Chapter 10 Differential Amplifiers

 10.1 General Considerations

 10.2 Bipolar Differential Pair

 10.3 MOS Differential Pair

 10.4 Cascode Differential Amplifiers

 10.5 Common-Mode Rejection

 10.6 Differential Pair with Active Load

1
 ‫ﻣﺪار ﻋﻤﻠﯽ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﺻﻮﺗﯽ‬

‫‪ ‬در ﻣﺪار ﺑﺎﻻ ﺑﺮق ﺷﻬﺮ ﻳﮑﺴﻮ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﭘﺲ از ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻨﺒﻊ وﻟﺘﺎژ ﺛﺎﺑﺖ ‪،Vcc‬‬
‫ﺗﺮاﻧﺰﻳﺴﺘﻮر ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﻴﮕﻨﺎل اﻳﺠﺎد ﺷﺪﻩ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻴﮑﺮوﻓﻦ را ﺗﻘﻮﻳﺖ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪CH 10 Differential Amplifiers‬‬ ‫‪2‬‬

 ‫ﻧﻮﻳﺰ هﻮم ”‪“Humming Noise‬‬

‫‪ ‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﮑﻪ ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻐﺬﻳﻪ ‪ Vcc‬اﻳﺪﻩ ﺁل ﻧﻴﺴﺖ و داراﯼ رﻳﭙﻞ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ رﻳﭙﻞ ﺑﻪ‬
‫ﺧﺮوﺟﯽ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﻧﺸﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﺳﺒﺐ اﻳﺠﺎد ﺻﺪاﻳﯽ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ هﻮم ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪CH 10 Differential Amplifiers‬‬ ‫‪3‬‬

 ‫ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻞ ﻣﻄﺮح ﺷﺪﻩ در اﺳﻼﻳﺪ ﻗﺒﻞ‬

‫‪v X  Av vin  vr‬‬

‫‪vY  vr‬‬
‫‪v X  vY  Av vin‬‬

‫‪ ‬اﮔﺮ ﺳﻴﮕﻨﺎل ﺧﺮوﺟﯽ را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﻔﺎﺿﻠﯽ درﻳﺎﻓﺖ ﮐﻨﻴﻢ در ﺁن ﺻﻮرت رﻳﭙﻞ ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻐﺬﻳﻪ‬
‫در ﺷﮑﻞ ﻣﻮج ﺧﺮوﺟﯽ ﻇﺎهﺮ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪CH 10 Differential Amplifiers‬‬ ‫‪4‬‬

 ‫اداﻣﻪ اﺳﻼﻳﺪ ﻗﺒﻞ‬

‫‪ ‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﮐﻪ ﺷﮑﻞ ﻣﻮج ﺧﺮوﺟﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﻔﺎﺿﻠﯽ اﺳﺖ ﺑﺎﻳﺴﺘﯽ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﻃﺒﻘﻪ‬
‫ﺑﻌﺪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺳﻴﮕﻨﺎل ﺗﻔﺎﺿﻠﯽ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ورودﯼ درﻳﺎﻓﺖ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪CH 10 Differential Amplifiers‬‬ ‫‪5‬‬

 ‫اﻋﻤﺎل ﺳﻴﮕﻨﺎل هﺎﯼ هﻢ ﻓﺎز ﺑﻪ ورودﯼ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﺗﻔﺎﺿﻠﯽ‬

‫‪v X  Av vin  vr‬‬

‫‪vY  Av vin  vr‬‬
‫‪v X  vY  0‬‬

‫‪ ‬اﮔﺮ ﺳﻴﮕﻨﺎل ورودﯼ را ﺑﻪ ﺻﻮرت هﻢ ﻓﺎز ﺑﻪ ورودﯼ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﺗﻔﺎﺿﻠﯽ ﺑﺪهﻴﻢ‪ ،‬در ﺁن‬
‫ﺻﻮرت ﺷﮑﻞ ﻣﻮج ﺧﺮوﺟﯽ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﺻﻔﺮ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪CH 10 Differential Amplifiers‬‬ ‫‪6‬‬

 ‫اﻋﻤﺎل ﺳﻴﮕﻨﺎل هﺎﯼ ﻏﻴﺮ هﻢ ﻓﺎز ﺑﻪ ورودﯼ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﺗﻔﺎﺿﻠﯽ‬

