Professional Documents
Culture Documents
ها
حل به روش
الگوریتم بندرز
به همراه نمونه حل با GAMS
چکیده:
این مقاله یک مدل یکپارچه برای برنامه ریزی ,جرثقیل و عملیات بارگیری ,در ترمین,,ال ک,,انتینر ,پیش,,نهاد
می کند .مساله به عنوان یک مدل برنام,,ه نویس,ی ,مخل,,وط ص,,حیح فرمول,,ه ش,,ده اس,,ت .ب,,ا توج,,ه ب,,ه س,,ختی
محاسبات ،دو روش راه حل ،بر اساس تجزیه بندرز ،برای راه حل مساله توسعه یافته است« :روش مبت,,نی
بر برش بندرز عمومی GBCو روش برش بندرز ,ترکیبی»CBC
در این مقاله سعی بر آن شده است که با آزمایش های محاس,,باتی راهی ب,,رای ارزی,,ابی اث,,ر بخش,,ی راه ح,,ل
های ارائه شده ،صورت پذیرد ,.داده های مساله از یک ترمینال ,در کشور ,سنگاپور گردآوری ,شده است .که
در نهایت روش CBCبه عنوان راه حل کارآمد برای عملیات روزانه در ترمینال ,انتخاب شد.
در انتهای این گزارش یک نمونه مثال ساده ی احتمالی ب,,ا روش بن,,درز ب,,ه کم,,ک برنام,,ه ی ق,,وی GAMS
ارائه شده است.
ه: مقدم
پایانههای کانتینری دریایی ,مکانهایی هستند که به منظور انتقال کانتینرها بین وسایل نقلیه مختلف از جمل,,ه
کشتی ،قطار ,و کامیون بکار میروند ,.درچهار دهه اخیر ک,انتینر ب,ه عن,وان ج,زء اساس,ی مفه,وم ب,ار-واح,د
اهمیت غیرقابل تردید درحمل و نقل کاالها درآبهای ,بین المللی پیدا کرده است .درادامه با روند رو به رش,,د
کانتینریزاسیون شمار پایانه های کانتینری دریایی ,و رقابت میان آنها ب,,ه ط,,رز ,چش,,مگیری اف,,زایش یافت,,ه و
امروزه عملی,,ات پایان,,ه ب,,دون به,,ره گ,,یری م,,وثر و کارآم,,د از روش ه,,ای مناس,,ب بهین,,ه س,,ازی تحقی,,ق در
عملیات متصور نیست.برحس,,ب م,,اهیت فع,,الیت ه,,ای اقتص,,ادی و تج,,اری بن,,در ،تجه,,یزات و سیس,,تم ,ه,,ای
بکاررفته درآن متفاوت خواهد بود.
به عنوان مثال ،چالش های جدید در عملیات ترمینال کانتینر بهره وری ,از انباشته و ح,,رکت تع,,داد زی,,ادی
کانتینر در منطقه پایانه ها دغدغه ی م,,دیران ترمین,,ال ,ک,,انتینر اس,,ت .از س,,وی دیگ,,ر ،تجه,,یزات جدی,,د ،ب,,ه
منظور بهبود ,کارایی عملیات و کاهش هزینه های عملیاتی مانند جرثقیل برقی اسکله ،جرثقیل پشته س,,ازی
خودکار ( ،)ASCو وسایل نقلیه هدایت شونده اتوماتیک ( ،)AGVتوسط پایان,,ه ه,,ای ک,,انتینری اس,,تفاده ش,,ده
است..
افزایش مطالعات در روش های عملیاتی جدید می تواند ب,,ه اعم,,ال به,,ره وری از این تجه,,یزات جدی,,د و در
نتیجه بهره وری در پایانه های کانتینری ,بهبود بخشد .تحقیقات در مورد نحوه به حداکثر رساندن آب و برق
از منابع کمیاب در پایانه های کانتینری ،از جمله تجهیزات ،زمین بنادر ,و زم,,ان بن,,دی ،ب,,رای چن,,دین ده,,ه
مورد مطالعه قرار گرفته است ..تحقیقات قبلی عملیات پایانه ب,,رای راح,,تی م,,دل س,,ازی ,و راه ح,,ل ب,,ه زی,,ر
مسئله تجزیه می شود .به طور کلی ،این زیر مسئله ه,,ا ش,,امل تخص,,یص ،برنام,,ه ری,,زی ,جرثقی,,ل اس,,کله (
، )QCتخصیص انبار ،برنامه ریزی جرثقیل بارانداز ( )YCو برنامه ریزی کامیون ( )YTاست.
