‫ارکان اسالم و معنای آن‬

‫ارکان اسالم بر پنج بنا استوار است‬

‫‪ .1‬شهادت دادن به کلمه (الاله االهللا محمد رسول هللا)‬
‫‪ .2‬برپا داشتن نماز‬
‫‪ .3‬ادای زکات‬
‫‪ .4‬روزه ګرفتن‬
‫‪ .5‬ادای حج بیت هللا‬
‫شهادت به (الاله االهللا محمد رسول هللا)‬
‫داشتن عقیده راسخ به این شهادت که بجز هللا متعال هیچ معبودی نیست او یګانه و معبود‬
‫برحق است و شریک ندارد و محمد صلی هللا علیه وسلم رسول و فرستاده هللا ج است‪ .‬این دو‬
‫شهادت یک رکن قرارداده شده و اساس اعمال است بدون باور و اخالص به هللا تعالی و‬
‫متابعت از رسول هللا صلی هللا علیه وسلم هیچ عملی قبول نمی شود بدین معنا که عبادت‬
‫خاص برای هللا متعال است و طریق عبادت به طوری باشد که رسول هللا صلی علیه وسلم‬
‫بیانی داشته اند‪ .‬با اخالص به شهاد الاله االهللا تحقق شدن همراه با متابعت محمد رسول هللا‬
‫شهادت تحقق پیدا میکند‪ .‬در رابطبه به این دو شهادت باید واضح شود که اقرار الاله االهللا به‬
‫زبان و باور داشتن به آن که فقط پروردګار یکتا قابل پرستش است و محمد رسول هللا فرستاده‬
‫برحق اوست این رکن تکمیل می شود و تنها به بیان نمی شود بلکه عمل ضرور است که‬
‫شامل قبول‪ ،‬انقیاد‪ ،‬صدق‪ ،‬اخالص و محبت است‪ .‬هدف از شهادت به رسول هللا صلی هللا‬
‫علیه وسلم اطاعت از اوامر و تصدیق از اخبارات و اجتناب از نواهی بوده و انجام عبادات‬
‫هللا متعال مطابق به رهنمود های می باشد‪.‬‬
‫حاصل این دو شهادت آزاد دل و نفس از برده ګی و غالمی مخلوق و رهایی از پیروي‬
‫روسالن ناحق است‪.‬‬
‫فصل چهارم‬
‫فرایض وضو‬
‫فرایض وضو چهار است‬
‫شستن روی از پیشانی و جای بر آمدن موی تا زیر زنخ و از یک نرمی‬ ‫‪.1‬‬
‫ګوش تا نرمی ګوش دیګر‪.‬‬
‫شستن دست ها تا باالی آرنج ها‪.‬‬ ‫‪.2‬‬
‫مسح کردن چهارم حصه سر‪.‬‬ ‫‪.3‬‬
‫شستن پاها تا بجلک (ستالنګ)‬ ‫‪.4‬‬
‫سنت های وضو‬
‫نیت وضو کردن‬ ‫‪.1‬‬
‫در آغاز وضو بسم هللا الرحمن الرحیم ګفتن‬ ‫‪.2‬‬
‫دست ها را تا بند دست شستن‬ ‫‪.3‬‬
‫‪ .4‬مسواک زدن‬
‫سه بار شستن دهن و غرغره کردن‬ ‫‪.5‬‬
‫سه بار آب در بینی انداختن‬ ‫‪.6‬‬
 ‫ریش را خال کردن‬ ‫‪.7‬‬
‫خالل انګشتان دستها و پاها‬ ‫‪.8‬‬
‫هر اندام را سه بار آر جاری کردن‬ ‫‪.9‬‬
‫‪ .10‬مسح تمام سر‬
‫‪ .11‬مسح هر دو ګوش‬
‫‪ .12‬قبل از خشک شدن اندامها یکی پس از دیګر شستن‬
‫‪ .13‬په ترتیب وضو کردن یعنی اول روی بعد دست ارانج و مسح سر و بعد‬
‫پا ها شسته شود‪.‬‬
‫مستحبات وضو‬
‫‪ .1‬شتن اندامهای از طرف راست‬
‫‪ .2‬مسح کردن‬
‫‪ .3‬بدون کمک شخص دیګر وضو ګرفتن‬
‫‪ .4‬رو به قبله نشستن‬
‫‪ .5‬در جای و مکان پاک وضو ګرفتن ‪.‬‬
‫مکروهات وضو‬
‫مکروهات وضو هفت است‪.‬‬
‫‪ .1‬وضو ګرفتن د جای نا پاک‬
‫‪ .2‬با دست راست بینی را پاک و فش کردن‬
‫‪ .3‬هنګام وضو ګردن سخن ګفتن یا ګپ زدن‬
‫‪ .4‬بدون کدام ضرورت و غذر در وضو از شخص دیګر کمک خواستن‬
‫‪ .5‬آب زیاد یا کم در وضو استفاده کردن‬
‫‪ .6‬هنګام وضو آب را به شدت به روی و اندامهای وضو پاشیدن‬
‫‪ .7‬سر رابه تکرار مسح کردن‬
‫نور االیضاح ص ‪۲۴‬‬
‫شکننده های وضو‬
‫با هشت چیز وضو می شکند‪.‬‬
‫‪ .1‬بول و ادرار کردن و یا از این دو جای چیزی خارج شدن‬
‫‪ .2‬خارج شدن باد از عقب‬
‫‪ .3‬خون شدن یکجای بدن خون بیرون شدن‪ ،‬ریم و زرد آب از وجود‬
‫‪ .4‬قی پردهن‬
‫‪ .5‬خواب تکیه کرده شده‬
‫‪ .6‬بیهوش شدن‬
‫‪ .7‬دیوانه ګی‬
‫‪ .8‬به سر نماز خنده بلند و قهقه وضو را می شکند‬
‫الهدایه‪ ،‬ص ‪۱۷‬‬
‫نور االیضاح ص ‪۲۵‬‬
‫تمرین بخش وضو‬
‫با اتمام بخش وضو‪ ،‬استاد از دانش آموزان سوال های زیر را بپرسد تا تمرین عملی شود‪.‬‬
‫‪ .1‬فرایض وضو چند است؟‬
‫‪ .2‬آیا مسح تمام سر در وضو فرض است یا خیر؟‬
‫‪ .3‬شستن ساق دست تا کجا فرض است؟‬
‫‪ .4‬نیت وضو فرض است و یا سنت؟‬
‫‪ .5‬در وضو کردن چند بار شستن اندامها سنت است؟‬
‫یکروز استاد ق بل از نماز عصر جلو چشمان شاګردان چنان وضو نماید که تمام سنت ها‪،‬‬
‫مستحبات رعایت شود و از مکروهات اجتناب نماید که تمام سنت ها‪ ،‬مستحبات رعایت شود‬
‫و از مکروهات اجتناب ورزد‪.‬‬
‫فرایض غسل‬
‫فرایض غسل سه است‪.‬‬
‫‪ .1‬شستن دهان و غر غره کردن‬
‫‪ .2‬شستن بین (استنشاق)‬
‫‪ .3‬تمام بدن راشستن و آب جاری کردن‬
‫الهدیه‪ ،‬ص ‪ – ۱۷‬الجرالرائق‪ ،‬ص ‪۴۷‬‬
‫سنت های غسل‬
‫سنت های غسل پنج است و در برخی روایت سنت ها غسل را شش بر شمرده اند‪.‬‬
‫غسل را به ګفتن بسم هللا آغاز کردن‬ ‫‪.1‬‬
‫نیت کردن‬ ‫‪.2‬‬
‫دست ها را تا بند دست شستن‬ ‫‪.3‬‬
‫استنجا کردن و نا پاکی و نجاست را از بند دور کردن‬ ‫‪.4‬‬
‫در آغاز غسل وضو کردن اول سر و بعد از جانب شانه راست بدن‬ ‫‪.5‬‬
‫راشستن‬
‫سه بار بر تمام بدن آب جاری کردن‬ ‫‪.6‬‬
‫نور االیضاح‪ ،‬ص ‪ ،۲۹‬الهدایه ص ‪۱۷‬‬
‫مکروهات غسل‬
‫چهار چیز در غس مکروه است‬
‫‪ .1‬اسراف و یا کم کردن در استعمال آب‬
‫‪ .2‬در بدن برهنه صحبت کردن‬
‫‪ .3‬روګردانیدن از قبله‬
‫‪ .4‬خالف سنت غسل کردن‬
‫مواجبات غسل‬
‫خارج شدن منی همراه به شهوت در حالت بیداری و یا خواب و یا به‬ ‫‪.1‬‬
‫هر سبب دیګر‬
‫داخل شدن اله تناسلی مردانه در اندام در یکی از دوره چی منی خارج‬ ‫‪.2‬‬
‫شود و یا خارج نشود‪.‬‬
 ‫در تمام وقت حیض (خونی که در عادت ماهوار از وجود زنان خارج‬ ‫‪.3‬‬
‫می شود)‬
‫هنګام پاک شدن از نفاس (خونی که پس از والدت طفل از وجود زنان‬ ‫‪.4‬‬
‫خارج می شود)‬
‫تمرین غسل‬
‫با پایان درس غسل استاد از شاګردان این سواالت را بپرسد‪.‬‬
‫‪ .1‬فرایض غسل چند است؟‬
‫‪ .2‬دور کردن ناپاکی از وجود در غسل فرض است یا سنت؟‬
‫‪ .3‬سه بار در بدن آب چاری کردن فرض است یا سنت؟‬
‫‪ .4‬در غسل رو به طرف قبله نمودن سنت است یا مستحب؟‬
‫مسح‬
‫هرګاه در وجود زخم‪ ،‬دانه یا جراحت باشد که رسیدن آب به آن مضر واقع می شود در آن‬
‫صورت مسح کردن الزم است‪ .‬اګر کسی موزه چرمی (ماسی) به پاکرده باشد در حالت سفر‬
‫برای سه شبانه روز و در حالت اقامت یک شبانه روز میتواند باالی موزه مسح نماید مشروط‬
‫براینګه قبل از پوشیدن موزه وضو نموده باشد الزم به یاد کرد این که درغسل مسح بر موزه‬
‫صحیح نیست‪.‬‬
