_. FAHTASY.ROLEDINY, AIGIIIETO 5Pravethik go Tnpetiom Autor gry: Anthony Ragan Pozostale materiaty: Kate Flack, Chris Pramas, Rick Priestley Pomyst i opracowanie praygody: Chris Pramas, Robert J. Schwilb Phin Bogeahafen: Jim Bambra, Graeme Davis, Phil Gallagher Rozwéj: Chris Pramas Opracowanie graficzne: Kate Flack Dodatkowa oprawa graficzna: Hal Mangold Grafik na okdadee: Mark Gibbons i Kinrade Logo WFRP: Darius Hinks Ilustracje: Lee Carter, Liz Danforth, John Gravato. David Griffith. Jon Hodgson. Marius Hollscacr. Karl Kopinski, Kenson Low, Britt Martin, Eric Polak, Rick Sardinha, Dan Scott, Adrian Smith, Din Wheaton Mapy: Dave Andrews, Shawn Brows, Nual: Kinrade Kicrownik d/s rozwoju WFRP: Kate Flack Kicrownik projektu: Ewan Lamont Dyrektor Black Industrics: Simon Butler Redakeja: Szymon .Siricl” Gwiazds ‘Tiumaczenie: Greegorz .Gregg” Bonikowski, Tomasz Kutncr Korekta: Joana .Norna” Cisslak ‘Sklad: Andrzej Karlicki — Asysteat DTP: Michat Karlicki Konsultseja merytoryczsa: Konrad ,Norman” Bells (Poltergcis:), Pawel Amdit” Kumorck, Lukasz .Pafaucy” Stochaiat (Nowa Gildia), Marcin .Qendi” Sztomberski (Wrota Wyobratai). Pierwsze wydanie- Black Industries 2005 « © Copyright Games Workshop Tid 206. Wreythieprawssastzcione (© Copytight Coperseut Corporation 2006, Waxyshte paw tron, BL Publishing Games Workshop Led ‘Games Workshop, logo Games Workshop, Warhanmer, logo Washam, Willow Road ‘Warhinmet Fantasy Roleplay logo Warhammer Fantasy Rolephiy, WERE, Cae i el, DL Publi loge BL Pubs Dick nd ; 0 NG?2Ws ee ees ea ee cee ‘na teytorium Angi wsrytkich par nacalyn Swiss ake wy dine ms pode zen nalezy do Coperisss Corporation. © Westie pranavstrstone. i ‘Zadea fragment tej ksi ne moi byé rprodukowanystadowany SE Dagst2/6 Jub uansmktowany w dadne orm elektoniezacy mechanizne) lub 174 Warszawa fotograficane| ber pisemne 2g0dy wydarcy. Copernicus Conporation ww copcorp eee ae Ps webmaster Sylek Orth” Wrdbel ISBN: 83-86758-74-0Wy; at fk Korzystac 2 tej Ksigzki? Co jest w stodku?.. Poles WO0Y neem Rozdziat I: Kraj i jego ‘mieszkatcy a GCeografia Catery rasy Rozdziat I: Historia Imperium 12 Picrwsze Tysigclecie: Zhmana obictnica i zaozenie Imperium — Narodziny Imperium, Podwaliny lemat Kult Sigmara— Rozwoj i apogeum._— Drugic Tysiaclecie: Rozpad i upadek mmrod dekadencyi. rid | lhe lagi i saczury ~ Nagle aia Rozpad.. Tawarja Archaona Obecay stan Imperium. CChroncloga dricjw Imperium 21 Rozdziat Ill: Whadze i polityka zagranicza a 26 ve ize Imperium. impzrator.. Eidtory. Magistrowie Polity Bretonia... Kislev.... Rozdziat sprewiedivoit i poetepoy estepezose i przestepc Podroini sedziowie. Prawo..... Sady specjalne} instancji Suroze prawa.... Suraznicy drdg.. Lowcy czarownic_ Zasady prowadzenia proces —36 Procedury ogdlne 36 Wydanie werdykru Rozdziat V: Kulty Imperium 38 Lad Impsium i pg bogowe 8 Kulty Imperialne.. ean Znacaxce miejsea. Praykiudowy Hochindcayc Pomysty na praygody.. Kraina Zgromadzenia. Kraina. oaczyce miejsea.. Praykladowy mieszkaniec Krainy Zgromadzenia....66 Pomysly a2 przygody-67 Middenland 68 Keaina.. Ludnose Zoacrce micjsc Praykbxdowy Middenkodczy Pomysty na przygody 74 Ne omy przygody. Kraina Ludnose Zoacagce mic}... Przykladowy Nordlandczyk.79 Pomysty na przygody...80 Oe Zaaczyce micjoca-83 Praykhndowy Ostermarkezyk 85 Pomysty na przygody..85 Ince ie i rzykladowy Reillandezyl Pomysty na praygod) 9 ieee Kraina Ludaosé.. Zoaczgce mi Prayldadowy Stisendczyh 103 Pomysly 104 Tals Kraina Ludnose. Zoaczace Rozdziat VII: Zakazanc kulty—116 Kult Zottego Kha. 16 Wykorzystanie kuity IIT Kole Asia Eakagcego 18 Wykorzystanic kultu 119 Rozdziat VII: Spisck w Bogenhafen. eo Maso Roget erate pryecdy— Dizi vierwszy: ml Dees droge Sure tyemnice 133 Daicé treeci: Trivmt Zicleniakow. Osobistosei Bogenhafen Plan Bogcnbafe Ancks I: Nowe profesje.142 Ancks Il: Cechy mieszkascow ‘Wielkich Prowincsi—.147 Indeks________8NY a eri cap eh otras arenie wydarzeh gry fabularne) Warhammer Fantasy. W ninizjszejksigice, zatytulowane| Deiedzictwo Sigmara, 2najdziesz wszystkie informacje potrzebne do poprowadzenia ekscytujacych praygéd i rozbudowanych kampanii w okresie po odparciu inwazji Archaona, Spladrowane przez najeddécOw, agrozone wybuchem wojny domowej oraz pograzone ww réznych spiskach Imperium potrzebuje émialych bohaterdvs, kxdrzy pomoga praywrdcié krapie je) dawna porgge. Jak korzystac z tey ksigzki? Nera abel, pic Gorrie tases sieae trastll tor beseek cae orca Lee ee ey ole aktorw iresyderds W.vabim uieis Imperinin siaie si See ey lees werremies ppelne preyg6d, praerazajace i tajemnicze,a nierzadko rzepelnione-czarnym humorem. W Imperium po przejéciu Se ‘Ta ksigika to swoista skrzynka 2 narzedziami Podsuwa seeny itlo, rekwizyty i kostiumy. Niczego, co tu zostalo napisane, nie nalezy eraktowaé jako ostatecznosé. Jeslichcesz, aby Archaon zebral now3 armig i podbit Middenheim, nic nie stoi temu na preeszhodrie. Jesli chees2, eby Imperator zostal zabity, a jego miejsce 2aigl ogaenigey iadza wladzy Wielki Teogonista Johann Esmer-— niech tak bedzie. A jeili postanowisz zignorowaé wilka polityke i skoncentrowaé sig na Zyciu w malym zakatku Imperium i zdala od wojen —baw sig dobrze. Dzigki tej ksigéce Ty iTwoi gracze mosecie stworzyé opowies, ktéra przetrwa wWaszych wspomnieniach na dlugo po zakoficzeniu gry. Co jest w srodku? Osiem rozdsialéns kere mastgpuja po tym wprowadzeni, dostarcza wszystkich informacj potrzebnych, aby rozpoczaé praygody i kampanie rozgrywajace sig w Imperium. Oto erotkie streszezenie Dziedvicewa Sigmara: Rozdziat I: Kraj i jego mieszkasicy Picrwszy rozdzial preybliza obraz Imperium, opisuje sposéb myslenia i zycia mieszkaficow, a takze pokrétce opisuje najwazniejsze cechy uksztaltowania geograficznego tej krainy. Rozdzial poswigcony jest take caterem, dominujqcym rasom Imperium ~ludziom, krasnoludom, niziolkom i elfom. Omawia miejsc, jakie 2ajely w tym kkraju, co 0 nim mysia i jakie maja zdanie o sobie nawzajem. Rozdziat Il: Historia Imperium Wnastepnym rozdziale zawarty 2ostal historyeany preeglad 2500 lat istnienia Imperium — od daa, w ke6rym Sigmar zaloiyl Imperium, do najazdu Archaona, Szezegolna uwage poswigcono kluczowym momentom w histori Imperium, krdre uksztaltowaly obecny charakter kraj Rozdziat III: Wiadze i polityka zagraniczna ¢ tym rozdziale znajduje sig Wlarowny opis struktur pafistwowych Imperium, stosunkéw dyplomatycanych z.cudzoriemskimi krélestwami, a takée przedstawione zostaly problemy i zagrozenia ze strony mieszkafcow tych krain. Rozdziat IV: Prawo, sprawiedliwos¢ i preestepcy ‘Ten rozdzial wo welad w zavily system prawny Imperium. Przedstawia dzialanie stroZ6w sprawiedliwosci w miastach, prowincjach oraz w calym Imperium, a takée opisuje prawo religlne, Poszukiwaczom praygéd czesto adarza sie popass ww konfiktz prawem,a MG musi wiedzeg, jk na to zareaguia wwhadze. Cry Bobater6w ezeka sala tortur, zy mofe stos? Rozdziat V: Kulty w Imperium ‘Wrozdzale piatym praedstawiona 2ostala waiina rola réanych kultow religijnych dzialajacych w Imperium, od -wyznaweéw stogiego Uleyka na Polnocy, do wiernyeh milosiernej Shallyi w miejskich dzielnicach biedory. Konflikty religine to bogate #r6dio materialu na przygods, ten rozdzial przedstawia stosunki i napigcia panujace pomiedzy ré2nymi kultami, Prezentuje takze poglady keultow na wyzwanie,jakie bogobojaym wieraym stawia magia, od niedawna otwarcie praktykowana w Imperium. Rozdziat VI: Wielkie Prowincje ‘To glowna cxeSé ninicjszej ksigihi. Rozdzial szbsty abiera cezytelnika w oszalamiaigea podréz po ciemiach kazdego 2 Ksiqigt-Elektoréw oraz najwaéniejszych wolnych miastach. CChociaz prowincje ziednoczyly sie w walee przeciwko Archaonowi, napieia i niechgé migdzy wieloma z nich nadal sie utrzymuj. Podobnie jak konflkty eligine, spory miedzy prowincjami vo kopalnia pomysow na przyzody, w kiSrych nickoniecznie musi wystepowaé zagrozenie ze strony Chaos, Rozdziat VII: Zakazane kulty Rozdzial siédmy rozszerza religiina panorame Imperium ‘o.dwa nowe kulty: oddajacy czesé skavenom Kult Z6hego Kh oraz stary i przedarty zepsuciem kult Ahalta Eaknacezo. Rozdziat VIII: Spisek w Bogenhafen ‘Teraz, gdy wiesz juz. co nieco o Imperium, przydalaby sig osadzona w nim praygoda. Spisek w Bogenhafen to scenariusz, w ktérym BG odkrywaja, jak moga splataé sig polityka, 2drada i placki migser. Dodatki - I: Nowe profesje "Ten dodatek przedstawia osiem nowych profesji dostepnych dla graczy: trzy profesie podstawowe i pigé zaawansowanych, Tk Cechy mieszkaicow Wielkich Prowincji ‘Ten opcjonalny dodatck wprowadea wariant cech rasawych dla Iudzi pochodzacych z poszczegélnych prowine}i Imperium,Poktosie wojny , Anno! Nie! Nie mozemy wrécié! Braciszek Tankred movil, deby tezymaé se éalcka! Tak whsnie powiedziall “Maly Willi prawie krzyczal, szarpigc dziewezyne za ‘amg. Ta uklgkla na jedno kolano 1 mocno objela chlopea, starsjac sig dodas mu ocuchy i uciszy€ go. Nadal istnialo nicbezpicezetistwo, Ze wrdg by! gdries w poblizu, Pat. ~szepnels, kolyszqc w ramionach tkajace dziecko. Willi mia zaledwie siedem la, a jecnak widzial wigce) zla nz wigksz0%¢ ludzi oglada w ciagu calego swojego sci. Podobne jas oni wszysey. Pozostala szdstka dieci od pigcilesnie) Lotti do dwunsstolatka Karls, stala w milezeniu {nastuchiwala 2 niepokojem. ‘Anna podala chlopeu kawalek szmaty, w ktéra még} swydmuchaé nos, i osuszylajego oczy rabkiem swojego eka, Spojrzala na niego 2 najbardzie} pokrzepiajacym uimiechem, na jai bylo jg stag, choé wiedziala, jak bardzo jest waty i ak wiele Reylo sig 2a nim strachu. Ale teraz byla Iajstarsza, abraciszek Tankred uezynitjq odpowiedzialng za daieci, Miah szesnascic lat} powinna mysleé o znalezienit sobie mgza. Zamias: tego usilowala utrzymaé ich wszystkich prey dyciu w tym piekle na ziemi ‘i Willi, wiesz, Ze kofiezy nam sig jedzenie i nie mamy ddobeych ula na 2la pogode, Mina juz dai, odkad cokolwiek sivszelismy od srony wioski. Mysle Ze mozna jd wracaé, Weémiemy, co nam potrzebne: na miejscu pomyslimy, co dale. Pewnie znajdziemy braciszka Tankreda Tinnych, Zapewne cig?ko pacuja pray odbudowie domow. Po tym, co zobaczylaw dain ucieezki, ady spojezala za siebie po rizostatn, wiedzisla, ze to Klamstwo, se przeciez nie pottafii polowag, abee zapasow grozila im smicré glodows, = Ulasz mi, Will? Chlopice skinal glow i w odpowiedi uimicehnal sig do nie) blado. ~Dobree wige~ powiedziala do nich wszystkich, ponownie wstaje. ~ Tdziemy gesiego! Ernst, masz najlepsey ‘huch, wige péjdzies na koficu. Pamigtajce, to jak zabawa ww chowanego. Wszyscy macie byé cicho! Kossmar zacrat sig trzy dni wezesnic), pay jefdriec przynidsl wiesei o oblezenia Hergig na wschodzie. Armie ‘Archaona, © ktorych poprzedniego lata kryzyly tylko sporadycene pogloski, wdacly sip do Imperium, sprowadzajac 72 soba Smier¢ i mutacje. Do wioski przybyl konny postaniec, aby ostrzec mieszkaficow przed 2najdujacym sie oniecaly dich diogi oddzialem zwicrzoludzi, prowadzonym preez ‘wojownika Slaanesha. ‘Wioska Vorheim zostala zaloiona jako osada Zolnierska, ‘Nawet kaplan Sigmara, braciszek Tankred, by! niegdys zbrojnym. Jednak metczyéni wyruszyliy aby dolaczyé do armii ju nite wrbeib, a do obrony wioski zostal ko starey, keobiety i dzieci. Podcras