μύες, συνδέσμους, τένοντες) με συνέπεια τη μείωση ή ακόμα και την
απώλεια της λειτουργικότητας του πάσχοντος μέλους.

Συμβολισμός κατάγματος :#

Τρόποι πρόληψης

 Σωστή οδήγηση οδηγών αυτοκινήτου-μοτοσικλετών

 Ζώνες ασφαλείας
 Σωστές τεχνικές και τήρηση κανόνων στους αθλητικούς αγώνες
 Πρόληψη μέτρων για αποφυγή πτώσεων σε άτομα τρίτης ηλικίας

ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ

Ως κάταγμα ορίζεται :η λύση της συνέχειας ενός οστού.

Χωρίζεται σε 2 μεγάλες κατηγορίες

1. ΑΝΟΙΧΤΟ ΚΑΤΑΓΜΑ : όταν έχουμε λύση της συνέχειας του δέρματος και το
κάταγμα επικοινωνεί με το εξωτερικό περιβάλλον
2. ΚΛΕΙΣΤΟ ΚΑΤΑΓΜΑ: όταν δεν έχουμε λύση της συνέχειας του δέρματος
(είναι ακέραιο) και δεν έχουμε επικοινωνία του κατάγματος με το εξωτερικό
περιβάλλον.

ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΜΕ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΤΟ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟ ΚΑΚΩΣΗΣ

1. ΑΜΕΣΗΣ ΒΙΑΣ: είναι τα κατάγματα που θα προκληθούν από άμεση βία η
οποία εφαρμόζεται στο σημείο του κατάγματος.
2. ΕΜΜΕΣΗΣ ΒΙΑΣ: είναι τα κατάγματα που θα προκληθούν σε κάποιο σημείο
μακριά από την εστία του. (πχ κάταγμα κοτύλης μετά από τροχαίο ατύχημα)
3. ΣΤΡΟΦΙΚΗΣ ΒΙΑΣ
 4. ΑΠΟΣΠΑΣΤΙΚΑ: μετά από απότομη σύσπαση μυών
5. ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΑΠΟ ΚΑΤΑΠΟΝΗΣΗ
6. ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΑ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ

ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΑΝΑΛΟΓΑ ΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ ΤΟΥΣ

 ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ «ΔΙΚΗΝ ΧΛΩΡΟΥ ΞΥΛΟΥ»: παρατηρούνται στα

παιδιά.
 ΕΓΚΑΡΣΙΑ
 ΣΠΕΙΡΟΕΙΔΗ
 ΣΥΝΤΡΙΠΤΙΚΑ
 ΛΟΞΑ
 ΕΝΣΦΗΝΟΜΕΝΑ
 ΕΠΙΦΥΣΙΑΚΑ

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΤΑΓΜΑΤΩΝ
Πολύ βασικό είναι η εκτίμηση της συνολικής κατάστασης του τραυματία με
σκοπό να αποκλειστούν επιπλέον απειλητικές κακώσεις για τη ζωή του
τραυματία. Χρήσιμο είναι να γνωρίζουμε το ιστορικό της κάκωσης όπως ο
μηχανισμός της κάκωσης, μέγεθος και είδος δυνάμεων που ασκήθηκαν
καθώς και το χρονικό διάστημα που έχει περάσει από το τραυματισμό.

Στην αρχή της αντιμετώπισης των καταγμάτων ξεκινάμε με τη καταγραφή της

παραμόρφωσης και σύγκριση του με το αντίστοιχο φυσιολογικό.

ΑΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗ

Συνίσταται η άμεση ακινητοποίηση του τραυματισμένου μέλους με στόχο την

άμεση μείωση του πόνου, οιδήματος και αιμορραγίας, προλαμβάνει μετέπειτα
βλάβες αγγείων και νεύρων και ένα κλειστό κάταγμα να γίνει ανοιχτό.

 ΑΝΟΙΧΤΑ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ

Έχουμε ταξινόμηση τους ανάλογα με τη βαρύτητα τους

1. Πρώτου βαθμού: έχουμε μικρό τραυματισμό του δέρματος μέχρι 1cm

με μικρή κάκωση των υποκείμενων μαλακών μορίων
2. Δευτέρου βαθμού: πιο μεγάλο θλαστικό τραύμα και μετρίου βαθμού
σύνθλιψη δέρματος και μαλακών μορίων
3. Τρίτου βαθμού: έχουμε τραύμα μεγαλύτερο από 10 cm και υπάρχει
εκτεταμένη καταστροφή καθώς και αποκόλληση δέρματος και μαλακών
μορίων.

