‫ات‬

‫ﺎد‬‫ﺒ‬
‫رﻋ‬‫ﻓﻘﻪﻣﺼﻮ‬
‫م‬
‫اﺳﻼ‬
‫م‬‫ﺎ‬‫ﻜ‬
‫اﺣ‬‫زش‬
‫ﻮ‬‫ﻣ‬‫آ‬
‫زىو‬
‫ﺎ‬‫ﺎنﺳ‬
‫آﺳ‬

‫ﺣﺞ‬ ‫ﺎت‬
‫ﻛ‬
‫ز‬ ‫ﻩ‬
‫ز‬‫و‬‫ر‬ ‫ز‬
‫ﺎ‬‫ﻰ ﻧ‬
‫ﻤ‬ ‫ﮐ‬‫ﺎ‬‫ﭘ‬

‫ﺎم‬
‫ﻤ‬‫ﺎﻫ‬
‫ﺑ‬‫ﻟﻢ‬
‫ﺎ‬
‫ﺑﻦﺳ‬
‫اﷲ‬‫ﺒﺪ‬
‫‪.‬ﻋ‬‫د‬

‫ﮫ‬‫ﻤ‬‫ﺮﺟ‬‫ﺗ‬
‫ﻠﺨﻰ‬
‫ﺑ‬‫رى‬
‫و‬‫ﺮ‬‫دﺳ‬
‫ا‬‫ﺮ‬‫ﺪﻣ‬‫ﻤ‬
‫رﻣﺤ‬‫و‬
‫ﺮ‬‫ﺪﺳ‬
‫ﻤ‬‫‪.‬ﻣﺤ‬
‫د‬

‫ﻧﻣﺎز ﻧﻔﻠﻰ‬
 ‫‪https://www.al-feqh.com/fa‬‬

‫كــــــتاب نماز‬

‫‪15‬‬
‫نماز نفلى‬
‫مطالب‬
‫‪https://www.al-feqh.com/fa‬‬

‫تعريف نماز نفل‬

‫برترى نماز نفل‬
‫انواع نماز نفل‬
‫يكم‪ :‬سنتهاى رواتب‬
‫دوم‪ :‬نماز وتر‬
‫سوم‪ :‬نماز تراويح‬
‫چهارم‪ :‬نماز ضحى‬
‫پنجم‪ :‬نماز تحيه مسجد‬
‫ششم‪ :‬نماز استخاره‬
‫هفتم‪ :‬نفل مطلق‬

‫‪2 .2‬نماز نفلى‪ ،‬كمبود فرائض را جبران ميكند‪ ،‬چنانچه نبى‬ ‫نماز نفلى‬
‫اكرم ﷺ فرموده اند‪ (: :‬نخستين چيزيكه در روز قيامت‬ ‫نماز مشروع غير از واجب‪.‬‬
‫مردم از اعمال شان مورد محاسبه قرار ميگيرند‪ ،‬نماز است‪،‬‬
‫پروردگار ما _جل وعز_ به فرشتگانش _ در حاليكه او‬ ‫برترى نماز نفلى‬
‫داناتر است_ ميفرمايد‪ :‬به نماز بنده ام بنگريد‪ ،‬آيا كامل‬ ‫‪1 .1‬نماز نفلى سبب محبت اهلل تعالى به بنده اش ميباشد‪ ،‬چنانچه‬
‫كرده ويا كمبود دارد؟ اگر كامل خوانده باشد‪ ،‬برايش‬ ‫ء‬
‫در حديث قدسى آمده است كه اهلل تعالى ميفرمايد‪( :‬وبنده‬
‫كامل نوشته ميشود‪ ،‬واگر چيزى از آن ناقص بود‪،‬‬ ‫من همچنان با نوافل بمن تقرب ميجويد تا اينكه وى را‬
‫ميفرمايد‪ :‬ببينيد آيا بنده نفلى خوانده است؟ اگر نفلى‬ ‫دوست ميدارم‪ ،‬اگر دوست داشتم‪ ،‬من گوش شنواى او‬
‫وجود داشت‪ ،‬ميفرمايد‪ ( :‬حساب فرضرا از نفل وى تمام‬ ‫ميباشم‪ ،‬ونيز چشم بيناى او ميشوم‪ ،‬ونيز دست او ميشوم كه‬
‫(((‬
‫كنيد) پس بهمين منوال اعمال بازخواست ميشود)‪..‬‬ ‫بآن بقوت ميگيرد‪ ،‬ونيز پاى او ميشوم كه بر آن راه ميرود‪،‬‬
‫واگر از من چيزى بخواهد برايش عطا ميكنم‪ ،‬واگر طلب‬
‫(((‬
‫پناه كند بوى پناه ميدهم)‪.‬‬
‫((( بروايت ابوداود‪.‬‬ ‫((( بروايت بخارى‪.‬‬

