TÀI LIỆU ÔN THI THPTQG 2023 Điện thoại: 0946798489

Chuyên đề 40 TIẾP TUYẾN

TÀI LIỆU DÀNH CHO ĐỐI TƯỢNG HỌC SINH KHÁ – GIỎI
I – Kiến thức cần nhớ
Phương trình tiếp tuyến của  C  : y  f  x  tại điểm M  xo ; yo  có dạng:
 : y  k  x  xo   yo Với k  y '  xo  là hệ số góc tiếp tuyến.

Điều kiện cần và đủ để hai đường  C1  : y  f  x  và  C2  : y  g  x  tiếp xúc nhau  hệ

 f  x   g  x 
 có nghiệm (nhớ: "hàm  hàm, đạo  đạo")
 f '  x   g '  x 
II – Các dạng toán viết phương trình tiếp tuyến thường gặp
 Viết PTTT  của  C  : y  f  x  , biết  có hệ số góc k cho trước
Gọi M  xo ; yo  là tiếp điểm. Tính y '  y '  xo  .
Do phương trình tiếp tuyến  có hệ số góc k  y '  xo   k i 
Giải  i  tìm được xo 
 yo  f  xo  
  : y  k  x  xo   yo .
 Lưu ý. Hệ số góc k  y '( xo ) của tiếp tuyến  thường cho gián tiếp như sau:
Phương trình tiếp tuyến  // d : y  ax  b  k  a .
1
Phương trình tiếp tuyến   d : y  ax  b  k   .
a
Phương trình tiếp tuyến  tạo với trục hoành góc   k  tan  .
k a
Phương trình tiếp tuyến  tạo với d : y  ax  b góc    tan 
1  k .a
 Viết PTTT  của  C  : y  f  x  , biết  đi qua (kẻ từ) điểm A  x A ; y A 
Gọi M  xo ; yo  là tiếp điểm. Tính yo  f  xo  và k  y '  xo  theo xo .
Phương trình tiếp tuyến  tại M  xo ; yo  là  : y  k  x  xo   yo .
Do A  x A ; y A     y A  k  x A  xo   yo i 
Giải phương trình  i    yo và k 
 xo   phương trình  .
 Viết PTTT  của  C  : y  f  x  , biết  cắt hai trục tọa độ tại A và B sao cho tam giác OAB
vuông cân hoặc có diện tích S cho trước
Gọi M ( xo ; yo ) là tiếp điểm và tính hệ số góc k  y '( xo ) theo xo .
 OAB vuông cân   tạo với Ox một góc 45o và O   i 
Đề cho 
 S OAB  S  OA.OB  2 S  ii 
Giải  i  hoặc  ii  
 xo   phương trình tiếp tuyến  .
 yo ; k 
 Tìm những điểm trên đường thẳng d : ax  by  c  0 mà từ đó vẽ được 1, 2,3,..., n tiếp tuyến với
đồ thị hàm số  C  : y  f  x 
Gọi M  xM ; yM   d : ax  by  c  0 (sao cho có một biến xM trong M)
PTTT  qua M và có hệ số góc k có dạng  : y  k  x  xM   yM .
 f  x   k  x  xM   yM i 
Áp dụng điều kiện tiếp xúc: 
 f '  x   k  ii 

