CHƯƠNG 5:

KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH

HƯỚNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VÀ
CÁC QUAN HỆ LỢI ÍCH KINH
TẾ Ở VIỆT NAM
I. Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở
Việt Nam
1. Khái niệm kinh tế thị trường định hướng xã hội
chủ nghĩa ở Việt Nam
- Là sản phẩm của văn minh nhân loại, là kết
quả phát triển lâu dài của LLSX và xã hội
Kinh hóa các quan hệ kinh tế

tế - Các giai đoạn: kinh tế thị trường sơ khai 

kinh tế thị trường tự do  kinh tế thị trường
thị hiện đại
trường - Mỗi quốc gia có một mô hình kinh tế thị
trường khác nhau
 - Là kiểu nền kinh tế thị trường ở Việt Nam,
Kinh phản ánh trình độ phát triển, điều kiện lịch sử,
tế hoàn cảnh chính trị xã hội ở Việt Nam
thị
trường - Là nền kinh tế vận hành theo các quy luật của
định thị trường, đồng thời hướng tới từng bước xác
lập một xã hội mà ở đó dân giàu, nước mạnh,
hướng dân chủ, công bằng, văn minh, có sự điều tiết
XHCN của nhà nước do Đảng Cộng Sản Việt Nam lãnh
đạo
ở
Việt
- Là mô hình kinh tế vừa bao hàm những đặc
Nam trưng chung của kinh tế thị trường, vừa có đặc
trưng riêng của Việt Nam
 2. Tính tất yếu khách quan của việc phát
triển kinh tế thị trường định hướng xã hội
chủ nghĩa ở Việt Nam
Cần
- Phù hợp với tính quy luật phát triển
phát khách quan
triển
KTTT - Có nhiều ưu việt trong thúc đẩy phát
ở triển
Việt - Phù hợp với nguyện vọng của nhân
Nam, dân, mong muốn dân giàu nước mạnh,
vì: dân chủ, công bằng, văn minh
3. Đặc trưng của kinh tế thị trường định
hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam (*)

* - Phát triển lực lượng sản xuất,

Về xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật
của CNXH
mục
- Nâng cao đời sống vật chất, tinh
tiêu thần nhân dân, thực hiện “dân
giàu, nước mạnh, dân chủ, công
bằng, văn minh”
 - Về nội dung kinh tế:
* Về Sở hữu là cơ sở, là điều kiện của sản xuất
quan Thực hiện nhiều hình thức sở hữu (tập
thể, toàn dân, tư nhân, nhà nước)
hệ
sở
hữu - Về nội dung pháp lý:
Sở hữu thể hiện những quy định mang
(*) tính chất pháp luật về quyền hạn, nghĩa
vụ của chủ thể sở hữu
 - Phát triển nền kinh tế nhiều thành phần
(5 TPKT)
* Về
thành - Xác định kinh tế nhà nước nắm vai trò chủ
phần đạo, kinh tế tư nhân là một động lực quan
trọng; kinh tế nhà nước, kinh tế tập thể, kinh
kinh tế tư nhân là nòng cốt để phát triển một nền
tế kinh tế độc lập, tự chủ.

(*) - Các thành phần kinh tế bình đẳng trước

pháp luật, cùng tồn tại, phát triển, hợp tác,
cạnh tranh lành mạnh
 - Nhà nước quản lý và thực hành cơ chế quản lý
pháp quyền nền kinh tế dưới sự lãnh đạo của
* Về ĐCS, sự làm chủ và giám sát của nhân dân
quan
- Nhà nước quản lý nền KTTT ĐHXHCN thông
hệ qua pháp luật, các chiến lược, kế hoạch, quy
quản hoạch, cơ chế chính sách và các công cụ kinh tế
trên cơ sở tôn trọng các nguyên tắc của thị
lý nền trường, phù hợp với yêu cầu xây dựng xã hội
kinh XHCN ở Việt Nam
tế - Đảng lãnh đạo nền KTTT DDHXHCN thông
qua cương lĩnh đường lối phát triển kinh tế - xã
hội và các chủ trương quyết sách lớn trong từng
thời kỳ phát triển của đất nước
 - Thực hiện nhiều hình thức phân
*Về phối (do có nhiều hình thức sở hữu)
quan
hệ
- Trong nhiều hình thức phân phối
phân thì phân phối theo lao động và hiệu
Phối quả kinh tế, phân phối theo phúc lợi
(*) là những hình thức phân phối phản
ảnh định hướng XHCN của nền
KTTT
 - Gắn tăng trưởng kinh tế với công bằng xã
hội, phát triển kinh tế đi đôi với phát triển văn
hóa xã hội (không bất chấp để tăng trưởng
* Quan kinh tế )
hệ giữa
tăng
trưởng - Là sự khác biệt cơ bản so với đặc trưng ở các
kinh tế nước tư bản
và công
bằng xã
hội - Là đặc trưng thực hiện liên tục trong bất kỳ
giai đoạn nào, không cần phải đơi đến khi kinh
tế phát triển cao mới thực hiện tiến bộ và công
bằng xã hội
 * Lợi ích kinh tế

Lợi ích kinh tế là lợi ích vật chất, lợi ích

thu được khi thực hiện các hoạt động kinh
tế của mình
* Vai trò của lợi ích kinh tế trong nền
kinh tế thị trường
- Là mục tiêu của các hoạt động kinh tế
(*)
- Là động lực của các hoạt động kinh tế

- Là động lực của các hoạt động xã hội

- Là cơ sở để thực hiện các lợi ích chính

trị, lợi ích xã hội, lợi ích văn hóa
Với tất cả các đặc trưng trên , KTTT ĐHXHCN ở
Việt Nam là sự kết hợp những mặt tích cực, ưu
điểm của KTTT với bản chất ưu việt của CNXH
để hướng tới một nền KTTT hiện đại văn minh.
Tuy nhiên, nền KTTT ĐHXHCN ở Việt Nam đang
trong qua trình phát triển sẽ còn bộc lộ nhiều
khiếm khuyết cần khắc phục và hoàn thiện.
 BÀI TẬP
1. Trình bày những đặc trưng kinh tế thị trường định
hướng XHCN ở Việt Nam
2. Lợi ích kinh tế là gì? Lợi ích kinh tế có vai trò gì
và nhà nước có vai trò như thế nào trong việc đảm
bảo hài hòa các lợi ích kinh tế?
3. Các cuộc cách mạng công nghiệp có đặc trưng gì?
4. Trình bày nội dung công nghiệp hóa, hiện đại hóa
ở Việt Nam
5. Hội nhập kinh tế quốc tế bao gồm những hình
thức cơ bản nào?