‫‪130‬‬
 ‫‪https://www.al-feqh.com/fa‬‬

‫ىلفن زامن‬

‫مجموع سنتهاى رواتب ده ويا دوازده ركعت ميباشند‪،‬‬

‫ازينقرار‪:‬‬
‫ـ دو ركعت قبل از نماز فجر‪.‬‬
‫ـ دو ويا چهار ركعت قبل از نماز ظهر‪ ،‬ودو ركعت بعد از‬
‫‪https://www.al-feqh.com/fa‬‬

‫آن‪.‬‬
‫ـ دو ركعت بعد از نمازمغرب‪.‬‬
‫ـ دو ركعت بعد از عشاء‪.‬‬
‫از ابن عمر‪ ‬روايت است كه گفت‪ ( :‬من از نبى اكرم‬
‫ﷺ ده ركعت را حفظ كردم‪ :‬دو ركعت قبل از ظهر‪ ،‬ودو‬
‫ركعت بعد از آن‪ ،‬و دو ركعت بعد از مغرب در خانه شان‪،‬‬
‫ودو ركعت بعد از عشاء در خانه شان‪ ،‬و دو ركعت قبل از‬
‫(((‬
‫نماز فجر)‬
‫مانند آن از عائشه ‪ ‬نيز روايت شده‪ ،‬مگر اينكه قبل از‬
‫(((‬
‫ظهر را چهار ركعت ذكر كرده است‪.‬‬
‫مؤكدترين سنتهاى رواتب كه نبى اكرم ﷺ در سفر واقامت‬
‫شان به آن موظبت كرده اند‪ ،‬دو ركعت فجر است‪ ،‬چنانچه در‬
‫حديث عائشه ‪ ‬آمده كه گفته است‪( :‬نبى اكرم ﷺ بر هيچ‬
‫(((‬
‫يك از نوافل مواظبت شديد مانند دو ركعت فجرنداشتند)‪.‬‬
‫وسنت آنست كه در آن بدون اينكه بواجباتش اخالل كند‬
‫‪ ،‬تخفيف نمايد ‪ ،‬چنانچه از عائشه ‪ ‬روايت شده كه گفت‪:‬‬
‫نماز نفلى در خانه برتر است‬
‫( آنحضرت ﷺ دو ركعت قبل از نماز صبح را بسيار خفيف‬ ‫اداى نماز نفل در خانه نسبت به مسجد برترى دارد‪ ،‬مگر‬
‫آنچه كه در آن جماعت مشروع باشد مانند نماز تراويح‬
‫ميخواند‪ ،‬به گونهء كه ميگفتم كه آيا ام الكتاب – فاتحه‪ -‬را‬
‫در رمضان‪ ،‬نبى اكرم ﷺ فرموده اند‪( :‬برترين نماز شخص‬
‫(((‬
‫خوانده اند؟)‬
‫نمازى است كه در خانه اش ميخواند‪ ،‬مگر اينكه نماز فرضى‬
‫ء‬
‫همانطوريكه قضاى آن نيز جواز دارد‪ ،‬بدليل فرموده‬
‫(((‬
‫باشد)‪.‬‬
‫آنحضرت ﷺ ‪ ( :‬كسيكه دو ركعت فجر را نخوانده‪ ،‬بايد بعد‬
‫(((‬
‫از طلوع خورشيد آنرا بخواند)‪.‬‬ ‫انواع نماز نفل‬
‫نماز نفل انواع زيادى دارد‪ ،‬كه مهمترين آنها ازينقرار است‪:‬‬
‫يكم‪ :‬سنتهاى رواتب‬
‫(((‬