zvolane} napredce narady, doroslt postanowili walezyé i zatezymaé wroga natyle dlugo, aby przynajmnie) dzieci zdolaty uciec. Anna zostala wybrania {40 opieki mad dziecmi. exes sna t masz glowe na harks, ‘a milods sluchajq sig ciebie”, powied:iat je) braciszek Tankred. ‘Wed ten miot. To moje cenna bron, poswiecona praezsamego Areylektora x Nuln. Bgdé dzielna iniech Signar nad tobq Wrog praybyl nastepnego wieczora, towno 2 zachodem slofca, Daky zwierzoludae o wielobarwne) sere slepach peluych zaézy maszerowali wraz 2 orkami, ktore praysigaly sluiyé Pant Rozkoszy. Wiodl ich wojownik odziany sw groteskowg zbroje oblozona miekka, wrblakla skora iipastelowym jedwebiem. Dorosl, uzbrojeni w stara brof i narzgdtia rolnicze, obsadzli palisadg. Wiedziel, de pateeg w oczy Smierci. Wojownik ~ nie moina bylo stwierdzi¢, czy to byl mgzczyana, zy kobiets ~zakrzykna! do wieSniakOw iwezwal ich, aby przylzczyli sie do nowego ladu i poddali Noilkigopiece Whadey Cilesnoic.Potem,wolaige kazdego Zenich po imieni, opisal ze szezegOlarni, co sie z nimi stanie, jesli stawig mu opéx. Anna przycisnela dionie do uszu, gdy uslyszah swoje imig, ale to na nie sie adalo. Zupetnie, jakby ten potwor siedziat w jel glowie. Jeden 2 wiesciak6w, mysliwy imieniem Gerhardt, krzyknal i wystrzelit 2 fuku w kierunku wojownika. Strzala chybila cali, ale utkngla w garde choraéego, zabijajac go ma miejscu. Bluznierezy sztandar upadi na iemig. Rozwscieczony £9 micwaga wojownik wydal swoim oddzialom rozkaz do atake. Na nic sig zdaly odwaga i rozpacaliwe wysilsi vieéniak6we Rézowo-niebieski jezor ognia uderzyl wbrame, ktéra elsplodowala deszezem drzazg. Gdy wrdg waar! sig do frodka irozpoctela sie r2e2, braciszek Tankred podbieg! do Anny idzieci, ktore ukeyly sie w Swiatyni ~ Uciskajcie! Ucickajcie natychmiast prazz tunel izrobeie, jak wam powiedzialem, by zawalié praejécie za sobq. Ja zatrzymam ich prey drzwiach, Biegnijcie! ‘Anna jako ostatnia zzszla do piwnicy i gdy eamykala drzwi za soba, adgéyla jeszcze zobaczyé braciszka Tankreda padajacego pod ciosem wojownika Chaosu, “To bylo dwva dni tema i pomimo kilku falszywych alarmow nie zabaczyli wiece| wroga. Nie doczelali sie takze grup, posnakiwawezych 2 wioski. Wiedzila, Ze kaplan zgiml, ale modlila se, aby Zyl ini, kt6ray moa 2djaé » nie) ten ciezar. Przybyli-w poblite waniesienia, z ktorego powinni dojrzeé Vorheim. Anna odvirécila sig do swoich podopiecanych, ~Zostaficie tutaj, aja sig rozejeze t upewnig, czy jest bezpiccznie, Karl, trzymaj wsaysthich w grupie i opiekuj sig nimi, Nee odchodicie, dopoki nie wrézg. Karl nie byt zbyt bystey ale za to duzy i silny jak na sw} wiek, Duieci beda go sluchaly, Odwrécila sig i przeszha migdzy drzewami, by spojezeé na Vorheim. ‘Wies znikngla ‘Tam, gdzie niegdys stal jej dom, gdzie mieszkali je} prayjaciele i towarzysze zabav nie bylo nic poza tlacymi si¢ ruinamii spalonymi cilami, Miedzy nimi klebily sie kraki, porywajace kawalki miesa. Swiatynia Sigmara splonela do olej ems. Na placu prved nia Anna dostrzegla ciao nabite na pal, Nie dafo sig go rozpoznaé, ale byla pewna, Ze 10 bracisaek Tankred. Wstrzasnieya, wypusella z garsci mlot, aaa ‘od kilku dni lay splynely po jej policzkad Godzing, moze dwie poniej zebrala sie w parsé i podniosla mlot. Odwracaae sig plecami do swoje) praeszloéci i wracajae powoli do daieci, zascanawiala Sig, co powinna im powied2iet, a takie, co mialaterez ‘poczaé, Byla ich opickunka i musiala dopilnowaé, by byly bezpieczne. Praypomriala sobie, co ustyszala pewnego taza ‘ad doreslych, Poblisks rzeczka prowadzila do doplywu Talabeku. Mogliby praynajmnie} zdobyé ryby iwode. Stamtad przedostana si do jakiejs osidy, a mode nawet do wielkiego miasta Talabheim. A porem zaufa nie tylko opiece Sigmara, ale takze lasce Shallyi | usmiechowi losu Renalda, ‘Anna zatrzymala sig jaa mysl o tym, 0 ja ezekato, zasmiala sie gorzko przez.tzy. \wvilam, Ze chee 2obacayé Imperium. Ale nieGory, ktore okalaja z trzech stron ziemie Imperiuat, sq niczym mury poteénego zamku. Jednakie, w obecaych czasach te mury 4 tak stabo obsadzone, ze zamkowi grozi zaghada.” ~ Albert Kornhammer, kaplan Sigmara, W ‘owszechnym pojgciu mieszkafca Starego Swiats, Imperium to wielkie, mroczne puszeze otoezone przez niedostepne g6ry. To kraina, w ktOrej ludzkose i inne rasy zy}q na rozsianych wyspach cywilizacfi i zza murow_ ‘wypatruja lekliwie wszelkich niebezpieczefistw czyhajacych w cieniach pod drzewam W tym obrazie jest wiele prawdy, ale podobnie jak w praypadku kadego powszechnego osadu, jest to wizja malowana bardzo gruba kreska, zbytnio upraszezajgca o wiele bardziej skomplikowana i zlozong sytuacje. W tym rozdziale prayirzymy sie uwazniej ziemiom Imperium i ludom, ktére je 2amies7kuja — Geografia — ‘mperium opasuja wielhie laficuchy gérskie, Sa to: od zachodu Gory Szare, od poludnia Gory Czame i od wschodu Géry Krafica Swiata. Wszystkie sq wysokie i niedostepne, ale kaédy z lateuch6w gorskich ma wlasny charakter i specyficzne zagrozenia. Skalne mury Gry Szare wworea zachodnia granice Imperium, oddzielajyca je od Bretoni. W kilku miejscach laseuch gérski precinaig preelgcze. Najbardziej znang jest Praelgcs Uderzajgcego ‘Topora, przez: ktéra prowadvi szlak od Bogenhafen praez Helmgart, a dale) do Bretoni, ale rownie czesto ubywang jest Preelgcz Szarej Pani, ktora zapewnia praejécie 2 Ubersreiku naréwniny migdzy Parravonem a Lasem Loren. Swoja nazive -wzielaz legend o Frecie. Byh to kobieta Zyjgca podczas Wieku ‘Wojen, ktora praysiggla czekaé wierie na swojego mgéa ‘wojowniks, az ten powrdciz wyprawy do Bretonii, Gdy dlugo nie wracal, Freta wesala na szcayt praeleczy i zbudowala chatke, 2 ktbrej go wypatrywals, Czekala ponad pigédziesigt lat { zmarla ‘w czasie zamieciSnieZne), oblaana 7 Zalu. Miejseowi powiadala, ‘ze do dzis dria pozostala tam jako duch, ktéry porywa rwedrowcén; w ktérych mylnie rozpoznaje swojego meéa. Nie liczgc klku osad i wiosek gorniczych, w Gérach Szarych zamieszkuig praede wszystkim krasnoludy 2 wierd ikopalai, ezeScie| wystepujacych w potudniowym pasmie nina pélnocy, gdzie gry przechodza w skazone Chaosem ‘wrg6rza Jalowe} Krainy. Populacja tamtejszych krasnoludow rmaleje jednak, poniewaz zloza w kopalniach wyczerpuia sig, a coraz. wigce) g6mikéw przenosi sie do ludzkich miast, Ukryte wér6d szczyt6w idolin migdzy przelgezami Uterzsjgceyo Topora i Szarej Pani tkwig rainy zamku Drachenlels, powszechnie wznawane za opuszezone. Na dalekich, poludniowych rubiezach krajuciggna sig Gory ‘Czame i laicuch Praeskok, stanowigce bariere miedzy Imperium i Ksigstwami Granicznyii oraz Tileq, To wlaSnie sw Gorach Czarnych na Przelgczy Czamego Ognia Sigmar stoczyl zwyrcieska bitwe. Przez Gory Came prowadri wiele praclgcry, 7 ktérych najsymniejsza sa Zimowe Kly. Strzega ich zamki i forty ktore zarowno dbaj o bezpieczefistwo szlakéw hhandlowych, jak ted chroni kraj preed najazdami i inwazjami orkw, ktore czesto pustosza patistewka Ksigstw Granicanych, Przeskok to miejsce, w ktérym spotykaja se cztery wielkie laficuchy gorskie. Prowadai prze7 nie tylko jedna droga do Tilei~ Praelgez Brenheim, ku5rq czgsto blokuje SniegSIGE wants pay PED zalegaiacy od pédne)jesieni do nadeiscia wiosny. Wedlué, te drogi wybudowano kilka klasztoréw, zatem podréini ww potrzebie moga znale2é tam schronienie, W poblizu szezytu praeleezy stoi takée samotna gospoda, zwana ,Domem Brandy”, To ufortyfikowana budowlaz kamienia, ‘waniesiona stulecia emu i od tego czasu prowadzona przez te sama ludzkq rodzing. To tam, w okresie miedzy ‘wiosennymi roztopami a jesienaymi preymrozkami, kkrasnoludy 2 Preeskoku i zachodnich Gér Czarnych praybywajy handlowaé z Imperialnymi i Tileafczykami, a takze, kosztowaé podawane} w gospodzie shynnej brandy. Jednakze najwigkszym cudem Praeskoku jest Racka Poglos6w; ktéra stanowi érédlo dwéch rack: Sol w Imperium i Keysztalowe}, plyngce| pr2ez Tileg. Rzeka Pogloséw ma ponad trzysta kilometrow dlugoSci, a postodku jej biegu _znajduje sie podziemne miasto. Ta rzeka stanowi bezpostedni teakt kupiecki migdzy pélnocna Tiley i Wissenlandem. Poludniowo-wschodni brzeg Imperium tworza Gory Krafica Seialh 6 hide Gov Grainy v pollina Grane] Wody i iervjge sig na poinoc, w glab Kisleva, Ten ogrommy masyw gorski vworzg najwigksze waniesienia w Starym Swiecie Stanowig dom dla smutnych pozostalosci prastarego imperium krasnoludéw, ktorych twierdze byly pierwsza izwykle ostatni linie obrony przeciwko inwazjom ze Wschodu. Liezne tunele, kopalnie i osiedla pamigtaiace dni chwaly pafsewa krasnoludzkiego czekaja opustoszale postéd ‘gor. Nicktore 2 tych miejsc zal zielonoskérzy i jeszcze _gorsze istons inne zostaly porzucone i zapomniane,a ich skarby czekajg na SmiathOw, ktOrzy je wydobeda. Zyciodajne rzeki ‘Imperium nie mogloby istnieé bez swoich rzek: Sa niezym heed kewondnyzapewney tye elena pair, ‘Chociaz Imperium przecina kilka duzych szlakow ladowych, czgsto Okazuja sig 2byt nichezpieczne, aby nimi podrbzowac. ere dlawielu podrSénik6w podréé drogami omnacza zbyt dude yzyko. Nic dziwnego, Ze preferowanym sposobem transporm ‘owaréw i pokonywania dalekie odlegloSci w Imperium stay sig splywy reekami. Armie w poli ezesto posuwaja sig wedlu, Picks, teeyronjqe eg olsen trol capac Wallin ‘rupicekie 2 Marienburga i miast imperiaych wola kotzystaé 2 preeworu towardw barkami,taiszego i bezpieczniejszego ‘od transport wozami, Wielkie rzeki wyznaczajg take ‘turalne panied mictlzy Kilkoraa Prowinicarai Blekrorskini, Bee eee ‘powstraymjgca zaargi migdzy ksigstwami-TOY ie min FP TE Reik to zapewne najwadnisjsza z rack Imperium, bowiem poprzez wielki port w Marienburgu zapewnia calej kainic dostep do swiata zewnetrznego. Nurtem tej rzcki splywajg imperialne towary wysylane do Bretonii i dale, podezas gdy Jmportowane dobraluksusowe, pozadane przez majetne klasy ~ migdzy innymi brevoriska brandy, kaajskie jedwabi iperfumy 2 Arabii~ plyn w gore rzeki. Reik, rzadko blokowany przez lod, zasiljau jego 2rédel Gorny Reik iSol, Natomiast Aver, Stiri Talabek laeza nim swoje wody w dalsrej czeSci biegu. Powodzie sq 2atem ezestym problemem na wiosne, gdy topnicia Sniegi. Miasta i osady podejmoig -wszelkie motliwe starania, by zmniejszyé strat, ale tylko Nil Altdorf osiggnely znaczace sukcesy na tym poli. Biorac pod uwage natgzenie rachu kupieckiego, nic dziymego, Ze zlewisko Reiku bolesnie dotyka problem piratéw, szczegélnie pomigdzy Aledorfem i Jalowg Kring. Patrole rzecane kursuja ezesto na tym terenie, ale ich jednostki przewaznie nie sq w pelni obsadzone, a ezasami bywaja przekupne, co doprowadzilo do tego, Ze wielu podrdinyeh wynajmuje wlasnych ochroniarzy. Nastepna pod wzgledem znaczenia rzeka jest Talabek, tory zaczyna sie w micjscu, gdzie wody Gérnego Talabeku i rzeki Urskoj spotykaja sie w Kislevie, a koniezy wpadajac do Reiku w Altdorfie. To szeroka i powolna rzeka, ktéra wwije sip przez ciemne puszeze na polnocy i jest najczgScie} ‘wybieranym szlakiem komunikacyjnym wiod,cym do codlegtego Kisleva. Wody Talabeku tgtnig zyciem, a wiele wiosek rozsianych wadluz jego biegu utraymuje sie z polowu ryb. Jedynym wigkszym miastem, przez ktOre przeplywa racks, jest Talabheim. Tamtejszy port Taalgrad zyskal sobie reputacig miejsca zaréwno niebezpiecanego, jak