4.

1 JENIS DAN TABURAN TUMBUH-TUMBUHAN SEMULA JADI DI

MALAYSIA

Hutan Hujan Tropika

- berlapis-lapis, malar hijau, daun lebar, pokok tinggi, dahan tersebar

- Hujung daun berbentuktirus membolehkan air hujan mengalir mudah dan cepat

- Lantai Hutan: 10m, tumbuhan jarang kerana kurang cahaya matahari, dilitupi daun kering, dahan
reput, tumbuhan saprofit makan bahan reput

- LapisanTengah: 10-20m, pokok kecil, tumbuhan epifit menumpang pokok lain, tumpuhan parasit
memanjat pokok lain untuk mendapat air, garam dan mineral dari pokok

-Lapisan Kanopi(silara): 20-40m, pelindung cahaya daripada menembusi lantai hutan, dikenali

sebagai silara kerana silaranya kelihatan berlapis-lapis

- Lapisan Renjong (emergen): 40-50m, tumbuhan kayu keras, tumbuh rapat, batang lurus dan
tinggi untuk mendapat cahaya

Hutan Pantai

- pantai berpasir, tumbuhan ketinggian berbeza

- pokok ru(40m, batang lurus, tinggi berbentuk silinder), pokok renek, mengkuang, jemerlang laut,
bintangor laut, kelat jambu laut, pokok kelapa

- Tumbuhan menjalar seperti tapak kuda hidup di sini

Hutan Paya Air Tawar

- bersaliran buruk, sering ditenggelami air sungai dan tasik

- pokok berkayu keras, batang besar, lurus, tinggi, tumbuh bercampur aduk, tumbuh rapat, tidak
mempunyai dahan di bahagian bawahnya

- Akar udara (bintangor laut), akar pneumatofor (perupuk): membantu menyerap oksigen

- Akar banir (meranti paya), akar jangkang (kelat dan merbulan): menyokong pokok daripada

mudah tumbang di kawasan yang menakung air

- Lapisan pokok renek: tumbuhan jarang, kurang cahaya, lantai dibanjiri hujan

- Lapisan tengah: tumbuhan kecil, sederhana

- Lapisan kanopi(silara): tumbuhan berkayu keras, tinggi, tidak sejajar

Hutan Paya Air Masin

- pinggir laut bersaliran buruk, berlumpur, terlindung tetapi ditenggelami air pasang

- pokok bakau, pokok nipah, lenggadai, tumu merah, paku pakis, gelam, ramin, jongkong, nibong.
Berbeza mengikut jarak dari laut.

-Arak ceracak (bakau api-api, perepat): pernafasan, kekurangan oksigen kerana ditenggelami air
masin, keluar menegak dari tanah lumpur

- Akar jangkang (bakau, kurap, bakau minyak): tumbuh di pangkal pokok, masuk ke dalam lumpur,
menyerap udara ketika air pasang, menyokong pokok daripada mudah tumbang

Hutan Gunung

- kawasan tanah tinggi 1200m dari aras laut, tumbuhan yang mengadaptasi suhu, kesuburan

- Hutan Montane Bawah (1200-1800m): Hutan daun luruh, pokok 15-33m, pokok oak, laurel.
Tumbuhan epifit seperti orkid, paku langsuyar

- Hutan Montane Atas (1800-2900m): pokok daun tirus, rendah, 1.5-18m, satu lapisan hutan, lantai
hutan lembap ditumbuhi lumut. Pain, sprusm gelam gunung, tumbuhan epifit(lumut, liken), bunga
rafflesia, periuk kera, pokok rhododendron

- Tumbuhan Hampir Alpain (2900-3500m): campur pokok bantut, rumput, pokok renek conifer,
rumput Low’s Buttercup, Bornean eyebright, red sanicle, periuk kera

- Tumbuhan Alpain (>3500m): pokok renek, orkid dan lumut

4.2 FAKTOR-FAKTOR YANG MEMPENGARUHI TUMBUH-TUMBUHAN

SEMULA JADI DI MALAYSIA

Bentuk Muka Bumi

- Tanah pamah, kaki bukit: Hutan Hujan Tropika, bersaliran baik, 180m atas aras laut, akar banir
menyokong pokok daripada tumbang

- Muara sungai, pinggir tasik, pinggir laut: berpasir (Hutan Pantai), kawasan terlindung, muara
sungai (Hutan Paya Air Masin), ditenggalami air hujan (Hutan Paya Air Tawar)

- Tanah tinggi >1200m: pokok kecil, lumut, pokok tumpang, pokok bantut(1800-2900m)

Saliran
- Saliran baik: tumbuhan: pokok cengal, tualang, pokok kelapa, pokok ru. Tempat: Pulau Sipadan
(Sabah), Desaru (Johor), Air terjun Lasir (Terengganu)

- Saliran buruk: tumbuhan: pokok mengkuang, mersawa paya, meranti paya, kempas, nipah,
nibong. Tempat: Tasik Chini, Tasik Bera (Pahang), Delta Labuk-Sugut (Sabah)

Iklim

- iklim Khatulistiwa panas dan lembap sepanjang tahun, min suhu 27°C, hujan tahunan 2600mm

- Suhu tanah tinggi berbeza, 18°C menggalakkan pertumbuhan Hutan Gunung

Tanih

Hutan Tanih Tumbuhan Tempat

Hutan Hujan Aluvium, laterit Cengal, meranti, Kaki Banjaran Titiwangsa (Perak),
Tropika tualang Banjaran Tahan (Pahang)
Hutan Paya Gambut, Pokok bakau, bakau Laut Matang (Perak), Muara
Air Main alluvium jongkong, bakau api- Sungai Perak, Tanjung Piai
api (Johor)
Hutan Paya Gambut, Nipah, mengkuang, Tasik Chini, Tasik Bera (Pahang),
Air Tawar alluvium terap Delta Rajang (Sarawak)
Hutan Pantai Berpasir, Tapak kuda, pokok Pantai Irama (Kelantan), Pantai
ru, pokok kelapa Tanjung Rhu (Langkawi)
Hutan Laterit Oak, laurel, paku Gunung Kinabalu, Gunung Jerai
Gunung pakis

4.3 KEPENTINGAN TUMBUH-TUMBUHAN SEMULA JADI DI MALAYSIA

Kawasan Tadahan Hujan

- Hutan sebagai span berongga menyerap air, mengalir ke sungai, empangan, kolam , tasik. Hutan
tanah tinggi menjadi kawasan tadahan hujan, air diserap ke dalam tanah bertindak secara semula jadi
menjadi air bersih.

Keseimbangan ekosistem

- saling bergantung antara komponen biotic dan komponen abiotik

Sumber perubatan

- Tongkat Ali (akar), sembong (daun, akar, bunga), senduduk (daun, pucuk, akar), pegaga
(keseluruhan pokok), keremek (daun)
Habitat

- keselamatan, keperluan sumber makanan, keseuaian diri

Sumber bahan mentah

- buluh, rotan (kraf tangan, perabot), kayu bakau (bahan api), cerucuk (bahan binaan), bahan eksport

4.4 KESAN KEGIATAN MANUSIA TERHADAP TUMBUHAN-TUMBUHAN

SEMULA JADI DI MALAYSIA

Positif

- Pembangunan hutan

- Penghutanan semula

- Taman Negara

- Hutan Simpan Kekal

Negatif

- Ketikseimbangan ekosistem

- Hakisan tanah

- Kawasan tadahan hujan terganggu

- Kepupusan flora dan fauna