‫نور االیضاح ص ‪۳۶‬‬
‫طریقه مسح بر موزه‬
‫سه انشګشت دست را تر نموده و از طرف انګشت پاها به طرف باال کشیده می‬
‫شود‪.‬‬
‫بیان تمیم‬
‫هرګاه آب در دسترس نباشد و یا استفاده از آب سبب مریضی و یا اندیشم ازدیاد‬
‫مریضی باشد در آن صورت تیمیم زدن الزم است د هر آن چیزی که شکننده وضو‬
‫است شکننده تیمم نیز می باشد الزم به یاد کرد این که اګر تیمم بخاطر نبودن آب بوده‬
‫باشد حینی که آب را دید و برای استفاده از آن قادر بود تیمم می شکند‪.‬‬
‫تیمم در لغت قصد و اراده به خاک پاک را ګویند در صورتی که آب نباشد و یا‬
‫استعمال آب مضر تمام شود در همچو حاالت تیمم قایم مقام و جانشین وضو و غسل‬
‫شده میتواند‪.‬‬
‫فرایض تیمم‬
‫‪ .1‬نیت کردن برای تیمم‬
‫‪ .2‬یک ضرب بخاطر مسح روی‬
‫‪ .3‬ضرب دوم برای مسح دستان (دست ها) تا آرنج ها‪.‬‬
‫جلد اول الفقه االمی ادلته ص ‪۵۶۰‬‬
‫سنت های تیمم‬
‫‪ .1‬در آغاز ګفتن بسم هللا‬
‫‪ .2‬به ترتیب یکی پس از دیګر مسح کردن‬
‫‪ .3‬تکان دادن دست به منظور ریختن خاک‬
 ‫‪ .4‬در وقت ضرب زدن به خاک باز بودن انګشتان‬
‫‪ .5‬در وقت ضرب زدن به خاک باز بودن انګشتان‬
‫‪ .6‬کف هر دو دست رابه ګونه هموار به زمین ګذاشتن‬
‫الفقه االسمی و ادلته صفحه ‪۶۰۰‬‬
‫طریق تیمم کردن‬
‫نخست نیت کردن است با ګفتن این که نیت کردم تیمم نمایم که تخم از ناپاکی پاک و‬
‫ادای نماز برایم روا ګردد‪ ،‬بعد بسم هللا ګفته هر دو دست رابه زمین با لباس ها زده می‬
‫شود در صورتی که دست ها با خاک آلوده شده و یا زیاد خاک پر باشد تکان داده شود‬
‫وروی مسح کردد بار دوم بازدست ها رابه خاک زده و دست ها را تا آرنج ها مسح می‬
‫کنیم در وقت تیمم کردن انګشتر‪ ،‬ساعت و یا هر چیزی دیګر که داشتم باشیم باید از‬
‫انګشتان و بنده دست دورګردد کشیده شود‪ .‬در تیمم خالل ریش ضرور نیست و هر چیزی‬
‫که از جنس خاک و زمین باشد تیمیم بر آن جایز است‪ ،‬مانند خاک‪ ،‬سنګ‪ ،‬خشت‪ ،‬ریګ و‬
‫غیره باالی خاکستر و آن چیزی که از جنس خاک نباشد تیمم کردن با آن جایز نیست و‬
‫هر چه باالی آن جنس ګرد و غبار هم باشد تیمم رواست مانند لباس و غیره‪ ،‬هر وقتی که‬
‫آب پیدا شد تیمم می شکند و هر آنچه که شکنننده وضو می باشد شکننده تیمم نیز است‪.‬‬
‫رد المختار علی الدار المختار‪ ،‬ج ‪ ،۱‬ص ‪۴۵۷‬‬

‫ترجمه نقطه به نقطه نماز‬

‫هللا اکبر‬
‫هللا بسیار بزرگ است‬
‫سبحانک اللهم و بحمدک‬
‫هللا تو پاک استی و قابل ستایش استی‬
‫و تبارک اسمک‪.....‬‬
‫نامت مبارک است و مقامت بزرگ است‪.‬‬
‫وال اله غیرک‬
‫بدون تو هیچ معبودی بر حق نیست‬
‫اعوذ باهللا من الشیطان الرجیم‬
‫پناه میبرم به خداوند (ج) از شر شیطان رانده شده‪.‬‬
‫بسم هللا الرحمن الرحیم(‪)۱‬‬
‫به نام خدای بخشاینده و مهربان‪.‬‬
‫الحمد للله رب العالمین(‪)۲‬‬
‫تمام ستایش و صفت های خوب برای خداوند (ج) است‪ ،‬خدای که پرورش دهنده‬
‫تمام عالمیان است‪.‬‬
‫الرحمن الرحیم(‪)۳‬‬
‫بسیار مهربان و بخشاینده است‪.‬‬
‫مالک یوم الدین(‪)۴‬‬
 ‫مالک روز جزا است‪.‬‬
‫ایاک نعبد و ایاک نستعین(‪)۵‬‬
‫تنها ترا عبادت می کنیم و تنها از تو کمک می خواهیم‪.‬‬
‫اهد نا الصراط المستقیم(‪)۶‬‬
‫برای ما راه درست و مستقیم را بنمای‪.‬‬
‫صراط الذین انعمت علیهم‪)۷(.....‬‬
‫راه کسانی که باالی آنها فضل و کرم نموده ای نه راه کسانی که باالی آنها غضب‬
‫شده است و نه راه گمراهان را‪ ،‬آمین دعای ما را قبول نما‪.‬‬
‫قل هو هللا احد(‪ )۱‬بگو که خداوند(ج) یگانه است‪.‬‬
‫هللا الصمد(‪ )۲‬بی نیاز است به هیچ کس محتاج نیست‪.‬‬
‫لم یلد و لم یولد(‪ )۳‬نه از او کسی زاده شده و نه زاده کسی است‪.‬‬
‫و لم یکن له کفواحد(‪ )۴‬و شریک ندارد‪.‬‬
‫سبحان ربی العظیم‪ .‬پرورش دهنده من بسیار پاک است‪.‬‬
‫سمع هللا لمن حمده‪ .‬خداوند(ج) صدای صفت کننده را می شنود‪.‬‬
‫ربنا لک الحمد‪ :‬هللا(ج) ستایش برای تو می زیبد‪.‬‬
‫سبحان ربی االعلی‪ :‬چقدر پاک است پرورش دهنده من‪.‬‬
‫التحیات للله‪................‬‬
‫تمام تعریف ها‪ ،‬نماز ها و الفاظ نیک برای خداوند(ج) است‪.‬‬
‫السالم علیک ایه نبی و رحمة هللا و برکاة‪ :‬سالم بر شما ای نبی و رحمت خدا باشد‬
‫باالی تو و برکت ها باشد بر شما‪.‬‬
‫السالم علینا و علی اباد هللا الصالحین‪ :‬سالم از طرف تو برای ما و بنده گان صالح‬
‫باشد‪.‬‬
‫اشهد ان ال اله هللا‪...........‬‬
‫شهادت می دهم که جز خدا معبود برحق نیست و شهادت میدهم که محمد(ص) بنده‬
‫و فرستاده او است‪.‬‬
‫الهم صلی علی محمد و علی آل محمد‪ :‬ای خدا بر محمد(ص) و باالی خانواده اش‬
‫رحمت را نثار کن‪.‬‬
‫کما صلیت علی ابراهیم و علی آل ابراهیم‪ :‬مثل که بر ابراهیم و خانواده اش نثار‬
‫کردی‪.‬‬
‫انک حمید مجید‪ :‬بدون شک تو قابل ستایش و بزرگ استی‪.‬‬
‫الهم بارک علی محمد و علی آل محمد‪ :‬ای خدا بر محمد و باالی خانواده اش برکت‬
‫را نثار کن‪.‬‬
‫کما بارکت علی ابراهیم و علی آل ابراهیم‪ :‬مثل که ابراهیم و خانواده اش را نثار‬
‫کردی‪.‬‬
‫انک حمید مجید‪ :‬بدون شک تو قابل ستایش و بزرگ استی‪.‬‬
‫الهم ربنا آتنا فی الدنیا حسنة‪ :‬ای هللا(ج) در دنیا برای ما نیکی و زنده گی خوب‬
‫عنایت فرما‪.‬‬
 ‫و فی االخرة حسنة‪ :‬و در آخرت نیکی و جنت نصیب کن‪.‬‬
‫و قنا عذاب النار‪ :‬و از آتش دوزخ نجات بتی‪.‬‬
‫السالم علیکم و رحمة هللا‪ :‬سالم و رحمت خدا باالی شما باد‪.‬‬
‫الهم انا نستعینک و نستغفرک‪ :‬ای هللا از تو کمک و بخشش می خواهیم‪.‬‬
‫و نومن بک و نتوکل علیک‪ :‬باالی تو ایمان و توکل داریم‪.‬‬
‫و نثنی علیک الخیر‪ :‬و ستایش بهتر از تو می کنیم‪.‬‬
‫و نشکرک‪ :‬و از تو سپاس گزار استیم‪.‬‬
‫والنکفرک‪ :‬و نا شکری نمیکنیم‪.‬‬
‫و نخلع و نترک من یفجرک‪ :‬و از کسی که از تو سرکشی می کند از آن جدا می‬
‫شویم و رهایش می کنیم‪.‬‬
‫الهم ایاک نعبد و لک نصلی‪ :‬یا هللا عبادت ترا می کنیم و برای تو نماز می خوانیم‪.‬‬
‫و نسجد‪ :‬و برای تو سجده می کنیم‪.‬‬
‫و الیک نسعی‪ :‬و به طرف تو می آییم‪.‬‬
‫و نحفد‪ :‬و برای هر امر تو حاضر استیم‪.‬‬
‫و نرجو ارحمتک‪ :‬و آرزوی رحمت و سربلندی از تو داریم‪.‬‬
‫و نجثی عذابک‪ :‬از عذاب تو می ترسیم‪.‬‬
