1 12.

Sınıf (B)
Türk Dili ve
Edebiyatı
Sözcükte ve Söz Öbeğinde Anlam

1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde verilen durum, "küp- 3. Kitabın “Hânende Sesleri” bölümünde bir paragraf “Bâzan
lere binmek" deyimiyle uyuşmamaktadır? hânende sesleri” sözleriyle başlarken hemen arkasındaki
paragraf “Hânende sesleri bâzan” olarak anlatıma giriyor.
A) Otobüs bir saat gecikince Lâle’yle ben sinirden kudur-
Bu tercih tam 37 paragraf boyunca görülmektedir. Birbiri-
duk.
nin tersi olan bu ifade grupları ile özel bir ritim yaratılırken
B) Yapılan hatadan dolayı patron ateş püskürüyordu. bu durum, bölümün içeriğiyle de uyum sağlamaktadır.
C) Haber aldığı gün âdeta deliye dönmüş, ağzı kulakla- Hitabet ustaları, buna “bereket” anlamına gelen “copia”
rına varmıştı. demişlerdir. Hitabet sanatını yazı sanatına dönüştürdük-
D) Dedem köstekli saatini kaybettiği için ağabeyime kı- lerinde bile farkında olmadan bereketli söz söylemeyi
zıp duruyor. özendirmeye devam etmişlerdir.
E) Öfkeye kapılan yolcuları yatıştırmak bize düştü. Bu parçada geçen "bereketli söz söyleme" sözüyle an-
latılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bir kelimenin aynı metinde farklı anlamlara gelecek

MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü şekilde kullanılması
B) Anlatılmak istenenle anlatma şeklinin uyuşması
C) Anlatımda kelime kadrosunun zengin tutulması
D) Bir söz öbeğinin küçük değişikliklerle yinelenmesi
2. Bugün, yazmanın bir meseleyle ilişkili bulunduğunu söy-
E) Yeni imgelerle anlatımın pekiştirilmesi
leyebiliyorum. Ama ben, kendi geçmişime dönüp baktı-
ğımda olayın hiç de bu görüşümü doğrulamadığını (fikrimi
I
4. Kimi insan vardır ki sabahtan akşama kadar oturur ve dü-
tasdik etmediğini) aynı zamanda tespit ediyorum. Ben,
şünür. Onun bir fikir hazinesi vardır yani düşünce yönün-
başka vesilelerle anlatmış olduğum gibi (dile getirdiğim
II den - - - -, kimi insan da sabahtan akşama kadar ayaküs-
üzere) bir meselem olduğu ve o meseleyi başkalarına tü çalışır fakat yaptığı iş dört tuğlayı üst üste koymaktan
aktarmadan duramadığım için (iletmekten alıkoyamadığım- ibaret olabilir. Evvelki insan tembel görünür velâkin çalış-
III kan olabilir, diğer insan çalışkan görünür velâkin yaptığı
dan) yazı yazmaya başlamış değilim. Ben sadece bir ar- iş belki de - - - -.
kadaşımın yazma hevesini sürdürmesini
IV Bu parçada boş bırakılan yerlere düşüncenin akışına
(kâğıda kaleme sarılmasını) sağlamak üzere ve onun ha- göre aşağıdakilerden hangisinde verilenler sırasıyla
tırı için yazmaya başladım. Kaderin cilvesidir (İlginç bir getirilmelidir?
V
tesadüftür) ki o arkadaşım kısa bir süre içinde birkaç gü- A) varlıklıdır– sudandır
zel öykü yazdıktan sonra yazmayı bıraktı. Bense devam B) güçlüdür – sınırsızdır
ettim. C) görgülüdür – keyfîdir
Bu parçada numaralanmış ifadelerden hangisinin ye- D) tutarlıdır – faydasızdır
rine ayraç içindeki söz getirilemez? E) zengindir– detaylıdır
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
5. “Bulmak” sözcüğü, aşağıdaki cümlelerin hangisinde
“hatırlamak” anlamında kullanılmıştır?

A) Eski günlerden konuşurken saat de akşamı bulmuştu.

