ሀገረሰባዊ መዝናኛዎች እና ጨዋታዎች

በሺህዎች የሚቆጠሩ ዓመታት ታሪክና ባህል ያላት ሀገር ኢትዮጵያ ያለፈ ታሪክዋ ሙሉ

በሙሉ ሊመዘገብ እና ሊገባላት አልቻለም።

የስፖርት ክንውኖች እና ጨዋታዎች የህብረተሰቡ ዋነኛ አካል ናቸው እና እነሱን በማቀፍ አንድ
ሰው ካለፈው ጋር ጠቃሚ ግንኙነት መፍጠር ይችላል.በአሁኑ ወቅት በኢትዮጵያ ከ 293 በላይ
የተመዘገቡ ባህላዊና ባህላዊ ስፖርቶችና ጨዋታዎች አሉ።

ከእነዚህ ጨዋታዎች ውስጥ የመጀመሪያው ማስረጃ የተገኘው በየሃ (በአሁኗ ኢትዮጵያ) እና

በማታራ (በአሁኗ ኤርትራ ) ነው።በ 6 ኛው እና በ 7 ኛው ክፍለ ዘመን ከክርስቶስ ልደት በኋላ
በኃይለኛው የአክሱማይት መንግሥት ዘመን እና በበርካታ የድንጋይ ቁርጥራጭ የሸክላ
ሰሌዳዎች መልክ ተገኝቷል.

በ 14 ኛው ክፍለ ዘመን የሰግላ ጊዮርጊስ ‹ምስጢረ ሰማይና ምድር› በግእዝ የፃፈው ‹ቀርቂስ›
የሚለውን ቃል ሲጠቅስ የግእዝ ቃል የገበታንና የሰንቴራጅ የቦርድ ጨዋታዎችን የሚያመለክት
ነው።

በተለምዶ ማንካላ እየተባለ የሚጠራው ገበታ በታሪክ ከቀደሙት የቦርድ ጨዋታዎች አንዱ
እንደሆነ በሰፊው ይታመናል።

በቅርቡም የኢትዮጵያ ንጉሠ ነገሥት ቴዎድሮስ፣ ዮሐንስ አራተኛ እና ዳግማዊ ምኒልክ ባህላዊና

ባህላዊ ስፖርታዊ ዝግጅቶችን በማዘጋጀት እና በመምራት አሸናፊዎችን በክብር መሸለም
ተዘግቧል።

በኢትዮጵያ በሁሉም ብሔረሰቦችና ክልሎች ከሚገኙት በርካታ ባህላዊ እና ባህላዊ ስፖርቶች

እና ጨዋታዎች መካከል 10 ቱ ብቻ የሚከተሉት ናቸው።
 1. የገና ጨዋታ
ገና (ገና) ወይም ቃርሳ (ቃርሳ) በኢትዮጵያ ደጋማ ቦታዎች የተፈጠረና የሚጫወት ባህላዊ
የስፖርት ጨዋታ ነው። ጨዋታው ከዘመናዊው የሜዳ ሆኪ ጋር ብዙ ተመሳሳይነቶች አሉት።

ጨዋታው ስሙን ያገኘው ገና ከተባለው ገና ከተባለው አከባበር ሲሆን ማህበራቸውን

አረጋግጧል።

2 ቱ ተጋጣሚ ቡድኖች ከእንጨት የተሰራውን ኳስ በአየር ላይ ወርውረው በበትራቸው

ለመምታት ሲሞክሩ ሌላው ቡድን የእንጨት ኳሱን ወደ ከተማቸው እንዳያመጣ ለማድረግ ነው።

በከተሞች ፣በጎረቤቶች እና በቤተሰብ አባላት መካከል ጤናማ ውድድር ስለሚጀምር ጌና

ለአካል ፣አእምሮ እና መንፈስ ጥሩ እንደሆነ ይታመናል።

ጨዋታው ብዙውን ጊዜ የሚካሄደው በሁለት ከተሞች መካከል በሚገኝ ሰፊ ክፍት ቦታ ላይ

ቢሆንም የጨዋታው ቦታ ግን ምንም አይነት ወሰን የለውም።በአካባቢያዊ ደረጃ ብቻ ሳይሆን
በአገር አቀፍ ደረጃ ጠንካራ የመተሳሰር እና የጓደኝነት ስሜትን ያመቻቻል
 1. ገበታ - ጋባታ - ገበታ

በዓለም ላይ ካሉት የቦርድ ጨዋታዎች አንጋፋው ተብሎ የሚታሰበው ገበታ፣ በሰፊው ማንካላ

በመባል የሚታወቀው በመዝናኛ እሴቱ የሚወደስ ጨዋታ ነው።

ገበታ በአንድ ወቅት በኢትዮጵያ ውስጥ በአዋቂዎችም ሆነ በህፃናት ዘንድ ተወዳጅነት ያለው
ጨዋታ ነበር ፣ምክንያቱም ምንም የተወሳሰበ መሳሪያ ስለማይፈልግ ነው።