‫ان عذابک بالکفار ملحق‪ :‬بدون شک که عذاب تو بر کافران می رسد‪.‬‬

‫طریقه یاد گرفتن احکام نماز‬

‫فرض های نماز‬
‫هشت فرض نماز خارج و شش داخل نماز است‪.‬‬
‫هشت فرض خارج نماز شرط های نماز گفته می شود که به طور ذیل اند‪.‬‬
‫‪ .1‬وضو گرفتن‪.‬‬
‫‪ .2‬پاکی بدن‪.‬‬
‫‪ .3‬پاکی لباس‬
‫‪ .4‬پاکی جای‪.‬‬
‫‪ .5‬ستر عورت (برای مردها از ناف تا زانو و برای زنها به استثنای روی‪ ،‬دست‬
‫ها و پاها دیگر تمام بدن عودت است)‪.‬‬
‫‪ .6‬داخل شدن وقت نماز‪.‬‬
‫‪ .7‬روبروی قبله ایستاد شدن‪.‬‬
‫‪ .8‬نیت کردن‪.‬‬
‫شش فرایض داخل نماز که به آن ارکان نماز گفته می شود قرار ذیل اند‪:‬‬
‫‪ .1‬گفتن تکبیر تحریمه‪.‬‬
‫‪ .2‬قیام(ایستاد شدن)‪.‬‬
‫‪ .3‬قرائت‪.‬‬
‫‪ .4‬رکوع‪.‬‬
‫‪ .5‬سجده‪.‬‬
 ‫‪ .6‬قاعده اخیر به اندازه تشهد نشستن‪.‬‬
‫حکم ترک فرض‬
‫فرض های نماز اگر از طرف کسی سهوا ً یا قدا ً فراموش شود نماز صحیح نمی شود‬
‫آنرا باید دوباره بخواند‪.‬‬
‫تمرین فرض های نماز‬
‫فرض های نماز چند قسم است؟‬ ‫‪.1‬‬
‫فرض های داخلی و خارجی نماز چند است؟‬ ‫‪.2‬‬
‫کدام اعضای بدن مردها عورت است؟‬ ‫‪.3‬‬
‫‪ .4‬نشستن به اندازه التحیات واجب است یا فرض؟‬
‫واجب های نماز‬
‫واجب های نماز چهارده اند‪ :‬چهار آن در قیام است‪.‬‬
‫‪ .1‬در نماز فرض تعین قرائت در دو رکعت اول نماز فرض است‪.‬‬
‫‪ .2‬در تمام نماز های فرض به استثنای رکعت سوم و چهارم در دیگر نماز ها در‬
‫هر رکعت خواندن سوره فاتحه ‪.‬‬
‫‪ .3‬در نماز های فرض به استثنای رکعت سوم و چهارم در تمام نماز های دیگر‬
‫در هر رکعت بعد از سوره فاتحه خواندن یک سوره دراز یا سه آیت کوتاه‪.‬‬
‫‪ .4‬خواندن سوره فاتحه قبل از سوره های دیگر‪.‬‬
‫‪ .5‬برای امام در نماز های جهر خواندن به قرائت به آواز بلند و در نماز های‬
‫خفیه به صدای خفیه (البته برای امام)‪.‬‬
‫‪ .6‬ادای قومه(ایستاد شدن بعد از رکوع)‪.‬‬
‫‪ .7‬جلسه نمودن (در بین دو سجده نشستن)‪.‬‬
‫‪ .8‬قاعده اول در نماز های سه رکعتی و چهر رکعتی بعد از ادای دو رکعت به‬
‫اندازه تشهد نشستن‪.‬‬
‫‪ .9‬در هر دو قاعده گفتن التحیات قاعده اول و قاعده آخر‪.‬‬
‫در نماز وتر گفتن هللا اکبر برای دعای قنوت‪.‬‬ ‫‪.10‬‬
‫در وتر خواندن دعای قنوت‪.‬‬ ‫‪.11‬‬
‫در نماز عید گفتن شش تکبیر زواید‪.‬‬ ‫‪.12‬‬
‫خارج شدن از نماز به لفظ سالم‪.‬‬ ‫‪.13‬‬
‫تعدیل ارکان (رکوع‪ ،‬سجده و دیگر ارکان با اطمینان ادا کردن)‬ ‫‪.14‬‬
‫ادا نمودن ارکان نماز به ترتیب مراعات نمودن (در قرائت‪ ،‬رکوع‪،‬‬ ‫‪.15‬‬
‫سجده و دیگر ارکان نماز)‬
‫حکم ترک واجبات نماز‬
‫ً‬
‫در نماز اگر واجبات ترک شود سجده سهو الزم می گردد اگر قصدا ترک شود نماز اعاده‬
‫می گردد‪ .‬اگر سجده سهو باالی کسی الزم شود اما نسبت کدام عذری گذاشته شود یا فراموش‬
‫گردد اعاده نماز نمی شود اگر قصدا ُ ترک شود نماز اعاده می شود‪.‬‬
‫بیان سجده سهو‬
 ‫ترک واجب یا تأخیر واجب یا فرض یا ادای یک فرض قبل از وقت یا به تکرار فرض‬
‫سجده سهو الزم می گردد اگر کسی اعمال فوق را در نماز قصدا ً اجرا نماید پس نماز را‬
‫اعاده نماید‪.‬‬
‫طریقه سجده سهو‬
‫در قاعده اخیر بعد از خواندن تشهد به طرف راست سالم بگرداند بعد سجده سهو نماید و‬
‫باز با خواندن التهیات‪ ،‬درود شریف و دعای سالم بگرداند‪.‬‬
‫تمرین واجبات نماز‬
‫‪ .1‬در نماز چند واجب است؟‬
‫‪ .2‬نشستن بین دو سجده واحب است یا فرض؟‬
‫‪ .3‬در قاعده اول و اخیر خواندن التحیات چه حکم دارد؟‬
‫‪ .4‬کسی که به فراموشی واجب را ترک کند نماز آن چگونه است؟‬
‫سنت های نماز‬
‫در نماز بیست سنت است‪.‬‬
‫‪ .1‬در تکبیر تحریمه بلند نمودن دست ها تا گوش‪.‬‬
‫‪ .2‬باز گذاشتن انگشت ها به حال خودش و روبرو نمودن آن به طرف قبله‪.‬‬
‫‪ .3‬در وقت تکبیر تحریمه بلند نگهداشتن به حالت عادل‪.‬‬
‫‪ .4‬گفتن تکبیر تحریمه و دیگر تکبیر ها به آواز بلند برای امام‪.‬‬
‫‪ .5‬گذاشتن دست راست باالی دست چپ در زیر ناف‪.‬‬
‫‪ .6‬گفتن ثنا یعنی سبحانک الهم در رکعت اول‪.‬‬
‫‪ .7‬تعوذ یعنی گفتن اعوذ باهللا در رکعت اول‪.‬‬
‫‪ .8‬تسمیه (گفتن بسم هللا ) در رکعت اول‪.‬‬
‫‪ .9‬خواندن سوره فاتحه در رکعت سوم و چهارم نماز فرض‪.‬‬
‫گفتن آمین‪.‬‬ ‫‪.10‬‬
‫خواندن خاموشانه سبحنک الهم‪ ،‬اعوذ باهللا‪ ،‬بسم هللا و آمین‪.‬‬ ‫‪.11‬‬
‫خواندن قرائت مطابق سنت‪.‬‬ ‫‪.12‬‬
‫گفتن تسبیح در رکوع یا سجده حد اقل سه بار‪.‬‬ ‫‪.13‬‬
‫برابر نمودن سر و کمر در رکوع و گرفتن زانو با انگشت های باز در‬ ‫‪.14‬‬
‫رکوع‪.‬‬
‫گفتن سمیع هللا لمن حمیده در وقت بلند شدن از رکوع برای امام و‬ ‫‪.15‬‬
‫منفردین‪ ،‬گفتن ربنا لک الحمد برای مقتدی و منفرد‪.‬‬
‫در وقت رفتن به سجده نخست گذاشتن زانوها سپس گذاشتن دست ها‪،‬‬ ‫‪.16‬‬
‫بینی‪ ،‬پیشانی در زمین‪.‬‬
‫در جلسه و قاعده برای مردها ایستاده نمودن پای راست و خوابیدن پای‬ ‫‪.17‬‬
‫چپ و نشستن‪.‬‬
‫در قاعده اخیر بعد از تشهد خواندن درود شریف‪.‬‬ ‫‪.18‬‬
‫بعد از درود خواندن دعا (الهم ربنا)‬ ‫‪.19‬‬
‫نخست به طرف راست سپس به طرف چپ سالم دور دادن‪.‬‬ ‫‪.20‬‬
 ‫حکم ترک سنت های نماز‬
‫کسی اگر به فراموشی یا قصداًسنت هارا ترک کند نمازس فاسد نمی شود مگر ترک‬
‫نمودن قصدی آن کار خوب نیست و کسی که همیشه ترک کند گناه است‪.‬‬
‫تمرین سنت های نماز‬
‫‪ .1‬در نماز چند سنت است؟‬
‫‪ .2‬در وقت تکبیر تحریمه انگشت ها و یر چگونه گرفته می شود؟‬
‫‪ .3‬در وقت جلسه مردها چگونه بنشینند؟‬
‫‪ .4‬حکم ترک سنت در نماز چی است؟‬

‫مستحبات نماز‬
‫‪ .1‬برای مردها در وقت تکبیر تحریمه کشیدن دست ها از آستین و بلند نمودن آن‬
‫به گوش ها و برای زنان در داخل چادر و بلند نمودن دست تا شانه ها‪.‬‬
‫‪ .2‬برای نماز گذار منفرد در سجده و رکوع پنج یا هفت بار تسبیح گفتن‪.‬‬
‫‪ .3‬در حالت قیام دیدن به جای سجده در رکوع پاها‪ ،‬در سجده به نرمی بینی‪ ،‬در‬
‫قاعده دیدن به سینه ها و در وقت سالم به شانه ها‪.‬‬
‫‪ .4‬بلند نمودن سر به حد توان‪.‬‬
‫‪ .5‬بلند نمودن دهن در هنگام فاجه‪.‬‬
‫‪ .6‬البته در صورت باز شدن در حالت قیام دست راست و در دیگر حاالت گذاشتن‬
‫پشت دست در دهن‪.‬‬

‫حکم ترک مستحبات نماز‬

