ARALING PANLIPUNAN

MGA KONTEMPORARYONG ISYU

IKA-APAT NA MARKAHAN – UNA AT IKALAWANG LINGGO
MODYUL 1: Ligal na Konsepto ng
Pagkamamamayan

MOST ESSENTIAL LEARNING

COMPETENCIES
Naipaliliwanag ang kahalagahan ng Aktibong
Mamamayan

 Ligal na Pananaw
Ang konsepto ng citizenship
(pagkamamamayan) o ang kalagayan o
katayuan ng isang tao bilang miyembro ng
isang pamayanano estado ay maaaring iugat
sa kasaysayan ng daigdig. Tinatayang
panahon ng kabihasnang Griyego nang
umusbong ang konsepto ng citizen. Ang
kabihasnang Griyego ay binubuo ng mga
lungsod-estado na tinatawag na polis. Ito ay
isang lipunan na binubuo ng mga taong may
isang pagkakakilanlan at iisang mithin. Ang
polis ay binubuo ng mga ctizen na
limitado lamang sa kalalakihan. Ang pagiging
citizen ng Greece ay isang pribilehiyo kung
saan may kalakip na mga karapatan at
tungkulin. Ayon sa orador ng Athens na si
Pericles, hindi lamang sarili ang iniisip ng mga Sa kabila nito ay maaaring mawala ang
citizen kundi maging ang kalagayan ng estado. pagkamamamayan ng isang indibiduwal.
Ang isang citizen ay inaasahan na makilahok Unang dahilan ay kung siya ay sasailalim sa
sa mga gawain sa polis tulad ng paglahok sa proseso ng naturalisasyon sa ibang bansa.
mga pampublikong asembliya at paglilitis. Ang Ang ilan sa mga ito ay ang sumusunod: 1.)
isang citizen ay maaaring politiko, ang panunumpa ng katapatan sa Saligang-
administrador, Batas ng ibang bansa;
husgado, at sundalo. Sa paglipas ng 2.) tumakas sa hukbong sandatahan ng ating
maraming panahon, ay nagdaan sa maraming bansa kapag maydigmaan, at 3.) nawala na
pagbabago ang konsepto ng citizenship at ng ang bisa ng naturalisasyon.
pagiging citizen.Sa kasalukuyan, tinitingnan
natin ang citizenship bilang isang ligal na Dalawang Prinsipyo ng Pagkamamamayan
kalagayan ng isang indibiduwal sa isang  Jus sanguinis
nasyon-estado. Ayon kay Murray Clark Ang pagkamamamayan ng isang tao ay
Havens (1981), ang citizenship ay ugnayan ng nakabatay sa pagkamamamayan ng isa sa
isang indibiduwal at ng estado. Ito ay kaniyang mga magulang. Ito ang prinsipyong
tumutukoy sa pagiging miyembro ng isang sinusunod sa Pilipinas.
indibiduwal sa isang estado kung saan bilang  Jus soli o jus loci
isang citizen, siya ay ginawaran ng mga Ang pagkamamayan ay nakabatay sa lugar
karapatan at tungkulin. Sa Pilipinas, inisa-isa kung saan siya ipinanganak. Ito
ng estado sa Saligang-batas ang tungkulin at ang prinsipyong sinusunod sa Amerika.
karapatan ng mga mamamayan nito.
Dito rin makikitakung sino ang mga maituturing Gawain 1: Filipino Citizenship Concept
na citizen ng isang estado at ang kanilang MapIsulat ang hinihinging impormasyon sa
mga karapatan at tungkulin bilang isang kasunod na concept map batay sa iyong
citizen. binasang teksto.
Bilang halimbawa, tunghayan ang kasunod na
teksto. Ito ay tungkol sa ikaapat na artikulo ng
Saligang Batas ng1987 ng Pilipinas na
nagpapahayag ng tungkol sa
pagkamamamayan. Iniisa-isa rito kung sino
ang maituturing na mamamayan ng Pilipinas.
Pamprosesong mga Tanong mamamayan, may disiplina sa sarili, at may
1. Ano-ano angmga batayan ng pagiging isang kritikal at malikhaing pag-iisip. Naglahad ang
mamamayang Pilipino? abogadong si Alex Lacson ng labindalawang
2. Ano-ano ang dahilan para mawala ang gawaing maaaring makatulong sa ating bansa.
pagkamamamayan ng isang indibiduwal? Ang mga gawaing ito ay maituturing na mga
3. Gaano kahalaga ang isang mamamayan sa simpleng hakbangin na maaaring gawin ng