‫‪v X  Av vin  vr‬‬

‫‪vY   Av vin  vr‬‬
‫‪v X  vY  2 Av vin‬‬

‫‪ ‬اﮔﺮ ﺳﻴﮕﻨﺎل ورودﯼ را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻏﻴﺮ هﻢ ﻓﺎز ﺑﻪ ورودﯼ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﺗﻔﺎﺿﻠﯽ ﺑﺪهﻴﻢ‪ ،‬در‬
‫ﺁن ﺻﻮرت ﺷﮑﻞ ﻣﻮج ﺧﺮوﺟﯽ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﯽ ﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫‪CH 10 Differential Amplifiers‬‬ ‫‪7‬‬

 ‫ﻧﺤﻮﻩ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺳﻴﮕﻨﺎل هﺎﯼ ﻏﻴﺮ هﻢ ﻓﺎز‬

‫‪ ‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﺗﺮاﻧﺲ ﺳﻪ ﺳﺮ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺳﻴﮕﻨﺎل هﺎﯼ ﺑﺎ اﺧﺘﻼف ﻓﺎز ‪ 180‬درﺟﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ‬
‫ﮐﺮد‪.‬‬
‫‪ ‬ﻣﻘﺪار ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺳﻴﮕﻨﺎل هﺎﯼ ﺧﺮوﺟﯽ را ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﺳﺮ وﺳﻂ ﺗﺮاﻧﺲ ﺑﻪ ﻣﻘﺪار‬
‫دﻟﺨﻮاﻩ رﺳﺎﻧﺪ‪.‬‬

‫‪CH 10 Differential Amplifiers‬‬ ‫‪8‬‬

 (differential) ‫ ﺳﻴﮕﻨﺎل هﺎﯼ ﺗﻔﺎﺿﻠﯽ‬،(single-ended) ‫ﺳﺮ‬-‫ﺳﻴﮕﻨﺎل هﺎﯼ ﺗﮏ‬

CH 10 Differential Amplifiers 9
 ‫ﻣﺪار زوج ﺗﻔﺎﺿﻠﯽ‬

‫‪ ‬ﺑﻪ ﻣﺪار ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﻣﺪار زوج ﺗﻔﺎﺿﻠﯽ ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﮐﻪ در اداﻣﻪ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ وﻳﮋﮔﯽ هﺎﯼ ﺳﻮدﻣﻨﺪ ﺁن‬
‫ﻣﯽ ﭘﺮدازﻳﻢ‪.‬‬

‫‪CH 10 Differential Amplifiers‬‬ ‫‪10‬‬

 ‫ﭘﺎﺳﺦ زوج ﺗﻔﺎﺿﻠﯽ ﺑﻪ ﺳﻴﮕﻨﺎل ورودﯼ ﻣﺸﺘﺮﮎ‬
(Common-Mode Response)

VBE1  VBE 2
I EE
I C1  I C 2 
2
I EE
V X  VY  VCC  RC
2

CH 10 Differential Amplifiers 11
 ‫ﺣﺬف اﺛﺮ وﻟﺘﺎژ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺸﺘﺮﮎ در ﺧﺮوﺟﯽ‬

‫‪VBC<0  VCM-VX<0  VCM-(VCC-0.5RCIEE)<0‬‬

‫‪VCM<VCC-0.5RCIEE‬‬
‫‪ ‬در ﻣﺪار ﻗﺒﻞ ﻣﺸﺎهﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮات وﻟﺘﺎژ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺸﺘﺮﮎ ورودﯼ اﺛﺮﯼ ﺑﺮ وﻟﺘﺎژ‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺸﺮﮎ ﺧﺮوﺟﯽ ﻧﺪارد‪.‬‬
‫‪ ‬در رواﺑﻂ ﺑﺎﻻ ﮐﺮان ﺑﺎﻻﯼ وﻟﺘﺎژ ‪ VCM‬ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻗﺴﻤﯽ ﮐﻪ ﺗﺮاﻧﺰﻳﺴﺘﻮرهﺎ در‬
‫ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻓﻌﺎل ﮐﺎر ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪CH 10 Differential Amplifiers‬‬ ‫‪12‬‬
 ‫ﭘﺎﺳﺦ ﺗﻔﺎﺿﻠﯽ‬

I C1  I EE
IC2  0
VX  VCC  RC I EE
VY  VCC
CH 10 Differential Amplifiers 13
 ‫اداﻣﻪ اﺳﻼﻳﺪ ﻗﺒﻞ‬

I C 2  I EE
I C1  0
VY  VCC  RC I EE
VX  VCC
CH 10 Differential Amplifiers 14
 ‫ﻣﺸﺨﺼﻪ ﺟﺮﻳﺎن و وﻟﺘﺎژ در زوج ﺗﻔﺎﺿﻠﯽ‬