‫در ترک مستحبات نماز چیزی الزم نمی شود مگر انجام آن ثواب دارد ‪.‬‬
‫تمرین مستحبات نماز‬
‫‪ .1‬در قیام و سجده در کجا باید دیده شود؟‬
‫‪ .2‬اگر در قیام برای کسی فاجه رخ دهد دهن خود را با کدام دست ببندد؟‬
‫‪ .3‬حکم ترک مستحبات نماز چی است؟‬
‫مفسدات نماز‬
‫در نماز ‪ ۱۸‬فاسد است‪.‬‬
‫‪ .1‬سالم دادن برای کسی به طور قصد‪ ،‬گفتن السالم علیکم یا مانند آن گفتن لفظ‬
‫دیگری‪.‬‬
‫‪ .2‬به طور قصدی در نماز سخن زدن‪.‬‬
‫‪ .3‬جواب سخن کسی را دادن‪ ،‬جواب دادن به سخن کسی‪ ،‬کسی که عطسه میزند‬
‫یرحمک هللا گفتن‪ ،‬آمین گفتن در دعای کسی که خارج از نماز است‪.‬‬
‫‪ .4‬در هنگام درد ویا تکلیف گفتن آه یا اوف‪.‬‬
‫‪ .5‬در گپ بد گفتن انا للله ویا با شنیدن خبر خوب گفتن الحمد هللا ویا هم در هنگام‬
‫تعجب گفتن سبحان هللا‪.‬‬
‫‪ .6‬در هنگام مریضی‪ ،‬درد و مصیبت دنیایی به آواز بلند گریه کردن‪.‬‬
 ‫‪ .7‬به استثنای امام خود برای کسی دیگر دادن فقه و لقمه‪.‬‬
‫‪ .8‬قبل از امام ادا کردن کدام رکن‪.‬‬
‫‪ .9‬از روی قرآن قرائت کردن‪.‬‬
‫قرآنکریم را اشتباه خواندن طوریکه در معنای آن تغیر بیاید‪.‬‬ ‫‪.10‬‬
‫‪.11‬‬
‫ً‬
‫عمل کثیر‪ :‬عملی را مکررا انجام دادن طوریکه کسی فکر کند که‬ ‫‪.12‬‬
‫شخص در حال نماز خواندن نیست مانند‪ :‬بدن خود را خاریدن‪ ،‬منظم کردن لباس ها‬
‫ویا به بدن و لباس زیاد دست زدن‪.‬‬
‫در نماز چیزی را خواستن که از انسانها خواسته می شود‪.‬‬ ‫‪.13‬‬
‫در جای ناپاک نماز خواندن‪.‬‬ ‫‪.14‬‬
‫قصدا ً ویا به فراموشی چیزی را خوردن ویا نوشیدن‪.‬‬ ‫‪.15‬‬
‫سینه و روی را قصدا ً از قبله دور دادن‪.‬‬ ‫‪.16‬‬
‫‪.17‬‬
‫چهار یا پنج قدم در نماز رفتن‪.‬‬ ‫‪.18‬‬
‫حکم مفسدات نماز‬
‫اگر کسی در نماز کار فاسد انجام دهد نماز وی فاسد می شود‪.‬‬
‫سواالت مفسدات نماز‬
‫‪ .1‬در نماز کدام مفسدات است؟‬
‫‪ .2‬در نماز با جواب دادن سالم نماز چگونه می شود‪.‬‬
‫‪ .3‬خنده قهقه نماز را فاسد می کند یا خیر؟‬
‫‪ .4‬عمل کثیر برای چی گفته می شود ؟‬
‫مکروهات نماز‬
‫‪ .1‬سر لچ نماز خواندن‪.‬‬
‫‪ .2‬جمع کردن ویا بسته کردن موها در سر‪.‬‬
‫‪ .3‬به پیج دستار سجده کردن‪.‬‬
‫‪ .4‬با اشاره دست ویا سر جواب سالم را دادن‪.‬‬
‫‪ .5‬عاروق زدن‪.‬‬
‫‪ .6‬بدون ضرورت به کمر ویا دست خود را گذاشتن‪.‬‬
‫‪ .7‬با وضوی تنگ نماز خواندن‪.‬‬
‫‪ .8‬پت کردن چشم ها‪.‬‬
‫‪ .9‬از قبله روی خود را دور دادن ویا این طرف و آن طرف را دیدن‪.‬‬
‫در دهن خود چیزی را گرفتن طوری که مانع قرائت شود‪.‬‬ ‫‪.10‬‬
‫قصدا فاجه کشیدن ویا جلوگیری نکردن از آن‪.‬‬ ‫ً‬ ‫‪.11‬‬
‫کشیدن صدای انگشتان ویا انگشت های خود را یکی به دیگر تیر‬ ‫‪.12‬‬
‫کردن‪.‬‬
‫شمردن آیات‪ ،‬سوره ها و تسبیحات با انگشتان‪.‬‬ ‫‪.13‬‬
 ‫در هنگام سجده دور کردن چیزی از پیش روی البته اگر در سجده‬ ‫‪.14‬‬
‫کردن برایش مشکل باشد یکبار پروا ندارد‪.‬‬
‫بدون عذر چهار زانو نشستن‪.‬‬ ‫‪.15‬‬
‫مانند سگ نشستن‪.‬‬ ‫‪.16‬‬
‫روبروی کسی نماز خواندن‪.‬‬ ‫‪.17‬‬
‫در صورتیکه در صف جای باشد تنها نماز خواندن‪.‬‬ ‫‪.18‬‬
‫ایستاد شدن اما در بلندی نسبت به مقتدیان‪.‬‬ ‫‪.19‬‬
‫ایستاد شدن امام در داخل محراب‪.‬‬ ‫‪.20‬‬
‫خالف سنت نماز خواندن‪.‬‬ ‫‪.21‬‬
‫در سجده چسپاندن بازو ها در زمین‪.‬‬ ‫‪.22‬‬
‫با کاالی آویزان نماز خواندن‪ ،‬چادر را طوری در سر انداخته شود که‬ ‫‪.23‬‬
‫دو طرف آن به زمین آویزان شود ویا چپن طوری پوشیده شود که آستین های آن‬
‫پوشیده نشده باشد‪.‬‬
‫لباس خود را جمع کردن ویا تکان دادن‪.‬‬ ‫‪.24‬‬
‫همراه با لباس بازی کردن‪.‬‬ ‫‪.25‬‬
‫با لباس حقیر نماز خواندن مانند لباس مستری‪ ،‬قصاب و رنگمال‪.‬‬ ‫‪.26‬‬
‫با لباس تصویر دار نماز خواندن‪.‬‬ ‫‪.27‬‬
‫در جای نماز بخواند که باالی سر‪ ،‬طرف راست‪ ،‬طرف چپ ویا در‬ ‫‪.28‬‬
‫جای سجده نماز گذار تصویر باشد‪.‬‬
‫اوقات حرام و مکروه‬
‫‪ .1‬وقت برآمدن آفتاب‪.‬‬
‫‪ .2‬وقت غروب آفتاب‪.‬‬
‫‪ .3‬هنگامیکه آفتاب عمود باشد قبل از داخل شدن نماز پیشین پنج یا شش دقیقه پیش‬
‫در این سه وقت هر گونه نماز خواندن مکروه و حرام است‪.‬‬
‫جاهای که نماز در آن مکروه است‪:‬‬
‫‪ .1‬در جای حیوانات‪.‬‬
‫‪ .2‬در قصابی‪.‬‬
‫‪ .3‬در بیت الخالء‪.‬‬
‫‪ .4‬در حمام‪.‬‬
‫‪ .5‬در هدیره‪.‬‬
‫‪ .6‬در جای که آب کثیف باشد‪.‬‬
‫‪ .7‬در زمین غصب شده‬
‫‪ .8‬در راه رفت و آمد مردم(راه)‪.‬‬
‫داخل شدن اشخاص که در مسجد ناجایز است‬
‫شخصی که جنوب باشد یعنی به غسل کردن ضرورت دارد یا زن که در حالت‬
‫حیض و نفاس است داخل شدت چنین اشخاص در مسجد حرام است‪.‬‬
‫شخص دیوانه ویا طفل که داخل شدن آن مسجد ناپاک می شود‪.‬‬
 ‫جماع و مقاربت حرام است‪.‬‬
‫اذکار بعد ازنماز‬
‫‪ 33‬بار سبحان هللا ‪ 33‬بار الحمد هللا ‪ 34‬هللا اکبر ( صحیح البخاری)‬
‫اوقات نماز پنج گانه‬
‫وقت نماز صبح یا سحر‪ :‬تقریبا نیم ساعت پیش ازطلوع آفتاب شروع‬
‫میشود وپنج دقیقه قبل ازطلوع آفتاب میاید‪ .‬که درهمین زمان که تنها‬
‫چهار رکعت نمازخوانده میشود ودیگرنمازها‬
‫وقت نمازپیشین‬ ‫ممنوع است‪.‬‬
‫وقت این نمازاززوال آفتاب شروع تا سایه هرشی دوبرابرآن شود ‪ .‬باید‬
‫که گفته شود که در‬
‫زمستان دراول وقت ودرتابستان دیرترخوانده میشود‪.‬‬
‫وقت نمازدیگر‬
‫وقت نمازدیگرازغروب آفتاب تقریبا یک ونیم ساعت پیشتر شروع می‬
‫شود وازغروب آفتاب‬
‫پنج دقیقه جلوتر به پایان میرسد‪ ،‬دروقت نماز دیگرخواندن نمازهای‬
‫دیگرممنوع است‪.‬‬
‫وقت نماز شام‬
‫پس ازغروب کامل آفتاب شروع وتا غروب شفق وقت آن باقی است ‪.‬‬
‫وقت نماز خفتن‬
‫ازغروب آفتاب تقریبا یک ونیم ساعت بعد شروع می شود وتانصف‬
‫شب‪ .‬ادامه دارد‪ .‬آرفرد‬
 ‫قضایی نمازدارد ویا نوافل میخواند پیش ازوترواجب اداکند‪ .‬ویا‬
‫نمازتهجد میخواند پیش ازوتر‬
‫نماز جمعه‬ ‫واجب بخواند‪.‬‬
‫نمازجمعه همان وقت نمازپیشین است ودرجمعه دورکعت فرض خوانده‬
‫می شود پیش ازنماز‬
‫فرض جمعه دوخطبه که فرض وقایم مقام وباقی نماز فرض میباشد که‬
‫درجماعت خوانده میشود‪ .‬چهاررکعت سنت پس ازفرض وپس ازآن‬
‫دیگردورکعت سنت درآخر دورکعت نفل_____ سکوت الزمی است‬