lipunang Pilipino? bawat isa sa atin. Ngunit sa kabila ng pagiging
simple ng mga ito ay maaaring magbunga ang
MODYUL 2: Lawak na Pananaw ng mga ito ng malawakang pagbabago sa ating
Pagkamamamayan lipunan.
Gawain 2: Lagyan ng angkop na
 Lumawak na Pananaw ng
Pagkamamamayan
Patuloy ang paglawak ng konsepto ng
pagkamamamayan sa kasalukuyan.
Tinitingnan ngayon ang pagkamamamayan
hindi lamang bilang isang katayuan sa lipunan
na isinasaad ng estado, bagkus, maituturing
ito bilang pagbubuklod sa mga tao para sa
ikabubuti ng kanilang lipunan. Ang
pagkamamamayan ng isang indibiduwal ay
nakabatay sa pagtugon niya sa kaniyang mga
tungkulin sa lipunan at sa
paggamit ng kaniyang mga karapatan para sa
kabutihang panlahat. Mangyari pa, tinitingnan
ng indibiduwal na siya ay bahagi ng isang impormasyon ang Venn Diagram na
lipunan kasama ang ibang tao. Hindi lamang naghahambing sa tradisyonalat lumalawak na
magiging tagamasid sa mga pagbabagong pakahulugan sa pagkamamamayan. lagay sa
nagaganap sa lipunan ang isang mamamayan. dalawang bilog ang mga natatanging
Bilang bahagi ng isang lipunan na may mga katangian ng dalawang pananaw ng
karapatan at tungkuling dapat gampanan, pagkamamamayan. lagay naman sa gitnang
inaasahan na siya ay magiging aktibong bahagi ang mga pagkakatulad ng dalawang
kalahok sa pagtugon sa mga isyung pananaw ng pagkamamamayan.
kinahaharap ng lipunan at sa mas malawak na
layunin ng pagpapabuti sa kalagayan nito.
Ayon sa lumawak na pananaw ng
pagkamamamayan, igigiit ng isang
mamamayan ang kaniyang mga karapatan
para sa ikabubuti ng bayan. Kaniyang
gagamitin ang pamamaraang ipinahihintulot ng
batas upang iparating sa mga kinauukulan ang
kaniyang mga hinaing at saloobin. Ang
mamamayan ngayon ay hindi tagasunod
lamang sa mga ipinag-uutos ng pamahalaan
sapagkatwala namang monopolyo ang Pamprosesong mga Tanong
pamahalaan sa mga patakarang ipatutupad sa 1. Ano ang pagkakaiba ng legal na pananaw
isang estado. Kung gayon, hindi niya inaasa ng pagkamamamayan sa lumawak na
sa pamahalaan ang kapakanan ng lipunan sa pananaw nito?
halip, siya ay nakikipagdiyalogo rito upang 2. Ano naman ang mga pagkakatulad ng ligal
bumuo ng isang kolektibong pananaw at tugon at lumawak na pananaw ng
sa mga hamong kinakaharap ng lipunan. pagkamamamayan?
Batay sa lumawak na pananaw ng 3. Gaano kahalaga ang papel ng mamamayan
pagkamamamayan, maaari nating matukoy sa ating lipunan?
ang mga katangian ng isang mabuting
mamamayan. Ayon kay Yeban (2004), ang Gawain 3: Ako Bilang Aktibong
isang responsableng mamamayan ay Mamamayan
inaasahang makabayan, may pagmamahal sa Magsulat ng limang katangian ng aktibong
kapuwa, may respeto sa karapatang pantao, mamamayan sa bawat pananaw ng
may pagpupunyagi sa mga bayani, gagap ang pagkamamayan. Magbigay ng maikling
mga karapatan at tungkulin bilang paliwanag kung bakit ito naging isang
katangian ng aktibong mamamaya. sa tingin
mo ay nagpapakita ng pagiging aktibong
mamamayan.

Pamprosesong mga Tanong

1. Ano ang iyong konsepto ng isang aktibong
mamamayan?
2. Paano mo nasabing ang mga gawaing
inilagay mo satsartay nagpapakita ng pagiging
isang aktibong mamamayan?
3. Gaano kahalaga sa isang lipunan ang isang
aktibong mamamayan?

Gawain 4: Paano tayo makatutulong nang

epektibo sa pag-unlad ng ating pamayanan at
bansa?

Pumili ng gawaing iyong naiibigan sa ibaba at

ilahad ang sagot sa pangunahing
tanong.

Susuriin ang iyong gawain ayon sa

sumusunod na pamantayan sa rubric bilang
pagtataya.