i swietnic nadajacego sig do topienia nieszezgsnikow, kiorych nie staé na oplacenie myta, ‘Talabek wyznacza takée granice migdzy Talabeklandem ijego sasiadami na p6lnocy: Middenlandem, Hochlandem i Ostlandem. To tradyeyjnie sporna granies, na ktérgj dochodzi do obustronnych najazdéw w czasach, gdy stabnie Zzwierzchnicrwo Imperium. Racka jest zbyt szeroka, aby dalo sig ja pokonywaé brodem, zatem czgstymi punktamizatargow sa przeprawy promowe, przy ktSrych zwykle stoja domy rytnikéw, zapewniajace pokane wplywy do elektorskiej kasy Gtownymi rzekami poludniowego Imperium sq Aver Kaéda z nich data imig prowingji, przez. kt6ra plynie. Maja swe ZrSdla w Gérach Krafca Swiata a ciemne wody, jakie splywaja z tych szezyt6w, nadajg rzekom gleboks, niemal granatowg barwe. Obie rzeki to glowne szlaki handlowe prowadzace do krasnoludzkich twierdz Karak Kadrin oraz Zhufbar. Wedlut.r2ek biegna prastare trakty wiodyce do miast, kt6re znacza koniec szlaku dostgpnego dla lodzi Obie rzcki koficza bieg, wpadajac do Reiku — Aver ponize] Nuln, a Stir w wolnym miescie Kemperbad. Kresy Potnocne »Kresy Pélnoene” to ogélne okreslenie potnocnych prowingji Imperium, czesto stosowane przez mieszkatic6w Poludnia oraz Reiklandczyk6w, 2 pewna pogarda -wspominajacych o ziemiach swoich rodakow 2 Polnocy, Prowincje Middenland, Ostland, Hochland i Nordland jawia sie Potudniowcom jako dzikie miejsca, edzieludaie kya sig-2a drewnianymi palisadami swych miast i osad, ze strachu przed tym, co ezai sw mrocznych lssach. Chociaz, jest w tym sporo prawdy, szczegélnie po spustoszeniach spowodowanych przez. Archaona, mieszkaticy tamtych rain, a takze rozsqdni ludzie z calego Imperium, 2godnie twierd2a, Ze polnoene ziemie to serce i dusza Imperium, Nieprzebyte lasy 10 najbardziej charakterystyczny ‘wyr6inik polnocnych ziem. Puszeze ciagna sig niemal nieprzerwanym pasmem od ciemnych, liseiastych boraw zachodniego Middenlandu do nawiedzanych prez duchy sosnowych puszcz.na pogranie7u Kisleva, Na zachodzie Middenlandu rozcigga sig las Drakwald, keéry wzial swoja nazwe od Zyjgcych tam niegdys smokOw. Ludzie i elfy walczyli z nimi od czas6w poprzedzajgcych Sigmara, a ostatni z porworow ginal w IV wieku, zgladzony toporem Imperatora Hiindroda Zapalczywego. ‘Chociaé od tego ezasu nie widziano w Drakwaldzie dadnego smoka, w glebi lasu na pélnocny wschéd od. Delberz, pod Ofiarnym Glazem, nadal moina zobaczyé poczemiala ziemie w miejscu, gdzie krew spaczonego Chaosem gada na zawsze zatrula glebe. Na dalekiej pélnocy ciagnie sig Las Laurelorn ~ kraina tajemniczych Lesnych Elfow. Chociai. zardwno Middenland, jak i Nordland uwazaja te puszeze za swoja wlasnosé, elfy nie pozwalaia nikomu na potwierdzenie tych roszezef. 1Na pélnoc i wsch6d od Gor Srodkowych rozciaga sig Las Cieni, ktdry leZy niemal w calosci w granicach ‘Ostlandu, Puszeza ta jest uznawana za najbardzie} ponury las w Imperium. Jego prastare drzewa rozrosly sig tak blisko sicbie, Ze ich galgzie przeplataja sig niczym mocno zacisniete palce. To miejsce zawsze uchodzito 2a niebezpieczne. Mowiono, ze w lesie Zyja olbraymie pajaki i zwierzoludzie, a kultySci Chaosu spotykaja sig tam potajemnie. Teraz, po poraice Archaona pod Middenheim, Las Cini sta sig jeszcze grofniejszy. Schronil niedobitki armii Chaosu, kt6re czyhaja na uchod#cow powracajacych do swoich domow. Na wschéd od Middenheim i na pélnoc od Hochlandu wanosda sie Géry Srodkowe. $4 mniejsze od gér oaezaiacych Imperium, ale réwnie niedostepne iniebezpieczne dla podroinych. Whdey Middenheim niegdlyS utrzymywali am karng kolonig gornicza, ale po ataku Archaona wznano ja za zniszezona. Od wybucho ‘wojny niewiela podroinych zapuscito sig w Gory Srodkowe, krazy bowiem plotka, 2 wédz armii Chaosu ‘wycofel sig do starozytne] Mosigane) Twierd2y, niegdys siedziby marszalkow Gor Srodkowych. Tam gromadzi swoje oddzialy, planujac nastepne uderzenie. Pélnoene wybrzeia Imperium obmywane 53 przez wody Morza Szpon6w — dzikiego targanego sztormami akwenu, na rym grasuja piracilupicécy 2 Norsk. Imperium probowalo zakladeé portyibazy marynarki na wybrzeia Morza S ale z niewielkim powodzeniem. W konsckwen ia okrgtach 2 Marienburga, ktore utrzymuiy bezpieczeristwo ‘wadhut wybrzeiy Jest to sytuacja ktora stanowi ujme na honoree i godzi wambicje pélnocuych wladew.IC Jae & Oe Spichlerz potudniowy i zachodni [Na potudnie od rzekiTalabek ina zachéd od Reiku znajduje sig rolnicze centrum Imperium, zamieszkiwane przez wicksz0$ ‘mieszkaiicOw krainy. Sq to prowincje:Talabekland, Averland, Stirland, Reikland oraz Wissenland, Tyiko zachodnia polowa TTalabeklandu oraz obszary Reiklanda ciagnace sig wedlui biegu acki Reik a porosnigte lasami~zwanymi Wielkim Lasem (oraz Reikwaldem. Oba sa siedliskami groznych bandytow, ‘gdyz Imperator oraz Elektor Talabeklandu musieli wyslaé znacene sily do walkiz. Archaonem. Oddzialy utrzymmujace Indi poreadek majg problemy 2 wyeliminowaniem grosby napadow rozbojnicaych, szczeg6lnie w Wielkim Lesie. Dzieje sig tak dlatego, e szeregi banitow weig asiaja 2desperowani uuchodey, przcklinaaey szlachte za to, de nie 2dotal ich ochronié W pobliéu Gér Szarych lasy rzedna, a ziemia nadaje sig do uprawy. W istocie, biale reiklandzkie wino jest uwazane 7 najlepszy 2 wyrobéw Imperium, a wzgérza na zachéd od ‘Bogenhafen sq crasami nazywane .Ogrodem Ranalda’, ze wagledu na losé produkowanego tam wina. Na pohudnie od Talabeklandu ciagna sig faliste weg6rza Stirlanda i Averlandu, wykorzystywane zarowno pod uprawe, jak i do wypasu bydh. Te prowincje sq mi zalesione i geScie} 2aludnione nz pélnocne rubieie, a wadlwi.rz¢k i drog wenosi sig znacenie wige) miastiwiosck. Jest co rejon wzmozonego handlu z krasnoludzkimi kupcami z Gor Krafica Swiata, ktorzy ‘2da2ajq tedy w kierunku Talabheim, Wurtbadu i Averheim — waénych rynk6w zbytu towar6w krasnoludzkiego wyrobu. Stamtad produkty podr6iujg na polnoc do Middenheim albo za zachéd do Nuln i Aledorfu, a potem dale), do Marienburga Keaina Zgromadzenia dawno temu zostala odlaczona od ziem Stirlandu i Averlandu przez. Imperatora Ludwiga Grubego, Obecnie to najbardziej zyzny region Imperium. ‘Zyjace tam niziolki przewanie trzymaja sig wlasnego towarzystwa, handhujge sqsiadami i sprowadzajac jedynie towary luksusowe, ktérych nie moga wyprodukowaé same na przyklad delikatng porcelang i jedwabie. Na wschéd od Krainy Zgromadzenia poludaiowe réwniny zaczynaja wanosié sig w strong Gér Krafica Swiata, Lasy’ staja sig bardziej geste, przechodzac w puszcze pokrywajace tereny Ligi Ostermarku oraz nawiedzane przez. wampiry ziemie Sylvanii. Z te pierwsze) keainy pochodza najbardzic} walecene oddzialy Armii Imperium, gdy2 populacja (Ostermarku jest niezwykle zahartowana pr2ez. wiki walk z inwazjami ork6w, najazdami bandytow, a nawet legionami ozywieficOw. Z drugiej wymienionej krainy nadeszly nieumarke armie von Carsteinow, ktore ponickad prayshuzyly sig Imperium w chwili najwigksze} potrzeby. ‘Na najbardziej wysunigtym na poludnie krafieu Imperium ‘najduje sig clektorska prowincja Wisenland, uwazana ‘za nuworysza, ktory wards! w sile, wehlaniage prastary Solland po inwazji orkéw w XVIII wieku, a poem oglaszaigc zawierzchnictwo nad Nuln. To kraina mniej preyjazna uprawom siz graniczaey 2 nig od pélnocy Reikland, jednakze produkuje ‘wystarezajga ios jedzenia, aby zaspokois potrzeby swoich miesckaicOw. Wspomnieé naledy, iz Wissenland eksportuje wyjatkowe) jakosei welng 2 owiee wypasanych na tamtejszych wwagérzach. W pobliskich gérach Praeskok dziala wiele kopalni, szczegilnie wadhui. gomnego biegu rzeki Sol iw poblidu wioski Scharmbeck, gdzie niedawno odkryto Zyle zlota, Niewielu jednak SmialkOw zapuszcza sig gleboko w g6ry, poniewai krasnoludy 2 Karak Him oraz Karak Nom zazdrosnie strzega 263, kubre uwaiaja 2a swoja ojcowizne. — Catery rasy — Peis cies mines egw peru le wv calym Starym Swiecie),jedoak mieszkajgce w jego granicach elfy krasnoludy i niziotki odgrywajg isting role wayciu krainy. W istocie, niziolki maja nawet wlasnego Elektora imperialnogo, co drxini dame krasnoludéw, a glapey, ktorzy im to wypomna, gorzko tego Zahuj. W tym podrozdziale oméwiono, jak cztery wspomniane rsy radza sobie w Imperium w jak spos6b postrzegaja siebie nawzajem. Ludzie Ludzie eworza rdzef populacji Imperium i wigkszosé jego klasy readzace) Jako rasa mnozaca sie szybciej od pozostalych trzech, ludzie zapetniaja swoje miasta az. do granie modliwosei. Linigee powozy bogaczy dziela drogi zowrzodzonymi stopami zdesperowanych nedzarzy, a ubogie chaty stojg obok wspanialych palacéw. Miejsce urodzenia wydaje sig niezwykle waznym czynnikiem ‘okredlajacym status czlowieka, chocia? bywa, ze nawet najnie) urodzeni osiagaia wyszyny spoleczne. Ludzie 59 zdolai do wielkich osiagnieé intelektualnych, chociai réwnie ezesto poddaia sig uprzedzeniom oraz. pokusom zlowrogich kultow. “To wszystko niezwykle zdumiewa przedstawicieli pozostalych rs, ktorzy zastanawiaja sig, w jaki sposdb slabo zorganizowana rasa zdolalaosiggnaéaé tak znaczna przewage. Ludzie podaia rine powody, dla ktérych Imperium powinno nalezeé do sich, Thimaczg to lska bog, preeanaczeniem, ambicja niezséwnang biegloscig w walee, a nawet Slepym trafem. ‘Wieks2086 rozuranych obserwatoréw zgadza sie jednak .w jednej kwestiludzie posiadajg zdumiewajaca elastyeznoSé izdolnos adapiaci Jest cos im sig nie powiedzie, nie zalamuija sig, podchoda do problem 2 inne) strony i probuja ponownie, Powtarzaj to tak dlugo, az osiggna zamierzony cel. Jak ujal to Kiedy 2 odrobing zawici ambasador Lesnych Elfow: ,Ludzie off cbyt lupi, abry wiedziec, kiedy ich praedsigwzigcie nie ma sans powodzenia, oige proba tale cry nace i hove sudaje”. Byé maize najdrobniejszy okruch Chaosu towarzyszacy ich powstaniu zapewnia ldziom energie i kreatywnosé, ktOra decydujeo Zyciu Imperium. Dominujgca pozycjaludzi w Imperium czesto speawia, ie przyjmujq protekcjonalng postawe wobec innych ras, ‘Zycaliwa poblazliwosé war6d wyzszych klas— »Niziolki to tacy doskonali kucharze!” ~ mote zmienié sig we wrogose i odrazg wiréd niaszych klas, skierowane wobec tych, kasrych postrzegaja jako zabierajacych to, co stusznieSOF TR) * i Rozdzist L \Kraj ijjego micsckaacy fw [FE | nalezy sig ludziom. Gdy miejscowy krasnoludzki owal jest znacznie argcaniejszy w swoim fachu i zbiera gros zaméwies, Judzki rzemiestnik Klnie pod nosem i niesmakiem, badé nawet nieskrywana nienavisci, pyta: «Diaczego ten pokurez nie iedzi u swoieh?”