Facebook Nguyễn Vương https://www.facebook.com/phong.baovuong Trang 1

Blog: Nguyễn Bảo Vương: https://www.nbv.edu.vn/
Thế k từ  ii  vào  i  , được: f  x   f '  x  .  x  xM   yM  iii 
Số tiếp tuyến của  C  vẽ từ M  số nghiệm x của  iii  .
 Tìm những điểm M  xM ; yM  mà từ đó vẽ được hai tiếp tuyến với đồ thị hàm số  C  : y  f  x  và
hai tiếp tuyến đó vuông góc nhau
PTTT  qua M và có hệ số góc k có dạng  : y  k  x  xM   yM .
 f  x   k  x  xM   yM i 
Áp dụng điều kiện tiếp xúc: 
 f '  x   k  ii 
Thế k từ  ii  vào  i  , được: f  x   f '  x  .  x  xM   yM  iii 
Qua M vẽ được hai tiếp tuyến với  C    iii  có hai nghiệm phân biệt x1 , x2 .
Hai tiếp tuyến đó vuông góc nhau  k1.k2  1  y '  x1  . y '  x2   1 .
 Lưu ý.
Qua M vẽ được hai tiếp tuyến với C sao cho hai tiếp điểm nằm về hai phía với trục hoành thì
 iii  : có hai nghiệm phân biệt x1 , x2 .

 f  x1  . f  x2   0.
Đối với bài toán tìm điểm M   C  : y  f  x  sao cho tại đó tiếp tuyến song song hoặc vuông góc với
đường thẳng d cho trước, ta chỉ cần gọi M  xo ; yo  và  là tiếp tuyến với k  f '  xo  . Rồi áp dụng
k  f '  xo   kd nếu cho song song và f '  xo  .kd  1 nếu cho vuông góc  xo  yo  M  xo ; yo  .
Câu 1. (THPT Hùng Vương Bình Phước 2019) Phương trình tiếp tuyến của đường cong
y  x3  3x 2  2 tại điểm có hoành độ x0  1 là
A. y  9x  7 . B. y  9x  7 . C. y  9x  7 . D. y  9x  7 .
x  3
Câu 2. Phương trình tiếp tuyến của đồ thị hàm số y  tại điểm có hoành độ x  0 là
x 1
A. y  2 x  3 . B. y  2 x  3 . C. y  2 x  3 . D. y  2 x  3 .
Câu 3. (THPT Thiệu Hóa – Thanh Hóa 2019) Cho hàm số y  x 3  3 x có đồ thị  C  .Hệ số góc k của
tiếp tuyến với đồ thị  C  tại điểm có tung độ bằng 4 là:
A. k  0 B. k  2 C. k  6 D. k  9
x 1
Câu 4. (GKI THPT Việt Đức Hà Nội -2019) Cho hàm số y  . Phương trình tiếp tuyến của đồ thị
x 1
hàm số tại điểm M 1;0  là
1 3 1 1 1 1 1 1
A. y  x B. y  x  C. y  x  D. y  x 
2 2 2 2 2 2 4 2
Câu 5. (Chuyên Lê Thánh Tông -2019) Tìm m để mọi tiếp tuyến của đồ thị hàm số
y  x 3  mx 2   2m  3 x  1 đều có hệ số góc dương.
A. m  0 . B. m  1 . C. m  1 . D. m   .
1 x
Câu 6. (THCS - THPT Nguyễn Khuyến Năm 2019) Tiếp tuyến của đồ thị  C  : y  tại điểm có
x 1
tung độ bằng 1 song song với đường thẳng
A.  d  : y  2 x  1 . B.  d  : y   x  1 . C.  d  : y  x  1 . D.  d  : y  2 x  2 .

Trang 2 Fanpage Nguyễn Bảo Vương  https://www.facebook.com/tracnghiemtoanthpt489/

Điện thoại: 0946798489 TÀI LIỆU ÔN THI THPTQG 2023
Câu 7. (THPT Quang Trung Đống Đa Hà Nội 2019) Cho hàm số y  4 x  2 cos 2 x có đồ thị là  C  .
Hoành độ của các điểm trên  C  mà tại đó tiếp tuyến của  C  song song hoặc trùng với trục
hoành là
 