‫((( باتفاق بخارى ومسلم‪.‬‬

‫((( بروايت مسلم‪.‬‬ ‫وآن سنتهائيست كه وابسته به فرض ميباشد‪.‬‬
‫((( باتفاق بخارى ومسلم‪.‬‬
‫((( بروايت بخارى‪.‬‬ ‫((( بروايت بخارى‪.‬‬
‫((( بروايت ترمذى‪.‬‬ ‫((( رواتب‪ :‬جمع راتبه‪ :‬وآن عبارت از شىء ثابت ودائم‪.‬‬

‫‪131‬‬
 ‫‪https://www.al-feqh.com/fa‬‬

‫كــــــتاب نماز‬

‫سنت بعدى‬ ‫نماز فرضى‬ ‫سنت قبلى‬

‫ــــــــ‬ ‫فجر‬ ‫دو ركعت‬

‫‪https://www.al-feqh.com/fa‬‬

‫دو ركعت‬ ‫ظهر‬ ‫‪ 4‬ركعت‬

‫بعد از عشاء‬
‫ــــــــ‬ ‫عصر‬ ‫ــــــــ‬

‫دو ركعت‬ ‫مغرب‬ ‫ــــــــ‬

‫دو ركعت‬ ‫عشاء‬ ‫ــــــــ‬

‫دوم‪ :‬نماز وتر‬

‫حكم وتر وفضائل آن‪:‬‬ ‫قضاى سنت فجر در روز‬

‫وتر واجب مؤكد است‪ ،‬آنحضرت ﷺ فرموده اند‪( :‬خداوند‬

‫طاق است‪ ،‬وتر را دوست ميدارد‪ ،‬پس نماز وتر بخوانيد اى‬
‫اهل قرآن)(((‪.‬‬
‫وصف وتر‪:‬‬
‫‪1 .1‬اقل وتر يك ركعت است‪ ،‬واكثرش يازده ‪ ،‬ويا سيزده‬ ‫بعد از مغرب‬
‫ركعت است كه نماز گذار دو دو ركعت ميخواند‪ ،‬سپس‬
‫يك ركعت خوانده ‪ ،‬وتر ميكند‪.‬‬
‫‪2 .2‬ادناى كمال سه ركعت است‪ :‬دو ركعت خوانده سالم‬
‫ميدهد‪ ،‬سپس يك ركعت ديگر خوانده سالم ميدهد‪،‬‬
‫وميتواند سه ركعت را متصل به يك تشهد بخواند‪ ،‬ونزد‬
‫بعض ائمه سه ركعت را به دو تشهد ميخواند‪ .‬مستحب‬
‫است كه در ركعت اول سوره األعلى ودر ركعت دوم‬ ‫قبل از فجر‬
‫سوره الكافرون ودر ركعت سوم سوره اإلخالص را‬
‫بخواند‪ .‬بدليل آنچه از ابى بن كعب ‪ ‬روايت شده كه‬
‫گفت‪ ( :‬رسول اهلل ﷺ در ركعت اول وتر “سبح اسم ربك‬
‫األعلى “ ودر دوم “قل ياأيها الكافرون” ودر سوم”قل هو‬
‫اهلل أحد” را ميخواند(((‪.‬‬

‫((( بروايت ابوداود‪.‬‬

‫قبل از ظهر وبعد از آن‬
‫((( بروايت نسائى‪.‬‬

‫‪132‬‬
 ‫‪https://www.al-feqh.com/fa‬‬

‫ىلفن زامن‬

‫وقت وتر‪:‬‬
‫بعد از نماز عشاء تا طلوع فجر‪ ،‬اداى وتر در ثلث اخير شب‬
‫قضاى وتر در روز‬ ‫افضليت دارد‪ ،‬بدليل فرمودهء نبي اكرم ﷺ‪(:‬نماز آخر شب‬
‫قضاى وتر در روز مشروع است‪،‬‬
‫(((‬
‫مشهود است)‪.‬‬
‫‪https://www.al-feqh.com/fa‬‬

‫وقضايش جفت ميباشد‪ ،‬زيرا كه از‬ ‫دعاء در وتر‪:‬‬

‫عائشه روايت شده كه رسول اهللﷺ‬ ‫در ركعت اخير وتر دعاء مشروع گرديده‪ ،‬قبل از ركوع‬
‫(((‬

