Big Bang, është modeli kozmologjik i kushteve fillestare dhe të mëtejshme të zhvillimit

të Universit që mbështetet nga shpjegimet më të sakta dhe më të hollësishme, të

nxjerra nga provat shkencore dhe vëzhgimet e tashme. [1][2] Sipas kozmologëve,
termi Big Bang përgjithësisht lidhet me idenë se Universi është zgjeruar prej një
gjendjeje fillestare të nxehtë dhe të dendur në një kohë të caktuar në të kaluarën (matjet
më sakta të disponueshme në vitin 2009 sugjerojnë se kjo gjendje u ndesh 13.3 deri
13.9 miliard vjet më pare) [3][4]), dhe vazhdon të zgjerohet edhe sot.
Georges Lemaître propozoi atë që u njoh si teoria e Big Bangut rreth origjinës së
Universit, megjithëse ai e quajti atë "hipoteza e atomit të parë". Ky model bazohet
kryesisht në relativitetin e përgjithshëm të Albert Einsteinit dhe në supozime të
thjeshtuara (si homogjeniteti dhe izotropia e hapësirës). Ekuacionet kryesore u
formuluan nga Alexander Friedmann. PasiEdwin Hubble zbuloi në vitin 1929 se
distancat në galaksitë e largëta janë në proporcion me kuqësinë e tyre, po ashtu e
sugjeruar nga Lemaître në vitin 1927, ky vëzhgim u mor për të treguar se të gjitha
galaktikat dhe grumbullimet yjore të largëta kanë një shpejtësi të dukshme (shpejtësia e
një vale në një drejtim të caktuar) drejtpërdrejt larg nga pika jonë e vëzhgimit: sa më
larg, aq më e lartë është shpejtësia e dukshme.[5] Nëse distanca ndërmjet
grumbullimeve të galaktikave është duke u rritur sot, gjithçka duhet të ketë qënë më
afër bashkë në të shkuarën. Kjo ide është konsideruar se ka ndodhur mbrapa në kohë
në temperature dhe dendësi ekstreme,[6][7][8] dhe përshpejtues të mëdhenj grimcash janë
ndërtuar për të eksperimentuar dhe testuar në këto kushte, duke rezultuar në
konfirmimin e teorisë, por këta përshpejtues grimcash kanë aftësi të kufizuara për të
kontrolluar kaq energji të madhe. Pa asnjë provë për çastin më të herët të zgjerimit,
teoria e Big Bangut nuk mund dhe nuk jep ndonjë shpjegim për një gjendje të tillë
fillestare; përkundrazi, ai përshkruan dhe shpjegonevolucionin e përgjitshëm të Universit
që nga ai cast. Bollëku I observuar I elementëve dritorë pothuajse lidhen me
parashikimet e llogaritura për formimin e këtyre elementëve në minutat e para të ftohjes
së Universit, e detajuar në mënyrë logjike dhe sasiore sipas nukleosintezës së Big
Bangut. Fred Hoyle kreditohet për vendosjen e emrit për termin BIg Bang gjatë një
transmetimi në radio në vitin 1949. Raportohet se Hoyle, që favorizonte një model
kozmologjik alternative të"gjendjes së qëndrueshme", e kreu me qëllim këtë për të qenë
përbuzëse, por Hoyle e mohoi këtë qartësisht dhe tha se ishte për të bërë një dallim
midis dy modeleve.[9][10][11] Hoyle më vonë ndihmoi mjaft në përpjekjet për të kuptuar
nukleosintezën yjore, shtegu bërthamor për të ndërtuar element të rëndë të caktuar nga
element më të lehtë. Pas zbulimit të rrezatimit në sfond kozmik të mikrovalëve në vitin
1964, dhe veçanërisht kur spektri I tij (p.sh., sasia e rrezatimit e matur në secilën gjatësi
të valëve) skicoi një kurbë të një trupi të zi (kur themi trup I zi, kemi parasysh një trup që
thith të gjithë rrezatimin elektromagnetik), shumica e shkenvëtarëve ishin të bindur se
provat se ca nga skenari I Big Bangut të Madh mund të ketë ndodhur.