A. x   k  k   . B. x   k  k   . C. x    k  k   . D. x  k 2  k   .
4 2
1
Câu 8. (Chuyên Hưng Yên 2019) Tiếp tuyến tại điểm cực tiểu của đồ thị hàm số y  x3  2 x 2  3x  5.
3
A. Có hệ số góc bằng 1. B. Song song với trục hoành.
C. Có hệ số góc dương. D. Song song với đường thẳng x  1 .
1
Câu 9. (THPT Yên Phong 1 Bắc Ninh 2019) Tiếp tuyến với đồ thị hàm số y   x 4  2 x 2  3 tại điểm
4
cực tiểu của đồ thị cắt đồ thị ở A, B khác tiếp điểm. Tính độ dài đoạn thẳng AB .
A. 2 . B. 2. C. 2 2 . D. 4 2 .
mx  2
Câu 10. Tìm tất cả các giá trị của tham số m sao cho tiệm cận ngang của đồ thị hàm số y  tiếp
x  m 1
xúc với parabol y  x 2  7 .
A. m  7 . B. m  7 . C. m  4 . D. m   .
x  2
Câu 11. (Đề Tham Khảo 2018) Cho hàm số y  có đồ thị (C) và điểm A( a;1) . Gọi S là tập
x 1
hợp tất cả các giá trị thực của tham số a để có đúng một tiếp tuyến của (C) đi qua A . Tổng tất cả
các giá trị các phần tử của S là
3 5 1
A. 1 B. C. D.
2 2 2
1 7
Câu 12. (Mã 102 2018) Cho hàm số y  x 4  x 2 có đồ thị  C  . Có bao nhiêu điểm A thuộc đồ thị
8 4
 C  sao cho tiếp tuyến của  C  tại A cắt  C  tại hai điểm phân biệt M  x1; y1  ; N  x2 ; y2  ( M ,
N khác A ) thỏa mãn y1  y2  3  x1  x2  .
A. 3 B. 1 C. 0 D. 2
1 4 7 2
Câu 13. (Mã 101 2018) Cho hàm số y  x  x có đồ thị  C  . Có bao nhiêu điểm A thuộc  C  sao
4 2
cho tiếp tuyến của  C  tại A cắt  C  tại hai điểm phân biệt M  x1 ; y 1  ; N  x2 ; y2  khác A thỏa
mãn y1  y2  6( x1  x2 )
A. 0 B. 3 C. 1 D. 2
1 4 14 2
Câu 14. (Mã 103 -2018) Cho hàm số y  x  x có đồ thị  C  . Có bao nhiêu điểm A thuộc  C 
3 3
sao cho tiếp tuyến của  C  tại A cắt  C  tại hai điểm phân biệt M  x1 ; y1  , N  x2 ; y2  ( M , N
khác A ) thỏa mãn y1  y2  8  x1  x2  ?
A. 0 B. 3 C. 1 D. 2
xb
Câu 15. (Chuyên Bắc Ninh 2019) Cho hàm số y  ,  ab  2  . Biết rằng a , b là các giá trị thỏa
ax  2
mãn tiếp tuyến của đồ thị hàm số tại điểm A 1; 2 song song với đường thẳng d : 3 x  y  4  0 .
Khi đó giá trị của a  3b bằng
Facebook Nguyễn Vương https://www.facebook.com/phong.baovuongTrang 3
Blog: Nguyễn Bảo Vương: https://www.nbv.edu.vn/
A. 2 . B. 4 . C. 1 . D. 5 .
x 1
Câu 16. (THPT Gang Thép Thái Nguyên 2019) Cho hàm số y  , gọi d là tiếp tuyến của đồ thị
x2
hàm số tại điểm có hoành độ bằng m  2 Biết đường thẳng d cắt tiệm cận đứng của đồ thị hàm số
tại điểm A  x1 ; y1  và cắt tiệm cận ngang của đồ thị hàm số tại điểm B  x2 ; y2  . Gọi S là tập hợp
các số m sao cho x2  y1  5 . Tính tổng bình phương các phần tử của S .
A. 10 . B. 9 . C. 0 . D. 4 .
x2
Câu 17. (Chuyên Lê Quý Đôn Điện Biên 2019) Cho hàm số y  1 . Đường thẳng d : y  ax  b
2x  3
là tiếp tuyến của đồ thị hàm số 1 . Biết d cắt trục hoành, trục tung lần lượt tại hai điểm A,B sao
cho OAB cân tại O . Khi đó a  b bằng
A. 1. B. 0 . C. 2 . D. 3 .
Câu 18. (Cụm Liên Trường Hải Phòng 2019) Cho hàm số
ax  b
y  f  x  , a, b, c, d  ; c  0, d  0 có đồ thị C  . Đồ thị của hàm số y  f   x như
cx  d
hình vẽ dưới đây. Biết C  cắt trục tung tại điểm có tung độ bằng  2 . Viết phương trình tiếp
tuyến của C  tại giao điểm của C  với trục hoành.

A. x  3 y  2  0 . B. x  3 y  2  0 . C. x  3 y  2  0 . D. x  3 y  2  0 .
Câu 19. (Chuyên Vĩnh Phúc 2019) Gọi M , N là hai điểm di động trên đồ thị C  của hàm số
y  x3  3x2  x  4 sao cho tiếp tuyến của C  tại M và N luôn song song với nhau. Hỏi khi
M , N thay đổi, đường thẳng MN luôn đi qua điểm nào trong các điểm dưới đây?
A. Điểm N 1; 5 B. Điểm M 1; 5 C. Điểm Q 1;5 D. Điểm P 1;5
x2
Câu 20. Cho hàm số y  đồ thị  C  . Gọi d là khoảng cách từ giao điểm hai tiệm cận của đồ thị
x 1
 C  đến một tiếp tuyến của  C  . Giá trị lớn nhất của d có thể đạt được là
A. 3 3 . B. 3 . C. 2 . D. 2 2 .
Câu 21. (HSG Bắc Ninh 2019) Có bao nhiêu giá trị của tham số thực m để đồ thị hàm số
x 2  2mx  m
y cắt trục Ox tại hai điểm phân biệt và các tiếp tuyến của đồ thị tại hai điểm đó
xm
vuông góc với nhau.
A. 5 B. 2 C. 0 D. 1
1
Câu 22. Cho hàm số y  x 4  3 x 2 có đồ thị (C ) . Có bao nhiêu điểm A thuộc (C ) sao cho tiếp tyến của
4
(C ) tại A cắt (C ) tại hai điểm phân biệt M ( x1 ; y1 ) , N ( x2 ; y2 ) ( M , N khác A ) thỏa mãn
y1  y2  5( x1  x2 )
Trang 4 Fanpage Nguyễn Bảo Vương  https://www.facebook.com/tracnghiemtoanthpt489/
Điện thoại: 0946798489 TÀI LIỆU ÔN THI THPTQG 2023
A. 1 . B. 2 . C. 0 . D. 3 .
2x  3
Câu 23. Có bao nhiêu tiếp tuyến của đồ thị y  đi qua giao điểm của hai đường tiệm cận?
x2
A. 1 . B. Không có. C. Vô số. D. 2 .
x2
Câu 24. (Chuyên Lê Quý Đôn Điện Biên 2019) Cho hàm số y  1 . Đường thẳng d : y  ax  b
2x  3
là tiếp tuyến của đồ thị hàm số 1 . Biết d cắt trục hoành, trục tung lần lượt tại hai điểm A,B sao
cho OAB cân tại O . Khi đó a  b bằng
A. 1. B. 0 . C. 2 . D. 3 .
1 3 3 2
Câu 25. (Chuyên Nguyễn Trãi Hải Dương 2019) Cho hàm số y  x  x  2  C  . Xét hai điểm
2 2
A  a; y A  và B  b; yB  phân biệt của đồ thị  C  mà tiếp tuyến tại A và B song song. Biết rằng
đường thẳng AB đi qua D  5;3 . Phương trình của AB là
A. x  y  2  0 . B. x  y  8  0 . C. x  3 y  4  0 . D. x  2 y  1  0 .
x3
Câu 26. (THPT Ngô Quyền - Ba Vì - Hải Phòng 2019) Cho hàm số y  có đồ thị là  C  , điểm M
x 1
thay đổi thuộc đường thẳng d : y  1  2x sao cho qua M có hai tiếp tuyến của  C  với hai tiếp
điểm tương ứng là A, B. Biết rằng đường thẳng AB luôn đi qua một điểm cố định là H. Tính
độ dài đường thẳng OH.
A. 34 . B. 10 . C. 29 . D. 58 .
3 2
Câu 27. (Chuyên Thái Bình - 2019) Cho hàm số f  x   x  3x  mx  1 . Gọi S là tổng tất cả giá trị
của tham số m để đồ thị hàm số y  f  x  cắt đường thẳng y  1 tại ba điểm phân biệt A  0;1 ,
B , C sao cho các tiếp tuyến của đồ thị hàm số y  f  x  tại B , C vuông góc với nhau. Giá trị
của S bằng
9 9 9 11
A. . B. . C. . . D.
2 5 4 5
f  x  3
Câu 28. (Chuyên Hà Tĩnh 2019) Cho hàm số y  f  x  , y  g  x  , y  . Hệ số góc của các
g  x 1
tiếp tuyến của đồ thị các hàm số đã cho tại điểm có hoành độ x  1 bằng nhau và khác 0 . Khẳng
định nào dưới đây đúng?
11 11
A. f 1  3 . B. f 1  3 . C. f 1   . D. f 1   .
4 4
Câu 29. (Sở Nam Định - 2019) Cho hàm số y  f  x  , biết tại các điểm A, B, C đồ thị hàm số y  f  x  có
tiếp tuyến được thể hiện trên hình vẽ bên. Mệnh đề nào dưới đây đúng?

