NDERTIMI I BRENDSHEM I TOKES

Toka jon ka nj ndrtim i brendshm edhe pse ende nuk ka

njohuri t plota pr ndrtimin e brendshm t Toks sht
pranuar ndarja e ndrtimit t brendshm t saj n tri mbshtjellje-
gjeosfera:
Korja e Toks ose Litosfera
Mbshtjellsi i brthams (ose mantia, manteli)
Brthama e Toks.

Berthama ndodhet nn mantelin e ndahet midis tyre me te

ashtuquajturen me siperfaqen e Gutenbergut.Nga siperfaqa deri
ne thellesi te Tokes densiteti,presioni,temperatura rriten. Nga
temperatura 4000-5000 grade me rritjen e thellesise presioni
rritet 1 atmosfere per cdo 1 m ne qender te Tokes = 3.6 milion

Ndrtimi i brendshm i Toks

Korja e Toks ose Litosfera

Litosfera (Korja e Toks, greq. litos -shkmb) paraqet

mbshtjellsin e jashtm t ngurt me trashsi mesatare afro 70
km. Shprehja kore ka burimin nga hipoteza kozmogjene e disa
mendimtarve, sipas t cilve Toka sht krijuar nga nj materie
e zjarrt, me ftohjen e s cils u formua shtresa e ngurt. Dallhen
dy tipa t Kors s Toks: tipi kontinental dhe oqeanik.
Korja kontinentale ndertohet nga tri sfera:
sedimentare
granite
bazike.
Ndersa ajo oqeanike ndertohet nga:
sedimentare
llavat jastekore
dajkat paralele
gabrot masive.
dhe fundi i botes nga teuta
Mbshtjellsi i Brthams

Shtrihet ndrmjet kors se toks e brthams , quhet ndryshe

edhe "Mantia", q n greqisht do t thot veshje e jashtme. Prej
litosferes e ndan shtresa "Moho", n t ciln rritet dendsia e
materies, temperatura dhe shtypja atmosferike.

Mbeshtjellsi i berthames ose mantia eshte rreth 2900 km e trashe

dhe perbehet nga elementet silici dhe magnezi dhe e quajm
gjeosfera SIMA.

N mbeshtjellsin e berthames gjendet nenshtresa e quajtur

astenosfer qe esht labile dhe mendohet se nga ketu e kan
prejardhjen termetet dhe vullkanet. Ai gjendet nen koren e tokes
dhe eshte i perbere kryesisht nga shkembinj te ngurte, shkembinj
te shkrire ose magme.

Brthama e Toks

Shtrihet n brendsi e Tokes q fillon n thellsi 2900 km m

nj rreze 3500 km. Sypozohet se brthama prbhet nga dy
pjes, nga brthama e brendshme dhe brthama e jashtme.
Gjetja per temperaturen e Tokes ne thellesi te saj gjendet me
formulen (t-temperatura) (h-lartesia ne m) t=1:3 h+a

PUNOI:Ana Rrapollari
KLASA:X5
LENDA:Gjeografi