Data___/____/______.

Detyre mbi zbatimet e ligjeve te Njutonit

Punoi:Albion Begaj
Ligji i Parë i Lëvizjes i Njutonit dhe zbatimi i tij

"Një objekt në prehje do të qëndrojë në prehje, dhe një objekt në lëvizje do të qëndrojë në
lëvizje nëse nuk veprohet nga një forcë e jashtme"

Kjo do të thotë se lëvizja nuk mund të ndryshojë ose të zvogëlohet pa efektin e një force të
çekuilibruar. Nëse asgjë nuk ju ndodh, nuk do të shkoni askund. Nëse po shkoni në një
drejtim të caktuar, nëse nuk vepron nje force ndaj jush atehere, gjithmonë do të shkoni në atë
drejtim dhe shpejtesi përgjithmonë.

Kjo do të thotë, nëse forca rezultante (shuma vektoriale e

forcave që veprojnë në trup) është zero, atëherë
shpejtësia e objektit është konstante. Kur themi se
shpejtësia e një objekti është konstante, nënkuptojmë që
edhe madhësia edhe drejtimi janë konstante.

Tani do t'ju tregojmë një shembull të mirë për ilustrim, kur të shihni një video të
astronautëve. A keni vënë re ndonjëherë se mjetet e tyre notojnë? Ata mund t'i vendosin
vetëm në hapësirë dhe të qëndrojnë në një vend. Pasi nuk ka asnjë forcë për të ndërhyrë për të
ndryshuar këtë situatë. E njëjta gjë vlen edhe kur hedhin objekte, këto objekte lëvizin në vijë
të drejtë. Do të thotë, nëse ata lëshojnë një objekt ndërsa janë në hapësirë, ai objekt do të
vazhdojë të lëvizë në të njëjtin drejtim dhe me të njëjtën shpejtësi, përveç nëse ndërhyhet.

Inercia

Parimi i inercisë është një nga parimet bazë në fizikën bazike që përdoret ende sot për të
përshkruar lëvizjen e sendeve dhe se si ajo
ndikohet nga forcat e aplikuara ndaj tyre.

Shembuj të jetës reale të ligjit të parë të

Njutonit (inercia)

 Ventilatori elektrik vazhdon të lëvizë

për një periudhë pasi të jetë fikur
energjia elektrike.
 Bini prapa përpara kur autobusi fillon të lëvizë.
 Libri në tavolinë qëndron në vend nëse nuk hiqet nga vendi.
 Gjaku vërshon nga koka juaj te këmbët pasi ndalon shpejt ashensori në zbritje.
 Koka e çekiçit mund të shtrëngohet kundër dorezës së drurit duke goditur pjesën e
poshtme të dorezës në një sipërfaqe të fortë.
 Ndërsa ngasni një skateboard (ose karrocë ose biçikletë), ju bini përpara dërrasës kur
goditni një trotuar, shkëmb ose ndonjë gjë tjetër që papritmas ndalon skateboard.
 Përshkrimi i lëvizjes së avionit kur piloti ndryshon pozicionin e fluturimit.
Ligji i Dytë i Lëvizjes i Njutonit dhe zbatimi i tij

"Nëse një forcë prek një objekt, objekti fiton nxitim, në perpjesetim te drejte me forcën e tij
dhe me masën e tij."

Ligji i dytë i Njutonit studion lëvizjen e një objekti kur forcat e jashtme ndikojnë në të. Kur
një forcë konstante prek një objekt të madh, ajo bën që ai të përshpejtohet, domethënë të
ndryshojë shpejtësinë e tij, me një shpejtësi konstante.

Shembuj të jetës reale të ligjit të dytë të Njutonit

 Ne gjithmonë shohim zbatimin e ligjit të dytë të lëvizjes të

Njutonit në jetën e përditshme kur përpiqemi të lëvizim një
objekt, si ndalimi i një topi në lëvizje që rrotullohet në tokë, ose shtyrja e një topi për ta
bërë atë të lëvizë.
 Ulja e peshës së makinave të garave për të rritur shpejtësinë e tyre.
Për shembull, në garat e makinave, inxhinierët përpiqen të mbajnë masën e automjetit sa
më të ulët që të jetë e mundur, pasi masa më e
ulët do të thotë më shumë përshpejtim dhe sa më
i lartë të jetë nxitimi aq më të mëdha janë shanset
për të fituar garën.

Goditni topin
Kur e gjuajmë topin ne ushtrojmë forcë në një drejtim të caktuar, i
cili është drejtimi i lëvizjes së topit. Përveç kësaj, sa më fort të
goditet topi, aq më shumë forcë i bëjmë dhe aq më larg është topi.

Shtyni karrocën
Është më e lehtë të shtysh një karrocë të zbrazët në një
supermarket sesa të shtysh një karrocë të ngarkuar. Më shumë masë kërkon më shumë
fuqi për nxitim.
Dy njerëz duke ecur
Nga dy personat që ecin, nëse njëri është më i rëndë se tjetri, ai që peshon më i rëndë ecën
më ngadalë sepse nxitimi i atij që peshon më të lehtë është më i madh.
Ligji i Tretë i Lëvizjes i Njutonit dhe zbatimi i tij

"Për çdo veprim, ka një reagim të barabartë dhe të kundërt."

Të gjitha forcat në univers ndodhin në çifte të barabarta, por
të drejtuara në mënyrë të kundërt. Nuk ka forca të izoluara;
për çdo forcë të jashtme që vepron në një objekt ka një forcë
me madhësi të barabartë, por me drejtim të kundërt, e cila
vepron përsëri në objektin që ushtroi atë forcë të jashtme.

Shembuj dhe zbatime të ligjit të tretë të lëvizjes së Njutonit në jetën e përditshme

 Inxhinierët zbatojnë ligjin e tretë të Njutonit kur projektojnë raketa dhe pajisje të tjera,
për shembull, nxitimi i gazrave nga raketa në majë kur ajo ndizet e bën atë të rrisë
shpejtësinë e saj.
 Kur një person ecën, ajo ndikon fuqishëm në
tokë dhe toka gjithashtu ndikon fuqishëm në të,
kështu që toka dhe personi ndikojnë në njëri-
tjetrin.
 Kur kërceni, këmbët tuaja aplikojnë forcë në
tokë, dhe toka zbaton një forcë reagimi të
barabartë dhe të kundërt që ju shtyn në ajër.
 Kur një person është në ujë, uji e shtyn
personin përpara ndërsa personi e shtyn ujin
mbrapa, të dyja ndikojnë në njëri-tjetrin.
 Helikopterët krijojnë fuqi ngritëse duke e shtyrë
ajrin poshtë, duke e ekspozuar kështu ndaj një
force reagimi lart.
 Zogjtë dhe aeroplanët fluturojnë gjithashtu
duke ushtruar forcë në ajër në drejtim të
kundërt me çdo forcë që u nevojitet. Për
shembull, krahët e zogut e shtyjnë ajrin mbrapa dhe mbrapa për të ngritur lëvizjen
përpara.