Τα πρώτου βαθμού αντιμετωπίζονται σαν τα κλειστά κατάγματα. Αν είναι

2ου ή 3ου βαθμού απαιτείται εκτός από το καθαρισμό του τραύματος και
αφαίρεση τυχών ξένων σωμάτων. Η ακινητοποίηση γίνεται συνήθως με
εξωτερική οστεοσύνθεση.

 ΚΛΕΙΣΤΑ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ

Στα κλειστά κατάγματα έχουμε τις υποενότητες ανάταξη, ακινητοποίηση

και αποκατάσταση.

ΑΝΑΤΑΞΗ: ο στόχος της ανάταξης και πιο γενικά της όποιας θεραπείας
εφαρμόζεται είναι να αποκατασταθεί η φυσιολογική λειτουργία του μέλους
χωρίς απώλειες

Τρόποι ανάταξης:

Μέσω χειρισμών που πραγματοποιούνται με μερική ή γενική αναισθησία.

Με εφαρμογή συνεχούς σκελετικής ή δερματικής έλξης .

Με χειρουργική επέμβαση

ΑΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗ

Στη πλειοψηφία των καταγμάτων η ακινητοποίηση πρέπει να είναι πλήρης

και συνεχόμενη μέχρι τη πώρωση τους, σε κάποια δεν απαιτείται η τέλεια
ακινητοποίηση όπως κατάγματα πλευρών και κλείδας

Τρόποι ακινητοποίησης:

 Λειτουργικούς γύψους ή νάρθηκες

 Εφαρμογή συνεχούς έλξης
 Πλαστικοί/ σύνθετοι νάρθηκες
 Γύψινοι νάρθηκες ή επίδεσμοι
 Ανοιχτή ανάταξη και εσωτερική οστεοσύνθεση
 Ενδομυελική ήλωση
 Εξωτερική οστεοσύνθεση

ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΚΑΤΑΓΜΑΤΩΝ
 Σύνδρομο διαμερίσματος: εμφανίζεται κυρίως σε κατάγματα της
κνήμης και η αιτία είναι η αύξηση της πίεσης μέσα στα μυϊκά
διαμερίσματα της γαστροκνήμιας, το γεγονός αυτό μπορεί να
οδηγήσει σε ισχαιμική νέκρωση των μυών. Για την αντιμετώπιση
του συνδρόμου αυτού απαιτείται επείγουσα διάνοιξη και
αποσυμπίεση των διαμερισμάτων.
 Σύνδρομο λιπώδους εμβολής: σπάνια επιπλοκή όμως είναι
πολύ σοβαρή επιπλοκή ιδιαίτερα για τα μακρά οστά και η αιτία είναι
τα λιπώδη έμβολα που εισέρχονται στη κυκλοφορία μέσω των
φλεβών των οστικών τεμαχίων του κατάγματος. Η θεραπεία είναι
συμπτωματική και ως καλύτερη πρόληψη θεωρείται η άμεση
καταγμάτων ειδικά των μακρών οστών ειδικά σε περίπτωση
πολυτραυματιών. Το σύνδρομο εκδηλώνεται με διαταραχές από το
Κεντρικό Νευρικό Σύστημα (ΚΝΣ). Έχουμε χαρακτηριστικές πτυχές
στο θώρακα ή στους επιπεφυκότες λόγο των λιπώδων εμβόλων
που εισέρχονται στη κυκλοφορία.
 Κάκωση ή τρώση νεύρων και αγγείων: είναι μια σοβαρή
επιπλοκή. Για το λόγο αυτό σε κάθε κάταγμα ή εξάρθρημα στα άκρα
πρέπει να πραγματοποιείται έλεγχος της κυκλοφορίας καθώς και τις
λειτουργικότητας των μυών περιφερικά της κάκωσης.
 Τρώση σπλάχνων: σε κατάγματα των κατώτερων πλευρών ή σε
πολυτραυματίες υπάρχει πάντα ο κίνδυνος τρώσης ήπατος ή
σπλήνας. Η τρώση αυτή μπορεί να αποβεί μοιραία ακόμα και για τη
ζωή του τραυματία. Επιπλέον σε κατάγματα ηβοισχιακών οστών
υπάρχει το ενδεχόμενο της τρώσης της ουροδόχου κύστης.
 Ισχαιμική νέκρωση ή σύνδρομο Volkmann: βαριά επιπλοκή και
παρατηρείται σε κατάγματα της περιοχής του αγκώνα και η αιτία
είναι η απόφραξη της βραχιόνιας αρτηρίας (είτε λόγο συμπίεσης,
σπασμού ή τρώσης) η οποία οδηγεί σε ισχαιμία των μυών της
καμπτικής επιφάνειας του αντιβραχίου με αποτέλεσμα τη
παραμόρφωση του άνω άκρου.
 Άσηπτη νέκρωση: παρατηρείται όταν ένα από τα δύο οστικά
τμήματα του κατάγματος δεν έχει φυσιολογική αιμάτωση, η
νέκρωση μπορεί να είναι μερική ή ολική
ΑΠΩΤΕΡΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ
 Έκτοπη οστεοποίηση: σπάνια επιπλοκή που οδηγεί σε
δυσκαμψία των αρθρώσεων, η αιτία τους είναι η αποκόλληση του
περιόστεου ή και των συνδέσμων μιας άρθρωσης
 Οστική δυστροφία Sudeck: επιπλοκή αγνώστου αιτιολογίας,
παρατηρείται στη περιφερική άρθρωση του κατάγματος συχνότερα
παρατηρείται σε πηχεοκαρπική άρθρωση, άκρα χείρα, ποδοκνημική
και άκρο πόδα.
 Βράχυνση μέλους: μπορεί να προκληθεί από πώρωση και κακή
θέση, απώλεια οστικής ουσίας ή από καταστροφή του συζευκτικού
χόνδρου στον αναπτυσσόμενο σκελετό.
 Πώρωση σε πλημμελή θέση: αυτό συμβαίνει όταν το κάταγμα
κολλήσει σε γωνίωση ή στροφή.
 ΕΞΑΡΘΡΗΜΑΤΑ

Ως εξάρθρημα ορίζουμε τη μη φυσιολογική μετατόπιση δύο αρθρικών

επιφανειών γειτονικών οστών. Το πιο συνηθισμένο σύμπτωμα είναι ο
πόνος και η χαρακτηριστική παραμόρφωση, συνήθως υπάρχει
περιορισμός της κίνησης σε μεγάλο βαθμό. Είναι δυνατών να πιέζονται
αγγεία και νεύρα από τα παρεκτοπισμένα οστικά άκρα.

Αντιμετώπιση: μετά από κλινική εκτίμηση , έλεγχος νευραγγειακής

κατάστασης και ακτινολογικός έλεγχος, θα γίνει προσπάθεια ανάταξης
και ακινητοποίηση.

ΔΙΑΣΤΡΕΜΜΑΤΑ

Ως διάστρεμμα ορίζουμε τις διατάσεις ή ρήξεις συνδέσμων μιας

άρθρωσης οι οποίες συμβαίνουν μετά από στροφική βία.

Η κλινική τους εικόνα είναι οίδημα , πόνος, ερυθρότητα, τοπική

ευαισθησία στη πάσχουσα άρθρωση χωρίς κάποια ιδιαίτερη
παραμόρφωση. Η βαρύτητα τους καθορίζεται ανάλογα με το βαθμό της
κάκωσης

1ου : απλή διάταση συνδέσμων χωρίς ρήξη. Συνήθως απλή εφαρμογή

ελαστικού επιδέσμου και περιορισμός δραστηριότητας για περίπου 2
εβδομάδες.

2ου: μερική ρήξη συνδέσμων ενώ κάποιες ίνες κολλαγόνου

διατηρούνται ακέραιες. Σε αυτά τα διαστρέμματα απαιτείται τοποθέτηση
του μέλους σε ανάρροπη θέση , εφαρμογή ψυχρών επιθεμάτων,
ακινητοποίηση, περιορισμός δραστηριότητας για 3-4 εβδομάδες.

3ου : ολική ρήξη συνδέσμων. Πιθανώς να χρειάζεται ακινητοποίηση

ακόμη και για 6 εβδομάδες ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις προτείνεται
η χειρουργική αποκατάσταση.