Ortaasyanin Gizemli Toplulugu Sogdlar

S1
Tü r k – S o ğ d Ortak Kültürel Kültürel Yaşa ı
P en c a k e n t A n t i k K e n t i
ve
Türklük Bili i Araştır aları
Sü e r E k e r, B aş k e t Ü i v e r s i t e s i
1
Slayt 1
S1 süer
Suer; 28.05.2010
Bildirinin Hareket Noktası (The Cambridge History of Iran C. 3a, s. 613.)
“At Panjikent in Sogdian (in present day

Tajikistan 60 km east of Semerkand), there
is a wall painting dating probably from the
8th century AD, which depicts a scene of
mourning for some young prince; near
catafalque are male mourners with brown
hair and lights skins, while a little further
off, in the foreground, are others of a
different ethnic type, having black hair, a
darker skin and prominent hooked nooses.
The two groups possibly represent
Sogdians and Turks, but we cannot say
for sure which is which.”
Süer Eker Türk Soğd Ortak Kültürel Yaşamı - Pencakent Antik Kenti ve Türklük Bilimi Araştırmaları 2
Kaynak: http:/ / www.tajikembassytr.org
Soğd (Sogdiana)/Aryana Vajeh
Adı ilk kez MÖ 6. yüzyılda Pe sçe

Daryus (Darius) ve Xerxes
yazıtla ı da a ıla , Pe s
İ pa ato luğu u doğu sat aplığı
Soğd oğ afyası ı adı, He edot
ta ihi de ve Makedo yalı Büyük
İske de i “e e ka d da
ka şılaştığı şiddetli di e işi kale e
ala Batılı ta ihçile i ese le i de
ye al aktadı . Pe ake t i iskâ ı
ise çok daha geç dönemlerdedir.
Kaynak: www.cais-soas.com
Süer Eker Türk Soğd Ortak Kültürel Yaşamı -

Pencakent Antik Kenti ve Türklük Bilimi
Araştırmaları 4
Soğd (Sogdiana)/Aryana Vajeh
Adı ilk kez MÖ . yüzyılda Pe sçe

Daryus (Darius) ve Xerxes
Haşâyâ şâ yazıtla ı da a ıla ,
Pe s İ pa ato luğu u doğu
sat aplığı Soğd oğ afyası ı adı,
Heredot tarihinde ve Antik Dönem
Batılı ta ihçile i ese le i de ye
al aktadı .
Kaynak: The Historical Atlas by William R. Shepherd Pe ake t i iskâ ı ise çok daha
geç dönemlerdedir.
Soğd Sogdia a Nakş-ı Rüste Yazıtı
“King Daryus der:

Ahura azda’ ı
i ayetiyle Pers ülkesi i dışı da
bütün bu ülkeleri fethettim,
o ları yö etti , o lar da a a
itaat etti, dedikleri i yaptılar
yasaları a uydular: Medya,
Partiya, Arya, Baktrya,
Sogdiya….”

Araştırmaları 6
Soğd Sogdia a Va Kalesi Yazıtı
ha ā “akai iş tayaiy pa a Sugdam a ata yātā ā
ha ā Hindauv a ata yātā ā “pa da
“Sakai’nin ötesinde “oğd’dan

(Sogdia) Nubiya’ya ve
Hindistan’dan Lidya’ya (Lydia)
kadar” (Wiesehöfer: 2001).
Soğdlar
O ta Asya ı İ a i dilli, Yeni Tang Tarihi’ndeki

ifadeyle, ‘Nerede kazanç varsa oraya giden’
“oğdla (Pullayblank 1952: 317), İsla ö esi dö e de
O ta Asya ı e eski ve e ö e li halkla ı da
biriydi (Wiesehöfer: 2001: 112).
Ta ihî kay akla da İpek Yolu otala ı ı seçki

tü a la ı, ahi diplo atla ı; düşü ele i,
ilgile i ve uyga lıkla ı, kültü le i i i i e
aşılaya kültü a ıla ı (Foltz 2000: 13), Haha e iş
İ pa ato luğu u O ta Asya daki üç sat aplığı
Soğd, Harezm ve Saka idi.
Soğdlar k ş. MK Tat, “o lı , “a t
 hu a a söz üğü eli li dö e Çi kay akla ı da T’u-chüeh (Türk ve

