ARALING PANLIPUNAN 10
MGA KONTEMPORARYUNG ISYU
UNANG MARKAHAN – LAS WEEK 2
KONTEKSTO NG SULIRANING PANGKAPAIGIRAN: SOLID WASTE
SULIRANIN SA SOLID WASTE
Ang Municipal Solid Waste (MSW). o Solid
Waste ay mga basurang nagmumula sa
mga tahanan, komersyal na
establisimyento, mga institusyunal at
mga industriyal.
1. Residensyal (Residential Waste) -
Itinuturing na malaking bahagdan ng
basura ay nagmumula mga kabahayan o
tahanan. Ayon sa report ng National Solid
Waste Management Report, 2018,
umaabot sa 56.7% ng basura ay mula sa
ating mga tirahan. Ang ilang halimbawa ng
mga basurang ito ay mga pinagbalatan ng
mga gulay at prutas, mga natirang
pagkain, mga pinaglagyan ng pinamili
tulad plastic, styro at maging paperplate at
ang espesyal na basura tulad ng mga bote
na ginagamit na panlinis, bote ng mga
pabango o maging ng mga gamot at ang
huli ay tinatawag na waste electrical and
electronic equipment (WEEE) tulad ng
battery, mga sirang cellphone at
appliances.
2. Komersyal o Commercial Waste –
Mga basura na nagmumula sa mga
pribado at pampublikong establisyemento
na bumubuo ng halos 27.1 % ng basura
ayon sa NSWM Report, 2018. Ang mga
pamilihang tulad ng palengke at talipapa
ay may bahagdan na 18.3 % na basura.
3. Institusyunal o Institutional Waste -
Bumubuo sa 12.1% ng mga basura sa
bansa nanggagaling mga pampublikong
opisina, mga ospital at maging sa mga
paaralan gayundin sa mga nasa sektor ng
agrikultura.
4. Industriyal o Industrial Waste - Ayon
sa NSWM report 2018, 4.1% ay
nagmumula sa pabrika tulad ng mga
kahon, mga lalagyan ng mga kemikal at
mga materyales na ginagamit sa kanilang
operasyon.
URI NG BASURA
Ang mga basura ay nauuri ayon sa
komposisyon ng mga ito.
1. Biodegradable (nabubulok) - Ang
mga basura na nagmumula sa mga balat
ng gulay at prutas, mga natitirang
pagkain at mga basura mula sa ating
kapaligiran tulad ng tuyong dahon at
mga sanga ng punongkahoy. Ang mga
basurang kabilang dito ay may kabuuang
bahagdan na 52.3% mula sa datos ng
NSWM Report 2018. Ito ang
pinakamalaking bahagdan ng basura. Ito
ay mga uri ng basura na maaaring ibaon
sa lupa upang maging pataba ng mga
halaman.
Hatian ng bahagdan ng mga basurang
nabubulok
a) Mga basurang nagmumula sa loob ng
mga tahanan-86.2%
b) Mga basurang nagmumula sa labas ng
mga kabayahan - 13.8%
2. Recyclables - Ang mga basura na
kabilang dito ay bumubuo sa 27.78% na
bahagdan ng kabuuang basura ng bansa
sa kabuuang lawak 4.1 % hanggang
53.5%. Kabilang sa pangkat na ito ay mga
papel, dyaryo, mga bote, mga plastic,
mga kahon na maaaring magamit muli o
makagawa ng mga bagay mula sa mga
ito. Ito ang may pinakamalaking uri ng
basura na itinatapon ayon sa pag-aaral.
Hatian ng bahagdan ng mga basurang
nabubulok
a) Mga basurang mula sa plastic - 38%
b) Mga basurang mula sa papel - 31%
c) Mga basurang mula sa goma, mga
textiles - 31%
3. Special Waste - Ito naman ang
bumubuo sa mula sa 1.92 % -9.2 % na
bahagdan. Kabilang sa mga basurang
niyo ito ay mga gamit sa ospital tulad ng
dextrose, syringes, mga bulak at hose,
facemask, gloves, mga sirang gamit sa
bahay tulad ng refrigerator, telebisyon,
radio, washing machine at mga electric
waste.
4. Residual Waste - Ito naman ay ang
17.98% ng mga basura na nagmumula
sa mga pabrika, sektor ng agrikultura at bansa na nagdadala ng sakit sa mga
sektor ng industriya. Ang 12% na mamamayan.
bahagdan nito ay tanggapan ng 2. Ang hindi paghihiwalay ng mga basura
pamahalaan pinaghalo-halong ay dagdag gawain sa mga garbage
patapon at wala ng gamit na basura. collector.
3. Ang pagsusunog sa mga basura ay
nakadaragdag ng polusyon sa hangin.
