CHƯƠNG 5: KTTT ĐỊNH HƯỚNG XHCN VÀ Nhóm

CÁC QUAN HỆ LỢI ÍCH KINH TẾ Ở VIỆT NAM 2

Đặc trưng của kinh tế thị trường định hướng XHCN ở Việt Nam
Khái niệm KT thị trường định hướng XHCN ở VN

KT thị trường định hướng XHCN là nền KT vận hành theo các
quy luật của thị trường đồng thời góp phần hướng tới từng bước
xác lập 1 XH mà ở đó dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng,
văn minh; có sự điều tiết của Nhà nước do ĐCS VN lãnh đạo
 1. Về mục tiêu

- Là phương thức để phát triển lực lượng sản xuất, xây dựng cơ sở vật chất - kỹ
thuật của chủ nghĩa xã hội; nâng cao đời sống nhân dân

- Bắt nguồn từ cơ sở kinh tế - xã hội của thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội;
phản ánh mục tiêu chính trị - xã hội của nhân dân ta đang phấn đấu dưới sự lãnh
đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam

- Phát triển lực lượng sản xuất hiện đại gắn với xây dựng quan hệ sản xuất tiến
bộ, phù hợp → hoàn thiện cơ sở kinh tế - xã hội của chủ nghĩa xã hội
 1. Về mục tiêu

Sự khác biệt cơ bản giữa kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa với

kinh tế thị trường tư bản chủ nghĩa là xác lập chế độ công hữu và thực hiện

phân phối theo lao động.

Sự khác biệt cơ bản này là do nền kinh tế thị trường tư bản chủ nghĩa có đặc

điểm là tư hữu về tư liệu sản xuất, tư liệu sản xuất mang tính độc quyền của tư

bản, còn xã hội chủ nghĩa thì ngược lại là chế độ công hữu với đại diện toàn dân.
 2. Về quan hệ sở hữu và thành phần kinh tế
- Sở hữu là quan hệ giữa con người với con người trong quá trình sản xuất và tái
sản xuất xã hội trên cơ sở chiếm hữu nguồn lực qua quá trình sản xuất và kết quả
lao động tương ứng của quá trình sản xuất hay tái sản xuất trong điều kiện lịch sử
nhất định

- Sở hữu bao gồm: nội dung kinh tế và nội dung pháp lý

+ Nội dung kinh tế: Là điều kiện, cơ sở của sản xuất. Biểu hiện ở những khía cạnh
lợi ích (kinh tế)

+ Nội dung pháp lý: những quy định mang tính chất pháp luật về quyền hạn, nghĩa
vụ của chủ thể sở hữu

→ 2 nội dung thống nhất biện chứng trong 1 chỉnh thể

 2. Về quan hệ sở hữu và thành phần kinh tế
- Thành phần KT là khu vực KT, là kiểu quan hệ KT đặc trưng bởi các hình thức
sở hữu nhất định về tư liệu sản xuất
- KT thị trường định hướng XHCN ở VN là nền KT có nhiều hình thức sở hữu,
nhiều thành phần KT:
+ KT nhà nước
+ KT tư nhân
+ KT tập thể
+ KT có vốn đầu tư nước ngoài
- Trong đó KT nhà nước giữ vai trò chủ đạo, KT tư nhân là 1 động lực quan
trọng; KT nhà nước, KT tập thể cùng với KT tư nhân là nòng cốt để phát triển 1
nền KT độc lập, tự chủ
 3. Về quan hệ quản lý nền kinh tế

- Nhà nước quản lý và thực hành cơ chế quản lý là nhà nước pháp quyền xã hội
chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân dưới sự lãnh đạo của Đảng
Cộng sản, sự làm chủ và giám sát của nhân dân

- Đảng lãnh đạo nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa thông qua
cương lĩnh, đường lối phát triển kinh tế - xã hội và các chủ trương, quyết sách
lớn của đất nước

- Nhà nước quản lý nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa thông
qua pháp luật, các chiến lược, kế hoạch, quy hoạch và cơ chế chính sách cùng
các công cụ kinh tế
 4. Về quan hệ phân phối

- Thực hiện phân phối công bằng các yếu tố sản xuất, tiếp cận và sử
dụng các cơ hội và điều kiện phát triển của mọi chủ thể kinh tế

- Bị chi phối và quyết định bởi quan hệ sở hữu về tư liệu sản xuất

- Phân phối theo lao động và hiệu quả kinh tế, phân phối theo phúc
lợi là những hình thức phân phối phản ánh định hướng xã hội chủ
nghĩa của nền kinh tế thị trường
5. Về quan hệ giữa gắn tăng trưởng KT với công bằng XH

- Phát triển kinh tế đi đôi với phát triển văn hoá – xã hội; thực hiện tiến bộ và công
bằng xã hội trong từng ngành, từng chính sách, chiến lược, quy hoạch, kế hoạch…

- Là đặc trưng phản ánh thuộc tính quan trọng mang tính định hướng xã hội chủ
nghĩa của nền kinh tế thị trường ở Việt Nam

- Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam đang trong quá trình
hình thành và phát triển còn bộc lộ nhiều yếu kém cần khắc phục và hoàn thiện
Thanks!
Do you have any questions?