Roli i viskoziteti në jetën tone të

përditshme
Viskoziteti është një masë e fërkimit të përjetuar nga një pjesë e një lëngu (lëngu ose gazi)
dhe molekulat e tij kur ajo lëviz në një drejtim. Kjo veti lidhet edhe me rezistencën e një lëngu
për t’iu nënshtruar deformimit.
Disa shembuj të substancave ngjitëse ose të trashë janë mjalti, vaji, pasta e dhëmbëve, xheli
ose shampoja për flokë, shurupet e farmacisë dhe disa kimikate të tilla si merkuri. Viskoziteti
është një nivel i "trashësisë" së një lëngu. Ka lëngje që rrjedhin shumë lehtë, për shembull, ujë,
prandaj quhen lëngje "të lehta". Ndërkohë, ne kemi rrjedhje të lëngjeve ngadalë, të tilla si
ketchup (paste domate), të cilat quhen "të trasha". Në këtë kuptim, rrjedhshmëria do të ishte e
kundërta e viskozitetit. Një mënyrë tjetër për të shprehur viskozitetin e një substance
është në lidhje me depërtueshmërinë e saj. Pastaj, viskoziteti është gjithashtu një masë e
rezistencës që një lëng paraqet në lëvizjen e një trupi ose sendi përmes
tyre.Observedshtë vërejtur, për shembull, që disa bërthama misri zhyten pa vështirësi në
ujë: një lëng me viskozitet të ulët. Sidoqoftë, ata e bëjnë këtë shumë ngadalë në mjaltë -
një lëng i trashë.Krahasuar me ujin, ajri ka një viskozitet prej 1.983 · 10-5 Pa; domethënë
rreth 100 herë më pak. Ndërsa një solide, siç është xhami, ka një viskozitet shumë të
lartë, në rendin prej 1040 Vendi.

Shkaqet e Viskozitetit
Kur një lëng lëviz me shpejtësi të ulët, ai zbërthehet në fletë që lëvizin relativisht me njëri-
tjetrin. Fletët në kontakt me muret e kanalit lëvizin me më pak shpejtësi, pasi ato përjetojnë
fërkime më të mëdha.
Sidoqoftë, fletët e lëngut që ndodhen drejt pjesës qendrore të së njëjtës, lëvizin me shpejtësi
më të madhe, pasi që përjetojnë më pak fërkime. Ky lloj i rrjedhës quhet laminar. Por kur
shpejtësia e lëngut arrin një shpejtësi kritike, ajo bëhet një rrjedhë e trazuar, viskoziteti më e
lartë. Viskoziteti është forca që duhet furnizuar në një fletë lëngu për të kapërcyer forcën
e fërkimit që ajo përjeton me një fletë fqinje, e cila lëviz në krahasim me të me një
shpejtësi të caktuar.

Viskoziteti absolut ose dinamik përdor njësitë SI: Ns / m2, Pa ·s ose Kg / m.s, duke
qenë Pa ·s (paskal për sekondë) njësia më e përdorur për të shprehur viskozitetin.
Sidoqoftë, njësia Pa është përdorur pak në shkrimet teknike dhe shkencore në lidhje me
viskozitetin.Në vend të kësaj, njësia më e përdorur zakonisht në këto shkrime, bazuar në cgs
(centimetër-gram-sekondë), është dyne s / cm2, e cila quhet poise (P), për nder të fiziologut francez Jean
Poiseuille.
Llojet e Viskozitetit
1. Viskoziteti absolut ose dinamik
2. Viskoziteti kinematic
3. Viskoziteti i ujit

Shembuj te substance Viskoze

Naftës
Vaj është çdo substancë e lëngshme dhe yndyrore që merret pas përpunimit të farërave dhe
frutave të ndryshëm. Nga ana tjetër, vajrat e karburantit merren nga rafinimi i naftës. Secili prej
këtyre vajrave ka karakteristika dhe përdorime specifike. Sidoqoftë, një nga elementët që i bën
vajrat të dy llojet është pikërisht viskoziteti i tyre, vajrat e karburantit priren të kenë një shkallë
më të lartë të viskozitetit sesa ato të ngrënshëm.