در این مقاله به برنامه ریزی YTو YCو مشکالت مربوط ,به آن پرداخته می شود .برنامه ریزی و برنامه
ریزی YT YCدو مساله تصمیم گیری بسیار به هم وابسته اند YT.نقش رابط بین عملی,,ات اس,,کله و محوط,ه
بارگیری ,اسکله را ایفا می کند .برای انجام عملیات بارگذاری ,کانتینره,,ای ,خ,,روجی makespan ،ب,,اال ب,,ه
هماهنگ سازی برنامه ریزی YTو برنامه ریزی YCبستگی دارد .یک مثال ساده با ی,,ک YTو بارگ,,ذاری,
پنج کانتینر و مقادیر متناظر پارامتر ,در شکل 1نشان داده شده است.
شکل 1Aیک برنامه دلخواه از YTو YCبدون هماهنگی را نشان می دهد ،و توالی ک,,ار توس ,ط YT ,و YC
1-2-3-4-5است؛ در حالی که شکل 1Bبرنامه بهینه از یکپارچه YTو مساله زمان بندی YCب,,رای هم,ان
مثال است .با حل برنامه ریاضی ,،دنباله مطلوب کار توسط YTو YC 5-4-2-3-1است.
از شکل ،1می توان مشاهده کرد که makespanرا می توان با ٪16کاهش داد ،و زمان انتظ,,ار ک,,ل YC
از 167.2به 37.5کاهش یافته است .بنابراین ،با یکپارچه سازی YT ,و برنامه ریزی ،YCزمان غیر مولد
YTو YCمی تواند تا حد زیادی یابد ،به طوری که بهره وری از پایانه کانتینر ,بهبود یافته است.
در این مقاله یک مساله برنامه ریزی ,یکپارچه YTو ،YCکه ب,,ا ه,,دف ب,ه ح,,داقل رس,,اندن makespanاز
کانتینر بارگذاری خروجی ,با هماهنگ س,,ازی عملی,,ات YTSو YCSپیش,,نهاد ,می کن,,د .در ادام,,ه ب,,ه مع,,رفی,
مساله و فرضیات آن می پردازیم که با روش بندرز GBC ,آن را حل می کنیم در بخش بعدی یک الگوریتم,
موثر تر ،یعنی بر اس,اس CBCروش راه ح,,ل مبت,نی ب,,ر ب,,رش خم ترکی,بی ،پیش,,نهاد می ش,ود.همچ,,نین ب,ه
آزمایش های محاسباتی ,و بررسی اثربخشی ,راه حل ها می پردازیم .و در نهایت با یک جمع بن,,دی کلی ب,,ه
پایان می رسد.
مرور ادبیات:
در جدول زیر به طور خالصه نمونه مطالعاتی ,که در این زمینه انجام شده است را مشاهده می کنید.
بسیاری از مطالعات قبلی با توجه به س,ختی محاس,بات ب,ر روی یکی از مس,ائل تص,میم گ,یری در عملی,ات
پایانه های کانتینر تمرکز داشته اند .،مسلما ،هماهنگ س,,ازی ,سیس,,تم ه,,ای مختل,,ف انتق,,ال م,,واد ،ب,,ه عن,,وان
مثال QC، YC ،و ،YTبسیار برای بهره وری ,در پایانه های کانتینری ,مهم است .ب,ه همین منظ,,ور ,محقق,,ان
شروع به تحقیق در مورد ,روش برنامه ریزی یکپارچه ب,رای عملی,ات پایان,ه ه,ای ک,انتینر ،ب,ه ج,ای یکی،
یک سیستم متشکل از دو یا چند زیر سیستم را ،بهینه کند Stahlbock( .و واس.)2008 ،
با این حال در این مقاله قصد داریم ,که در طول فرآیند بارگ,ذاری YT ،و عملی,ات YCب,رای خ,دمت ب,ه QC
در دسترس ,هستند ،به طوری ,که تمام کانتینرها ,را می توان با QCبر طبق برنامه ریزی ,بارگ,,ذاری ,ک,,رد.
بنابراین YC ،و YTدو زیر سیستم مرتب,,ط هس,,تند .س,,ازگاری و هماهن,,گ س,,ازی ک,,ل سیس,,تم پایان,,ه ک,,انتینر
موجب افزایش ,بهره وری مجموعه میگردد.