. Chociaz. generale w miastach i miasteczkach wszystkie rasy Zyja ze sobs w zgodzi, wr czasami doprowadzaja do wybuchu gwaltownych rozruch6f. Krasnoludy postrzegaja ludzi jako swoich mlodszych podopiecznych ~ rase, ktérej pomogli sig rozwinaé i kt6ra bedzie kontynuowala ich dzielo, gdy krasnoludy ostatecznie wymra. W ich przekonaniu, wiele tajnik6w sztuki budowania, wojny i rzemiosla zostalo prackazanych wlasnie przez. nich dawnym barbarzyfiskim pasterzom i lowcom 2 ludzkich plemionsCheae przypomnieé o tym ludziom, krasnolud zwykle nie przepusei okazii, aby ‘wskazaé na budowle waniesiona lub zaprojektowang przez, krasnoludy, albo skrytykuje produkt lndekiego mistrza rzemiosla, oceniajgc go jako nie mogacy sig rownaé a.choeby przecietnym wytworem krasnoludzkich rak. W oczach elfw ludzie sq zadziwiajgey i niebezpieczni. Niewiele elféw zyje w Imperium, wigc ich wiedza 0 ludziach pochodzi od tych, ktorzy ryzykuja podréta w tamte strony, oraz dricki kontaktom utreymywanym w ambasadich imperialnych. Elfy 2dumiewaja sie gvakownymi zmianami wwludzkich spotecznosciach, szybka ewolucja mody i trend6w. Nie rozumieja te, jak te prymitywne seworzenia azdolaly osiggnaé tak wielka potege. Elfy ponickad postrzegaja hudzi jako zagrozenic dla calego Swiata, poniewaz sqoni niezwykle podatni na pokusy Chaosu. Wiasnie pragnge zapobiec konsekwencjom tego zjawiska, ely nauczyly ludzi magii koloréw, bardzo ograniczone| wersji praktykowanej przez elfy Wysokiej Magi, Jak powiedzial ‘Teclis: .To powinno poustraymaé ich pred nienpatranym ‘misczeniem Sista”, Niziolki zwykle postrzegaja ludzi na dwa sposoby: abo jako wielkich, niezdamych prayghspdw ktorey mimo i nie potrafig odrGi:niérolady od piernika, sq dobtym Zrédtem zatrudnienia,albo jako wielkich, niezdarnych przyghupow, ktérzy sami sie prosza, aby uwolnié ich od cigzaru sakiewki Tak czy inacz¢), niziolki uwataj, Ze czerpiq same korzysci ze swoich koniaktow z.ludémi, Korzystajg z darmowe) ochrony swojego terytorium, polozonego posrodku Imperium, atylko ezasami musza braé udzial w rzeczywiste) walce, Pomnimo tego, uczestnicza w najwaznicjsze| strukturze zadzace| Imperium ~czyli w Radzie Elektoréw. Krasnoludy “Krasnaludy to ,drugifad® Impéxium i najoaéniejeza 2nie- ludekich ras. Jednakc est to lad powol wymierjacy i tracqey na znaczeniu Th jad nie tq krassoludy 2 Karaz Anke; praca Fs esate Kee ia aera tuciekinierdw z upadajacych twiendz krasnoludzkich lb ‘wygnatcdng ktorzy uwierzyli Ze sprawa krasnoludéw jest seen Polina Sede RE ws la Te naplywowe krasnoludy odezuwaja seczeyélna wie 2 Imperium, poniewa jego zalozyciel, ski Sigmar, powiddl armig, ktdra zmasakrowala horde zielonoskérych i ocala pafstwo krasnoludzkie podezas bitwy na Praelgezy Wirt mieey Inde i frascludami trea of nijdoniuych case Impenm, ‘Czarnego Oxia, Choa. wydarzyto sig to ponad 2 500 lat temu, krasnoludy twierd2a, 2e zaciagnely niesplacalny diug ‘wobec Sigmara ijego dziedzicéw: A zatem pracuig tak cigiko, jak potrafia, eby usprawnié funkejonowanie Imperium, najezescie| wykorzystujge swoje talenty do pomnadania jego bogactw lub shiéae w imperialnych armiach. Krasnoludy modna spotkaé w miastach i miasteczkach Imperium, gdzie ezasami stanowig nawet 10% populacj Chocia# organizuia sig we wlasne gildie i handlujg przede ‘wszystkim migdzy soba, krasnoludy to podpora imperialne} gospodarki. Dostarczaja doskonale)jakosci towardw i ustug tym, ktorzy mogq sobie pozwolié na pokrycie wysokich koszt6w oraz uzyczaia pozyczck tym, kt6rych nie ‘niechecaja wygorowane odsetki Krasnoludy sq takze kluczowa sil armil imperialne}na pot biwy. Zgodnie 2 pradawnym porozumieniem, oddajg swoje ustugijedynie Imperatorowi, chociaé.naturalni biora udzial wwoobronie mias, w ktdrych mieszkaj, a niektOre wynajmujg sig miejscowym whdcom jako najemnicy. W armiiimperialne} skrasnoludy formuja wlasne jednostki pikinieréwe i vopornik6w, a take wspomagaja wojsko swoimi umiejetnoSiami inzynieryinymi oraz wiedza dotyczaca taktyk oblezniceych, Niestety, krasnoludy nigdy nie poczuja sie w pelni komfortowo w Imperium. Nigdy nie pozbedy sie wratenia, de to nile jest ich miejsce,albo 4e nie sq tu mile widziane. Jako rasa z natury klanowa i zamknigta w sobie, skupiaja sie wwe wlasnych dzielnicach albo we wlasnych miastecekach odgrodzonych murami, co oczywiscie nie sprzyja skuteczne) integracjiz innymi rasami. Niektorzy ludzie’ odbieraja tego rodzaju zachowania jako przejaw snobizrma == so GN: Tahoe 4O clfach Osady-w Laurelorn to pozostalos po niegdvé kwsinacych koloniach Ulthuanu w Starym Swiecie, Tysigce lat przed wielkg wojng 2 krasnoludami,elfy kontrolowaly wighszosé ‘wybr2eay inizin, kt6re potem staly sie Imperium, Bretonig, Estalig Tila i Kislevem. Zorycigseivo krasnoludéww tej ‘wojnie, choé okupione wielkimi stratami, doprowadzilo do -wyparciaelfow 2 prawie ealego Starego Swiata. Wyjatkie ‘okazalo sig kilka enklawzamieszkalych prez elfy ktore nie -decydowaly sig na ucieczke. Zakochane w swoich lasach, nie byly w stanie ich porzucié, tym samym pozostawijac je skrasnoludom. W konsekwen¢ji zignorowaly wydany przez Kerola Fenikesa rozkaz ewakuacji i odméwily ucieczki ze swoich laséw. Bylynieliczne i slabe, a wieks2o0sé 2 nich nie rmiala watpliwosei, 2e wkrdtce nadcjdzie ich zaglada ‘Ale wojna srodze ostabila take krasnoludy, a katastrofy, jakie niedlugo péniej spadiy na.ich imperium, sprawil brodacze mieli wigksze zmartwienia niz kilka niewielkich swrogich osad. Elfy zyskaly zatem czas, aby odzyskaé sity iumocni¢ sig w nielicznych malych koloniach wokl Srodka Starego Swiata. Najwazniejszymi 2 nich byly Krolestwa Las6w Laurelorn i Loren, w ktorych zamieszkuje ponad 80% elfie populacji w Starym Swiecie. Te dwa shupiska staly sig miejscami krytycenymi dla przetrwania elfOw, a wszystkie pozostale klany i plemiona uznajg ich zwier2chnietwo. CChociat Imperium i Bretonia do dzisiajroszcza sobie prawa do tych dwéch las6w, mieszczace sie w nich efie krélestwa niezlomanie utraymujg swojq niepodleglosé Mieszkaiiey Imperium powszechnie nazywaia elfy 2 Laurelorn Lesnymi Elfami, aby odréénig je od Morskich El{Ow; kidre degluja na ielkich tatkach kupieckich izamieszkuja Dzielnice Ellow w Marienburgu, oraz od Wysokich Elfow,czyli yeh, kedre yuna Uthuanie, Jednak jest to myine rozréznienie, gdv2 nie istniciafizyczne rOénice migdy tymi trzema grupami, chociad ‘wystepujepewne zxbznicowanie kulturowe, Elfy2 Laurelom pragna, aby pozostawiono je w spokoju ‘w pieknyeh lasach, kt6re uznaly za sw6} dom, W odréznienin ‘od ludz, starajacych si ujarzmié ziemig, na krGrej Zy,elfy 2 Laurelorn eraktujg las i jego okolice jak Zywaistorg, 2 ktbra pragna ayé w harmonil i ktdrej chca bronié. Prayanaja jednak, 2 ludzkosé stanowi mur chronigey ich kraing praed ielonoskérymi i Chaosem, wige staraa sie nie draznic ludzkich wladeéw okolicznych ziem, o ile nie sprobuja oni zapanowsé nad samym lasem Laurelorn, Spotykaniw Imperium elf posrukiwacze preygéd prawie awe pochodsa 7 Laureom. Byé moze wyruszylina wilh _zwviedzanis sSwiata na zewngtr2”, a moie podgiajg 2 jakgS wading Imisjg lab nie pasowali do wlasne) spolecanosc i teraz szukaia swojego miejsca gdzie indzic. Bez wagledu na powéd, ety $3 ‘raktowane w Imperium jako obcy, bowiem ich wynikajgce dalekosigine} perspektywy poslady jawig sie powadnie mylacym Judziom Imperium jako snonszalanckie” i nieczule” Prawda jest takée, i zelfami wigéa si liczne ludzkie praesady, ktore rownie’ nickorzystnie wplywajg na weajemne relacje obu ras, Ely w Imperium sq readKoieiy, a efi BG powinn’ spodziewaé sig, 2e beda traktowani jak cudzoziemcy. Planowane dodacki bardziej szczeg6lowo oméwig elf, ich role w spoleczestwie oraz réénice miedzy poszczeg6inymi plemionami. idumy, chociaz krasnoludy tradyeyjnie odezuwajg potrzebe ‘trzymania sig razem. Prayczyng takie) ostroznosei staa sig réwnie# potrzeba wzajemnej obrony przed przypadkami wwyhsdowywania na krasnoludach ludzkich frustraeji, spowodowanych bieda iniedola Ucancia lndzi wobec krasnoludéw sq mieszane. Niewielka liczba ludzi, szczegélnie sposréd sigmaryt6w, oddaje im niemal religiina czeSé, pamigtajac o kluczowe} rolikrasnolud6w w histori Imperium, Inni sa tak prayzwyczajeni do ich widoku i prowadzenia nimi interes Ze wydaja im sie niczym innym jak niskimi ludémi, Ini przewaénie ci krorym nie -wiedzie sip w Zyciu —gardzg krasnoludami isa przekonani, ‘ze musialy one dopuscié sie jakiegos oszustwa, aby 2dobyé Imiejsce, jakie obecnie zajmuja w spoleczenistwie, Jednakze -wszyscy, poza najbardzie| zazartymi rasistami, przyznaj, 2e krasnoludy stanowia nieodlaczna czeSé Imperium. Elfy praejawiaja powszechnie znanq niechgé wobec ‘krasnoludéysktorej Zrddem jest ich kleska s lat w tak 2wanej Wojnie 0 Brod. Podezas podrdzy p Imperium, Lesny Elf bedzie sklonay nadlozyé drop, byle tylko uniknaé spotkania z krasnoludem, Jeli jednak wymieni ze sobg kcilka stow elf nie omieszka w jakié sposdb urazié krasnoluda, najczesce) wspominajac Ze krsnoludy 33 w gruncie rzeczy Zaledwie wyrzutkami i Zebrakami dyjacyrai na lace hudzi. Niziotki postrzegaja krasnoludy jako istory niewicle r6inigce sig od ludzi, ze wegledu na podobicistwo kontaktSw; jakie 2 nimi utezymujg— krasnoludy to ich partnerzy handlowi, pracodawcy,albo potencjalne ofiary keradziezy. Wiele niziotkw uwaia takie, ze krasnoludy z Imperium nie okazuja im szacunku, ma jaki zashuguia —w kofieu, jedynym nic-ludzkim elcktorem jest niziolck! Elfy W odrSinieniu od pozostalyeh trzech ras, efy nie uwadaja sie za obywateli Imperium. Zyly w tych lasach ina tych polach na dlugo przedtem, zanim ze Wschodu nadeszly barbarzyaiskic plemiona,a nawet nim jeszcze krasnoludy zeszly ze swych 6 aby handlowaé i wszczynaé woiny. Gdy ich rodacy. 2 Ulthuanu porzucili pole walki, Lesne Elfy postanowily zostaéibroniéukochanego Laurelom. Strzegly lasuichronily jego serce praed zbenezeszezeniem przez krasnoludy,orki, ludzi, a niekiedy przed napasciami korsarzy Mrocznych ElfOw. Ludzcy wladey Nordlandu i Middenlandu moga glosié swoje prawa do las, ale po kilku kosztownych lekcjach nauczyli sig, Ze lepie} pohamowaé ambicje. Nawet gdy zechea zapolowae ww cieniu drzew, wladcy ludzi musza naipierw uzyskaé 2gode na ustrzelenie chocby krdlika, Tk przynajmniej kate wierzyé LeSnym Elfom ich duma i pocaucie wyzszoSci. Jednakie za ta hard i nonszalanck fasada kryje sie Swiadomosé, Ze znajduja sie w Imperium ich los jest 2 nim 2wigzany. W swoich sereach i umyslach, rwchwilach cichej zadumy dostrzegaja, e sq ludem ‘wymierajacym i potrzebuja ochrony Imperium oraz jego nieprzelicronych rzesz ludzi. Przyimujac do wiadomosei te nieprzyjemna prawds, nicktSre Lesne Elfy postanowily przerwaé izolacje i wyruszyé do Imperium, chodby po to, aby upewnié sie, Ze udzie niezego nie zepsuja.Poniewaé elfy nie s dose liczne, aby eworzyé whasne dzielnice w miastach i osadach Imperium, zwykle sporyka sie je pojedynezo, jako wedrownych kuglarzy lub awanturnik6w. Elfieksperci sa mile witani w domach salachty i moinych, gdzie sludg jako nauczyciele, renerzy szermierki, instruktorzy licanictwa, mysliwi oraz dworzanie »ina pokaz”. Napotkana w miefcie grupa Leinych Elfw to # zapewne ambasador z orszakiem w drodze na spotkanie 2 jakims imperialnym wladyka, pragngcy oméwié sprawy handlowe lub dotyczace bezpieezeistwa, albo zamier7ajacy. stanowez0 poskariyé sig na niegodziwosci,jakich Lesne Elfy doswiadezajq’2 rk ludzi i krasnoludéw! Opinia ludzioelfach to polaczenie podaiwu, zandrosc, strachu i pewne)irytaci. Magowie z Ulthuanu znaja zaklecia niedostgpne innym, aelfy jako rasa Zyja znacznie dluze) ni ludzie, Ich wojownicy dyspomujg zab6jezymi umicjetnosciam, kx6rymiz powodzeniem nadrabiaia swoja niewielka liczebnos, sich skrytos¢ sprawia, 4ewszysey zastanawisja sig, €0 takiego elfy ukrywaja w cieniu drzew Laurelorn, Wszystko to ppogarsea jeszcze typowa postawa Lesnych Elf ktora ludzie i krasnoludy uznajaa wywyeszanie sii protekcjonalizm, Elfy postezegaig te sprawe nieco inacze}. Uwataja, e musza podzhodsié 2 cierpliwoscia do bardziej ograniczonych od