‫به نام خدا‬

‫تمرین شماره ‪ 1‬کیهانشناسی دوره تیم‬

‫کسری حاجیان ‪ -‬امیررضا قدیانی‬

‫تابستان ‪1400‬‬
 ‫تمرین شماره ‪ 1‬کیهانشناسی‬

‫جهان تکمولفهای‪:‬‬ ‫‪-‬‬

‫در پژوهش های جدید جهان های تک مولفه ای با یک مولفه موثر‪ ،‬از مدل های پرتکرار و مهم در کیهان شنناسنی اسن‪ .‬در نرر ب یرید جهانی‬
‫تک مولفه ای داریم و معادله حال‪ 𝑃 = 𝑤𝜌 .‬برای این جهان برقرار اس‪ .‬که 𝑤 یک ثاب‪ .‬بی بعد اس‪.‬‬

‫الف) تابعی‪ .‬پارامتر چ الی با پارامتر مقیاس را برای این جهان بدس‪ .‬آورید‬

‫ب) رابطه زیر را برای این کیهان اثبات کنید‬

‫‪Ω̇ + 𝐻Ω(1 − Ω)(1 + 3𝑤) = 0‬‬

‫‪:OH MY GOD‬‬ ‫‪-‬‬

‫دانشنمندانی از مشنر زمین اخیرا وقتی در ارتفاع بسنیار زیادی بودند‪ ،‬متوجه شندند که مقدار بسنیار کمی انرژی با آهنگ خاصنی به جهان افزوده‬
‫میشنننود این دانشنننمندان نتیگه ترفتند که این آهنگ انرژی به دلیل تاثیر خدا بر جهان اسننن‪ .‬و بر درتاه پروردتار تمسنننک جسنننتند این‬
‫دانشمندان نرخ افزوده شدن این انرژی بر واحد زمان بر واحد حگم را مطابق زیر فرمولیزه کردند‪:‬‬

‫𝐸𝑑‬
‫)𝑡(𝑎)𝑡(𝜖)𝑡(𝐻 ‪= 𝑞0‬‬
‫𝑉𝑑 𝑡𝑑‬
‫𝑃‬ ‫‪5‬‬
‫= 𝑤 زندتی میکنند‬ ‫که 𝐻 پارامتر هابل و 𝜖 چ الی انرژی اس‪ .‬همچنین این دانشمندان در یک جهان باز با یک مولفه ِغالب با ‪= −‬‬
‫𝜖‬ ‫‪3‬‬

‫الف) معادله شاره را برای این جهان بنویسید‬

‫ب) رابطه ای بین 𝑎 و 𝑡 در این جهان بیابید‬

‫ج) نمودار )𝑡(𝑎 را به کمک شبیهسازی کامپیوتری رسم و تحلیل کنید‬

‫پیکل ریک‪:‬‬ ‫‪-‬‬

‫پیکل ریک عالقه زیادی به تماشنای کهکشنان تازورپازور دارد که قطر آن 𝑐𝑝𝑘 ‪ 50‬اسن‪ .‬به همین منرور هرشنب به همراه مسنتر نیمبوس از‬
‫فراز اقیانوس این کهکشنان را تماشنا می کنند در این حین مسنتر نیمبوس برای محک پیکل ریک از او می خواد در جهانشنان که بسنته و انرژی‬
‫تاریک غالب اسن‪ .‬رابطه فاصنله قطر زاویه ای بر حسنب پارامتر مقیاس و ثواب‪ .‬را بدسن‪ .‬آورد پیکل ریک به دلیل حافره ضنعیف با مورتی تماس‬
‫می تیرد تا مقاالت مربوطه را برای او بفرسنتد ولی سنامر به دلیل ضنربه روحی از مسنتر نیمبوس مانع این کار می شنود و ریک با شنما تماس می‬
‫تیرد تا مسئله را برای او حل کنید‬

‫"‪20.7421‬‬ ‫حال که مسنئله قبل را برای ریک حل کردید‪ ،‬او خوشنش آمده و از شنما می پرسند اتر قطر زاویه ای دیده شنده از تازورپازور‬
‫بننناشننننند‪ ،‬ت نننننویننر مشننننناهنننده شنننننده منننربننوط بنننه چننننننند سنننننال قنننبنننل ایننن کنننهنننکشنننننان اسننننن‪.‬‬
‫𝑚𝑘‬
‫‪𝐻0 = 68‬‬
‫𝑐𝑝𝑀 𝑠‬
 ‫تمرین شماره ‪ 1‬کیهانشناسی‬

‫کیهان در فواصل نزدیک‪:‬‬ ‫‪-‬‬

‫با توجه به مقادیر‪:‬‬

‫‪Ω𝑚 = 0.3089,‬‬ ‫‪ΩΛ = 0.6901,‬‬ ‫‪Ω𝑟 = 0.0189‬‬

‫𝑚𝑘‬
‫و پارامتر هابل در زمان حال 𝑐𝑝𝑀 𝑠 ‪ ،𝐻0 = 71.6‬روابط زیر را تا مرتبه دوم بدس‪ .‬آورید‪:‬‬