Mjalti
Shtë një lëng që bletët prodhojnë nga nektari i luleve ose jashtëqitja e pjesëve të gjalla të
bimëve. Mund të thuhet se mjalti është një nga lëngjet më të trashë dhe më të ëmbël të
kafshëve.Sidoqoftë, mjalti nganjëherë mund të ketë shkallë të ndryshme të viskozitetit për
shkak të përpunimit pas kapjes. Ndonjëherë ata përziejnë mjaltin me sheqer dhe elementë të
tjerë për ta shitur atë dhe kjo bën që ai të humbasë viskozitetin.

Pasta e dhëmbëve
Pasta e dhëmbëve është një shembull i përsosur i një lëngu tepër të trashë që e gjejmë çdo ditë
në punët tona. Përbëhet nga uji, gërryeset, shkuma, ngjyruesit, fluori dhe kimikate të tjera.

Xheli flokëve
është një nga rastet më të veçanta sepse struktura e tij është e ngjashme me atë të trupave të
ngurtë por është një lëng me një vëllim të lartë të viskozitetit.
Disa xhele mund të kalojnë nga një gjendje në tjetrën në varësi të mënyrës se si ato përdoren.
Kur janë të trazuar ata janë të lëngshëm dhe kur qëndrojnë të palëvizshëm bëhen të ngurtë.

Shurupet

Ato janë një lloj ilaçi i lëngshëm i përbërë nga kimikate. Shurupet kanë viskozitet të lartë sepse ndër
përbërësit kryesorë të tyre është sheqeri.Sheqeri përmbush një funksion të dyfishtë, nga njëra anë, atë
të shtimit të viskozitetit në lëng dhe, nga ana tjetër, është një ëmbëlsues që i jep përzierjes një aromë të
ëmbël.është një nga përbërësit më të përdorur në pediatri dhe mund të merret nga të dy fëmijët dhe të
rriturit.
Merkuri
ëhtë një element kimik që përdor simbolin Hg. Merkuri është elementi i vetëm metalik që është
i lëngët në kushte standarde. Për shkak se është i rëndë dhe për shkak të strukturës së tij
kimike, merkuri ka një shkallë të lartë të viskozitetit.Sot është e zakonshme të përdoret zhiva
për qëllime kërkimore, përdoret gjithashtu për të bërë drita fluoreshente dhe amalgame
dentare.
Substancat viskoze shfaqen si në substancat e përditshme, ashtu edhe në elementet e
nevojshme për të kryer procese industriale. Pa këtë veti të lëngjeve, me siguri jeta do të ishte
shumë e ndryshme.

Gjaku
Gjaku ka një viskozitet midis 3 dhe 4 cP për një hematokrit prej 45%. Por ndërsa hematokriti
rritet, viskoziteti i gjakut rritet në mënyrë eksponenciale. Kjo rrethanë rrit punën e zemrës.

Vaj motori
Viskoziteti i vajit ndryshon nga lloji i tij. Por në përgjithësi, viskoziteti i një vaji motorik është më
i madh se 100 cP, i shpjeguar nga madhësia e molekulave të vajit.

Gazi
Benzina është një përzierje e hidrokarbureve të marra nga distilimi i naftës. Ai ka një viskozitet
më të ulët se ai i ujit dhe me një vlerë, në varësi të llojit, që lëkundet midis 0.40 dhe 0.88 cP.
Pjesërisht është për shkak se, ndërsa molekulat e saj janë më të rënda, ndërveprimet e saj
ndërmolekulare janë më të dobëta.

Punoi:Hava Sulejmani
Mentor :Ilvije Jashari