‫هرگاه نماز شب از ايشان به سبب‬ ‫ويابعد از بلند شدن از ركوع(((‪ ،‬دستان خود را بلند كرده‬
‫ناخوشى وغيره قضاء ميشد‪ ،‬در روز‬
‫دعاى وارده درين زمينه را ميخواند‪ ،‬كه از آنجمله است‪:‬‬
‫(((‬
‫دوازده ركعت نماز ميخواندند‪.‬‬
‫«اللهم اهدني فيمن هديت‪ ،‬وعافني فيمن عافيت‪ ،‬وتولني‬
‫‪ -1‬بروايت مسلم‪.‬‬
‫فيمن توليت‪ ،‬وبارك لي فيما أعطيت‪ ،‬وقني شر ما قضيت‪،‬‬
‫فإِنك تقضي وال يقضي عليك‪ ،‬إ ِنه ال يذل من واليت‪ ،‬وال يعز‬
‫(((‬
‫من عاديت‪ ،‬تباركت ربنا وتعاليت»‪.‬‬
‫سوم‪ :‬نماز تراويح‬ ‫مسائل‬
‫وتراويح‪ :‬نماز شب در رمضان ميباشد‪.‬‬ ‫‪1 .1‬سنت اينست كه بعد از نماز وتر بگويد‪« :‬سبحان الملك‬
‫وبه تراويح مسمى شده؛ زيرا كه در ميان هر چهار ركعت‬ ‫القدوس»(((سه بار‪ ،‬در بار سوم صداى خود را بلند نموده‬
‫بخاطر طول ركعتها براى راحت توقف ميكردند‪.‬‬ ‫دراز كند‪ ،‬وميتواند‪« :‬رب المالئكة والروح»(((را بآن زياد‬
‫فضيلت نماز تراويح‪:‬‬ ‫كند‪.‬‬
‫‪ 2 .2‬مسح كردن روى با دستان بعد از دعاء نه در وترونه در غير‬
‫نبى اكرم ﷺ فرمودند‪ ( :‬كسيكه رمضان را از روى ايمان‬
‫وتر مشروع نميباشد‪ ،‬زيرا كه از نبى اكرمﷺ درين مورد‬
‫وحساب اجر نزد خدا به روزه و قيام شب سپرى كرد‪ ،‬گناهان‬
‫حديث صحيحى نيامده است‪.‬‬
‫(((‬
‫گذشته اش بخشوده ميشود)‪.‬‬
‫حكم نماز تراويح‪:‬‬
‫تراويح سنت مؤكد بوده كه رسول اهلل ﷺ آنرا در ماه‬
‫مبارك رمضان مشروع كرده اند‪ ،‬زيرا نبى اكرم ﷺ با صحابه‬
‫كرام چند شبى نماز خواندند‪ ،‬سپس از بيم اينكه بر آنان فرض‬
‫شود‪ ،‬ترك كردند‪ ،‬وبعد از پيامبر ﷺ صحابه كرام ‪ ‬آنرا‬
‫(((‬
‫اداء كردند‪.‬‬
‫((( بروايت مسلم‪.‬‬
‫((( بروايت ابوداود‪.‬‬
‫((( بروايت بخارى‪.‬‬
‫((( بروايت ترمذى‪.‬‬
‫((( بروايت بخارى ومسلم‪.‬‬ ‫((( بروايت احمد‬
‫((( بروايت مسلم‪.‬‬ ‫((( بروايت دار قطني‪.‬‬

‫‪133‬‬
 ‫‪https://www.al-feqh.com/fa‬‬

‫كــــــتاب نماز‬

‫‪3 .3‬كسيكه در نماز شب‪ ،‬خواب بروى غلبه كند‪ ،‬بايد نماز را‬ ‫شمار ركعات نماز تراويح‪:‬‬
‫گذاشته بخوابد تا اينكه خواب از وى برود‪ ،‬از عائشه ‪‬‬
‫برخى گفته اند كه بيست ركعت است‪ ،‬از سائب بن يزيد‬
‫روايت است كه نبي اكرم ﷺ فرموده اند‪ ( :‬اگر يكى از‬ ‫‪ ‬روايت است كه گفت‪ :‬در عهد عمر بن خطاب ‪ ‬در ماه‬
‫شما در نماز پينكى رفت‪ ،‬بايد بخوابد تا اينكه خواب از‬ ‫رمضان بيست ركعت ميخواندند‪.‬‬
‫‪https://www.al-feqh.com/fa‬‬

‫(((‬
‫وى برود)‪.‬‬ ‫همچنين گفت‪ :‬با آرامى ميخواندند‪.‬‬
‫وبرخى ديگر گفته اند‪ :‬يازده ركعت است‪.‬‬