‫الف) )𝑡(𝑧‬

‫ب) )𝑡(𝑎‬

‫ج) )𝑧( 𝑝𝑑‬

‫د) )𝑧( 𝐴𝑑‬

‫ه) )𝑧( 𝐿𝑑‬

‫و) همچنین رابطهای برای قدر سطحی کهکشانی با درخشندتی سطحی ‪ Σ‬بیابید ()𝑧(𝜇)‬

‫فروپاشی کروی‪:‬‬ ‫‪-‬‬

‫یک جهان بسته ماده غالب در نرر ب یرید‬

‫الف) روابط زیر را برای این جهان اثبات کنید‬

‫𝑎‬ ‫𝑚‪Ω‬‬
‫))𝜃(‪= (1 − cos‬‬
‫‪𝑎0‬‬ ‫)‪2(Ω𝑚 − 1‬‬
‫𝑚‪Ω‬‬
‫))𝜃(‪𝐻0 𝑡 = (𝜃 − sin‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪2(Ω𝑚 − 1)2‬‬
‫با توجه به قضننیه بیرخوف (‪ )Birkhoff’s theorem‬میدانیم‪ :‬تحوالت یک اختالل کروی متقارن در یک پس زمینه نرم را میتوان به عنوان‬
‫یک جهان مگزا درنرر ترف‪ .‬پس تحوالت آن را میتوان با معادالت فریدمان بررسی کرد‬

‫) 𝑏𝜌‪(𝜌−‬‬
‫= 𝛿 باشند در لحرات اولیه 𝑖𝑡 داریم‪𝛿𝑖 ≪ 1 ،‬‬ ‫برابر‬ ‫در نرر ب یرید اختالف چ الی اختالل نسنب‪ .‬به جهان پس زمینه با چ الی 𝑏𝜌‪،‬‬
‫𝑏𝜌‬
‫و همچنین میتوان فرض کرد که این اختالل با جریان هابلی منبسننط میشننود پس تقریبا چ الی جهان پسزمینه و اختالل در 𝑖𝑡 = 𝑡 برابر‬
‫اس‪ .‬پس میتوان پارامتر چ الی اختالل را به صورت زیر نوش‪:.‬‬
‫𝜌‬ ‫𝑏𝜌‬
‫= ) 𝑖𝑡 = 𝑡( 𝑚‪Ω‬‬ ‫) 𝑖𝛿 ‪[𝑡 = 𝑡𝑖 ] = (1 + 𝛿)[𝑡 = 𝑡𝑖 ] = Ω𝑚,𝑖 (1 +‬‬
‫𝑐𝜌‬ ‫𝑐𝜌‬
‫که 𝑖‪ Ω𝑚,‬پارامتر چ الی جهان پس زمینه در زمان 𝑖𝑡 = 𝑡 اس‪ .‬برای سادتی فرض کنید برای کیهان پس زمینه داریم‪:‬‬
 ‫تمرین شماره ‪ 1‬کیهانشناسی‬

‫‪Ω𝑚 = 1,‬‬ ‫‪ΩΛ = Ω𝑟 = 0‬‬

‫در این حال‪ .‬داریم ) 𝑖𝛿 ‪ Ω𝑚 (𝑡 = 𝑡𝑖 ) = (1 +‬و با در نرر ترفتن ‪ 𝑡𝑖 = 𝑡0‬پرواضح اس‪ .‬که‪:‬‬

‫𝑎‬ ‫𝑖𝛿 ‪1 +‬‬

‫))𝜃(‪= (1 − cos‬‬
‫𝑖𝑎‬ ‫𝑖𝛿‪2‬‬
‫𝑖𝛿 ‪1 +‬‬
‫))𝜃(‪𝐻𝑖 𝑡 = (𝜃 − sin‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪2𝛿𝑖2‬‬

‫ب) برای تحول چ الی اختالل رابطه زیر را اثبات کنید‪:‬‬

‫‪9 (𝜃 − sin(𝜃))2‬‬
‫= 𝛿‪1+‬‬
‫‪2 (1 − cos(𝜃))3‬‬
‫این رابطه را در 𝜋‪ 𝜃 = 2‬بررسی کنید‬

‫ج) در نرریه خطی (‪ )linear theory‬داریم‪:‬‬

‫‪2‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪𝑡 3‬‬
‫) ( 𝑖𝛿 = 𝐿𝛿‬
‫‪5‬‬ ‫𝑖𝑡‬

‫آیا میتوانید این عبارت را اثبات کنید (امتیازی)‬

‫د) با فرض اینکه ‪ ،𝛿𝑖 > 0‬در هن ام تبدیل شدن انبساط به انقباض‪ ،‬تفاوت جواب حقیقی و نرریه خطی برای چ الی چیس‪.‬‬