‫‪ ‬اﮔﺮ ﺳﻴﮕﻨﺎل ﺗﻔﺎﺿﻠﯽ ﺑﻪ ورودﯼ ﻣﺪار اﻋﻤﺎل ﺷﻮد ﺳﺒﺐ اﻳﺠﺎد ﺗﻐﻴﻴﺮاﺗﯽ در وﻟﺘﺎژ و ﺟﺮﻳﺎن‬
‫ﺧﺮوﺟﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد اﻳﻦ درﺣﺎﻟﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻋﻤﺎل وﻟﺘﺎژ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺸﺘﺮﮎ در ورودﯼ ﻣﺪار ﻣﻮﺟﺐ‬
‫اﻳﺠﺎد ﺗﻐﻴﻴﺮات در وﻟﺘﺎژ و ﺟﺮﻳﺎن ﺧﺮوﺟﯽ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪CH 10 Differential Amplifiers‬‬ ‫‪15‬‬
 ‫ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺳﻴﮕﻨﺎل ﺑﺰرگ‬

Vin1  Vin 2
I EE exp
VT
I C1 
Vin1  Vin 2
1  exp
VT
I EE
IC2 
Vin1  Vin 2
1  exp
VT

CH 10 Differential Amplifiers 16
 ‫ﺧﺮوﺟﯽ زوج ﺗﻔﺎﺿﻠﯽ‬-‫ﻣﺸﺨﺼﻪ ورودﯼ‬

Vout1  Vout 2 
Vin1  Vin 2
 RC I EE tanh
2VT

CH 10 Differential Amplifiers 17
 ‫ﻧﻮاﺣﯽ ﺧﻄﯽ‪-‬ﻏﻴﺮ ﺧﻄﯽ‬

‫‪ ‬در ﺳﺘﻮن ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺧﻄﯽ و در ﺳﺘﻮن ﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻏﻴﺮﺧﻄﯽ ﻣﺪار‬
‫ﻧﺸﺎن دادﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪CH 10 Differential Amplifiers‬‬ ‫‪18‬‬

 ‫ﻣﺪل ﺳﻴﮕﻨﺎل ﮐﻮﭼﮏ‬

‫در ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺳﻴﮕﻨﺎل ﮐﻮﭼﮏ‪ ،‬ﺑﺎ ﻓﺮض‬

‫‪ ،Vin1=Vi/2, Vin2=-Vi/2‬ﺑﻪ راﺣﺘﯽ اﺛﺒﺎت‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪Vp=0 :‬‬
‫اﺻﻄﻼﺣﺎ در ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺗﻔﺎﺿﻠﯽ ﺑﻪ ﮔﺮﻩ ‪ ،P‬زﻣﻴﻦ‬
‫ﻣﺠﺎزﯼ ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪.‬‬

‫‪CH 10 Differential Amplifiers‬‬ ‫‪19‬‬

 ‫ﻧﻴﻢ ﻣﺪار ﺗﻔﺎﺿﻠﯽ‬

‫‪vout1  vout 2‬‬

‫‪  g m RC‬‬
‫‪vin1  vin 2‬‬

‫‪ ‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﻳﻨﮑﻪ در ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺳﻴﮕﻨﺎل ﮐﻮﭼﮏ در ﮔﺮﻩ ‪ P‬زﻣﻴﻦ ﻣﺠﺎزﯼ دارﻳﻢ‪ ،‬ﻋﻤﻼ زوج‬
‫ﺗﻔﺎﺿﻠﯽ ﺑﻪ دوﻧﻴﻢ‪-‬ﻣﺪار ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ هﺮﻳﮏ از ﺁﻧﻬﺎ ﻳﮏ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﮐﻨﻨﺪﻩ اﻣﻴﺘﺮ ﻣﺸﺘﺮﮎ‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪CH 10 Differential Amplifiers‬‬ ‫‪20‬‬
 ‫ﻣﺜﺎﻟﯽ دﻳﮕﺮ از ﻧﺤﻮﻩ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺑﻬﺮﻩ ﺗﻔﺎﺿﻠﯽ‬

v out 1  v out 2
  g m rO
v in1  v in 2

CH 10 Differential Amplifiers 21
 ‫ﻣﺜﺎل‬

Av   g m1 rO1 || rO 3 || R1 
CH 10 Differential Amplifiers 22
 ‫ﻣﺜﺎل‬

Av   g m1 rO1 || rO 3 || R1 
CH 10 Differential Amplifiers 23
 ‫ﻣﺜﺎل‬

RC
Assume: ro=∞ Av  
1
RE 
gm
CH 10 Differential Amplifiers 24
 ‫ﻣﺜﺎل‬

Assume: ro=∞
RC
Av  
RE 1

2 gm
CH 10 Differential Amplifiers 25