Hoofdstuk 1 Onderzoekscontext

1.1 Inleiding In dit hoofdstuk wordt de School voor hoogbegaafde kinderen Gouda en het onderzoeksgebied in kaart gebracht. 1.2 De schoolcontext De School voor hoogbegaafde kinderen Gouda is in 2008 gestart en valt onder stichting de Groeiling. De school is opgezet voor hoogbegaafde(IQ hoger dan 130) leerlingen en telt 64 leerlingen, verspreid over 4 groepen. De uitgangspunten (Beleidsplan Groeiling, 2008) van de visie van de school zijn: ruimte, uitdaging en plezier. Belangrijke kenmerken van de school zijn: o Iedereen kan groeien. o Een veilige omgeving kenmerkt zich door voorspelbaarheid. o Iedereen heeft een eigen ontwikkelingsmotor. o Vertrouwen in eigen kunnen leidt tot een positief zelfbeeld. o Wie het initiatief kan nemen, kan zichzelf ontwikkelen. o Ieder heeft een eigen verantwoordelijkheid. o Leren is meer dan een cognitief proces. Dit zie je vertaald in: o De kinderen zijn gegroepeerd op basis van leeftijd, maar werken in niveaugroepen. o De kinderen krijgen onderwijs in alle vakken die de minister verplicht stelt en Leonardovakken. o Projecten nemen een centrale plaats in het onderwijs in. o Top-down benadering is de basisbenadering binnen het onderwijsconcept. o Competentieontwikkeling is belangrijker dan de leerinhouden zelf. o Er wordt gebruik gemaakt van de mogelijkheden in de buitenwereld. o Het stimuleren van de motivatie van de leerlingen. De werkwijze School voor hoogbegaafde kinderen Gouda werkt met compacten en verrijken (Schoolgids De Groeiling 2010-2011, 2009). Compacten doen zij door de stof aan te passen aan de kennis van de leerlingen. Leerlingen krijgen daarbij minder van de leerstof of gaan hier, tot op bepaalde hoogte, versneld doorheen. Verrijken doen zij door projecten, samenwerken, extra werk, blokuren (hierbij kiezen de leerlingen zelf lessen uit een lessenpakket, welke zij voor 6-8 weken volgen), Spaans en de Werkstuk lessen. 1.3 Het onderwijsprobleem Aan het eind van elk jaar wordt er gekeken welke punten van de ontwikkelingsagenda het komende schooljaar prioriteit hebben. Een van de prioriteiten is de Werkstuk lessen. Hierbij maken de leerlingen werkstukken die zij vervolgens presenteren. Het doel is: Het leren onderzoeken, leren doorzetten, leren presenteren op verschillende manieren. Het doel dit jaar is om Werkstuk lessen meer te structureren afhankelijk van de groep. Zelfstandig werken is ook een doel bij dit vak (Jaarplan 2010-2011, 2009).

De leerlingen lopen tegen onduidelijke eisen aan: ze hebben moeite met het afbakenen van het gekozen onderwerp; het zoeken van informatie en deze verwerken. Ze hebben dan ook veel vragen en begeleiding nodig. De leerkrachten geven aan dat de leerlingen veel knippen en plakken, met name internetbronnen gebruiken, de bronnen niet controleren op waarde en dat de leerlingen tijdens het zoeken niet lezen, maar veelal doorklikken. Doordat de leerlingen zelfstandig werken, met een eigen gekozen onderwerp en ieder op eigen tempo, vraagt dit van de leerkrachten veel individuele begeleiding. Hier hebben zij echter niet genoeg handen voor. Per leerkracht zijn er 16 leerlingen die zij moeten begeleiden. Deze lopen tegen verschillende problemen aan (vaak dezelfde problemen op verschillende momenten), waardoor de leerkracht dit niet klassikaal kan bespreken en begeleiden. Het belang van het onderzoek is dat er duidelijke eisen komen ten aanzien van de vaardigheden die nodig zijn bij het maken van werkstukken en duidelijk stappen die de leerlingen moeten doorlopen, waarbij de leerkrachten de leerlingen gerichter en beter kunnen begeleiden.