siebie ras starag sie traktowaé ludzi jak dziec, przekazjac im subtelne koncepeje ubrane w slowa zrozumiale dla potomkéw barbarzyfcéw, Krasnoludy dokfadaja staraf, aby mieé jak najmniej do ezynienia 2 elfami, nadal wypominajgc im krzywdy doznane podezas Msciwej Wojny, ktéra te sbezczelne elfy nazytoaig Wojng 0 Brode”. Krasnoludy i ludzie doskonale radza sobie z r2,dzeniem Imperium i nie ma potrzeby, by do ich spraw sweracala sig gromada zakichanych milosnikow draew”. Gdy jednak dojdzie do spotkania krasnoluda 2 elfem, ci pierwsi ezgsto wychodza 2 sicbie, by obrazié lub zawstydzié elf, chotby po to, aby wutrzeé mu troche use” Pomijajac spotkania 2.osobrikami wedrujacymi po Imperium, niziotki raczej nie utrzymuja Kontaktow zelfami. Ich podejscie do mieszkancow Laurelorn przypomina stosunek praejawiany przez ludzi, chociaz niziolki sq byé moze mnie) skore do okazywania studalezego uwielbienia albo otwarte) wrogosci Niziotki Niziotki od tak dawna stanowity czesé Imperium, ze ich eps ic parca ageioeon Near cP i legendy sq pelne sprzecznosci. Niektore zrodla twierdza, saan cere cherreree - Votieipeagie eae tegen, Gucenlaat eae ont aoe ee pipe Sri they “Aelia eis 3g pit ritie Oh miele, # Ucn tosiceet cae — bez ludzi nie przetrwalyby na tym éwiecie. “To jednak nie znaczy, 2e niziotki s tyiko biernymi “obserwatorami uezepionymi poly Imperium. Wprost przeciwnie, majg sw6j udzial w jego 2yciu — jako lucznicy i procarze w armil imperialne), kucharze u moénych, niafki dla dziec elit lub eworcy najslynniejszych ogrod6w w Starym Swiecie. Niziotki odegraly kluczowa role-w zapewnieni, [YY] i ioe motes PTET ify Laurelornstzegy panic swego lesngo Kacestwa dobrobytu paristwa. Jesli wystarczajaco zezlosciéniziotka, ten przypomni (a potem jeszcze Taz. i jeszeze rz), 20 0d nich pochodzi jedyny nie-ludzki elektor w Imperium oraz ze zasluiyly na ten zaszczyeza cate dobrodziejstwo, jakie ‘wyiwiadezyly ludziom.Z drugiej strony, ludzie lekeewaza Elektora Krainy Zgromadzenia jako kolejny 2 dziwacanych dekret6w Imperatora Ludwiga Grubego. Jednakée niziothi zyjace w Imperium majq eakZe swojq mroczniejszq strong. Ze wegledu na popularne nieporozumienie zwigzane z ich dviecigeym wygladem, cory sprawia, Ze ludzie traktuja preedstawicieli te rasy jako catkiem nieszkodliwych, niziolki moga skutecznie sluiyé rbznym frakcjom (czasami kilku jednoezeénic) jako szpied2y, szarlatani, a nawet skrytobéjey. Bardziej chciwe niziolki czgsto wykorzystujg latwowiernos€ lupe dislajge jako 2recrni kieszonkowey lub naciagacze. Niejedna z przestepezych band zatrudnia niziolkowych yekspertOw”. jothi studs takze-w wojsku ito nie tylko w oddzialach kowatermistrzowskich. Ich zwiadowey okazuja sig bezcenni na terenach zalesionyeh, natomiast procarze i hucznicy stanowig Swietne jednostki partyzanckie, Luzi, krasnoludy i elfy readko powaznie traktua niziotk ‘Nie potrafi braé na serio os6b, ktore bardzie) prasimuia sig chwastami w swoich ogrédkach ni sprawami kraj. Zgodnie 2 powszechng opinig panuiqc4 posréd tych eas, niziotki rmoga byé dobrymishuéjcymi, a elfy erakeua je ezasem jak swoje ulubione 2wierzatka domowe. Jednak w czasach kayzysu, pozostale rasy szybko prackonuia sic, Ze pomimo pucolowatych bu, leniwego usposobienia i zamilowania do -wygody, w niziotkach drzemie hardy iniezlomny duch. AN!Historia nie jest dla osob slabych duchem, mfody czfowieku. ©. nie! To profesja ekscytujaca i pelna nichezpieczetstw. Spytaj kogokolwick, kto musiat tlumaczye sig ze swoich badas fowcom czarownic.” ~ sp. profesor Hans Meidecke, Uniwersytet Altdorfski. isvoria Imperium liczy ponad dwa i pél tysigca lat, ale w ciggu tego czasu wiele wydarzeA zostalo zapomnianych. Wojny, pozary, powodie,spiski oraz hadzka ghapota i zawise doprowadzily do zagubienia i zniszezenia wielu 2zapis6w historyeznych, spisanych w ksiggach lub na zwojack, albo zachowanych w postaci artefaktw: Uczeni pracowicie probowali doszuka¢ sig prawdy, lez natrafiaige na wiele luk, wyciagali niekiedy bledne wnioski Ponadio, nicktére tajemnice najlepiej zostawié pogrzebane, bowiem ich ujawnienie mogloby zasiaé zwatpienie wéréd dotychczas poslusznego spoteczeristwa. Obawiaé sig nalezy nie tylko odkrycia przeradajace| prawdy, ale take os6b, ktdre wolalyby utrzymaé ve informacje w ukryciu lub wykorzystaé je dla wlasnej korzysci. Badacz historii Imperium zawsze powinien byé gotowy, aby strzec swe) wiedzy lub wydrzeé jg 2 rak niepowolanych os6b. — Pierwsze Tysigclecie: Ziamana obictnica i zafozenic Imperium — ee eee pojawity sie w Starym Swieci, chocia? prastare zapiski krasnolud6w mowig o wedrowkach ludzi preez Gory Krafica Sata, W okresietrwajgcym kilka wiekiw wile Iudéw preekroczaylo bari gorskich szcaytow,uciekajae pezed silnieiszymi plemionami lub hordami zielonoskorych. Najwcresniejsze wzmianki o migrujgeych plemionach zamieszezone zostaly w Kronikach Norma tamacza Tarcz, bedla Karaz-a-Karak, Pokryte prastarym krasnoladzkim pismem zlote katy te) ksiesi, ktdre} nie pozwala sig oglgdagé nikomu obcemu, opowiadaia o pasterskim plemieni dz, kx6rzy cacil preyrode. Oniesmieleni obecroseia wojownicrych Irasnolud6w iprzesladowani na wlasnejziemi, ukrywall sig 1alesistych obsearach, ktGre w preyselosei mialy stat sig terenem Imperium, Krasnoludzcy istoryey oceniaj, Ze ‘wydarzylo sig to okolo piginastu stlesi przed ukoronowaniem Sigmara. Umieszczone pigéset lat poznicjinskryprje na skalach Preeleczy Czamego Oxia opisuja praybycie ‘wielkicgo skupiska koczowniczych plemion, nadehodzaeych x praysrlych ziem Ksigstw Granicenych onsz stepow zza Gor SRtaiiea Sint Kraoholatlalie pielat hikonyeents Wanye czaséw takie mowig 0 tej wedrOwce: .Na Wschodzie srogi byt Swat, ziemie pele wrogénw iklany eleczyn wciekly na Zachéd. ‘Nie znajgc stuki hucia sal, nie pel ota, ktdry méglhy swstraymac gobliny i ich sopsmnitew. Dali nam zloto, bydlo i sdk. my porwolilismy im praejé, pod ostong naszychtarce i twierd”. Uczeni zauwazyl, 2 lczne 2 wymienionych plemion nosily nazwy bardzo podobne do nazw rod6ws kt6re zalozyly Imperium, W6réd nich byli HUnberokinowie, ‘Tuokninowie, Merokinowie oraz Jutonikowie. ‘W odr6inieniu od pokojowo nastawionych plemion rdfniczych, jakie wezesniej preybyly do Starego Swiata, now! praybysze byli agresywni, w drodze najazdow zdobywajae bydlo i niewolnik6w: Chociaz nie moghi przeciwstawié sig elazne} bron zielonoskorych, ich ostrza z brazu i rydwany wystarezyly do pokonania pokojowych plemion ‘wyposszonych jedynie w obsydianow i krzemienna bros.Rozdziat Il: Historia Imperium iggu stulecia przodkowie Teutogenéw; Unberogensw ‘oraz innych plemion zalozycielskich zajgly miejsce ‘wezesniejszych ludow, zagrabiajac ich najlepsze ziemie: \W ciggu nastepnych stulec plemiona na zmiang 2e sobq handlowaly ib wojowaly jednoczae sig w oblicrs zewnetrznexo zagrozenia, by nastgpnie, gdy niebezpieczeisewp ringlo, powrdcié do dawnych sporéw i wasn. Twierdze krasnoludéw davaty pewng ochrong, ae wraz ze zmniejszaniem si potegi Karaz. Ankor, na ziemie ludri preedostawao sig coraz wigcej wojennych band orkév i goblinawZiclonoskérzy zakladali swoje kryj6wkiw elei laséw lub posréd surowych ‘w7gér, skad najezdali okolicane ludekie osady Preex przelecze praedzieraly se take gorsze stworzenia — wojownicy ‘Chaosu szukajacy chwaly w imig swoich plagawych bog6w oraz ‘mutanei poszukujacy pozywienia Narastajgce zagrozenie doprowadzilo do rozwoju osadnictwa w formic ufortyfikowanych wiosek, a nastepnie pierwszych miast. Na zachodzie, Unberogenowie zalozyli otoczong murem wioske u zbiegu rzek Reik iTalabek, nazywajac jg Reikdorf. Na pokudnia, tileaiscy kupey zMiragliano wybudowali ufortyfikowang stanice handlowg na nuinach osady Wysokich Elfow, ktora szybko stala sig punktem zbiorczym miejscowych plemion, kryigeych sig wwrniej w razie niepokojéw: Stanica rozrastala sig 2 biegiem czas istala sig miastem Nuln, Na pélnocy Teutogenowie dugo szukali bezpiecanego ‘miejsca, 22 wizja zeslana przez ich bastwo opiekuiicze Ulryka, Pana Zimy i Wilk6w ~doprowadzita ich do oo plaskim szcaycie, ktéra wystawala niczym wyspa forteczna ponad otaczajacym jg lasami. Tutaj zbudowalh swojg glowna osadg, Middenheim, obecnie szerze} znang jako Ulriesberg ~ Gora Ulryka. Inne plemiona réwnie#. wybudowaly umoenione wioski, take jak Carroburg, zalozony przez Turyngian, wiadcéw Drakwaldu, gore nazwali Fauschlag, 5 Ten stan rzecay pozostalniezmienny przez setk lt, do Wielkiej Inwazji Ork6w i nadejscia Sigmara, Narodziny Imperium Co nie dziwi w preypadku calowieks, ktéry seworzyt Wielkie mocarstwo, a potem stal sie bogiem, pochodzenie Sigmara skrywa zastona legendy ~ chociaz czlonkowie kultu przekonuia, ée wszystkie opowiesei stanowig niepodwazalne dogmary, nawet te, ktére s9 ze sobg spreecene. Uczeni zgadzaa sig, de Sigmar preyszedl na Swiat wReikdorfie, w rodzinie naleiace| do jednego z Klandw pélnoenych Unberogenéve To bylyniebezpiecane czas epoka wszechobécnego zagrozenia ze strony zielonoskérych. Rownie czesto dochodzito do konflik:éw2 Merogenami iTeutogenami, Legendy kuleu glosea, ze na znak blogoslawietistwa bogow w noe narodvin Sigmara przez niebo przemknela kometa o dwéch blizniaczych ogonach. Mlodzieniec szybko wyrést na potsénego wojownika, a rodacy ‘zdumiewali sie jego zaciekloscia i wojenaym talentem, W pigtnastym roku Zycia Sigmar razem z wojownikami z plemienia przebywal na polowaniu gdzies w lasach na poludnic od Reikdorfu — dokladne miejsce nie jest znane, Tnperstor Sign, zulotycil Impeium, == Soe = 22d |aT RR me PST] ale nickesrey uwataja, 2e bylo to w poblizu Kemperbadu = gdy tropiciele odkryli sady orkéw. Banda zielonoskérych prowadzona przez czamego orka, wodza Vagraza Depezacego Czerepy, napadla z zasadzki na krasnoludzki konw6j kupiecki z Karaz-a-Karak i wracala do obozu wraz 2 tupami i jefieami Unberogenowie zaczali signa ich drodze i wycigliw pief cala bande. (Od uwolnionych jeficow Sigmar dowiedvial sig, 2¢ ocalit ‘ycie Kurgana Zelaznobrodego, krola Karaz-2-Karak, keory wraz z kilkoma towarzyszami zostal pochwycony’ przez. Vagraza Depezacego Czerepy. Wazigcany krol nagrodail unberogeiskiego wojownika przepigkaym. mlotem wojennym Ghal Maraz, kérego nazwa w jgzyku kkrasnoludzkim oznacza ,Rozbijaez Czaszek". Odtad wiern przyjaciele, Zelaznobrody i Sigmar (od tego ezasu zwany Miotodzierica), walezyli ramig w ramig przeciwko coraz silniejszym hordom orkéw i goblinow. Jui jako w6dz plemienia, Sigmar podialstarania w celu ‘umocnienia swojej wladzy, mial bowiem wiz, tylko zjednoczona ludzko8é preetrwalicane groface je} niebezpieczeisewa. Uzywajac podstgpu, zrecznych dyplomaryeznych wybiepow, bojnych darow i otwartych. x02, prackoral wodz6w innych plemion do zawarciasojusz, sam 2a6 stanglnajego czele. Jedynie Teutogenowie odmawiali ‘uznania preywodzewa Sigmarai praylaczyli si doa dopiero po tym, jak Mlotodvieréca pokonal ich wodza, Artura, vw pojedynksu, kt6ry odbyf si w sali tronowej w Middenheim, Whrétce potem do obozu Sigmara w poblizu Nuln praybylo poselstwo krasnoludéw z wieécia o wilkiej armii orkow ~najwigkszej, jaka widziano od wiek6w —ktora probowala przebié sig przez Praclece Czarnego Ognia. Krasnoludy bronily je) ze wszystkich sil lecz ich los wydawal sig przesadzony. Z tego powodu kr6l Kurgan