‫وگپ زدن ممنوع واگرامام یا خطیب نام محمد (ص) را‬
‫میگرد‪ ،‬بر مقتدی صلوات گفته والزمی است‪ .‬برای مریض ‪ ،‬مسافر‪،‬‬
‫نابینا ‪ ،‬شل کروکور‬
‫وکسی که ترس ازدشمن دارد نمازجمعه باالی آنها فرض نمی باشد‪.‬‬
‫نماز تراویح‬
‫این نماز تنها درماه مبارک رمضان برگزارمیشود‪ .‬این نماز دردرجه‬
‫سنت موکد است‪ .‬که بعد‬
‫ازادای نمازخفتن پس ازخواندن فرض وسنت وپیش ازوترواجب ادامی‬
‫شود‪ .‬ودرتمام ماه رمضان‬
‫ختم قرانکریم ثواب زیاد دارد ودرنمازتراویح خواندن سنت است‪.‬‬
‫مسآله اول‪ :‬دررابطه به زنان هم همانند مردان تراویح است چه درخانه‬
‫وچه درمسجد ادانماید آگر کسی برای نمازوارد مسجد شد شروع کردند‬
‫سپس اول فرض وسنت نمازخفتن رابخواند وبعد در‬
‫نمازتراویح شریک شوند‪.‬‬
 ‫مساله دوم‪ :‬وتر ونماز عید واجب است وبرتمام واجب است نه فرض‬
‫کفایی قضایی ندارد وبرای‬
‫زنان حایضه ‪ ،‬نفاس یا کدام بیهوشی‪.‬‬
‫روز تشریق‬
‫این روز درعید کالن یا عید قربان ازنهم ذی الحجه ازصبح شروع وتا‬
‫سیزدهم ذی الحجه تا نماز‬
‫دیگر دوام میکند ودرهرروز بعد ازاداکردن نمازفرض این تکبیرات‬
‫رامی گوید‪ .‬هللا اکبر‪ ،‬هللا اکبر‬
‫الاله هللا وهللا اکبر ‪ ،‬هللا اکبر وهللا الحمد‪.‬‬
‫نمازهای نوافل‬
‫تهجد‬
‫درشب ازخواب بلند شدن ونمازخواندن را تهجد گویند‪ ،‬نوافل درنزد‬
‫خداوند(ج) نزدیک شدن به‬
‫خداوند(ج) مؤثرترین وسیله است‪ .‬رسول خدا (ج) نماز های فرض به‬
‫این نماز پابند بود‪.‬‬
‫وبراین نمازتاکید داشت زیرا دراین قسمت شب ازآسمان تجلیات ورحمت‬
‫خداوند(ج) ازآسمان‬
‫به زمین نازل میشود‪ .‬وقت این نماز ازنصف شب تا صبح صادق باقی‬
‫است احد اکثر دوازده‬
‫رکعت وحد اقل دورکعت خوانده میشود‪.‬‬
‫ترتیب نماز صالة التسبیح‬
 ‫نیت چهاررکعت صالة التسبیح نموده پس ازاعوذ ‪ ،‬وبسم هللا بعدا ً ‪15‬‬
‫باراین تسبح رابخواند (سبحان هللا والحمد هللا وال اله اال هللا وهللا اکبر )‬
‫بعد رکوع کند وپس ازگفتن تسبحات رکوع‬
‫تسبیحات مذکور را ‪ 10‬مرتبه بخواند ازرکوع بلند شوده پس ازربنا لک‬
‫الحمد (‪ ) 10‬بار دوباره‬
‫درسجده وپس ازتسبح سجده (‪ ) 10‬با بخواند وازسجده بلند شود ودرنشت‬
‫دیگر(‪ ) 10‬باربخواند‬
‫پس به سجده دوم رفته درآن (‪ ) 10‬بار بخواند باز هللا اکبر گفته ازسجده‬
‫بلند شود ‪ ،‬بنیشد(‪) 10‬‬
‫باربخواند وبدون گفتن هللا اکبر برای رکعت دوم بلند شود ودررکعت دوم‬
‫را نیزبه همین ترتیب‬
‫بخواند که هفتادوپنج بارتسبیح خوانده شد‪ .‬ودرسوم رکعت دیگرنیز به‬
‫همین ترتیب خوانده شود‪.‬‬
‫نماز استسقاء‬
‫نماز است که برای طلب بارندگی خوانده میشود‪.‬هرگاه خشک سالی باشد‬
‫وبارندگی شود این نماز‬
‫مسنون است‪ .‬این نماز دورکعت است وبا جماعت خوانده میشود‪ .‬اما به‬
‫صدای بلند قرائت نماید‪.‬‬
‫این نماز دربیابان رفته ومردم با نهایت عاجزی با گریه وزاری نماز را‬
‫ادانمایند‪ .‬این نمازآذان‬
‫واقامت ندارد‪.‬‬
‫نماز خسوف وکسوف‬
‫نمازآفتاب گرفتگی آفتاب راکسوف وماه گرفتگی راه خسوف گوید‪ .‬نماز‬
‫کسوف درجماعت در‬
‫مسجد ادامی شود ونمازخسوف درفردی درخانه آدامی گردد‪.‬‬
‫نماز مسافر‬
‫هرگاه یک فرد ازخانه تا ‪ 87‬کیلومتر دورشود مسافر پنداشته می شود‬
‫فرق نمی کند که سواره است یا پیاده‪ .‬مسافر نمازچهاررکعتی را‬
‫دورکعت بخوانده اگرپوره اداکرد گناه گارمیشود‪.‬‬
‫نمازشام ونمازصبح را تکمیل بخواند واگرعجله درکارنبود سنت ها‬
‫راتکمیل بخواند‪ .‬ودورکعت‬
‫سنت نمازصبح نیزضرورت است‪ .‬اگرمسافرنیت پانزده روزداشت‬
‫مسافر وی خاتمه میابد‪ ،‬نماز‬
‫های طور هموی بخواند ‪ .‬اگرمسافر نیت کمتر از‪ 15‬روز را داشت‬
‫واگرحالت طوری باشد که‬
‫امروزوفردا شود‪ .‬بازهم مسافرپنداشته میشود‪ .‬اگرمسافردرحرکت یا‬
‫درهوا‪ ،‬کشتی طیاره ایستاده‬
‫خوانده نمی تواند نمازرا نشسته بخواند‪ .‬اگرقضاهای نماز مسافرت را‬
‫بودند ‪.‬مقیم شدن نخواند باید‬
‫پوره تمام بخواند‪.‬‬
‫اگرامام مسافر باشد پس مقتدی مسافرهمراه امام پس ازخواندن دورکعت‬
‫سالم گرداند‪ .‬ومقتدی بدون سالم بلند شود ودورکعت به تنهای بخواند‪.‬‬
‫طریقه نمازخواندن مریض‬
 ‫اگرمریض نمازخودرا استاده خوانده نمی تواند ‪ ،‬نشسته بخواند ویا‬
‫اگرطاقت استاده ونشسته را ندارد‪ .‬درازکشیده بخواند به اشاره سر‬
‫مگررویش سوی قبله باشد و رکوع وسجده را به اشاره سراداکند‪.‬‬
‫مسآله اول‪ :‬اگریک فرد فلج باشد نتواند ازآب استفاده کند وازکاغذ تشناب‬
‫استفاده کند‪ .‬اگربستر‬
‫مریض نا پاک باشد وتبدیل کردن برای مریض تکلیف میدهد درهمان‬
‫بستر میتواند نمازرابخواند‪.‬‬
‫نماز قضایی‬
‫هرگاه نمازبه وقت اش ادانکرد‪ ،‬نمازقضایی گفته میشود‪ .‬وهرگاه فرد‬
‫نمازش رابه وقت ادانی کند‬
‫هروقت که پیدا کرد قضایی نمازرا به جا آورد‪ .‬درقضا آوردن نماز گناه‬
‫را عفوه می شود‪ .‬ودرغیر آن گناه بوده وبه توبه عفوه نمی شود‪ .‬وهرگاه‬
‫فردی نمازش قضا نشود یا فقط پنج نماز شبانه روز ازوی قضا شود‬
‫صاحب ترتیب گویند‪.‬اگرقضارا به جا نیاآورد هروقت پیداکرد قضارا‬
‫بخواند‪.‬‬
‫اندازه کفاره نماز‬
‫دربدل هرنمازیک ربع کم دوکیلوگندم یا قیمت آن رابپردازد یا قیمت آنرا‬
‫فدیه بدهد به کسیکه مستحق زکات وصدقه باشد‪.‬‬
‫نماز جنازه‬
‫وقتیکه یک مسلمان وفات میشود برای آدا نمازجنازه گاه میبرند‪ .‬طریقه‬
‫خواندن نمازجنازه یک مسلمان طوری است که میت را روبروی امام‬
‫گذشته امام ومقتدی نیت ادای نمازرامی کند‪.‬‬
 ‫نیت آن چنین است‪ .‬نیت کرده چهار تکبیر نمازجنازه ‪ ،‬ثنا برای هللا و‬
‫درود بررسول (ص) ودعا برای میت حاضرپس ازآن هللا اکبربگوید‪.‬‬
‫وقتیکه مقتدی نیت کرد ثنا یا سبحانک اللهم بخوانده بعد‬
‫تکبیر دوم بخواند ودرود شریف بخواند بعد تکبیر سوم بخواند ودعا‬
‫رابخواند اگرمیت بالغ باشد مرد باشد یا زن یک قسم دعا خوانده می‬
‫شود‪ .‬واگر میت صغیرباشد بچه باشد ویا دختر برای این‬
‫هردوایشان یک قسم دعا خوانده میشود‪ .‬ودرتکبیر چهارم باز هللا اکبر‬
‫گفته میشود وبه هردوطرف‬
‫سالم میشود اول به طرف راست ودوهم به طرف چپ ‪.‬‬

‫نماز های عید‬

‫درهردوعید فطر وقربان دو دورکعت نماز واجب است‪ .‬این نماز آذان‬