‫مسائل‬
‫‪1 .1‬ترك آنچه از قيام شبانه عادت دارد‪ ،‬مكروه است‪ ،‬از‬
‫عبداهلل بن عمرو بن العاص ‪ ‬روايت است كه گفت‪:‬‬
‫رسول اهلل ﷺ فرمودند‪ ( :‬اى عبداهلل مانند فالن مشو‪ ،‬شبانه‬
‫(((‬
‫براى نماز برميخاست‪ ،‬سپس قيام شبانه را ترك كرد)‪.‬‬
‫ ‪ 2 .‬براى مرد مستحب است هنگاميكه شبانه براى نماز شب‬
‫بيدار ميشود‪ ،‬همسرش را نيز براى نماز شب بيدار كند‪،‬‬
‫غلبه خواب‬
‫ء‬
‫واگر زن بيدار شد شوهرش را نيز بيدار كند‪ ،‬بدليل فرموده‬
‫‪4 .4‬دعاء وطلب مغفرت در ثلث اخير شب مستحب است‪ ،‬بدليل‬ ‫آنحضرت ﷺ‪ ( :‬اگر مرد همسرش را به نماز شب بيدار‬
‫روايت ابوهريرة ‪ ‬كه گفت‪ :‬رسول اهلل ﷺ فرمودند‪( :‬اهلل‬ ‫كند‪ ،‬پس آندوـ ويا يكى آنها ـ دو ركعت نماز بخوانند‪،‬‬
‫تعالى در ثلث اخير شب به آسمان دنيا فرود آمده ميگويد‪:‬‬ ‫(((‬
‫هر دو در جملهء ذاكرين وذاكرات نوشته ميشوند)‪.‬‬
‫كسيكه مرا بخواهد‪ ،‬برايش اجابت ميكنم‪ ،‬كسيكه طلب‬
‫(((‬
‫مغفرت ميكند‪ ،‬او را مورد مغفرت قرار ميدهم)‪.‬‬

‫دعاء كردن در ثلث اخير شب‬ ‫بيدار شدن براى نماز‬

‫((( بروايت بخارى ومسلم‪.‬‬ ‫((( بروايت بخارى ومسلم‪.‬‬

‫((( بروايت بخارى ومسلم‪.‬‬ ‫((( بروايت ابوداود‪.‬‬

‫‪134‬‬
 ‫‪https://www.al-feqh.com/fa‬‬

‫ىلفن زامن‬

‫چهارم‪ :‬نماز ضحى (اشراق)‬

‫وآن نمازيست كه در وقت ضحى مشروع گرديد‪ ،‬ووقت‬
‫ضحى‪ :‬از طلوع خورشيد وبلند شدنش به اندازهء يك نيزه‬
‫ميباشد ـ اين مقدار ارتفاع خورشيد در حدود سوم حصهء يك‬
‫‪https://www.al-feqh.com/fa‬‬