Moğol ka şıtı, O ta Asyalı veya O ta Asyalı İ a dilli halkla ı, özellikle
“oğdla ı ifade et ek üze e kulla ıl ıştı k ş. DLT tat, so lı ).
 Çin belgelerinde, özellikle T‘ang dö e i de “oğdla içi Dokuz Soyadlı

Hu la itele esi i gö üyo uz. Bu soyadla ı Çi de yaşaya “oğdla ı a a
yu tla ı daki e leket le i e işa et ediyo du. Bu a gö e Çi e
adlardaki ’’n: n ve ’n=X n adları sırasıyla ‘Buharalı’ (An) ve
‘Semerkandlı’ (Ka‘ng) (Pullayblank 1952: 320; Henning 1948: 603).
Türk-Soğd Ortak Kültürel Yaşa ı Soğd-Turan)
. yüzyılı o tala ı da Jua -Jua la ı

o tada kaldı a ak i de i e Tü k
adıyla o taya çıka Tü kle T’u-
chüe) (Pullayblank 1952: 318) ile “oğdlula ı
ta ihî kayıtla la elgele e o tak
kültü el yaşa ı, . yüzyılı
o tala ı da Tü k Kağa lığı ile
“asa ile i üşte ek i aske î
ha ekâtla “oğd u işgal ede
Heftalitle i o tada kaldı ası ve
Mavreünnehir’in büyük ölçüde Türk
ege e liği e gi esiyle aşla ıştı.
Türk-Soğd Ortak Kültürel Yaşa ı
“oğd a Bi i i Tü k Kağa lığı ı

(553- ili e ilk es î dili, “oğd
yazısı da ilk es î yazısı ol uştu .
“oğdla ı yal ız a “ogdia a yı
ko t ol ede Batı Kağa ı
aiyeti de değil, ugü kü
Moğolista oğ afyası daki Kuzey
Türklerinin bürokrasinde de önemli
olle oy adığı a ilişki çok sayıda
ka ıt va dı . Tü kle le “oğd
i likteliği, fethede le le tâ i halk
a ası daki iç ilişkile i çok daha
ötesindeydi (Pullayblank 1952: 318). Kaynak: Cengiz Alyılmaz
563’te Bizans’a gönderilen diplomatik Altı Çu “ogdak Köl Tigin ve

heyeti aşı da yi e i “oğdlu u , Bilge Kağa yazıtla ı da ye alıyo .
Maniakh ı ulu duğu ili iyo (Sinor ve Klyaşto ıy : , .
Klyashto ıy: : ; F ye : ; Pullay la k :
318).
“oğd-Türk kültürel, siyasal ortak

“oğd ölgesi, Köl Tigi Yazıtı da
yaşa ı o de li yakı Çi lile i Türk
“oğd u atı sı ı ı ola Yinçü Ügüz adı ı “oğdlula da aldıkla ı ile i
he üç yazıtta sürülmektedir (bk. Róna-Tas 1991: 10).
Etnik ad olarak Sogdak, Köl Tigin ve
Tu yukuk yazıtla ı da
“oğdla ı , İsla ö esi dö e de Tü k huyuyla huyla ala ı ve Tü k