‫واقامت ندارد وطرقه آن چنین است‪ .‬اوال صفها رابرابر ودرست نموده‬
‫وبعد نیت راشروع میکند ‪ .‬طریقه نیت ‪ :‬نیت کردم که اداکنم نمازعید‬
‫الفطر یا عید االضحی با شش تکبیرات واقتدانمودم پشت سرامام حاضر‬
‫بعدا ٌ هللا اکبر گفته ودستها را می بندد‪ .‬پس ازبستن دستها فقط سبحانک‬
‫اللهم تا آخرخوانده وساکت شوند با دفعه کوتاه سه بارتکبیرگوید ‪ ،‬مقتدی‬
‫هم مثل امام تکبیرودستها تا گوشها برداشته وپس ازتکبیر سوم دست ها‬
‫را ببندد‪ .‬امام پس ازقرائت رکعت اول را تمام کند‪ .‬ودررکعت دوم بعد‬
‫ارقرائت پیش ازرکوع سه تکبیر بگوید وبه رکوع برود‪.‬‬
‫نماز استخاره‬
‫استخاره را به زبان عربی دررابطه به یک کار خیر سوال کردن‬
‫راگویند‪ .‬وانسان دراین نمازازخیر وشرخود رانمی داند واین را با‬
 ‫خداوندج ازطریق نمازاستخاره با خداوند(ج) درمیان می گذارد‬
‫وازخداوند(ج) سوال می کند چون خداوند(ج) درعلم خود کامل است‬
‫ودرقلب بنده شک وتردید دورمی سازد‪.‬‬
‫طریق نمازاستخاره‬
‫ازحضرت عبد هللا (رض) روایت است که رسول خدا(ج) درتمام‬
‫کارهای زندگی استخاره کردن‬
‫استخاره کردن رهنمای است درکارهای خیر‪ .‬ودرقرانکریم دریک سورة‬
‫آمده وگفته شده که اگرمؤمن قصد یک کارراداشته دورکعت نفل‬
‫نمازبخواند واین دعا را میخواند‪.‬‬
‫ترجمه دعای استخاره‬
‫خداوند(ج) ازتوسوال ومشوره می کنم چون توصاحب علم کامل استی‬
‫وقدرت بزرگ داری ‪ ،‬فضل تورامیخواهم چون مه به خیروشرخود نمی‬
‫دانم ‪ .‬خدواند(ج) علم ودانایی که داری آخرکارمرا دردنیا وآخرت پرثمر‬
‫داشته باش واگر به فایده ما نیست ما رآ ازآن دورنما وبه کارریکه خیرما‬
‫نهفته است ومارا خوشحال می سازد حاجت مارا برآورده بساز‪.‬‬
‫نمازاشراق‬
‫نمازاشراق دودکعت است وقتی که آفتاب بلند شود وزردی آن زایل گردد‬
‫آنگاه وقت نمازاشراق است‪ .‬سه طریقه دارد ‪.‬وقتی فرد نمازفجر‬
‫راخوانده است درجای خود بنشیند ومشغول ذکریا تالوت قران گردد بلند‬
‫شود نماز اشراق را آداکند‪ .‬ثواب آن زیاد است‪.‬‬
‫فضیلت نماز اشراق‬
‫ازرسول خداوند(ج) روایت است ازحضرت انس بن مالک (رض) می‬
‫فرماید که رسول خدا(ج) می فرماید که هرکس درنماز صبح درجماعت‬
 ‫بخواند تا آفتاب بلند شدن ذکرنماید وبعدا ً نماز اشراق بخواند‪ .‬خداوند(ج)‬
‫ثواب یک حج را برایش میدهد‪.‬‬
‫نماز چاشت‬
‫این نمازبعد از دویا دونیم ساعت پس ازطلوع آفتاب خوانده می شود‪.‬‬
‫اجرثواب آن بی نهایت است‬
‫حد اکثر هشت رکعت حد اقل دورکعت است‪.‬‬
‫نماز اوابین‬
‫این نماز ازجمع نوافل بوده این نماز برای اجروثواب خوانده می شود‬
‫بعد ازنمازشام خوانده میشود اندازه زیات اش بیست رکعت وکم اندازه‬
‫اش شش رکعت است ‪ .‬اگروقت کم باشد همراه دورکعت‬
‫سنت نمازشام چهاررکعت نفل بخواند که جمله شش رکعت شود‪ .‬انشاءهللا‬
‫که ثواب وفضیلت برایش داده می شود‪.‬‬
‫نماز تهجد‬
‫بعد ازنماز های فرض این نماز دارای فضیلت زیاد است وبهترین وقت‬
‫ادای این نماززمانی است‬
‫که درپایانی شب اداشود‪ .‬رسول (ص) این نماز را هشت رکعت ادامی‬
‫کرد‪.‬‬
‫سجد تین یا (دوسجده)‬
‫عالوه برسجده های فرض نمازها دونوع سجده دیگرهم است یکی‬
‫بروقت لزوم درحال نماز ادای آن واجب گردد آن عبارت ازسجده سهوه‬
‫وسجده تالوت قرآن ‪.‬‬
‫سجده سهو وترتیب ادای آن‬
 ‫هر گاه یک واجب ویا چند واجب ازنماز به فراموشی رسیده شد وترک‬
‫کردد ودرنمازدوباره به یاد بیآید وبرای جبران نقص نماز درقعده اخیر‬
‫پس ازالتحیات بال فاصله طرف راست سالم گردنده وبجا آوردن دوسجده‬
‫واجب است این سجده را سجده سهوه یا سجده فراموشی گویند این‬
‫دوسجده را به جاآورده دوباره التحیات را خوانده وبعد درود ودعا خوانده‬
‫بعدا ً هردوطرف سالم گرداند‪.‬‬
‫اگریکی فراموش شود واین دوسجده را به جانیاورد نمازوی اصالح‬
‫صحیح نیست اعادة آن الزم است‪ .‬سجده سهوه واجب بوده وی به‬
‫فراموشی یا عمدا ً هردوطرف سالم کردند یا پس ازسالم یادش آمد که‬
‫فالن واجب درنماز ترک شد‪.‬پس اگراین وقت روی به قبله نشسته‬
‫وجزدعا یا ذکر حرفی نگفته باشد‪ .‬نماز باطل شده پس هرگاه یادش آمد‪.‬‬
‫فورا ً سجده سهوه رااداکند‪.‬‬
‫هرگاه شخص فکرکند که چهاررکعت راسه رکعت خوانده ویا شک کند‬
‫باالیش سجده سهوه می گردد‪ .‬ویا سه رکعت را چهاررکعت بخواند‬
‫سجده سهوه می شود‪ .‬اگرکسی دعای قنوت را یاد نداشت ‪ ،‬سه باراللهم‬
‫ربنا آتنا را بخواند ‪.‬‬
‫سجده تالوت‬
‫درقرانکریم (‪ )14‬آیت است‪ .‬هرکس این آیت راتالوت می کند‪ .‬سجده‬
‫برایش الزمی است برای ادای سجده تالوت خارج ازنماز این گنجایش‬
‫وجود دارد که اگرپس ازتالوت بالفور به جا آورده شده پس دردیگروقت‬
‫به جاآورد‪.‬ولی درنمازالزم است که پس ازتالوت آیت سجده بالفور به‬
‫سجده رود‪ .‬زیراسجده یکه ازنماز خوانده شده است اگرادانکرد ورکن‬
‫دیگری ازنماز بجا آورد‪ .‬سجده خوش می گردد گناه همیشه باقی می‬
‫ماند‪ .‬اگرپس ازتالوت آیت سجده فورا به رکوع رود ‪ ،‬دررکوع نیت‬
 ‫سجده تالوت صحیح است ‪ .‬سجده تالوت رااداکند‪ .‬سجده تالوت‬
‫ضروری است واال‬
‫سجده ادا نخواهد شد‪.‬‬
‫مرتبه دعا دراسالم‬
‫دعا دراسالم بهترین عبادت است وخالصه ازعبادات ‪ .‬آداب دعا‪- 1 :‬‬
‫دعا کردن به شکل قعده ‪ – 2‬دودست به صورت متوسط بلند گرفته‬
‫شود‪ – 3 .‬دعا درحال زاری وعاجزی صورت گیرد‬
‫‪ – 4‬هردعا را تکرارنمودن‪.‬‬
‫شرایط دعا کردن‬
‫‪ – 1‬اجتناب ازخورد ونوش مال حرام ‪ ،‬لباس حرام وازوسایل حرام یا‬
‫ازوسایل کسب حرام ‪.‬‬
‫‪ – 2‬دعانکردن به گناهای وامری بدی وبه قطع رحمی‪ – 3 .‬آنچه‬
‫روزاول مقرروتعین شده است به تبدیلی آن دعا نکردن‬
‫‪ – 4‬دردعا ازحد تجاوز نکردن که دعای شی ناممکن و محال درقبولیت‬
‫دعا اظهار است به کاری وبی صبری‪.‬‬
‫کسانیکه دعای ایشان زود قبول میشود‪.‬‬
‫ازاحادیث صحیحه ثابت است که به طورخصوصی دعا این اشخاص‬
‫قبول خواهدشد‪.‬‬
‫‪ – 1‬مردم مجبوروناچار‪.‬‬
‫‪ – 2‬شخص مظلوم وستم دیده ولواینکه گناه گارویا کافرباشد‪.‬‬
‫‪ – 3‬دعای پدرومادردرحق اوالد‪.‬‬
 ‫‪ – 4‬دعای هرنیکوکار‪.‬‬
‫‪ – 5‬دعای حاکم عادل برای رعیتش‪.‬‬
‫‪ – 6‬دعای اوالد صالح وخدمت گزار مادروپدر‪.‬‬
‫‪ – 7‬دعای مسافر به خصوص دعای مسافرحج یا حاجی درهنگام‬
