You are on page 1of 5

10 Zbatime të Fizikës në jetën e përditshme

Disa zbatime të fizikës në jetën e përditshme ato janë të shumta. Disa mjete


mjekësore, të tilla si rrezet X për shembull ose operacionet me lazer, nuk do të
ishin të mundshme pa këtë degë të shkencës, si dhe më shumë objekte të
përditshme si telefonat, televizorët dhe pothuajse të gjitha pajisjet elektronike.
Nga ana tjetër, pa fizikë, aeroplanët nuk mund të fluturonin, makinat nuk mund të
rrokulliseshin dhe ndërtesat nuk mund të ndërtoheshin. Pothuajse të gjitha gjërat
kanë të bëjnë me fizikën në një farë mënyre apo në një tjetër.

Fizika ka shumë fusha studimi zbatimet e të cilave janë në jetën e përditshme të


njerëzve. Më të zakonshmet janë astrofizika, biofizika, fizika molekulare,
elektronika, fizika e grimcave dhe relativiteti, ndër të tjera.

Fizika është shkenca natyrore që përfshin studimin e materies dhe lëvizjeve dhe
sjelljeve të saj përmes hapësirës dhe kohës.
Ai gjithashtu studion koncepte të lidhura, të tilla si energjia dhe forca. Shtë një nga
degët më themelore të disiplinave të shkencës; qëllimi më i madh i fizikës është të
kuptojë se si sillet universi.
10 zbatime të fizikës
1- Elektromagnetizmi
Kjo fushë e fizikës studion forcën elektromagnetike, një lloj bashkëveprimi fizik
që ndodh midis grimcave të ngarkuara elektrikisht.
Forca elektromagnetike zakonisht ekspozohet në fushat elektromagnetike si fushat
elektrike, fushat magnetike dhe në dritë. Shtë një nga katër ndërveprimet themelore
të natyrës.
Forca elektromagnetike luan një rol të madh në përcaktimin e vetive të brendshme
të shumicës së objekteve të përdorura në jetën e përditshme.
Lënda e zakonshme merr formën e saj si rezultat i forcave ndërmolekulare midis
atomeve dhe molekulave individuale në lëndë, duke qenë një shfaqje e forcës
elektromagnetike.
Implikimet teorike të elektromagnetizmit çuan në zhvillimin e relativitetit
hapësinor nga Albert Einstein në 1905.
Të gjitha pajisjet elektrike që ne përdorim në jetën e përditshme kanë të bëjnë me
elektromagnetizmin. Nga furrat me mikrovalë, tifozët elektrikë dhe këmbanat
elektrike të sahatit.
2- Fizika atomike

Kjo fushë studion atomet si një sistem i izoluar i elektroneve dhe një bërthamë
atomike. Kryesisht ka të bëjë me rregullimin ose vendndodhjen e elektroneve rreth
bërthamës dhe procesin në të cilin këto rregullime ndryshojnë. Ai gjithashtu
përfshin jone dhe atome neutrale.
Termi fizikë atomike mund të shoqërohet me energji bërthamore dhe armë
bërthamore, megjithëse fizika bërthamore merret vetëm me bërthamat e atomeve.
Përgjithësisht në fushat shkencore konsiderohet konteksti më i gjerë midis degëve
të ndryshme; vetëm studimet shkencore janë kaq specifike.
3- Mekanika kuantike
Teoria kuantike, e rikonceptuar në vitin 1920, është baza teorike e fizikës moderne
që shpjegon natyrën dhe sjelljen e materies dhe energjisë në një nivel atomik dhe
nën-atomik. Kjo fushë quhet fizikë kuantike ose mekanikë kuantike.
Zbatimet e teorisë kuantike përfshijnë kiminë kuantike, magnet superpërcjellës,
lazer, mikroprocesorë, rezonancë magnetike dhe mikroskop elektronik. Ai
gjithashtu shpjegon shumë dukuri biologjike dhe fizike të energjisë.
Mekanika kuantike ka qenë shumë e suksesshme në shpjegimin e shumë prej
karakteristikave të universit. Zakonisht është mjeti i vetëm për të zbuluar sjelljet
individuale të grimcave nënatomike që përbëjnë të gjitha format e materies.
Ajo gjithashtu ka pasur një ndikim në teoritë e vargjeve, kandidatë për një Teori të
Gjithçka. Shumë aspekte të teknologjisë veprojnë në nivele ku efektet kuantike
janë të konsiderueshme.
Një numër i madh i pajisjeve elektronike janë krijuar bazuar në mekanikën
kuantike; lazer, mikroçipa, çelësa të dritës, stilolapsa, kompjutera dhe pajisje të
tjera telekomunikuese.
Përparime të reja në këtë fushë po punojnë për të përmirësuar kriptografinë
kuantike. Një qëllim tjetër në këtë fushë është zhvillimi i kompjuterëve kuantikë;
ata pritet të përpunojnë detyrat shumë më shpejt sesa kompjuterët klasikë.
4- Teoria e Relativitetit