powolal signa stara przyjazi z Sigmarem, Argumentowal, 4e obie rasy musza wspolnie stanaé do obrony swoje) prayszlosci, gdy2 jak to wig: Jesh polegniemy tutaj i praelece padnie, oba nasze ludy preeming na zavcsze\” Sigmar nie mamowal czasu, Jak gloszqlegendy, 2wolal plemiona na wielka narade na ziemiach wschodnich Brigundian i przedsrawil zgromadzonym wodzom, jak powaznym zagrozeniem jest najazd orkéw: Wymienit wszelkie nikezemnosci dokonane przez ziclonoshory gospodarstwa i wymordowane rodziny, ukra 1zatrute studnie. Opowiedzial im o niebezpieczeiistwie czajgeym sig w g6rach, 0 wilkiej hordzie orkow, ktOra ustuja powstraymaé krasnoludy. Zaklinal zebrane plemiona, aby nie ruszaly na orki i gobliny tak jakto caynily w preeszlosei, trzymajgc sig z dala od siebie i odmawiajgc udziclenia pomocy ‘oraz polaczenia sil w potrzebie —to doprowadziloby tylko do porazki.Jego glos rozbrzmiewat wsciekloscia, ktOra pocauto cate zgromadzenie. Wezwal wszystkie plemiona, by ziednoceyly sig i stanely do walki obok krasnoludé. Jak zapisano w Ksigize Poczgtkiw, na ostatni okrzyk Sigmara Do bojt!” odpowiedzial wiwat tak glosny, Ze uslyszano go nawet na Preelgczy Czarnego Og. -w rydwanie Siggurda, wodza Brigundian, Sigmar spadt 1a zielonoskérych niczym sam gniewny Ulryk. Sila szarzy zatrzymala natarcie ork6w i goblindw, a nastcpnie praclamala ich szyk, Jednoczesnie krasnoludy wyszly ze swych fortéw i wied, uderzajac na flanki wroga, Strach padi na szeregi zielonoskérych. Morale hordy ostabto, awiele orkéw i goblindw raucito sig do ucieczki. Jednake ich wode, porgény, stary ork awany Krwawa Burza, 2dolat zebraé wok6l siebie kilka oddeial6w i ponownie ruszyl do ataku, Weaz 2e swoja Sita natarl, aby zmierzyé sie ewarzg ‘w tware 2 Sigmarem i pozbawié ludzka armig dowodcy. Sigmar iwédz orkéw rozpocz¢li pojedynel, podczas gdy Siggurd ijego ewardzisci walczyli 2. wojownikami Krwawe} Burzy, Powietrze ai huczalo od gramot6w, gdy mlot zderzal sig z wielkim tasakiem, a obaj dowédey Scierali sig, probujge 2dobyé praewage. Wreszcie Sigmar zabit corkowego wodza, najpierw potgznym ciosem zlamal lapg drieréqca tasak, a potem rozbil craszke Krwawej Burzy. Smieré wodza praypieczetowala kleske armii orkéw, ktéra rozpierzchla sig i uciela w panice. Rzeé, jaka poem nastapila, byla straszliwym widokiem. Armie ludzi i krasnolud6w rungly na swego znienawidzonego wroga. Powiada sig, Ze nigéy na calym Swiecie nie pojawilo sig tak wielkie skupisko krukéw jak wtedy, gdy ucztowaly na zostawionych bez. pochéwku cialach zielonoskérych. Tego dia 7ginglo tak wiele ork6w i gablin6w, 2e musialo uphynaé ponad tysiac lat, zanim ponownie zebrala sig taka armia, Po bitwie ludzie wrécili na swoje ziemie, ale nie do dawnego stylu Zyeia, Wodeowie plemion zrozumieli, 2e raze beda bezpieczniejsi niz podzieleni. Wiedzieli te, komu zawérigczaja zednoczenie plemion. I tak w Reikdorfe, ww rok po Bitwie na Praekeczy Czarnego Ognia, Ar-Ulryk oglosil Sigmara Imperatorem, wkladajgc mu na skronie korone ze zlota — dar od krasnoludéw Wodzowie plemienni przysiegli braterstwo sobie nawzajem oraz wiernosé Imperatorowi Sigmarowi i nowopowstalemu Imperium. Podwaliny Mimo styszanych Zapewnief o jednosti, Sigmar wiedvial, e przywigzanie ludzi do dawnych strukcur plemiennych byto bardzo silne. Rozumial takze, 2e ziemie Imperium, rozciggajace sig od Gor Szarych do Gér Krarica Swiata ‘oraz.od Morza Szponéw do Przeskoku, byly po prostu zbyt rozlegle, by rzadzié nimi,centralnie. Z tego wlasnie powodu wybraf najlepsze mozliwe wyjscie 2 tej sytuacji i uczynit wodz6w dwunastu plemion Ksiazetami Imperium. Kady mial byé suwerennym wladea na swoich ziemiach, posluszny jedynie prawom i edyktom, kere Imperator ustanowil dla Imperium jako calosci. W ten sposdb ziemie plemienne staly sie Wielkimi Prowincjami Imperium. Lata rzadéw Sigmara byly czasem pokoju i wewngtranego ézwoju Imperium, Sigmar nakazal budowe dwoch traktw: biegnace] przez wielkie polnocne puszcze drogi tgezace| Aledorf 2 Middenheim oraz szlaku wiodacego z Altdorfu do Nuln, kedry biegt wediuk braegow Reiku, by nastepnie polaczyé sig-ze Starym Traktem Krasnoludzkimpospolu beda shuéyly jako wigziIgczace plemiona ze soba ioslabig ich dazenia do samodzielnosci Poko ji dobra pogoda zaowocowaly regularnymi i bogatymi zbiorami. Z biegiem czasu Imperium wytwarzalo coraz wigee| Zywnokci, co oczywiscie umodliwito wysoki preyrost liczby ludnoéi, Obywatele Imperium budowali nowe osady i miastay nickiedy na pozostalosciach swoich warownych obozdw, ale takie na dziewicrejziemi. Taleutenowie odkryiolbreymi, ‘wymarly krater posrodku Wielkiego Lasu, wewngtr2 kiSrego wybudowali swojastolce, Talabheim. Brigundianie zalodyli stanicg kupiecka w Streissen, a w Averheim ksigzgta Averlandu zbudowali potging fortece, ktéra nigdy nie zostala 2dobyta. Middenheim, religina stolica Imperium, obrastalo w bogactwa, bowiem wiclu wiernych skladalo ofiary ww glowne} swigtyni Ulryka, wiedzac, Ze Pan Wilkow jest ulubionym bogiem Sigmara Na poludniu prosperowalo Nun, korzystajac 2 rozwijajgcego sig handlu rzecznego z twierdzami krasnoludzkimi. Miasto rychto urosto w taka porege ibogactwo w poréwnaniu z reszta prowine}i (woweras znang jako ,Uissenctland”), ée ksigéeta Wissenlandu przenicsli tam z Pfeildorfu gtowng siedzibg swego rodu. Dylemat Pigédziesigt lat po objgciu tronu Sigmar ogtosil kres swych, rzadow. wMoje dzieto tutaj jest skorczone” — powiedzial ‘gromadzonym ksiazetom i arcykaplanom roanych kultow. Zjednoczone Imperium rookewita. Wiem, ie zotaoiam kraj wdobrych rekach, Ale mam zadanie, kre treba wykonac. Poza tym musze morécié Ghal Mara2 jego prawowitems twlascicelowi”. Po tych stowach Pierwszy Imperator polozyt korone na stole, podniést tobolek, 2arzucit na rami runicany mlot i ruszyt na spotkanie swego przeznaczenia, Zebrani ksigzeta stangli w oblicau kryzysu, Sigmar nigdy sig nie ozenitio ile wiadomo, nie splodzit poromka, Nie wskazal take, kto powinien 2aj¢ jego miejsce. W istoce, nigdy ppodczas 50 lt jego raadow nikt nie podniést kwesti sukeesj ‘Teraz kilku sposvéd ksig2at cheialo siggnaé po tron, niektorzy wzasadniajgc to tym, 2e sq najsprawniejszymi ‘wojownikami lub politykami, inni przypisywali sobie laski bogéw, a nawet zapewniali o sekretne) obietnicy dane} przez. samego Sigmara. Spory w Reikhausie zaczely sig zaostrzaé i nad paiistwem zawislo widmo wojny domowe. Na szezescie, nalezaca do éwity ksigca Stilandu kaplanka Rhyi zaproponowala przeprowadzenie elekeji,czyli wyboru nastepey Imperatora. Zpodnie 2 propozycja, ws2ysey kesigégta mieli odnowic sluby braterstwa, a nastgpnie podaé przyczyny, dla kt6rych to wlaénie on lub ona powinni ‘otrzymaé korone, Pierwsza osoba, ktéra zdabylaby: wickszosé glos6w, zostalaby nastgpnym Imperatorem. Zdecydowani zapobiec rozlamowi i wojnie domowe), ksigézeta zgodzli signa to rozwiazanie i udali sie na debate do Wielkiej Sali Reikhausu. Po uplywie trzech dni (podezas kxdrych wiele bylo obietnie, geb%b oraz krazacego 2 rak do rak zlota), Ar-Ulryk ogtosil Fulka Wissenlandzkiego nowym Imperatorem. Ksigzeta wspOlnie postanowili, ze kaidy nowy Imperator bedzie wybierany sposr6d ich grona Dewice pierwszych prowincji Nie wszystkie prowince, akie stworzyl Sigma istnicia do dz dia, Niekt6re upadly naskutek katastrof, inne ppochonelainwazja lub wojna don lista dwunast pierwszych Wielkc Kase Hlelaory 1 Weliego Sj f swoietody a me ~ tych legendamych preywédeow. yi whit spate moda Plemie = Wiadea ‘Solland Menogoci Markus " “Talabecland Taleutenowie — Krugar f | Wissenland _ Merogenowie Henroth ‘oraz ie wybrana w ten spos6b osoba przeniesie stolicg do gléwnego miasta swojej prowincji, Ponadto wyniesh potgznego szlachcica 2 Reiklandu do godnosei nowego ksigcia tj prowineji. W uznaniu swoje) roli w wyborze Imperatora potomkowie wodz6w plemion praybrali tytuly oKsigiat-Elektor6w”, Kult Sigmara INiespelna 25 lat po odejsciu Sigmara, podceas rzadéw Imperatora Henesta w Nula, w Altdorfie pojawil sig 2ebreacy rmnich imieniem Johan Helstrum, ktéry opowiadal o nowym bogu - Imperatorze Sigmarze. Z dzikim blyskiem entuzjazmu ‘woczach i moca preckonywania w glosie, wyglaszal kazania © Boskim Sigmarze wszystkim, ktorzy zechciel shuchaé, dobywajac uceniow nawet wéréd kaplanéw innych kultéw. Nie wszysey réwnie chetnie preyjmowali jego stows. Wielu eztonkéw kleru innych bog6w lekcewazyto Helstruma, a jego wizje uznawali za skutek oblgdu. To, o caym movil, bliskie bylo bluénierstwu, bowiem twierdzit, #e doznat swidzenia, w ktérym sam Ulryk wlozy! korone na glowg Sigmara, namaszczajac go bogiem i wskazujac jako ich vwladce. Niektérzy chcieli zabié proroka, ae inni byli bardziejtolerancyjni. Nowy kult Hielstruma glosil ednosé Imperium i postuszenstwo wobec Imperstora oraz Ksiqat- Elektoréw: Niewielka grupka wyznaweéw uzyskala wiee 2gode na wybudowanie Swigtyni w ulubionym miescie Sigmara, Altdorfie, natomiast Johan Helstrum zostat pierwszym Wielkim Teogonista kultu, ,adotychczas wilu slacheicéw wywodsDx peas W miare uplywu wiekéw kult bogacil sie i umacnia. Oddawanie czci Sigmarowi stato sig tak popularne ww Reiklandzic i Stirlandzie, Ze w tych rejonach praktycznie wyrugowalo kule Ulryka. Pienigdze z datk6w i ofiar wplywaly do skarbea kultu Sigmara, a7 Wielki Teogonista zaczal dorownywaé pod wzgledem majathu i wladzy Ksigigtom-Elektorom, a kult zaczal domagaé sig prawa glosu w elekcjach, Rozw6j i apogeum Imperator Fulko Wissenlandzki praeniéststolice do [Naln, gdzie pozostala ona przez kilka stuleci, gdyz-jego poorom iva sie wygryvae wert olen ej. Dla Imperium by! to okres rozwojui rozlawity, arosngca op zara scat oowyc erent do zaidlena fiezadowoleni z samego zaludniania ziem, ktore) uz zaeli Ksigiera-Elektorzy zapragneli rozszerzaé swoje prowincje, sym sayin svighersé woe wplyoy O0V do X alec Arokrese, kre istry nazyy Mares ku reson” = ksigietai Imperatorzy powiekszaliziemie Imperium oZyzne i bogate sasiednie krainy, Ksigegta Ostlandu i Talabeklandu agresywnie kolonizowali i prowadzii ekspansje na terenach drisiejszego Kisleva, chege zagarngé wszystkie ziemie do gor i rzeki Linsk, ale ich osady rzadko byly w stanie sig utrzymaé, Wigce} seexgicia mialy wysillki Talabeklandu wehodzacego na ziemie 2a swoja poludniowo-wschodnia granica. Pierwotnie rzqdzone przez. Adelharda 2 Ostagot6w, miasta (Ostermarku stay sig , Wschodnia Marchia” Talabellandu, pofnicj odzyskujge niezaleznosé jako Liga Ostermarku. Ee [aa ttn enn SPSL |W migdzyczasie Stirland i Averland agresywnie whraczaly na mnie) 2yzne, wschodnie regiony swoich viem, zajmujae ‘wzgérza uznawane przez krasnohudy 2a ich tereny. Na tym tle dochodzito do sporadycznych staré zbrojnych. W trakcietych staraii prowineje podporzadkowaly sobie pomniejsze plemiona i niewielkie krolestwa, ktore nigly nie preylaczyly sig do konfederaciiSigmara, szczegélnie Fennonow, ktorych ziemie staly si prowincja Sylvani,rzadzonq przez. ksigcia Stirland Imperatorem najczgéciej kojarzonym z tym okresem byl Sigismund Zdobywca. W VI wieku pokonal kréla Jutondw i praylaczyl ziemie Jutonsryk do prowineji Westerland, przemierzyl Gory Sar i utworzyl Zachodnia Marchig po bretoviske]stronic, a take najechalkrainy Keigstw Granicznych (wowezas daiki, plemienny region), ustanawiajac