‫برگشتن ورسیدن به خانه‪.‬‬
‫‪ – 8‬دعای مسلمان برحق مسلمان‪.‬‬
‫‪ – 9‬دعای مسافردر‪.‬‬
‫‪ – 10‬دردعا حسد وبخیلی مکروه است‪.‬‬
‫طریقه توبه‬
‫مسلمان ازکارهای که انجام داده وپیشمان است ازخداوند(ج) خود به‬
‫زاری وخضوع ‪ ،‬مغفرت وعفوه وبخشش بخواهد‪ .‬با خود وقلب خود‬
‫عهد نماید که درآینده کارهای خالف شرعی راانجام ندهد‪ .‬بعضی گناهان‬
‫است که توبه قبول وقابل بخشش نیست مثل مال یتیم خوردن‬
‫تهمت باالی کسی ظلم وستم کردن ‪،‬بازهم توبه کند خداوند(ج) مهربان‬
‫است که قبول شود‪.‬‬
‫اشخاصیکه دعایشان قبول نمی شود‪.‬‬
‫کسانیکه به گناه آغشته است دراین حالت توبه قبول نمی شود چنین انسان‬
‫به سرعت اول توبه کند‬
‫چون مرگ معلوم نیست شاید فرصت توبه حاصل نشود‪.‬‬

‫دعای مسنون‬
 ‫دعا که به خاطرهرآفت ومریضی که عاید گردد‪ ،‬خوانده میشود‪.‬‬
‫فصل سوم‬
‫روزه رمضان‬
‫ماه رمضان یکی ازعبادات های خاص است خداوند(ج) مارا تزکیه نفس‬
‫داده وازهرخواهشات‬
‫جنسی‪ ،‬خوراکی ازصبح که روزه گرفتن آغاز وتا غروب آفتاب مارا‬
‫ازتمام خوراکی ها ودیگر‬
‫خواهشات منع کرده است‪ .‬یکی ازفواید ماه روزه گرفتن تزکیه نفس ‪،‬‬
‫عادات خیش وزشت داریم‬
‫ازآن دورشویم وبه عادت نیک وپسندیده ‪ ،‬صبروشفقت ومهربانی عادت‬
‫نمایم وخصلت ما شود‪.‬‬
‫این ها سبب میشود نا مورد توجه خاص خداوند(ج) قراربگیریم وازحال‬
‫احوال فقرا با خبرمیشویم‬
‫روزه سبب صحت مندی وتندرستی می آرد‪ .‬وازجمع بنای سوم اسالم‬
‫است‪ .‬تمام خوراکی ها و‬
‫هدایت که خداوند(ج) برای داده ازصبح صادق شوروع تا غروب آفتاب‬
‫منع بوده دراین یکی از‬
‫فضیلت اسالم ‪ ،‬نزول آیات قرآن مبارک است‪.‬‬
‫ارکان روزه‬
‫‪ – 1‬نیت کردن ‪.‬‬
 ‫‪ – 2‬ازصبح صادق تا غروب آفتاب پرهیز ازهرآنچه که روزه راباطل‬
‫می کند‪.‬‬
‫شش مورد که روزه را باطل می کند‪.‬‬
‫‪ – 1‬خوردن عمدا ً وقصدا ً ‪ – 2‬عمدا ً نوشیدن ‪ – 3‬عمدا ً استفراغ کردن‬
‫‪ – 4‬حیض‬
‫‪ – 5‬نفاس ‪ – 6‬جماع‬
‫سحری وافطاری‬
‫سحری خوردن سنت بوده اگرفردی اشتها ندارد حد اقل آب بخورد‪.‬‬
‫سحری پیش ازصبح صادق‬
‫شروع میشود‪ ،‬افطاری با خوردن خرما وآب ثواب وعمل بهتری است‪.‬‬
‫زن حایضه اگرشب دوباره‬
‫پاک میشود‪ ،‬باید فردا روزه بگیرد اگرفردا غسل می کند هم کارصحیح‬
‫است‪.‬‬
‫بیان روزه قضا‬
‫اگرفردی بدون عذر‪ ،‬روزه نمی گیرد ازجمله گناه کبیره است‪ .‬واگرکسی‬
‫عذری دارد‪ ،‬روزه را‬
‫افطار می کند‪ ،‬برای قضا آوردن روزه ‪ ،‬را افطار می کند‪ ،‬برای قضا‬
‫آوردن روزه‪ ،‬روزشخص‬
‫نیست هرروز که میشوند ‪ ،‬قضا خود را جبران نماید‪.‬‬
‫اگرکسی چند سال قضا آورده هم نیت گرفتن قضا روزه راکند وهم کفاره‬
‫بپردازد‪ .‬این مساله حکم‬
 ‫اسالمی بوده‪ .‬اگرروزه دار نیت روزه رامی کند وهمان روزبی هوش‬
‫میشود‪ .‬قضای آن برایش وا‬
‫جب می شود‪ .‬اگرکسی تمام روزه بی هوش میباشد یا دیوانه قضایی‬
‫روزه برایش واجب نیست ‪.‬‬
‫روزه نذری‬
‫اگرکسی بخاطرجان کسی روزه میگرد روزه باالیش واجب میشود‬
‫واگراین کارنمی کند باعث گناه‬
‫روزه نذری به دونه گونه است‬ ‫وی میشود‪.‬‬
‫‪ – 1‬اگرکسی روزه نذری می گیرد روز وتاریخ آن مشخص است نیت‬
‫ضروری نیست‬
‫‪ – 2‬اگرروز آن یقین نباشد وروزه نذری می گیرد‪ .‬نیت آن ضروری‬
‫است‪.‬‬
‫اگرروزه دارفراموش کند چیزی بنوشد وبخورد روزه فاسد نمی شود‪.‬‬
‫اگردر روزخواب برود‬
‫وغسل باالیش بگردد‪ ،‬روزه نمی شکند واگردر روزه درمیان دندان‬
‫هایش خوراکی به اندازه‬
‫نخود گرمانده باشد روزه فاسد می شود واگرازاندازه نخود خوردترباشد‬
‫روزه فاسد نمی شود‬
‫اگربی اختیار دلبدی واستفراغ می کند‪ .‬اگرکم باشد ویا زیاد باشد روزه‬
‫فاسد نمی شود واگرعمال‬
‫دهن راپرشودیا توسط کلک دلبدی پیدا شود روزه فاسد می شود‪.‬‬
‫اگرشخص نیت سفرطوالنی می کند و لی سفرکوتاه میشود دوباره برمی‬
‫گردد به خانه روزه را‬
‫اگرافطار کرده هم روزه قضایی بگیرد وهم کفاره بدهد در روزه دربین‬
‫زن وشوهر محبت جایز‬
‫واگربه شکل جماع وهمبستری باشد روزه مکروه میشود‪.‬‬
‫اگرروزه دارذایقه یک چیز راحس کند ودوباره بیرون نماید ( تف کند)‬
‫روزه نمی شکند‪.‬‬
‫اگرشوهر بدخوی باشد ‪ .‬به خانم فرق نمی کند مزه غذا را بیبند روزه‬
‫مکروه نمی شود واین کار‬
‫برایش جایزاست‪.‬‬
‫بیان مسایل که کفاره الزم است‪.‬‬
‫اگرفرد قصد جماع دارد ومنی خارج شد یا نشد ‪ ،‬قضا وکفاره باالیش‬
‫واجب است ‪.‬‬
‫بغیر اززوزه رمضان در روزه ها ی نذری ویا روزه قضای باشد کفاره‬
‫با الیش الزم نیست‪.‬‬
‫اگرخانم درحالت بی هوشی شوهربا اوجماع می کند ‪ ،‬خانم قضا بگیرد‬
‫باالی شوهر هم قضا وهم‬
‫کفاره الزم است‪.‬‬
‫اگرفردی روزه را به قصدا ً بخورد دوما ه روزه را پی درپی میگرد‬
‫وهیچ قضایی نمی کند ‪.‬‬
‫وبرای زنها درحالت حیص ونفاس کفاره نیست‪.‬‬
 ‫بیان کفاره‬
‫کفاره ای روزه گندم است ویا برای شصت نفریا غله ویا نان داده شود‪.‬‬
‫واگرغله داده نتوانست‬
‫شصت روزمتواتر برای فقیر خوراک بدهد ‪ .‬اگردرجریان روزه چند‬
‫روزه خورانده شد یک کفار‬
‫صحیح است‪.‬‬
‫اگرکسی مریض شود ویا درحال مرگ باشد ویا مریضی اش زیار باشد‬
‫وازخوراک افتاده باشد‪.‬‬
‫اگرزنی حامله است‪ ،‬وطفل اش به خطرمرگ مواجه است ‪ ،‬روزه خود‬
‫را افطارکند‪.‬‬
‫کسیکه مریض است ودوباره صحت یاب می شود روزه قضایی خودرا‬
‫بگیرد ‪.‬‬
‫خوردن ونخوردن مسافر جایزاست که اگربه مشکل نباشد روزه را‬
‫بگیرد واگربرایش مشکل بود‬
‫روزه نگیرد‪.‬‬
‫اگرکدام کافر درمیان ماه رمضان به اسالم رو بیاورد ‪ ،‬با قیمانده روزه‬
‫را بگیرد وروزهای قبل‬
‫راقضا بیاورد‪.‬‬
‫اگرمسافربرای اقامت کردن مسافرمی شود روزه باید بگیرد‬
‫مسافریا مریض که روزه ندارد روبروی روزه دار غذا نخورد‪.‬‬
‫بیان فدیه‬
 ‫اگرمریض که امید صحت یاب ندارد ودوامدار مریض است برای فقیر‬
‫به اندازه صدقه فطر غله‬
‫بدهد یا صبح وشام به فقیر نان بدهد‪ .‬واگرصحت یاب می شود روزه‬
‫خودرا بگیرد‪.‬‬
‫اقسام اعتکاف‬
‫اعتکاف به سه گونه است‪.‬‬
‫‪ – 1‬واجب ‪ – 2‬سنت ‪ – 3‬مستحب ‪.‬‬
‫‪ – 1‬واجب ‪ :‬اعتکاف است که فردی برای خود نذرمی گیرد ومیگوید که‬
‫(‪ ) 10‬ده روز اعتکاف می نمایم ‪.‬‬