yaklaşık dö t yüzyıl sü e ve kılığıyla kılıkla ala ı’ ile (DLT I 1985: 471)
elgele e va lıkla ı . yüzyılı i aşka içi de, İsla çatısı
iki i ya ısı da Müslü a -Arap altı da Tü k-Fars ortakkültürel
fetihleri sonucunda yaşa ı şekli de sü ek üze e so a
Mave aü ehi i İsla laş asıyla e işti .
so a e işti .
Kâşga lı ı sözle i de . yüzyıl
iti a ıyla “oğdla ı i kıs ı ı
“oğdla ı Tü k kültü ta ihi deki
va lıkla ı ı, dille i i ve ki likle i i
olle i i o i i i yüzyılda,
hâlâ ko udukla ı ı a lıyo uz.
Kâşga lı ı ifadesiyle
Soğdoloji
 19. yüzyılı so la ıyla 20. yüzyılı Manihaist, Budist ve Hristiyan

aşla ı da yoğu laşa Doğu “oğd a el yaz ala ı ı ulu ası ve
Türkistan’da Turfan vd., Batı “oğd a u f ag a la ı ‘o e t
Türkistan’da Afrasiyab, Paykent, Gauthiot, Paul Pelliot, Emile
Va ahşa; Pe ake t, Bu ikat, Kafi - Be ve iste vd. a aştı a ıla
Kala, Yali-Barzu vd. sit ala la ı daki ta afı da yayı la asıyla
ili sel a aştı a gezile i de ve “oğdoloji ili i ku ul uştu.
a keolojik kazıla da E ke O ta Çağa Hi dista , Pakista da ta ihsiz yazılı
ait duvar resimleri, heykeller, el a ıtla , kaya üze le i e çizil iş
sa atla ı a ilişki alze ele i gü g afitile dahi ulu uşke
yüzü e çık ası; çoğu lukla Tu fa “oğdla ı a ayu du da ele geçe
vahası da ve Tu -huang’daki küçük eti le Mug Dağı elgele iyle
“oğd toplulukla ı da kala sı ı lıdı .
Soğdoloji: A tik Mektuplar/ Soğd Mektupları
Soğdlardan kalan yazılı belgelerin

çok büyük bir bölümü, Soğdların
ana yurtlarının dışında
bulunmuştur.
Bunlar arasında en önemli ve en

eskilerden biri Tun-huang’da Çin
Seddinde bir gözetleme kulesi
yakınlarında bulunan
muhtemelen MS 4. yüzyıla ait 8
Kaynak: berzinarchives.com
adet ‘Antik Mektuplar’dır.
Soğdoloji: A tik Mektuplar/ Soğd Mektupları
“oğdla da kala e ö e li
dokümanlardan biri, Dun Huang’da
(Tun-huang), Lou-lan yolunda 1907’de
Au el “tei ta afı da ulu a i ça ta
içinde Semerkand’a gönderilen 4.
yüzyılı aşla ı a ait sekiz adet
e fo atif A tik Mektupla /“oğd
Mektupla ı dı F ye 1956: 609).
İki i Mektup ta Hu la da söz

edilmektedir.
A tik Mektuplar/ Soğd Mektupları
Ad esle i e ulaşa aya u özel ektupla

dolaylı ola ak İpek Yolu u güze gâhı ı, u
güze gâhta ulu a ye leşi e kezle i i ve
Asya ti a eti deki olü ü o taya koy aktadı .
Henning, Sir Aurel Stein’in Antik Mektupla ı