prowincje Lichtenberg. Wybudowal tam laficuch zamk6w, kre mialy strzec poludniowych granic Imperium, Jednakie, jeden obszar nie ulegl Zadaym najeédzcom — krlestwo Lesnych Elféw w Laurelorn. Siegal po nie Ksigigta- Elektorzy Drakwaldu, Middenlandu i Westerlandu, ale elfy nie przyimowaly Zadnego zwierzchnicewa i odpieraly wszystkie ataki, W 897 roku KI odniosty najbardziej spektakularne ‘zwycigstwo, pokonuigc-w bitwie armig ksigcia drakwaldzkiego, kxdrego historia zapamigtalajedynie pod przydomkiem {a Nieszczesny”. Poraéka byla tak miazdaca, Ze zapoczatkowala rayszla degeneracje Drakwaldu i ostateczny upadek prowine WX stuleciu Imperium osiagnelo apogeum swojego rozwoju terytorialnego. Nie moglo siez nim réwnaé Zadne inne paristwo Starego Swiata,ajego wladcy planowali podboj calego kontynentu. Zaslepieni pycha, nie dostezegali peknieg, tére pewnego dnia mialy doprowadzié do rozlamu i kleski — Drugie Tysigclecie: Rozpad i upadek — raclom tysielecia zwiastowal kry2ys potegi Imperium. Bylto okres zbytku, sabych rzad6w i wewnetranych -waSni. Ksigégta Drakwaldu— ktorzy tytul Imperatora nabyli za Iapowki —zaczgli wykorzystywaé whadze do utrzymania swoje| sTabngeej pozyci- Kleska w bitwie z Lesnymsi Elfami orazkilka innych porazek oslabily prowinejg tak znacznie, 2 grozila ej ‘ura samodzielnose, Wiadey przeniesti stolice do Carroburga i rozpocegl rads; ktore tay sie symbolem polityki praedartej korupeja i sprzedajnoscia. Do dis okreslenie ,Drakwaldczyk” cornacza osobe chciwa i zachlanna. Ich watplive przewodnictwo polisyczne zapoczatkowalo rozpad Imperium. Smrod dekadencji Praer porad sto lat kolejni Imperatorzy kontynuowali etait Drala dead\.oe, steamers sposobow, aby wabogacaé wlasny skarbiec, i troszezae sie bardziej o wlasne ambieje niz 0 dobrobyt Imperium. ‘Niepelne annaly 2 tego okresa podsuwaja obrazy rozpusty i orgii odbywajgcych sig na Dworze Imperialnym —a tak#e inne, jeszeze bardziej obscenicane sceny. Na poczatku XI stulecia mialy miejsce dwa znaczace \wyderzenia, oba za panowania Imperatora Ludwiga II Hohenbacha, zwanego ,Wielkim” na wybijanych przez niego monetach, ale zapamigtanego prze2 historie jako sGruby”. Bedge obéartuchem i wielkim lubieznikiem, Ludwig zastynat 2 vorturowania i zabijania kucharzy, krérzy nie 2dolali zadowolié jego kulinarnych wymagah. Weeszcie nakazal swojemu niziotkowemu paziowi, by praygotowal .posilek godny majestatw wladcy”. Obfita uuczta,jaka urzadzil niziotek, odniosa tak wielki sukees, ‘ze Ludwig nie tylko mianowal swego pazia Kucharzem Imperialaym, ale wywy?szyl go do godnosci Ksigcia- Elektora, odrywaigc od Stirlandu i Averlandu zyzne ziemie uprawne j eworzgc'w ten sposdb niezalezng od innych prowineji Kraing Zgromadzenia. Ludwig uczynil tak nie tylko 2 tego powodu, Ze zachwycil go znakomity positel, ale dalo mu to tez okazjg do zemsty na wladcach obu tych prowincj, poniewat ich eérki odrzucily jego koakury. ‘Widege sukces takiej takryki, Swigtynia Sigmara zaczgla rownied. zabiegaé 0 w2gledy otylego Imperatora. spraszany bezustannie na uczty, bankiety i prywatne ‘olacje, Imperator powoli zaczal postezegaé kult w pozytywnym Swietle. Ludzie zaczeli szeptaé, 2 arcykaplan kuleu zasiada po prawicy Ludwiga, ustawieznie 2zapelniaiac jego talerz wySmienitym jadlem, a kielich winem. Istotnie, kult obdarowal Imperatora palucem w Altdorfie, ktéry podabno byt wyposazony w wielkiekuchnic, jadalnic i niezwykle luksusowe wychodki Wreszcie Imperator podpisal dekret gwarantujacy kultowi glos elekcyjny. Podobno Wielki Teogonista tamtego okresu 2zmacl niedlugo poznie} z obéarstwa. Dzieta i biahostki Wrz 2 nadejéciem Imperatoréw Drakwaldzkich nastapil gwaltowny rozw6j szcuki, zwykle pod szlacheckim mecenatem, W swoim dgzeniu do zdobycia chwaly, dckadenecy wladey zamawiali upighszajgce rzcezywistosé obrazy, pocklebeze dziela literackie oraz pompatyezne utwory muzyczne. Szlachta szyibko podchwycifa ten trend i wkrotce kada znaczqea osoba miala arystéw na swoje ust ‘Tak 2wany .ruch naturalistyezny” w sztuce odszedl ‘wzapomnienie. Nikt nie by! juz zainteresowany doslownym zapisem historii. Wiele rodzin dostrzeglo szanse zapisania sig w annalach istorii skragtnie zniej skorzystalo. Absurdalne roszczenia, ubarwione sprawozdania z bitew oraz upiekszone opisy przodkow staly sie norma w kronikach, co doprowadzito do kilku niezwyklych praypadkow awansu spolecznego. Wielu magnat6w pragngto mieé portrety ukazujqce ich ww sodpowiednim Swietle” ~na prayklad okryty niestawg i liniaey sig ksigig Leicheburga zostat preedstawiony jako urodziwy, w pelni sprawny mezezyzna, bez sladu garbu iz-dwojgiem oczu, Nicktorzy poszli tak daleko, ze ich podobizny bywaly umieszczane na obrazach lub gobelinach przedstawisiacych wydarzenia 2 odleglejhistorii Imperium, na preyklad Bitwg na Preelgcy Czarnego Ognia Zwykli ludzie traktowali co jako pozbawiong sensu frywolnosé, ale nawet im rozkwit sztuki zapewnil pewne korzyéci. Kult Sigmara jako jeden z pierwszych zaadaptowal idee ilustrowania ksiag, zamawiajge kosztowne, iluminowane mistrzowska reka tomy. Te dziela, zwykle na temat iycia Sigmara, byly regularnie uznawane za obiekty kultu, a nicktore swiatynie przeznaczaly tysiqce koron na ich stworzenie. Ukonczenie Swigtyni Sigmaraw Altdorfie stalo sig okazja do zaméwienia osmiu takich ksigg, oprawionych w kute 2loto 2 krasnoludzkich kopalai. Po ich spisaniu w 1012 roku, osiem tomow «Zywotu Sigmara” przewieziono w uroczystym orszaku przez. cate Imperium, 4 potem ztozono w skarbeu w podziemiach Swiatyni Popyt na tak wiele dziel szvuki wywolal wielki werost ‘obrot6w w handlu barwnikami oraz doprowadzil do szybkiego rozwoju technik kolorystyki i konserwacji. Duiym popytem cieszyly sig nie tylko barwne tusze, ale takée materialy i farby 0 pigknych odcieniach, Niektdre cechy rzemieslnicze zaczely specjalizowaé sig w wyrobie niezwykle kosztownych barwnik6w, uzywanych do portretowania szlachty, eksperymentujac ze wszelkimi skladnikami, by osiagnaé najprawdziwszy blekit lub najjasniejszy poblask zlota w farbie. Ten krétkotrwaly, lece wysoce intensywny rozw6j sztuki osiggnal seczyt w 1023 roku KI, gdy baronowa Auerbach z Hochlandu podobno zaplacila 120 tys, zlotych koron za wytworzong ha bazie perel farbe, kedra miala idealnie odwzorowaé barwe jej uzgbienia, Obnisteo Ledwigs Grubego dopromedil do misnowaissizills Tce aii crores to Zpreee ‘Ten krétki okres rozwoju sztuki nie trwal jednak dlugo. Nadchodzace katastrofy na dobre potozyly kres dekadencji rodu Drakwaldcaykow. Plagi i szczury Fie OSA Fy? ete cog rasa Gates ae es or Osha oc ete nazawsze zostal zapamigtany jako Borys ,Zlotobierny” lub 4 Nieudofny>; Obsesyjnie chelwy i skapy, poral Rstaestona= clea Sie pln ta Goo ae stosowme ,podarunki*.“Tworzono ortz sprasdawano nowe 1 ieliene wets Hi ec ze soba w pogoni za jeszcze wspanialezymi tytulam, kien fab chotsschy dAacyheena? ub Wiclks Manchsst: Zaria! ea Oreveceas cil acis penaottaa sfardsu wolaego masts, kibre sprawiato jakies probleiny, eee ae ea Gira yee ctl oot ree z zolnierzami miejscowego szlachcica, ktorzy przejmowali eee ee etre at yao ry Fe eee ae, duchowne}. Sam Imperator sprzedawal pospélstwu prawo do Spedichts bocy w palacu imperialnym, sepaajorupye komtaty swego poprzednika z IX wieku, Jurgena Leniwego. Dzief sadu nadszedl w 1111 roku KI, kiedy jednoczesnie wilku miastach na Wschodzie wybuchia zaraza, rorszerzajge sig nieublaganie na zachéd. Najbardziej ‘wysunigte na wschéd ziemie Talabeklandu i Ostlandu zostaly calkowicie wyjalowione i musialy zostaé porzucone. Najmocnie) ucierpialy zatloczone miasta, a zdesperowaniDelos wladey podpalli cale drielnice pray pierwszym praypadku zarazy. Podrdini podejrzani o przenoszenie choroby byli ‘wicszani a ich ciala palone preez bezlitosnych straznikow drag. Modlitwy do bogow pozostawaly bez odpowiedzi kaplani umieralina swych olrarzach, podezas gay szlachta i bogacze opuszezali obszary miejskie, udajge sig do stosunkowo bezpiecanych majatk6w na wsi Sam Imperator nie dbat 0 to w najmniejszym stopniv, ‘Ukry! sie w palacu w Carroburgu i dopuszczal do siebie tylko najbardlzie) majgtnych i urodziwych ze swoich poddanych. Wszelkie myslio pladze i pokrytych krostami wwiesniakach byly daleko stgd. Dworzanie Imperatora émiali sig, pili ezekali na wygaSnigcie ognisk zarazy. Latem 1115 roku KI nastapilo szczegélnie gwaltowne apogeum epidemii. Imperator, wraz 2 wigkszoseig Ksiqzat- Elektoréw oraz ich najblizszymi rodzinami i poddanymi, zamknal sig w palacu w Carroburgu, aby przeczekaé zarazg, Jednak pewnego upalnego wieczora nadszed! kres ;panowania ostatniego 2 linii Imperatorow Drakwaldzkich. W czasie wystawnego balu Imperator obseral si pieczong, gesia,a dworzanie taficzyli pod gwiazdami, ale nikt nie zauwaiyl odzianych w postrzgpione lachmany istot, tre ustawily sie tak aby wiatr wial zich strony prosto na sucztsigeych. Bylo traymalaey kadziclnice 2 trajacym dymem cxciciele zarazy 2 klamu Pestilens,ktbrzy miei rozpoczaé ‘stain etap podstepnego ataku skavendw na Imperium, Wiatr rozniést zararg po calym palacu. Tej nocy umarlo ‘wielu najwazniejszych dostojnikéw Imperium. Na ich cialach ppojawialy sie gnijace wraody i pekajace krosty. Konajacy Borys Nieudolny shuchal wodza skaven6w, ktory opowiadal ‘mu o wielkim planie szczuroludzi,o armiach maszerujacych tej nocy przez cale Imperium, niosacych smieré i zaghade (© tej rozmowiejednak nikt nie pamieta, gly2 nie przezy! aden z zaproszonych na ucztg gosei. Nagte odkupienie Owej strasznej nocy wiele osad i miast padlo z rake skaven6w oraz tych, ktérzy przyszli za nimi. Nawet miasta, ktére zdolaly sie obronié, poniosly olbrzymie straty: Plonely biblioteki, wigtynie, uniwersytety icale igi sical © ddetely Tenpeintiallomaly ata onea le pozbawione organizaciii kompetentnego dowédztwa Mee Fico peg Wauioniane, takie jak Nula'i Mordheim, staly sie wyspami w morau terytori6w opanowanych przez skaveny. Jednak nawet i potgénym fortecom przeznaczona byla zaglada. Za. ‘murami miast, kilku ostatnich pozostalych pray Zyciu przywédcéw Imperium patrzylo, jake w trujgcym, Oa p Mate hace aaae Jednak z potnocy nadeszta nadzieja, Ksiaze-Blektor Middenlandu i Middenheim, graf Mandred von Zelt, zebrat wszystkie wojska i praclamat oblezenie Middenheim, wypierajac skaveny za linig Talabeku i Reiku, Preez nastgpne dviewigé lat Mandred mobilizowal ud Imperium i wygrywajac kolejne bitwy, spychal szezuroludzi x powrotem do ich podziemnego Swiata Wreszcie w 1124 roku KI, w bitwie pod Averheim. Mandred rozbil armie skavenéw i zmusit je do paniczne} ucieezki. Na polu bitwy pozostali przy zyciu Elektorzy oglosili go Imperatorem Mandredem I ,Szczurob6jea”. ‘Mandred musial zmierzyé sie z olbrzymim dzickem odbudowy. ‘Méwi sig, Ze 2 powodu plagi innych zbrocini skavenow, 2 kaidych dziesigciu mieszkaicOw Imperium przezyto ledwie tech, a wielkie polacie ladu zostaly spustoszone, jgkszosci zamieniaig sig w deikie pustkowia. Jednak pierwszym aktem wydanym przez Mandreda po zaigciu tronu bylo ukaranie winnych glupoty, ktéra doprowadzila dlo katastrofy. Moca imperialnego dekretu odarl dom Hohenbachéw ze wszelkich honoréw, oglosil rozwigzanie Wielkiej Prowincji Drakwaldu oraz, wlaczenie tych ziem do Middenlandu i Nordlandu. Runicany