‫‪ – 2‬سنت‪ :‬اعتکاف رامی گوید (‪ ) 10‬ده روز آخر ماه رمضان را محمد‬
‫(ص) اعتکاف کرداست‪.‬‬
‫‪ – 3‬مستحب‪ :‬اعتکاف است که بغیرااز(‪ )10‬ده روزآخر ماه رمضان‬
‫اعتکاف کند‪.‬‬
‫دراعتکاف دوگونه کارها حرام است‬
‫‪ – 1‬درجایکه اعتکاف می کنی ‪ ،‬بدون عذر بیرون آمدن‪.‬‬
‫‪ – 2‬دراعتکاف همرای خانم محبت وهمبسترشدن‬
‫اعتکاف واجب حد اقل یک روز ‪ ،‬وسنت اعتکاف ده روز وبرای‬
‫اعتکاف مستحب اندازه تعین نیست ‪.‬‬
‫چیزها یکه اعتکاف را فاسد نمی کند‬
‫‪ – 1‬تشناب رفتن ‪.‬‬
‫‪ – 2‬ازمریضی پاگ شدن‪.‬‬
 ‫‪ – 3‬غسل کردن ( دورشدن ازنجاست)‬
‫‪ – 4‬اگرکسی نباشد غذا آمادن کردن‪.‬‬
‫‪ – 5‬به نماز جمعه رفتن به شکل سنت اعتکاف کردن درمسجد ‪ ،‬به‬
‫کارهای دینوی مصروف بودن دراعتکاف مکروه است‪.‬‬
‫‪ – 6‬دراعتکاف باید به تالوت کردن‪ ،‬نمازخواندن وقت خودرا صرف‬
‫کنید‪.‬‬
‫‪ – 7‬بدون عذر بیرون برآمدن اعتکاف را فاسد می کند‪.‬‬
‫فصل چهارم‬
‫زکات دادن‬
‫زکات دادن یک نوع عبادت است که به شکل واجب است یک مقدارمال‬
‫خود را برای فقراء‬
‫مستحقین داده میشود‪ .‬شخص مسلمان سال یک باریک مقداری ازمال‬
‫خود را به فقراء مساکین‬
‫ومستحقین می پردازد‪.‬‬
‫فایده زکات نفس انسان را ازبخل ‪ ،‬حرص پاک میسازد ودرمال داشته‬
‫ایش خداوند(ج) برکت‬
‫نازل می کند‪ .‬وبرای نیاز مندان پرداخته شود وضرورت شان رفع‬
‫ودربین شان محبت و وحدت‬
‫مهربانی پیدامی شود‪ .‬درمیان مردم بخل ازبین میرود‪ .‬وازحال احوال‬
‫مردم با خبرمی شود‪.‬‬
‫وبنای چهارم اسالم زکات است‪.‬‬
 ‫اگرمال هرمسلمان ازنصف زیاد شود زکات فرض میشود‪.‬‬
‫فرمان هللا(ج) برای مسلمان دررابطه به زکات زیاد شده است ‪ .‬زیاد‬
‫شدن محبت وفضیلت درمیان‬
‫مردم است‪ .‬ندادن زکات گناه محسوب می شود وازجمله عبادات خاصی‬
‫است‪ .‬اگرکسی جواهرات‬
‫طال‪ ،‬نقره وتجارت داشته باشد زکات باالی اش فرض می گردد‪.‬‬
‫زکات به خاطر فضیلت اش چنین است‪ .‬انسان مسلمان عاقل ‪ ،‬بالغ ‪ ،‬آزاد‬
‫باشد زکات بپردازد‬
‫وقرضدارنباشد نیازمندی هایش مرفوع باشد واگرازآن زیاد ترمیشود‬
‫زکات فرض است‪.‬‬
‫اگرمال بدون زحمت وبه طور آسوده آمده باشد زکات یک حصه آن فورا ً‬
‫داده میشود‪.‬‬
‫نصاب زکات‬
‫مال زکات به سه قسم است‪.‬‬
‫‪ – 1‬چیزهای معدنی مثل نقره ‪ ،‬طال‪.‬‬
‫‪ – 2‬حیوانات‪.‬‬
‫‪ – 3‬حبوبات ومیوه جات‪.‬‬
‫اندازه زکات‬

‫اگر(‪ )87‬گرام طال باشد واگرنقره (‪ )612‬گرام باشد وازاین مقداربیشتر‬

‫شود زکات داده میشود‪.‬‬
 ‫اگرکسی پولدارباشد به اندازه طال باشد ‪ .‬دادن زکات واجب است‪ .‬این‬
‫مقدار به چهارحصه تقسیم‬
‫وازآن یک قسمت آن زکات داده شود‪ .‬مثالً از(‪ )200‬درهم (‪ )5‬درهم‬
‫زکات داده میشود‪.‬‬
‫حیوانات به سه قسمت تقسیم میشود‪.‬‬
‫‪ – 1‬شتر ‪ – 2‬گاومیش ‪ – 3‬بزهمرای گوسفند‪.‬‬
‫‪ -‬اگربزوگوسفند مدت زیادی درصحرا باشد ازچهارحصه یک حصه‬
‫داده شود‪ .‬اگر(‪ )120‬تا (‪)200‬‬
‫دانه که هم بزباشد وهم گوسفند باشد زکات واجب است‪ .‬که دوعدد‬
‫گوسفند داده شود‪.‬‬
‫‪ -‬اگرگوسفندان از(‪ )200‬الی (‪ )300‬زیادترباشد زکات آن سه راس‬
‫گوسفند می شود‪.‬‬
‫‪-‬اگرگوسفند از(‪ )100‬راس اضافه ترباشد یکدانه زکات داده میشود‪.‬‬
‫ازسه دانه گاومیش که یکی آن یک ساله باشد زکات آن یک دان گوساله‬
‫داده میشود‪.‬‬
‫‪ -‬درچهل دانه گاو یک دانه گوساله دوساله تکمیل شده باشد ودرسال‬
‫سوم شریک باشد زکات واجب می گردد‪.‬‬
‫‪ -‬درهرمقدار شترکه (‪ )24‬دانه باشد ودرهرنیم دانه یک دانه گوسفند ویا‬
‫یک دانه بززکات داده‬
‫شود‪ .‬اگرتعداد شتراز(‪ )25‬تا (‪ )35‬با شد شترزکات داده شود یا میش‬
‫رابه دوساله گی گذاشته باشد‬
‫_ شترکه (‪ )35‬تا ((‪ )45‬ساله باشد شترزکات داده می شود که سن اش‬
‫درسه ساقه گی باشد‪.‬‬
‫شرایط اداکردن زکات‬
‫_ دربدل اجرآت کارزکات داده نمی شود‪.‬‬
‫_ اگرچیزی به نام فقرا به نام زکات خریده شود هم جایزاست‪.‬‬
‫_ اگریک سال مکمل نصاب مال گذشته باشد درزکات آن تآخیرنکند‪.‬‬
‫_ اگرمالک مال خود را به وقت اش زکات بدهد جایز است‪.‬‬
‫_ نیت زکات ضروری است بعدا ً زکات می دهد‪.‬‬
‫_ اگرکسی به طوربخشش مال خودرا برای فقرا به خاطر عید می خرد‬
‫زکات میشود‬
‫_ اگرکسی باالی کسی قرض داشته باشد ودرنصاب برابرباشد زکات‬
‫درآن واجب میشود‪.‬‬
‫واگردرنصاب برابرنبود زکات واجب نیست‪.‬‬
‫_ اگرکسی مال شخصی خودرا زکات نداده باید چند سال زکات اش‬
‫رابدهد جایزاست‪.‬‬
‫_ اگر کسی مال خودرا خیرات بدهد زکات اش ادامی شود‪.‬‬
‫بیان مصرف زکات‬
‫_ برای اشخاص ذیل زکات داده میشود‪.‬‬
‫_ فقراء وکسانیکه هیچ مال ندارد‪.‬‬
‫_ مساکین کسانیکه مالش برایش کفایت نمی کند‪.‬‬
‫_ کسانی که برای جمع کردن زکات تعین شده باشد‪.‬‬
 ‫_ غالمی که درمقابل پول آزاد شده باشد‪.‬‬
‫_ قرضداران که قرض خود را اداکرده نمی تواند‪ .‬مثالً قرضدارکه به‬
‫خاطراصالح مردم قرض‬
‫گرفته باشد‪.‬‬
‫_ قرضدارکه زیاد قرض کرده باشد وتمام قرض را داده نمی تواند‪.‬‬
‫_ کسی که جرم کرده باشد وجریمه اش مالش باشد وجریمه را داده‬
‫نتواند وبه طورحقیقی ازعمل‬
‫جرم اش توبه کرده باشد‪.‬‬
‫_ کسانیکه درمقابل کفرجهاد می کند وازبیت المال معاش نداشته باشد‪.‬‬
‫_ اگریک مسافر ازمال ودارایی خود دورباشد زکات برایش داده شود‪.‬‬
‫_ کسیکه به اسالم روی میاورد برای آنها زکات داده شود تا با اسالم‬
‫پابند باشد‪.‬‬
‫_ به مدارس دینی ‪.‬‬
‫_ به طالبان دین‪.‬‬
‫_ فقراء نزدیک جمع خانواده‪.‬‬
‫کسانیکه زکات باالیشان نمی شود‬
‫_ شخص که پولدار باشد ومال اش به نصاب زکات رسیده باشد ‪ .‬به‬
‫والدین ‪ ،‬به اوالد ‪ ،‬شوهربه‬
‫خانم وخانم به شوهر زکات داده نمی تواند به شخص کافر زکات داده‬
‫نمی شود‪.‬‬
‫مسئاله ‪ :‬برای ابادی مسجد ‪ ،‬به تدفین میت ‪ ،‬اداکردن قرض میت زکات‬
‫دادن جایز نیست‪.‬‬
‫اندازه فطر‬
‫اندازه که نصف صاع که هرحصه اش به چهارحصه تقسیم شود ویک‬
‫حصه آن زکات داده میشود‪.‬‬
‫صدقه فطر به اشیاء ذیل جایزاست ‪ .‬گندم – جو‪ -‬خرما – کشمش –‬
‫برنج – واقسام این گونه چیز‬
‫ها ‪ .‬خرما وکشمش وجو به یک حصه صاع نیم سیرداده میشود‬ ‫‪.1‬‬