yazılış ta ihiyle ilgili ola ak ile i sü düğü
ta ihle i doğ u ka ul edil esi du u u da M“
, veya , u ektupla ı kâğıt
üze i e yazıla ilk elgele ola ağı ı ifade
etmektedir (1948: 8).
MugDağı Bulu tuları
“oğd a a yu du ve “oğd
oğ afyası daki ta ihsel ve sosyal
olgula la ilgili e ça pı ı yazılı elgele
ise Mug Dağı da ulu uştu .
Pe ake t i yaklaşık alt ış kilo et e
doğusu daki Mug Dağı da -
yılla ı da i ço a ta afı da
kale harabeleri bulunan ve en geç
tarihlisi 721 yılı a ait Pe ake t
köke li dokü a la “oğd ta ihi içi Pa şö e le kapla ış ağaç kalka ,da atlı
son derece önemlidir. Mug Dağı ı figürü (Sank Petersburg Devlet Hermitaj
Müzesi)
uygu havası ve ikli i, o ga ik
malzemelerin de bugüne Kaynak: http:/ / www.fine-art-images.net
ulaşa il esi i sağla ıştı .
Duşa e’de Pencakent’e Hareket
http://kent.nomadlife.org
Moder Pe ake t Girişi
Pe ake t, “e e ka d ı yaklaşık k
doğusu dadı .
6- . yüzyılla a ası da Pa ç p e sliği i

aşke ti ola Pe ake t, ta ihî İpek
Yolu’nun yüzölçümü olarak küçük, ama
ö e li güze gâhla ı da i iydi.
Antik Pencakent’ten Modern Pencakent’e Bakış
Bugün sit alanı ve açık hava müzesi

görünümündeki Pencakent antik kenti,
Tacikistan’ın kuzey batısında, Hucand bölgesinde,
adını aynı adlı buzuldan alan Zerefşan Nehri’nin
güney kıyındaki modern Pencakent’in 1,5 km
güneyinde, modern Pencakent’e hâkim
yükseklikteki bir arazide yer almaktadır.
Sogdiana: Bin iki yüz önce – i iki yüz yıl so ra
Beşi i ve sekizi i yüzyılla a ası da
)e düşt “oğd oğ afyası ı e ö e li di î,
kültürel ve ticari merkezlerinden biri
ol uştu . Ta ihî Panc ölgesi i aşke ti ve
O ta Asya da Tü k dilli dü ya ile İ a dilli
dü ya a ası daki ilk te as ölgele i de
biri olan Pencakent kuzeyden gelecek
ko a göçe akı la ı a ka şı su la la tahki
edil iş i ke t ola ak ile i ka akol
gö evi de de ulu uştu (bk. Wiesehöfer: 2001:
108).
Pe ake t, “oğdla dö e i de
“e e ka d ı he e doğusu da İ a dilli
dü ya ı so vaha ke tle i de i i idi.
Antik Pencakent
Yüzle e yıl top ak altı da kala A tik Pe ake t i

va lığı le de iti a e ili esi e ka şı ilk
kazıla la da aşla ıştı (Marshak 2002). MS 5-
. yüzyılla a ait u “oğd şeh i i kalı tıla ı ı ye
aldığı sit ala ı O ta Asya ı e de ve e ö e li
antik kentlerinden biridir.
Pe ake t a tik ke ti, top ak ve ahşap alze e ile

i şa edildiği de e e ve taş yapılı a tik
ke tle le ka şılaştı ıla az.
Antik Pencakent
Akademisyen B. G. Gafurov’un rehberliğinde,
A. Yu. Yakubovski’nin danışmanlığında Rus ve
Tacik araştırmacılar tarafından 1946’da
modern Pencakent’in hemen ‘banliyö’sünde
başlatılan arkeolojik kazılarda, Erken Orta Çağ
dönemi Orta Asyası’nın tipik bir feodal antik
kenti gün yüzüne çıkartılmıştır.
Sit alanında; evler ve dükkânlar, iki Zerdüşt

tapınağı, yönetim binaları, kale ve saray
kalıntıları, günlük yaşama ait araç ve gereçler
ile Orta Asya resim sanatının son derece
nitelikli örnekleri olan büyük boy duvar
resimleri bulunmuştur.
A tik Pe ake t “it Ala ı Müzesi
Pencakent’teki kazılardan çıkan freskler,