تشريح مسئله و فرمول
در این بخش ،م,,ا YTو YCمس,,اله زمانبن,,دی ,یکپارچ,,ه ( )i-YTYCSPب,,ه عن,,وان ی,,ک برنام,,ه ری,,زی ع,,دد
صحیح مخلوط( )MIPتدوین و فرموله میکنیم .در این مقاله ،عملیات بارگیری هر کانتینر یک ک,ار درنظ,,ر
گرفته می شود .مفروضات مساله i-YTYCSPعبارت است از:
فقط عملیات بارگذاری کانتینرهای عازم به ناحیه دور دست مد نظر قرار گرفته است. .1
محل ذخیره سازی از هر کانتینر(مبدا کارها) داده شده است. .2
محل اسکله ی بارانداز ,که توسط آن کانتینرها بارگیری ,می شوند( ,مقصد کارها) داده شده است. .3
پس از اتمام کار فعلی ،هر دو YCو YTاز مقصد شغل فعلی به مبدا کار جدید حرکت می کنند. .4
سرعت سفر YCمتفاوت از سرعت سفر YTاست. .5
ظرفیت YTبرابر 1است ،بدین معنا که هر YTمی تواند یک کار در یک زمان انجام دهد. .6
YTها تداخلی با هم ندارند. .7
YCها تداخلی با هم ندارند. .8
نمادها:
i , j, hنماد کارها
u , vنماد مکان ها (مبدا و مقصد)
piزمان باراندازی کار iبه وسیله YC
δ uvفاصله ی بین مکان u , v
o iمبدا کار i
d iمقصد کار i
ν1سرعت Ytها
ν 2سرعت YCها
s1ijزمان راه اندازی YTاز کار iبه کار j
s2ijزمان راه اندازی YCاز کار iبه کار j
t iزمان انتقال کار iبه وسیله Ytها
τزمان فرایند ،QC ,زمان مورد ,نیاز برای انتقال کانتینر از YTبه یک QC
منظور از زمان باراندازی کار iبه وسیله ) ،YC (piمدت زمانی است ک,,ه YCی,,ک ک,,انتینر را از انب,,ار
بارگیری ,کرده و آن را بر روی YTباراندازی ,کرده است .این نماد همچنین شامل زمان آماده س,,ازیYC ,
برای گرفتن کار iمی شود.
متغیرهای تصمیم ,در این مدل شامل موارد زیر است:
اگر کار jبالفاصله بعد از کار iبا همان YTحرکت کند. Xij = 1
در غیر این صورت, 0 =
اگر کار jبالفاصله بعد از کار iبا همان YCباراندازی ,شود. Yij =1
در غیر اینصورت = 0
کل زمان تکمیل کار i = Ci
اگر یک YTکار jبالفاصله بعد از تکمیل کار iانجام دهد (به طور ,مثال )xih=1و یک YCکار hرا
بالفاصله بعد از تکمیل کار jانجام دهد .زمان تکمیل کار hبرابر است با:
هدف مینیمم ,کردن تکمیل کار n+1است که برابر Makespanهمه ی کار ها می شود.
از دیدگاه تئوری برنامه ریزی مساله i-YTYCSPیک مساله دو مرحله ای انعطاف پذیر جریان کارگاهی
با یک سری محدودیت است .مساله flowshopانعطاف پذیر حتی در حالت یک مرحله ای با دو ماش,,ین و
یا یک ماشین در چند مرحله جزء مسائل NP-hardمحس,,وب می ش,,ود .بن,,ابراین مس,,اله م,,ا NP-hardدر
نظر گرفته می شود.
با توجه به سختی محاسبات ،بعید است که راه حل های دقیق مانند B&Bبتواند ,مس,,اله i-YTYCSPح,,ل
کند .بنابراین ،در بخش های زیر ،دو راه ح,,ل ب,,رای این مس,,اله پیش,,نهاد ک,,رده ایم ،روش مبت,,نی ب,,ر ب,,رش
بندرز عمومی GBCو روش مبتنی بر برش بندرز ترکیبی ،CBC,که هر دو بسیار ,کارآمد تر از B & B
در CPLEXهستند.
الگ,,وریتم ,تجزی,,ه بن,,درز ,ی,,ک روش قدرتمن,,د ب,,رای ح,,ل مس,,ائل بهین,,ه س,,ازی ریاض,,ی در ف,,رم ,ه,,ای (
)IP/MIP/MILP/MINLPاست که در سال ۱۹۶۲توسط آقای بندرز ,ارائه شد .این الگوریتم ,یک روش
ساختار یافته و هوشمندانه برای مواجه با متغیرهای سخت و پیچیده مدل های ریاض,ی ,اس,,ت .این الگ,,وریتم
مبتنی بر تجزیه مسئله اولیه به دو مسئله اصلی و زیر مسئله و با ثابت کردن بردار متغیرهای ,سخت مس,,ئله
پیچیدگی محاسباتی ,مسئله را بطور ,قابل توجهی کاهش می دهد و سپس بردار ,متغیرهای سخت مس,ئله را ب,ا
اعمال صفحات برشی اصالح و به سمت مقادیر بهینه شان همگرا می نماید.