B) Alışverişe gittiğimizde alınacakların çoğunu o bulur.
C) Kaybettiğim gözlüğümü başımın üzerinde bulmaya-
yım mı!
D) 1790 yılında Fransız Comte Mede de Sivrac tarafın-
dan bulunan direksiyonsuz ve pedalsız “celerifere”,
bisikletin öncüsüdür.
E) Yıllarca girip çıktığım apartmanın ismini bir türlü bula-
madım.

http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/
 1 12. Sınıf (B)
Türk Dili ve
Edebiyatı
Sözcükte ve Söz Öbeğinde Anlam

6. (I) Çocuğu sürekli dikkatin çekirdeğiyle beslemek ona iyi- 9. Teknoloji kullanımı hayatımızı büyük ölçüde kolaylaştır-
lik etmek anlamına gelmiyor. (II) Daimî olarak bu şekilde maktadır. Ancak - - - - teknoloji kullanımı bağımlılık olarak
büyütülen çocuklar ileride, ilgi odağı olmadıkları durum- kabul edilmektedir.
larda birtakım zorluklar yaşayabilirler. (III) Aksine, çocu-
Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına
ğun hayal dünyası, yetişkinlerden uzak ve yalnız kalarak
göre aşağıdakilerden hangisi getirilemez?
gelişir. (IV) “Aşırı” anne babalıktan, çocuğun boş zama-
nını tıka basa doldurmaktan kaçınmak lazım. (V) Anlaya- A) bilinçsiz B) aralıksız
cağınız, gerektiğinde çocuğun yanında olmak ama bazen C) ölçüsüz D) kontrolsüz
de ona gölge etmemek gerekir.
E) yerli yersiz
Bu parçadaki cümlelerin hangisinde mecaz anlamlı
bir söz kullanılmamıştır?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

MEB 2018 - 2019 ● Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

7. ● Torbaları bir sandalyenin üzerine koymuş. 10. ● Ocağa yaklaşıp çalı çırpı yığınını tutuşturdular.
● Dedem, babamı 11 yaşındayken bir terzinin yanına ● Akla hayale gelmeyen konuları hikâye etmesiyle bilinir.
koymuş. ● Kapıyı açar açmaz konuklarını yumuşak bir bakışla
● En çok gidişin koydu bana. karşıladı.
● Üzerine bir tutam da kekik koyabilir misin? ● Yarın akşam İzmir’e uçacağını bildirmiş.
Aşağıdakilerden hangisi “koymak” sözcüğünün bu Bu cümlelerde aşağıdakilerden hangisinin örneği
cümlelerde kazandığı anlamlardan biri değildir? yoktur?

A) Bir şeyi bir yere bırakmak A) Duyu aktarması

B) Terk etmek B) Benzetme
C) Katmak, eklemek C) Deyim
D) Birine iş sağlamak D) İkileme
E) Etkilemek, dokunmak E) Ad aktarması

8. (I) “Bizim Köy” adlı eserin birçok yönden edebiyattan ziyade 11. Şiirin hiçbir anlamı olmaması değil, şiirin bu anlamı bağır-
antropolojinin sınırlarında gezindiği söylenebilir. (II) Mahmut maması gerekir. Anlamın şiirde öyle pek önemli şeyler-
Makal öğretmenlik için gittiği bu köyde uzun süre kalarak den olmadığını galiba Haşim söylemiştir. Sonradan Ataç
köylüleri içeriden gözlemleme fırsatı bulmuştur. (III) Ancak bunu yaygın hâle getirdi. Ama Haşim bunu daha çok Yah-
yazarın bu köyde kendini kabul ettirmesi kolay olmamıştır. ya Kemal'in şiirini güç bir duruma sokmak için yapıyordu.
(IV) Köylüler yazarı bir türlü tam olarak benimsemeyip ona
Bu parçadaki "anlamı bağırmamak" sözüyle anlatılmak
daima şüpheyle yaklaşmışlardır. (V) Yazar kendisini köylüler
istenen aşağıdakilerden hangisidir?
arasında bir “karaçalı” gibi hissetmektedir.
A) Dururluk B) Doğallık C) Kalıcılık
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde "tu-
tunmak" anlamına gelen bir söz kullanılmıştır? D) Kapalılık E) Özlülük

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz.