You are on page 1of 2

Fusha magnetike e Tokës, e njohur edhe si fusha

gjeomagnetike, është fushë magnetike që zgjatet nga


brendësia e Tokës ku takohen me erën diellore, një lumë
ngarkesash pikësore që burojnë nga Dielli. Madhësia e
saj në sipërfaqen e Tokës shkon nga 25 në 65 mikrotesla
(0.25 në 0.65 gauss). Ajo është fushë e një dipoli
magnetik e anuar rreth 10 shkallë me respekt nga boshti
i rotacionit të Tokës, sikur aty të ishte i vendosur një
magnet me kënd në qendër të Tokës. Ndryshe nga një
magnet, megjithatë, fusha magnetike e Tokës ndryshon
me kohë sepse ajo gjenerohet nga një gjeodinamo.
Poli magnetik Verior dhe Jugor enden gjerësisht, por
ngadalë për kompasë të zakonshëm që të mbetën të përdorshëm për lundrim.
Megjithatë, në intervale të parregullta mesatarisht disa qindra-mijëra vjet, fusha e
Tokës shfuqizohet dhe Veriu e Jugu magnetik relativisht ndërrojnë vendet. Këto
ndryshime të poleve gjeomagnetike lënë një shenjë në gure që janë vlera për
paleomagnetitet në llogaritjen e fushës gjeomagnetike në të kaluarën. Një
informacion i tillë nga kjo anë është i dobishëm në studimin e lëvizjeve të
kontinenteve dhe fundeve të oqeaneve në procese tektonike.

Fusha magnetike e
Tokës shërben për
shmangien e shumicës së
erës diellore, ngarkesat e së
cilës do ta zhvishnin
zonën e ozonit që e mbron Tokën nga rrezatimi i dëmshëm ultraviolet. Një
mekanizëm i nxjerrjes është për gazin që të jetë i kapur në flluskat e fushës
magnetike, të cilat janë të shqyera nga era diellore. Llogaritjet e humbjes së
dioksidit të karbonit nga atmosfera e marsit, rezultojnë nga rrënimi i joneve nga era
diellore, ndikojnë në shpërndarjen e fushës magnetike të marsit të shkaktuar nga
humbja afro-tërësore të atmosferës së tij.
Studimi i fushës së kaluar magnetike të Tokës është i njohur si paleomagnetizëm.
Polariteti i fushës magnetike të Tokës është i regjistruar në shkëmbinjtë vullkanikë
dhe fushat e prapësuara janë kështu të njohura si “vija” në qendër të kreshtave të
mes-oqeanit ku fundi i detit është përhapur, derisa stabiliteti i poleve gjeomagnetike
në mes të të prapësuarave lejon paleomagnetitet për të vijëzuar lëvizjet e kaluara të
kontinenteve. Fusha gjithashtu magnetizon koren, dhe anomalitë magnetike mund
të përdoren për të hulumtuar dipozitat e mineraleve metalike.
Njerëzit kanë përdorur kompasa për të gjetur drejtimin që nga shekulli XI dhe për
lundrim që nga shekulli XII. Edhe pse poli verior magnetik ndryshon me kohë, kjo
gjë është mjaftueshëm e ngadalshme që një kompas i thjeshtë të përdoret për
lundrim. Përdorimi i magnetoception (lloj shpendi) dhe organizmave të tjerë, duke
filluar nga bakteria e tokës e deri te pëllumbat, mund ta detektojnë fushën
magnetike dhe të përdoren për lundrim.
Ndryshimet në fortësinë e fushës magnetike në terren janë në korrelacion me
rreshjet e ndryshme brenda tropikëve.

You might also like