Kiet Drakewaldu zostat Aozony w skarbou Swigtyni Ulryka wMiddenheim, Imperator Mandred rzqdzit przez ponad 25 lt, w tym czasie zyskujge reputacjesilnego i surowego, ale tke sprawiedliwego whadcy. Rozpoczla sig odbudowa osad i miast, ale podezas wojny na zawsze przepadlo wiele ksiag z bezcennymi zapisami historyk6w, Mandred byl silnym Imperatorem i Ksigzeta-Elektorzy stuchali jego woli w kazdej sprawie. Po kilku latach ludzie zaczeli zapominaé 6 koszmarze lat 1115-1124, Jednak skaveny nie zapomnialy. Rozpad Saczuroludzie dopelnili zemsty w noc Geheimnisnacht roku 1152. Skrytobojey z klanu Eshin zamordowali Imperatora Mandreda w jego komnatach, zadajac mu ponad tuzin pehnigs i wycinajge serce wladey. Podobnie jak wezeSniej Sigmar, Mandred nie mianowal nastepcy. Rada Elektor6w wybrala na Imperatora slabeusza, Ottona zSollandu. Praez kilka nastepnych stuleci pozycja Imperatora stala sie przedmiotem targéw i handlu migdzy ambitnymi elektorami, Pochtonigei zaspokajaniem swoich osobistych celéw, Ksigita nie dhali o dobro Imperium, nad jednosé krainy przedkladali prawo do prowadzenia ‘wzajemnych wojen. Wewngtrzne konflikty staly sie tak powszechne, #e okres ten przeszedl do historii jako ':Wiek Wojen”. Pomimo tego, imperialny tron pozostawal ‘wainym symbolem jednosei, a2 do czasu, gdy pewna osoba postanowila nie dzieié sig wladza z nikim inaym. W roku 1359 Imperatorem zostal wybrany Ksiaie Stirlandu, jednak Ksigena Ougilia 2 Talabeklandu ogtosila, ze tron nalezy do nie). Rok péznjej, pomijajac elekeje, oglosila sig Imperatorkg i zakazala w Talabeklandzie wyznawania kkultu Sigmara, w zemécie 2a naloiienie przez Ksig Stirlandu podstkéw na wiernych Ulryka, (Od tej chwill prywatne wojny w Imperium nabraly charaktera -waéni religijnych, ady prowincj sigmaryckiesciersly sig = \wieenymi Ulrykowi,a dwva trony walczyly 0 wladze. Nierzadko bywalo tak, Ze inne prowincje przylaczaly sg do jednej ze stron, nawet do, wydawaloby se, swoich zaprzysieglych wrogow. Sytuacja pogorszyha sig w 1547 roku KI, gdy Elektor Middenlandu Ksigéze Heinrich uznal, e edobyt dose sglosaw podezas elekej, by stat sie Imperatorem i ponownie Yjednoczyé naréd, Innijednak nie zgodzil sig tym stwierdzeniem i dali to wyraénie do zrozumienia —nawetRozdziat I STO 7 Historia Imperium es ~" sroiac wyciggnieta bronig. Obrazony Ksigég wrdeit do ‘Middenheim, gdzie oglosil sie Imperatorem. Wkr6tce 2aczal ‘wybijac wlasne monety iwydawaé edykty. Teraz Imperium mialo troje Imperatorow — jednego wybranego i dwoje samozwafiezych ~a rozpad patistwa wydawal sig nieuchronnyy Imperator Heinrich wypowiedriat wojng panujgcermu ww Talabheim Frederikowi V Ow whdea, wywodzacy sig 2. dynasti ,Ottliaiskich Imperatorow”, w ‘wojowal z Imperatorem nulneiskim, ktérego imig zaginglo wodmetach histori, ale najwyraéniej byl ryiko marionetkowym wladca kicrowanym przez Wielkiego “Teogonistg. W tych burzlimych ezasach nawet pomniejsze prowincje oglaszaly swoja autonomig. W 1550 roku wladaiacy zachodaim Middenlandem r6d Bildhofendw oglosit niezaleznosé od Middenhieim, w.zamian za poparcie Imperatora ‘wNuln otraymujge Runiczny Kiet Drakwaldu. Chocia nie zachowaly sie przejrzyste zapisythumaczgce, w jaki spos6b ten miecz zniknal z krypt w Middenheim i pojawil sig w Nuln, kaplan kultu Ranalda nazy-vaja to »Wielkim Skokie”, W 1681 roku, podczas wielkiego zamieszania po Nocy Niespokojaych Unarlych, Sylvania uzyskala niepodleglos¢ wobec Stilandu. Natomiast w 1905 roku miasta Ostermarku zbuntowaly sig preeciw Talabeklandowi, z pomoca Ksigiat Ostlandu rworzac Ligg Ostermark, W 1707 roku KI, po odparciu hordy orkéw pod wodea Gorbada Zelaznego Pzzura, Wissenland wchlonal zniszezone tereny Sollandu, Zanim wladze zdazyly wyrazié na to 2gode, inni Elektorzy zaéadali separacji Nuln i Wissenlandu. Wroku 1750 Talabheim uzyskalo krotkotrwala niezaleznosé od Talabeklandu, gdy tamtejszy Imperator Horst Lekliwy uciek! przed najeédécza armia. Doprowadzito to do rewolty wmiescie, ktdre osadzito na tronie wlasnego Imperatora, Helmuca IT. Rozlam Imperium sta sie faktem w roku 1979, dy azgromadzenie tymezasowe” Elektordw doprowadzilo — Trzecie Tysigclecie: IN 2s mesons crit sgrodeniem 7 Polnocy, Niszezycielskie Potgei ponownie zacz¢ly spogladaé w kierunku krain ludzi. Zorze na niebie widziane byly daleko na poludniu, az pod Nuln, znaki w Swigtyniach méwily o nadejéciu straszliwego nicbezpieczefistwa, a kislevscy zwiadowcy donosili o olbrzymiej, przerazajace| armii zbieraiacej sie na Pélnocy. Imperator Magnus W 2302 roku KI armie Chaosu praeprawily sig preez reek Linsk, whraezajge do Kisleva i rozpoczynaige oblezenie Exengradu oraz Praag, a jednoezesnie skrzydlo hordy ruszyto ‘na miasto Kisley. Przez Morze Szponow Zeglowala Flota Chaosu, pustoszae wybrzeéa i zatapiaige wszystkie statki, jakie napotkala na swe) drodze. Car wyslal wieSci na dwory kaidego 2 Elektordv blagaige 0 pomoe, ale w odpowiedziach pobramiewala niepewnoSé, a nawet otwarcie wyrazane obawy. Nie wybrano praywédcy, bowiem Zaden z Ksigzat nie ufal pozostalym na tyle, by 2rzec sig wladzy na jego lub jej korzysé, ‘Arcykaplani Sigmara i Ulryka spierali si, kto powinien preejaé vwhadze, a wielu magnatéw odmowilo wyslania pomocy. Wick Trach Ingerstonow nicaal doprowidrit do roxpady. Imperiam do wyboru Ksiginej Magrtty: Nikt spoza Wissenlandu, Stirlanda i Averlandu nie wenawal jej wladzy, a Wielki ‘Teogonista oglosi okres bezkrlewia, Przez nastepne blisko extery stulecia, potezne Imperium bylo zaledwie blednacym ‘wspominieniem w pamigcijego mieszkaficow. Odrodzenie w ogaiv — Niektérzy obawiali sig, 2e pdy rusza 2 wojskiem na Potnoc, ich viemie zaatakuj sqsiedzi. Inn tchéraliwie wanali, 3 sprawa jest przegrana i zaczeli onwarcie wyznawaé Mrocenych Bogow, liczae ra ich milosierdzie po poraéce Imperium. ednakie jeden calowiek nie poddal si rozpaczy: Magnus von Bildhofen z Nuln, mlody szlachcic i kaplan Sigmar, nadal -wierzylw sen o zjednoczonym Imperium, slnym i zdolnym do ppokonania armii Chaosu. Praemier2yl poludniowe izachodnie Imperium, dzigki swe’ ile wol i gorge] wierze gromadzge armig podobnie myslqeych wojownikony ktorzy ruszylina pomoc Kislevowi, W roku 2302 praybyli do Middenheim, agdzie Ar-Ulryk wpierw nazwal Magnusa oszustem, ale po cudownym wstapieniu mlodzieiica w Swigty Plomies, udzielit ‘mu blogoslawiesistwa Ulryka i Middenheim przylaczylo sig do sojuszu, W roku 2303 do obozu pod Talabheim dotarly wietei onpadku Praag. Wojna osiggnela punkt przelomowy. Magnus niezwlocanie dal rozkaz do wymars2u w strong Kisleva. Najpierw przctamal oblezenie stolicy, a porem rzucil wyzwanie wrogiej armii, doprowadzajac do walne} bitwy w Lesie Grovodskim. Walki erwaly przez trey dni, ai wkovicu horda Chaosu zostala rozbita i rozproszona, == So GN eh oe276. Jae £7 Ziociv Koegion Mi torinysyfe mo stow ak irony Widrac, jak niewiele zabraklo do zniszczenia panstwa, a jednoczesnie jak popularny stal sig Magnus wSe6d mas pospélstwa, praywdcy Imperium zrozumieli, de w chwili zagrozenia kraj potrzebuje silnego wladcy. W 2304 roku, po powrocie wojsk do Wolfenburga, Rada Elektorska formalnie osadzila Magnusa z Nuln na tronie Imperatora Zioty Wick “Magnus radsil prace 65 lat, wiclu uczonych uwiada ten okres za majszexgsliwszy w dziejach Imperium od crasu panowania samego Sigmara. Naziemiach zapanowal powszechny poh}, a ponowne zjednoczenie oraz wenowienie handlu migdzy prowincjami przyniosty rozw6j i dobrobyt. Magnus podjal Ikroki w celu wzmoenienia obrony Imperium, anulujac nakaz Scigania czarodziej6ws a potem tworzac Imperialne Kolegia Magii pod patronatem elfiego Mistrza Wiedzy Teclisa, try podczas wojny przybyl na pomoc Imperium. Rozpoczsla sig rnowa epoka oZywienia intelektualnego irozwoju naulki Magnus dostezegal konieczno&é zachowania rownowagi swhadzy pomiedzy najwikszymi miastami Imperium a otaczajjcymi je terenami wiejskimi. Z tego powodu nadal ‘Nuln status miasta-pafistwa, jednoczesnie ratyfikujac ponowne zlyczenie Middenlandui Middenheim pod swladza grafow z rodu Todbringerow: Jego dalecy kuzyni, von Bildhofenowie 2 Middenlandu, 2gingli podczas ‘wojny, ale Magnus nie pragnal zagarnaé prowincji dla siebie i odmowil tego prawa swojemu bratu. Co wigce), zaviesil ego alos elektorski. Porwierdzil take formalnie ponowne zjednoczenie Talabheim 2 Talabeklandem, ktére praktycanie nastapito kilka wiekéw wezesnie) “Magnus zmarl we énie, w roku 2369. Ze wegledu na wielkie dokonania za dycia oraz. oddanie Imperium i Sigmarowi, konklawe Elektoréw nadalo mu tytul 4Pobozneyo” i ogtosito dzief jego narodzin powszechnie obowigzujacym, wcalym Imperium Swigtem dzigkczynnym, Zawieszenie Zjednoczenie Imperium nie powstrzymalo jednak dazeh do wewngtranych podzialéve Wybierajac nastepee Magnusa, Elekiorzy odrzueili kandydaturg jego brata Gunthera i zamiastniego wskazali Leopolda Unfhigera, Ksigria-Elektora Wiclkiego Ksigstwa Strlandu. Jak dawnie), rozpoczely sig targi moznowladedy, ktSre prowadzily do tego, xe kandydaci upezyli glosami, zdobywajac poparcie Elektorow w zamian 2a oferomane im nowe przywilei i prawa, co stopniowe, leez nieuchronnie oslabialo pozycjg Imperator Ten problem sklonil Imperatoréw 2 linii Unfthigerow do poszukiwania innych Zrédel dochodéw kt6re pozwolilyby uutezymaé przewage wobec pozostalych Flektoréw. Imperator Dieter IV posunal sig jednak za daleko, ady preyjat olbraymig lapéwke od rajedw Marienburga, a potem oglosit niiepodleglos¢ ich miasta. Skandal zwigzany 7. oderwaniem sig prowincji za cicha zgoda Imperium byt tak wielkim swstrzgsem, 2e w roku 2429 powolano nadzwyezajne spotkanie Ksigzat w Volkshalle w Aledorfie, Flektorzy odsungli od swladzy Dieters i osadzilina jego miejsce arcyksigcia Wilhelma z Reiklandu, przodka obeenego Imperatora. Po poraace Armii Imperium pod Marienburgiem nowy Imperator Wilhelin TH uznal niepodlegtos€ Jalowe| Krainy i uczynit Dietera Ksigciem-Elekrorem Talabekandu, od krSrego odkezy! ‘Talabheim w podobny sposob, jak stalo sig to x Nuln Ze wagledu na pamigé 0 zniszczeniach kraju podezas Inwazji Chaosu, Elektorzy Imperialsi, ich lennicy oraz kaplani ze wszystkich sit unikali wybuchu otwartej wojny domowej. Weig? jednak knuto inteygt i zawiazywano spiski w nieustannej wale 0 wladze. Czasy obecne Obecny Imperator, Karl Franz, zasiadl na tronie w 2502 roku KL.Z poczatku porywezy, wykazat sie jednak sprawnoscia ‘wrzadzeniu iwieksza sil charakteru ni jego bezposredni poprzednicy. Ozywil tez nadzieje na silne preywédzewo nad Imperium. Elektorzy zostali zmuszeni do postuszefistwa, a Imperator zrgcznie manipulayval kultami Sigmara i Ulryka, ktdre usilowaly 2dobyé jego laski Doiwiadezeni polityey oraz. znajacy tajniki wladzy wezeni ‘wierdza, 2e Karl Franz utrzymuje porzadek w drodze -zmuszania aide) frakeji do akceptac}i rozwiazania, sre ‘wydije sig réwnie nickorzystne dla wszystkich stron. Dzigki te takeyce, Imperator osiggnal wiele ze swoich cel6w dajac zwasnionym stronom to, czeg0 wolalyby nie zostawiaé dia ‘Mlnych, ale nie spelniajac ich poczatkowych roszeze W ten whasnie spos6b 2dolal przekonaé gildie z Altdorfu do podpisania nieslawnego .Smrodliwego Dekret” 7 roku 2506, na mocy ktorego gildie zgodzily sie uiszczaé ‘wysokie gezywny i oplaty za oczyszezanie miasta.