süslemeler, metal araç ve gereçler, ziynet
eşyaları vd. eserlerde yüksek bir
profesyonellik ve ‘syncretic’ bir yaklaşım
dikkati çeker. Yapılan arkeolojik kazılarda
elde edilen sanatsal veya günlük yaşama
ilişkin objelerden inançlara değin elde
edilen veriler farklı uygarlıkların etkilerini
ortaya koymaktadır.
Türkoloji, Pe ake t ulu tuları da asıl yararla a ilir?
Pencakent krallarının, en azından bazılarının Türk

kökenli olduğuna ilişkin görüşler var.
2011 Temmuzunda Pencakent sit alanında

bulunduğumuz sürede sit alanı görevlisi tarihî
Pencakent’in Şehristanında Türklerin yaşadığı bir
mahallenin bulunduğunu ifade etmişti. Bu sözlü
bilginin yazılı kaynaklarda teyit edilmesi ve sit
alanında yapılacak çalışmalarla desteklenmesi
durumunda, Pencakent’e yönelik çalışmalarda
Türk bilim insanları için ayrı bir faaliyet ve
sorumluluk alanını gündeme getirmektedir.
Türkoloji, Pe ake t ulu tuları da asıl
yararlanabilir?
Pe ake t i so k alı Devastiç, Pe ake t i

Müslü a A apla ı eli e geç esi üze i e, ke ti
alt ış kilo et e atısı da ulu a Mug Dağı daki
ko u aklı i kaledeki ka a gâhı a sığı ıştı. Devastiç,
Pe ake t te Mug Dağı daki kaleye kaça ke
ya ı da çeşitli es î elgele i ye aldığı a şivi i de
götü üştü. “ovyet a keologla ta afı da
yılı da iti a e Muh Dağı da yapıla ili sel keşif
gezile i de ve a keolojik kazıla da ele geçe
alze ele a ası da yet iş dö t “oğd a, i A apça ve
i adet de Tü k u ik yazısıyla kale e alı a elge
bulunuyordu.
Türkoloji, Pe ake t ulu tuları da asıl
yararlanabilir?
Eski Tü kçe ‘u ik yazılı eti

Bat a ov ta afı da i ele iş ve
et i kesi likle sekizi i yüzyılı ilk
ya ısı da yazıl ış olduğu u altı
çizil işti (bk. Alimov 2008: 161-172).
Kuşkusuz İpek Yolu u ütü tü a la ı “oğdlu değildi, Çi li

tü a la ı da İpek Yolu ti a eti de ye aldıkla ı ili iyo , a ak
özellikle yedi i ve sekizi i yüzyılla da O ta Asya da Tü kçe adla ı
yoğu laş ası a ta Tü k etkisi e i a gü a ola ak
değe le di ile ili (bk. Hansen 2005: 291).
Ki i “oğd soylula ı tegin/ tigin gi i Tü k kağa ıyla ak a alık

ilişkile i i vu gulaya u va la aldıkla ı, Doğu Tü kista da ulu a
azı elgele de Go g i Tarqan dagua gi i Tü kçe adla ı ye aldığı
biniyor (Skaff 2003. 500, 502). Ö eği , “oğd k alla ı da i i i adı ‘Çekin Çor
Bilge’dir.
Mug dağı mektuplarında ve resmî dokümanlarında herhangi birinden söz

ederken kullanılan Soğdca formülün yerine, Soğdca formülden oldukça
farklı Türkçe yapıya uygun “pyšn’m’k ‘sonra-ad’” formülünün kullanılması
dikkat çekicidir. Buna göre eski Türkler arasında genel bir uygulama olan
belirli bir yaşta ‘er adı alma’ ve Türk yöneticilerin tahta çıkarken tazim
adları almaları, bu tazim adlarından sonra asıl adın gelmesi Soğd soylular
tarafından taklit edilmiştir (krş. Rıza Han, Şah Rıza).
Muh Dağı belgelerinde Türk dili ve kültürü için önemli bir husus da,
metinlerde yer alan çoğunluğu Soğdca kişi adlarının yanı sıra, nadir
sayılamayacak kadar Orta Persçe, Arapça ve Türkçe isimlerin de
bulunmasıdır.
Adları Türkçe olan kişilerin Pencakent’te yaşayan ve veya ticaret,

ziyaret vb. amaçlarla bir şekilde Pencakent bulunan Türklere ait olması
da mümkündür.
Yako oviç i Ma iage “ogdia “tyle aşlıklı akalesi de ele aldığı

