UNIVERSITETI POLITEKNIKK I TIRANES

FAKULTETI I INXHIENERISE ELEKTRIKE

ENERGJITIKA IB

PUNA NR.3 LABORATOR FIZIKE 2

TEMA: MATJA E FREKUENCES SE RRYMES ALTERNATIVE ME
ANEN E SONOMETRIT

PUNOI: PRANOI:
ALBION BEGAJ Prof. Asoc. ALMA AHMETI
Pjesa teorike
Qëllimi i punës është matja e frekuencës së rrymës alternative.
Rryma elektrike alternative përdoret për ndriçim dhe për qëllime industriale. Në
një qark të rrymës alternative, tensioni, fusha elektrike në gark, e për rrjedhojë
edhe rryma elektrike ndryshojnë në mënyrë periodike. Këto madhësi kryejnë
lëkundje harmonike që shprehet në formen:
I = I0 cos(ωx + φ)
Këtu ω ështe frekueca rrethore që jepet ω = 2π f, ku f është frekuenca e
ndryshimit të rrymës alternative në qark (shkurt frekuenca e rrymës). Me I0 do
të shënojmë amplitudën e rrymës( dmth vlera më e madhe e rrymës në qark),
kurse φ është faza fillestare. Parimi i punës është ky:
Kur një përcjellës me rrymë ndodhet në fushë magnetike, atëhere fusha
magnetike vepron mbi përcjellesin me një forcë F=B*l*I. Nëqoftëse rryma në
përcjellesin AK kryen lëkundje harmonike, atëhere edhe forca F do të kryejë
lëkundje harmonike. Si rrjedhim përcjellësi do të kryejë lëkundje harmonike.
Kjo lëkundje do të përhapet në formë vale në të gjithë pjesën e përcjellësit të
fiksuar midis pikave A dhe K. Lëkundja do të pasqyrohet në pikat A dhe K dhe,
në varësi të tendosjes dhe gjatësisë së përcjellësit AK, do të krijohen valë valë të
qëndrueshme. Si rrjedhojë në përcjellës do të krijohen nyje një numur i caktuar
bargesh dhe nyjesh.
Gjatësinë e kësaj vale të qëndrueshme ne mund ta llogarisim me formulën e
2l
lékundjeve stacionare: λ= n ,

ku n tregon numrin e barqeve që formohen midis pikës A dhe K dhe tregon

gjatësinë e përcjellësit AK. Duke matur gjatësinë e valës ne llogarisim
frekuencën e lëkundjeve, me formulën:
V n
f= = ∗V
λk 2 l

ku V éshtë shpejtësia e përhapjes së valës në përcjellës. Kështu mund të gjejmë

frekuencën e rrymes alternative.
Ushtrimi 1
Matja e gjatesise ln te n barqeve
Te dhenat:
m=50g ρ=156*10-3 kg/m

ln ln ln ln(mes)
n=1 17.5 17 19 18.83
n=2 36 37.3 36.6 36.63
n=3 57 56 57 56.67
n=4 76 75 76 75.67

m=100g

ln ln ln ln(mes)
n=1 22.5 21.6 21.8 21.97
n=2 43.3 43.2 42.6 43.03
n=3 66 66.5 67 66.5
n=4 87.5 88.2 89 82.23

m=150g

ln ln ln ln(mes)
n=1 26.5 25.6 24.8 26.63
n=2 51 51.3 51.8 51.37
n=3 78.5 79 79.5 79
n=4

m=200g

ln ln ln ln(mes)
n=1 29.5 30 29 29.5
n=2 58.4 58 59 58.47
n=3 90.7 89.6 90.3 90.2
n=4
 I (A) 10 20 30 40
ɛind (V) 0.023 0.065 0.108 0.15

x=Log(I ) 1 1.301 1.477 1.602

y=log(ɛind ) -1.638 -1.187 -0.966 -0.823

∑ xi 1+1.301+1.477+1.602
i=0
x= = =1.345
n 4
n

∑ yi −1.638−1.187−0.966−0.823
i=0
y= = =−1.153
n 4
a=
n
(x ¿¿ i−x )( y i− y ¿ ) ( 1−1.345 )(−1.638+ 1.153 )+ ( 1.301−1.345 ) (−1.187+1.153 ) + ( 1.477−1.345 )( 0.966+
∑ n
=
( 1−1.345 )2 + ( 1.301−1.345 )2 + ( 1.477−1.345 )2+ (1.602−
∑ ( x i−x )
i=1 2

i=1

a=2.609
b= y−a x = -1.153-2.609*1.345
b=-4.662
y=ax+b => y=2.609x-4.662
y1= 2.609*1-4.662=-2.053
y2=2.609*1.301-4.662= -1.268
y3=2.609*1.477-4.662=-0.808
y4=2.609*1.602-4.662=-0.482

Paraqitja grafike
 Varesia ɛind dhe I
0.16 0.15

0.14

0.12
0.108

0.1
ɛind (V)

0.08
0.065
0.06

0.04
0.023
0.02

0
5 10 15 20 25 30 35 40 45

I (A)

Varesia log(ɛind )dhe log(I)

0
0.9 1 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7

-0.482
-0.5

-0.808

-1
log(ɛind ) (V)

-1.268

-1.5

-2.053
-2

-2.5
log(I) (A)