A. f   xC   f   xA   f   xB  . B. f   xA   f   xB   f   xC  .

Facebook Nguyễn Vương https://www.facebook.com/phong.baovuongTrang 5

Blog: Nguyễn Bảo Vương: https://www.nbv.edu.vn/
C. f   xA   f   xC   f   xB  . D. f   xB   f   xA   f   xC 
3 2
Câu 30. Cho hàm số y  x  3  m  3 x  3  C  . Tìm tất cả các giá trị của m thỏa mãn qua
A  1; 1 kẻ được hai tiếp tuyến đến  C  là 1 : y  1 và  2 tiếp xúc với  C  tại N và cắt  C 
tại điểm P  P  N  có hoành độ là x  3 .
A. Không tồn tại m . B. m  2 . C. m  0 ; m  2 . D. m  2 .
Câu 31. Cho hàm số y  x  3 x  1 có đồ thị  C  và điểm A 1; m  . Gọi S là tập hợp tất cả các giá trị
3 2

nguyên của tham số m để qua A có thể kể được đúng ba tiếp tuyến tới đồ thị  C  . Số phần tử
của S là
A. 9 . B. 7 . C. 3 . D. 5

Theo dõi Fanpage: Nguyễn Bảo Vương  https://www.facebook.com/tracnghiemtoanthpt489/

Hoặc Facebook: Nguyễn Vương  https://www.facebook.com/phong.baovuong

Tham gia ngay: Nhóm Nguyễn Bào Vương (TÀI LIỆU TOÁN)  https://www.facebook.com/groups/703546230477890/

Ấn sub kênh Youtube: Nguyễn Vương

 https://www.youtube.com/channel/UCQ4u2J5gIEI1iRUbT3nwJfA?view_as=subscriber

Tải nhiều tài liệu hơn tại: https://www.nbv.edu.vn/

Trang 6 Fanpage Nguyễn Bảo Vương  https://www.facebook.com/tracnghiemtoanthpt489/