Mug Dağı elgele i de i i de Tü kçe ’wttkyn /ot-tegin/ , harfiyen
ot/ateş-teki adı ye al aktadı . Bu isi Moğol ada i Tü kçe
ödünçleme olarak otçigin şekliyle yaşa aktadı .
O ta Çağ Pe s ta ihçile i i kayıtla ı a gö e Moğolla aile i e

küçük oğlu u ateşi uhaza ede , o ağı sö dü eye evlat ola ak
gö ü le di. Bu Moğol a va ya t, çegin, Pencakent Prensi ck’yn cwr
bylk’’ /čegi ču ilgä ?/ adı da, Mug elgele i de ye al aktadı
(Yakuboviç 2006: 316, 317).
Pencakent Soğd Duvar Resi leri Reprodüksiyo u
Kaynak: http:/ / www.flickr.com/ photos/ waltercallens
Kaynak: http://idp.bl.uk
“The western wall is the main wall, and faces the entrance. It shows several groups of
ambassadors bearing gifts — Chinese (with plain silk), Iranians (with necklaces and
embroidered silk), men from the mountains (with yak tails), as well as Koreans (without
gifts and with feathers on their headgear) — between groups of Turkish soldiers, seated
or guiding the embassies. The procession is directed toward a central figure, now lost, at
the top of the wall.” Kaynak: http://www.iranicaonline.org/articles/afrasiab
Azarpay’ın duvar resimlerinden hareketle yaptığı analizler analizler önemlidir.

Azarpay her ne kadar Türkler ve Moğollardaki çadırda gömme geleneği ile
Soğd cenaze pratikleri arasındaki karşılaştırmasının bir kimlik iması
amaçlamadığını ifade etse de Pencakent Tapınak II’de bulunan duvar resminde
Zerdüşt geleneklerinin yanı sıra Soğd asilzadesinin naaşının yurt içindeki bir
katafalka geçici olarak konulduğu görülüyor. Bu pratiğin Orta ve Kuzeydoğu
Asya halklarının arasında bilinmektedir. Dünyanın en esrarengiz defin
merasimlerinden biri olan Hun İmparatoru Attila’nın naşının ve da bu şekilde
gerekli seremoniler için bir süre yurt içinde tutulduğuna ilişkin tarihsel kayıtlar
bulunmaktadır. Aynı ritüel ve Tu-Kiu yani Batı Türklerin görülmekteydi (2004: 19-20).
Gabain’in ve Azarpay’ın yaptığı gibi, bu görsel malzemelerden Türklük bilimi ile
ilgili olanlar tespit ve analiz edilebilir.
Yas Sahnesi-2 (Pencakent), Soğd ve Türk Fenotipleri
Kaynak: www.zerafshan.info/places/ancient-penjakent
Yas Sahnesi-1 (Pencakent), Soğd ve Türk Fenotipleri
Pe ake t/Mug Dağı Belgeleri de Nasıl Yararla a iliriz?:
SWGDK
Mug Mektupları’nda Kral Dēwāštīč’in resmî unvanı:

swyk MLK’ smr’knc MR’Y yw’štyč’
(Soğd Kralı, Semerkand Prensi D.)
LTIçWB : SWGDKTpA : sẄ : bWzDmz (Berta 2009: 1145)

altı çub sogd(a)k tapa süledimiz buzdumız (Tekin 2006: 32)
SWGDK : BWDN : ItyIntIyn : yInçẄ Ẅgzg : kçA : tmrKpGKA : tgI :

sẄldmz (Berta 2009: 115)
sogd(a)k bodun iteyin tiyin yinçü ügüz keçe temir kapıgka tegi
süledimiz (Tekin 2006: 34)