4. Ang ulat na pinamagatang “The
Garbage Book” ng Asian Development
Bank (2004) na nagpapatunay na ang
mga katas ng basura o leachate mula sa
Rodriguez at Payatas Dumpsite ay
nagtataglay ng lead at arsenic na
mapanganib sa kalusugan ng tao. Kung
matatandaan, noong Hulyo 2000 ay
Electronic Waste (E-Waste)
naipasara ang Payatas Dumpsite
Isang lumalaking suliranin sa solid waste
sapagkat ito ay gumuho at pumatay sa
ay ang ginagawang pagtatapon ng
maraming katao.
mga Waste Electrical and Electronic
Bunsod ng mga suliranin na ito, ipinatupad
Equipment (WEEE) o Electronic Waste (E-
ng pamahalaan ang Republic Act 9003 o
Waste). Ayon sa ginawang pag-aaral ng
Solid Waste Management Act of 2000 na
Global Information Society noong 2010,
naglalayon na magkaroon ng ligal na
humigit-kumulang na anim na toneladang
batayan proseso ng pamamahala ng solid
e-waste ang tinatapon sa mga landfill na
waste sa bansa. Isang resulta nito ay
siyang kinuha ng mga waste pickers
pagkakaroon ng Material Recovery Facility
upang ipagbili ang anomang
sa bawat barangay, mga tanggapan at
mapakikinabangan nila sa mga ito tulad
mga paaralan kung saan isasagawa ang
ng tanso. Ngunit ang pinangangambahan
waste segregration bago dalhin sa mga
na gawain ay ang maling paraan ng
dumpsite. Tinuturuan din ang mga
pagbabaklas ng mga ito sapagkat ang ilan
mamamayan na magresiklo, gumawa ng
sa mga e-waste ay nagtataglay ng lead,
mga pataba buhat sa basura at iba pa
cadmium , mercury, barium at polyvinyl
batay sa memorandum of agreement.
chloride na nakakalason ng lupa at tubig.
Iniulat din ng National Solid Waste
Management (NSWM) na may ilang lokal
Una, ang kawalan ng disiplina sa
na pamahalaan ang gumawa ng paraan
pagtatapon ng basura sapagkat maraming
upang makatulong na masugpo ang
mga kabahayan na ginawa ng basurahan
problema sa basura. Ang ilan sa
ang mga estero, mga ilog, mga bakanteng
itinuturing na Best Practices sa
lote at maging mga kalsada. Ikalawa, ang
pamamahala sa basura ay:
mga kabahayan o maging ang mga ilang
tanggapan ay hindi nakasusunod sa
segregation o paghihiwa-hiwalay ng mga
uri ng basura. Ikatlo, maraming mga
kabahayan ang nagsusunog ng mga
basura na mahigpit na ipinagbabawal ng
ating pamahalaan.
Sa mga suliranin na kaakibat ng basura ay
mga epekto na hindi alintana ng ilan sa
ating mga kababayan.
1. Ang maling pagtatapon ng basura ay
nagdudulot ng malawakang pagbaha sa
Katuwang ng mga lokal na pamahalaan sa
paglutas ng suliranin sa basura ay
mga Non-Government Organization tulad
ng:
➢ Mother Earth Foundation-
tumutulong sa pagtatayo ng mga
MRF sa mga barangay.
➢ Clean and Green Foundation-
pagpapatayo ng mga Orchidarium
and Butterfly Pavillon, Gift of
Trees, Green Choice Philippines,
Piso para sa Pasig at Trees for
Life Philippines.
➢ Bantay Kalikasan- paggamit ng
mass media upang mamulat ang
mga mamamayan sa suliraning C. Junk Art
pangkapaligiran. Nanguna sa Panuto: Gumawa ng isang junk art.
reforestation ng La Mesa Humanap sa loob ng inyong bahay o
Wastershed at Pasig River bakuran na maaaring maging materyales
Rehabilitation Project. ng inyong proyekto. Bawal lumabas ng
➢ Greenpeace naglalayong baguhin inyong bakuran upang bumili o manghingi
ang kaugalian at pananaw ng tao sa kapit-bahay. Ang ilan sa maaaring
sa pagtrato at pangangalaga sa mong gawin ay ang sumusunod. Pumili
kalikasan at pagsulong ng lamang ng isa.
kapayapaan. a. pencil holder
b. alkansya
A. Tsart ng Solid Waste c. paso mula sa bote ng mineral
Panuto. Buoin ang graphic organizer d. pang - disensyo sa ibabaw ng lamesa
na nagpapakita ng mga halimbawa, - bote na may lamang mga buhangin na
dahilan at epekto ng suliranin sa kinulayan
basura (solid waste). Isulat ang iyong - bote na may lamang star na gawa sa
sagot sa sagutang papel. makukulay na papel

B. Tapat-Tapatin
Panuto: Hanapin sa Hanay B ang mga
terminolohiyang ipinakikilala sa Hanay A.
Isulat ang malaking titik ng iyong sagot sa
sagutang papel.