روش عمومی بندرز,:
در استفاده از روش تجزیه بندرز ,براساس تئوری دوگانی ،بهینهسازی اولیه را به دو بخش مس,,ئله اص,,لی و
زیرمسئله تفکیک میکنیم .ابتدا با حل بخش اول یعنی مسئله اصلی بدون هیچ قیدی ی,,ا ب,,ا تع,,داد بس,,یار کمی
از قیود ،جوابی از مسئله پیدا میکنیم
زیر مساله برابر است با:
با این محدودیت می توان مطمئن بود که D-Subهمیشه محدود است P-Sub(.شدنی است).
گام اول :برای یک πو µجواب اولیه I, yi,xi θبه دست می آید.
گام دوم :اگر دوگان مساله نامحدود ,بود با توجه به شرایط زیر با مقادیر πو µدیگری به گام یک می
رویم.
روش :CBC
در الگوریتم CBC ، Masterهمان مساله اصلی در GBCاست .به جای زیر مجموعه ،در این الگوریتم
سیستم خطی معرفی ,شده است که به صورت زیر فرموله می شود:
این وضعیت می تواند با عبارت نامساوی ,زیر در فضای x ,و yبیان می شود که ما آن را CBCمی نامیم.
به منظور بررس,ی ,اثربخش,,ی روش GBCو روش ،CBCدر این مقال,,ه ب,,ه ط,,ور تص,,ادفی 20 ,ع,,دد جهت
محاسبات مثال بر اساس طرحی ,از ترمینال در سنگاپور ,انتخاب شده است .مقصدهای ,کانتینرها به صورت
تصادفی ,در محوطه انتخاب شده ،و مقصد کانتینر به صورت تصادفی ,درکنار ,اسکله تعیین می شود .فرض
بر این است که فاصله بین هر دو محل از الگوریتم کوتاه ترین مسیر محسابه می شود .م,,ا ف,,رض می ک,,نیم
که سرعت سفر YT 5 m / sو سرعت سفر YC 4 m / sاست .زمان باراندازی ,کانتینر از توزیع
یکنواخت پیروی ,می کند [ ]120-90همچنین ما فرض می کنیم که زمان پردازش QC 60است .جدول 1
اطالعات از نمونه های محاسباتی ,نشان می دهد.
در ادامه قسمتی ,از نتایج محاسبات را مشاهده می کنید .در ج,دول زی,ر زم,ان ح,ل و به,ترین ج,واب بهین,ه
مساله را به سه روش CPLEX,GBC,CBCمشاهده می کنید.
همان طور که در جدول باال مشخص است روش CPLEXبا زمان 36ساعت بیشترین زمان حل محاسبه
را به خود اختصاص داده اس,,ت .این در ح,,الی اس,,ت ک,,ه روش CBCدر زم,,ان 45دقیق,,ه موف,ق ,ب,,ه ی,,افتن
بهترین راه حل می شود .از طرفی GAPروش GBCتقریبا نصف مقدار GAPروش سیپلکس است.
از این رو روش CBCبه عنوان روش کار آمد برای عملیات روزانه در ترمینال ,ها انتخاب می شود.
نتیجه گیری:
مساله i-YTYCSPیک مساله NP-hardاست که به همین دلیل می ت,,وان از الگ,,وریتم ه,,ای دقی,,ق ب,,رای
حل آن استفاده کرد .در این مقاله از دو روش مبتنی بر الگوریتم ,بندرز ترکیبی ,برای حل این مساله اس,,تفاده
شده است.
به طور ,میانگین ،زمان روش CPLEXحدود 1.57بار طوالنی تر از زمان الزم برای حل GBCاس,,ت.
از طرفی ,روش CBCخیلی به س,,رعت می توان,,د ب,,ا ح,,ذف مح,,دودیت -Mب,,زرگ مس,,اله اص,,لی را بهب,,ود
ببخشد .بنابراین ،روش مبتنی بر CBCکارآمد تر تلقی می شود.
مطالعات آتی:
نحوه به کار بردن روش تجزیه بندرز ,در ترمینال ,ها پیاده سازی شده است .به کار بردن این روش .1
در سایر ,مدل های یکپارچه یک موضوع ,با ارزش برای تحقیقات آینده است.
عالوه بر این ،بررسی ,امکان سنجی از راه حل های دیگر ،مانند تولید ستون ،آزادسازی ,الگرانژ ,و .2
ارضای محدودیت ،در حل م,دل یکپارچ,ه در عملی,ات ترمین,ال کانتینره,ا موض,وع ج,الب دیگ,ری,
است.
درنظر گرفتن محدودیت ,های مختلف پیچی,ده و ک,اربردی ,دیگ,ر ،مانن,د ت,اریخ سررس,ید ,کانتینره,ا، .3
زمان بازی,,ابی کانتینره,,ا ،ت,,داخل YTSو YCSو ب,,ا گس,,ترش روش,,های ارای,,ه ش,,ده در این مقال,,ه
موضوعات دیگر برای تحقیقات آینده است.