‫ساعت ميباشد ـ كه تا زوال خورشيد ادامه دارد‪.‬‬

‫تحيه مسجد‬
‫وقت ضحي‬
‫ششم‪ :‬نماز استخاره‬
‫هرگاه بندهء در كارى از كارها متردد گرديد‪ ،‬قبل ازينكه‬ ‫فضيلت نماز ضحى‪:‬‬
‫بآن اقدام كند‪ ،‬دو ركعت نماز ميخواند‪ ،‬آنحضرت ﷺ ياران‬ ‫اهلل تعالى در حديث قدسي ميفرمايد‪ ( :‬اى فرزند آدم‪ ،‬براى‬
‫را آموزش ميدادند مانند آنكه سورهء از قرآن را آموزش‬
‫من در اول روز چهار ركعت نماز بخوان‪ ،‬ترا در آخر آن‬
‫ميدادند‪.‬‬ ‫(((‬
‫كفايت ميكنم)‪.‬‬
‫دعاء استخاره‪:‬‬
‫شمار ركعات نماز ضحى‪:‬‬
‫نبى اكرم ﷺ فرمودند‪ ( :‬اگر يكى از شما در كارى اراده‬
‫جواز دارد كه نماز ضحى را دو ركعت‪ ،‬ويا چهار‪ ،‬ويا‬
‫ميكند‪ ،‬بايد دو ركعت نماز غير از فرضى بخواند‪ ،‬پس از آن‬ ‫شش‪ ،‬ويا هشت ركعت بخوانى‪ ،‬زيرا كه نبى اكرم ﷺ چنين‬
‫ك‪،‬‬ ‫ك ب ِ ُق ْد َرت ِ َ‬‫ك‪َ ،‬وأَ ْستَ ْق ِد ُر َ‬ ‫ك ب ِ ِعل ْ ِم َ‬‫ير َ‬ ‫َ‬
‫بگويد‪« :‬اللَّ ُه َّم إِنِّي أ ْستَ ِخ ُ‬ ‫كرده اند‪.‬‬
‫ال أَق ْ ِد ُر‪َ ،‬وتَ ْعلَ ُم َو َ‬
‫ال‬ ‫ك تَ ْق ِد ُر َو َ‬ ‫يم‪ ،‬فَإِن َّ َ‬ ‫ك مِ ْن فَ ْضل ِ َ‬
‫ك ال ْ َع ِظ ِ‬ ‫َوأَ ْس َأل ُ َ‬
‫ت تَ ْعلَم أَ َّن َه َذا َ‬ ‫أَ ْعلَ ُم‪َ ،‬وأَن َْت َع َّ‬
‫پنجم‪ :‬نماز تحيهء مسجد‬
‫األمْ َر‬ ‫ُ‬ ‫وب‪ ،‬اللَّ ُه َّم إِ ْن ُكن ْ َ‬ ‫ال ُم الْغُي ُ ِ‬
‫وآن دو ركعتى است براى كسى به مسجد داخل ميشود‪،‬‬
‫اجلِ أَمْرِي‬ ‫ال َع ِ‬ ‫خَ ي ْ ٌر لِي فِي ِدينِي َو َم َعا ِشي َو َعاقِبَ ِة أَمْرِي ‪-‬أَ ْو قَ َ‬
‫آجل ِ ِه‪ -‬فَاق ْ ُد ْر ُه لِي‪َ ،‬ويَ ِّس ْر ُه لِي‪ ،‬ث ُ َّم بَا ِر ْ‬ ‫مشروع شده‪ ،‬وقبل از نشستن آنرا بخواند‪.‬‬
‫ت‬ ‫ك لِي فِي ِه‪َ ،‬وإِ ْن ُكن ْ َ‬ ‫َو ِ‬
‫األمْ َر َش ٌّر لِي فِي ِدينِي‪َ ،‬و َم َعا ِشي‪َ ،‬و َعاقِبَ ِة أَمْرِي ‪-‬أَ ْو‬ ‫تَ ْعلَم أَ َّن َه َذا َ‬ ‫ودليلش فرمودهء نبى اكرم ﷺ‪ (:‬اگر يكى از شما به مسجد‬
‫ُ‬
‫اص ِرفْنِي َعن ْ ُه‪َ ،‬واق ْ ُد ْر‬ ‫َ‬ ‫(((‬
‫داخل شد‪ ،‬بايد قبل از نشستن دو ركعت نماز بخواند)‪.‬‬
‫اص ِرف ْ ُه َعنِّي َو ْ‬ ‫آجل ِ ِه‪ -‬فَ ْ‬‫اجلِ أمْرِي َو ِ‬ ‫ال فِي َع ِ‬ ‫قَ َ‬
‫اجتَ ُه»‪.‬‬ ‫ث َكانَ ‪ ،‬ث ُ َّم أَ ْر ِضنِي ‪-‬قَ َ‬ ‫لِي الْخَ ي ْ َر َحي ْ ُ‬ ‫سنت راتبه ويا نماز فرضى از آن كفايت ميكند‪ ،‬پس كسيكه‬
‫(((‬
‫ال‪َ -‬وي ُ َس ِّمى َح َ‬
‫داخل مسجد براى اداى نماز ظهر گرديد‪ ،‬پس سنت ظهر را‬
‫خواند‪ ،‬از نماز تحيهء مسجد نيز كفايت ميكند‪ ،‬وبروى تحيهء‬
‫مسجد نميباشد‪.‬‬
‫((( بروايت مسلم‬
‫((( بروايت بخارى‬ ‫((( بروايت بخارى ومسلم‪.‬‬