Në teorinë e tij të relativitetit, Ajnshtajni përcaktoi se ligjet e fizikës janë të njëjta


për të gjithë vëzhguesit. Ai gjithashtu përcaktoi se shpejtësia e dritës është e njëjtë,
pavarësisht nga shpejtësia me të cilën udhëton vëzhguesi.
Një nga efektet e kësaj teorie është se vëzhguesit e ndryshëm që udhëtojnë me
shpejtësi të ndryshme mund të kenë perspektiva të ndryshme për të njëjtën ngjarje;
megjithatë të gjitha vëzhgimet janë të sakta.
Kjo teori zbatohet në shumë aspekte të jetës së përditshme. Sistemet GPS
mbështeten tek ajo për të funksionuar, për shembull.
Elektromagnetët janë gjithashtu të mundshëm falë relativitetit. Televizionet e
vjetra, ose ato pa ekrane plazmatike, gjithashtu kanë punuar me një mekanizëm të
bazuar në relativitetin.
5- Lazer
Lazeri është një pajisje që lëshon dritë monokromatike përmes një procesi të
amplifikimit optik bazuar në emetimin e stimuluar të protoneve. Parimet e
pajisjeve lazer bazohen në mekanikën kuantike.
Pajisjet me lazer kanë shumë zbatime në fushat e shkencës, ushtrisë, mjekësisë dhe
në fushën tregtare gjithashtu.
Fotokimia, skanuesit lazer, bashkimi bërthamor, mikroskopët, kirurgjia kozmetike,
kirurgjia e syve dhe operacionet dentare janë vetëm disa fusha që përdorin lazer
gjithashtu.
Në industrinë tregtare, ato përdoren për prerjen e materialeve, shpime dhe shtypje;
ato janë gjithashtu një burim drite për projektorët e filmave.
6- Fizika bërthamore

Fizika bërthamore është fusha e fizikës që studion bërthamat e atomeve, përbërësit


e tyre dhe bashkëveprimet.
Studohen edhe forma të tjera të lëndës bërthamore. Fizika bërthamore nuk është e
njëjtë me fizikën atomike, një fushë që studion të gjithë atomin dhe elektronet e tij.
Zbulimet në fizikën bërthamore kanë çuar në zbatimin e saj në shumë fusha. Këto
fusha përfshijnë energjinë bërthamore, armët bërthamore, mjekësinë bërthamore,
izotopet industriale dhe bujqësore, implantet e joneve në materialet inxhinierike
dhe datimin e radiokarbonit.
7- Aerodinamika
Kjo degë e fizikës studion se si sillet ajri dhe marrëdhëniet që ka kur një objekt
kalon nëpër të.
Pa të, aeroplanët, raketat, makinat ose urat nuk do të ishin krijuar kurrë për të
mbijetuar uragane. Të kuptosh sesi të lëvizësh nëpër një lëng shpejt dhe në mënyrë
efektive është puna e aerodinamikës.
Ajri është një lëng dhe për të kaluar shpejt përmes tij, duhet ta bëni në një automjet
të hollë dhe të gjatë.
Në këtë mënyrë, ju mund të krijoni sa më pak rezistencë të jetë e mundur për të
shkuar shpejt. Në të njëjtën mënyrë që njerëzit përparojnë më shpejt në det nëse
notojnë horizontalisht; për këtë arsye, aeroplanët dhe trenat janë formuar si tuba.
8- Fizika molekulare
Fizika molekulare është studimi i vetive fizike të molekulave, lidhjeve kimike
midis atomeve dhe dinamikës molekulare.
Teknikat e tij më të rëndësishme eksperimentale janë llojet e ndryshme të
spektroskopisë. Kjo fushë është e lidhur ngushtë me fizikën atomike dhe ka shumë
gjëra të përbashkëta me kiminë teorike, kiminë fizike dhe kiminë.
Kjo degë e fizikës mat veçoritë e rrotullimit dhe vibrimit të spektrit të molekulave,
distancat midis bërthamave të molekulave dhe vetive të tyre, ndër të tjera.
9- Astrofizika
Kjo degë e astronomisë kombinon parimet e fizikës dhe kimisë për të zbuluar
natyrën e trupave qiellorë sesa pozicionet ose lëvizjet e tyre në hapësirë.
Objektet e studimit përfshijnë diellin, yjet e tjerë, galaktikat, planetët ekstra-
diellorë dhe sfondin kozmik ndërgalaktik.
Emetimet e tij shqyrtohen në të gjitha pjesët e spektrit elektromagnetik dhe vetitë e
shqyrtuara përfshijnë shkëlqimin, dendësinë, temperaturën dhe përbërjen kimike.
Astrofizika është një fushë shumë e gjerë, kështu që astrofizikanët zakonisht
aplikojnë shumë disiplina të fizikës si mekanika, elektromagnetizmi,
termodinamika, mekanika kuantike, relativiteti, fizika bërthamore, fizika e
grimcave, fizika atomike dhe fizika molekulare.
Në praktikë, kërkimi modern përfshin shumë punë fizike vëzhguese dhe teorike.
Disa zona të studimit që ata janë duke u përpjekur të përcaktojnë përfshijnë vetitë e
materies së errët, vrimat e zeza, nëse udhëtimi në kohë është i mundur, nëse mund
të formohen vrima krimbash, nëse ekziston multiversi dhe origjina dhe fati i
universit.
Astrofizikanët gjithashtu studiojnë formimin dhe evolucionin e Sistemit Diellor,
formimin e galaktikave, rrezet kozmike dhe fizikën e grimcave astro.
10- Termodinamika
ad
Kjo fushë e fizikës merret me nxehtësinë dhe temperaturën dhe lidhjen e tyre me
energjinë dhe punën. Sjellja e këtyre cilësive u nënshtrohet katër ligjeve të
termodinamikës.
Termodinamika zbatohet në shumë degë të shkencës dhe inxhinierisë, veçanërisht
në kiminë e pastër, inxhinierinë kimike dhe inxhinierinë mekanike.
Fushat e saj të aplikimeve përfshijnë termodinamikën biologjike, termodinamikën
e vrimës së zezë, psikometrinë, termodinamikën kuantike dhe termodinamikën
statistikore.

You might also like