Araştırmaları 39
Ma şak Bo is İlyiç, Pe ake t “it Ala ı

Ortaasyanin Gizemli Toplulugu Sogdlar

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Ortaasyanin Gizemli Toplulugu Sogdlar

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

S1

Tü r k – S o ğ d Ortak Kültürel Kültürel Yaşa ı

Türklük Bili i Araştır aları

“At Panjikent in Sogdian (in present day

Adı ilk kez MÖ 6. yüzyılda Pe sçe

Süer Eker Türk Soğd Ortak Kültürel Yaşamı -

Adı ilk kez MÖ . yüzyılda Pe sçe

“King Daryus der:

Süer Eker Türk Soğd Ortak Kültürel Yaşamı -

“Sakai’nin ötesinde “oğd’dan

O ta Asya ı İ a i dilli, Yeni Tang Tarihi’ndeki

Ta ihî kay akla da İpek Yolu otala ı ı seçki

 hu a a söz üğü eli li dö e Çi kay akla ı da T’u-chüeh (Türk ve

 Çin belgelerinde, özellikle T‘ang dö e i de “oğdla içi Dokuz Soyadlı

. yüzyılı o tala ı da Jua -Jua la ı

“oğd a Bi i i Tü k Kağa lığı ı

563’te Bizans’a gönderilen diplomatik Altı Çu “ogdak Köl Tigin ve

“oğd-Türk kültürel, siyasal ortak

“oğdla ı , İsla ö esi dö e de Tü k huyuyla huyla ala ı ve Tü k

 19. yüzyılı so la ıyla 20. yüzyılı Manihaist, Budist ve Hristiyan

Soğdlardan kalan yazılı belgelerin

Bunlar arasında en önemli ve en

İki i Mektup ta Hu la da söz

Ad esle i e ulaşa aya u özel ektupla

Henning, Sir Aurel Stein’in Antik Mektupla ı

ulaşa il esi i sağla ıştı .

6- . yüzyılla a ası da Pa ç p e sliği i

Bugün sit alanı ve açık hava müzesi

Yüzle e yıl top ak altı da kala A tik Pe ake t i

Pe ake t a tik ke ti, top ak ve ahşap alze e ile

Sit alanında; evler ve dükkânlar, iki Zerdüşt

Pencakent’teki kazılardan çıkan freskler,

Pencakent krallarının, en azından bazılarının Türk

2011 Temmuzunda Pencakent sit alanında

Pe ake t i so k alı Devastiç, Pe ake t i

Eski Tü kçe ‘u ik yazılı eti

Kuşkusuz İpek Yolu u ütü tü a la ı “oğdlu değildi, Çi li

Ki i “oğd soylula ı tegin/ tigin gi i Tü k kağa ıyla ak a alık

Mug dağı mektuplarında ve resmî dokümanlarında herhangi birinden söz

Adları Türkçe olan kişilerin Pencakent’te yaşayan ve veya ticaret,

Yako oviç i Ma iage “ogdia “tyle aşlıklı akalesi de ele aldığı

O ta Çağ Pe s ta ihçile i i kayıtla ı a gö e Moğolla aile i e

Kaynak: http:/ / www.flickr.com/ photos/ waltercallens

Azarpay’ın duvar resimlerinden hareketle yaptığı analizler analizler önemlidir.

Mug Mektupları’nda Kral Dēwāštīč’in resmî unvanı:

LTIçWB : SWGDKTpA : sẄ : bWzDmz (Berta 2009: 1145)

SWGDK : BWDN : ItyIntIyn : yInçẄ Ẅgzg : kçA : tmrKpGKA : tgI :

Süer Eker Türk Soğd Ortak Kültürel Yaşamı -

You might also like