‫‪135‬‬
 ‫‪https://www.al-feqh.com/fa‬‬

‫كــــــتاب نماز‬

‫‪3 .3‬از نماز عصر تا اينكه خورشيد غروب كند‪.‬‬
‫ودليل آن حديث عقبه بن عامر است كه گفت‪ ( :‬سه‬
‫(((‬
‫ساعتى است كه رسول اهلل ﷺ از نماز خواندن‪ ،‬وگور كردن‬
‫مردگان ما در آنها‪ ،‬منع كرده اند‪ :‬هنگام طلوع خورشيد((( تا‬
‫‪https://www.al-feqh.com/fa‬‬
‫هفتم‪ :‬دو ركعت نماز بعد از وضوء‬
‫از ابى هريره ﷺ روايت شده كه نبى اكرم ﷺ در هنگام نماز‬
‫فجر فرمودند‪ ( :‬اى بالل بمن بگو از كاريكه در اسالم كردى‪،‬‬
‫زيراكه من صداى كفشهاى((( تو را در پيش رويم در بهشت‬

‫اينكه بلند شود‪ ،‬وهنگام ظهر تا اينكه خورشيد اندكى از آن‬ ‫شنيدم) گفت‪ ( :‬من كارى نكرده ام كه نزدم اميدوار كننده‬
‫حالت ميالن كند‪ ،‬وهنگاميكه خورشيد بغروب نزديك (((شود‬ ‫باشد‪ ،‬تنها هرگاهيكه وضوء ميكردم چه در روز بود يا شب‬
‫(((‬
‫تا اينكه كامال غروب نمايد)‪.‬‬ ‫(((‬
‫هر چند ركعتى كه ميتوانستم به آن وضوء نماز ميخواندم)‬
‫هشتم‪ :‬نفل مطلق‬
‫آنست كه مقيد به زمان وسبب نميباشد‪.‬‬
‫ونماز نفلى مطلق در هر وقت جواز دارد‪ ،‬مگر در اوقاتيكه‬
‫نماز خواندن در آن منع شده است‪.‬‬
‫مثال هاى نفل مطلق‬
‫شب خيزى‬
‫نبى اكرم ﷺ فرموده اند‪ ( :‬بعد از فرض‪ ،‬نماز برتر‪ ،‬نماز‬
‫(((‬
‫شب است)‪.‬‬
‫وهمچنين آنحضرت ﷺ فرموده اند‪( :‬در بهشت اتاقهاى‬
‫است كه بيرون از درون ودرون از بيرون آن ديده ميشود‪،‬‬
‫عرب باديه نشينى بلند شد وگفت‪ :‬براى چه كسى است اى‬
‫رسول اهلل؟ فرمودند‪ :‬براى كسيكه سخن خوب گويد‪ ،‬وطعام‬
‫بدهد‪ ،‬ومداوم روزه دار باشد‪ ،‬وبراى اهلل نماز بخواند در‬
‫(((‬
‫حاليكه مردم در خواب باشند)‪.‬‬
‫اوقات نهى از نماز خواندن‬
‫‪1 .1‬بعد از نماز صبح تا بعد از طلوع خورشيد وبلند شدنش‬
‫باندازهء يك نيزه‪ ،‬كه بطور عادى تقريبا ثلث يك ساعت‬
‫ميشود‪.‬‬
‫‪2 .2‬از هنگاميكه خورشيد در وسط آسمان باشد تا اينكه ميالن‬
‫پيدا كند‪.‬‬
‫((( نقبر‪ :‬مرده را دفن ميكنيم‪.‬‬ ‫((( دف نعليك‪ :‬يعنى صداى كفشهايت‪.‬‬
‫((( بازغة ‪ :‬واضح‪.‬‬ ‫((( بروايت بخارى‪.‬‬
‫((( تضيف‪ :‬ميالن ميكند‪.‬‬ ‫((( بروايت مسلم‪.‬‬
‫((( بروايت مسلم‪.‬‬ ‫((( بروايت ترمذى‪.‬‬

‫‪136‬‬
 ‫‪https://www.al-feqh.com/fa‬‬

‫ىلفن زامن‬

‫بعد از نماز صبح‬

‫طلوع خورشيد‬
‫‪https://www.al-feqh.com/fa‬‬

‫وقوع خورشيد در ميانهء‬

‫آسمان‬

‫تا اينكه مائل گردد‬

‫پس از وقت عصر‬

‫تا وقت غروب‬

‫خورشيد‬

‫‪137‬‬