TEMAT 4

 ZASADY PODEJMOWANIA DECYZJI INWESTYCYJNYCH

 Istota i rodzaje inwestycji

 Podstawowym warunkiem zapewnienia pozycji oraz ekspansji rynkowej

firmy jest nie tylko sprawność bieżącego zarzadzania, lecz również
podejmowanie optymalnych decyzji dotyczących rozwoju i źródeł jego
finansowania;
 Rozwój firmy dokonuje się zasadniczo poprzez realizację określonych
przedsięwzięć inwestycyjnych;
 Przedsięwzięcia te mogą dotyczyć zarówno zmian wielkości produkcji, jej
jakości i struktury asortymentowej, obniżki kosztów, zmiany źródeł
zaopatrzenia i kierunków zbytu, jak i powiązań z innymi firmami, a także
inwestycji wspólnych, lokowania nadwyżek kapitału w papiery wartościowe
czy też innych form działania;

M. Sierpińska, T. Jachna, Metody podejmowanie decyzji finansowych. Analiza przykładów

i przypadków, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007, s. 457
 Decyzje inwestycyjne

 Decyzje inwestycyjne można podzielić na:

 1) decyzje służące akceptacji lub odrzuceniu konkretnego projektu
inwestycyjnego (jest to tzw. bezwzględna ocena opłacalności inwestycji);
 2) decyzje dotyczące klasyfikacji, stanowiące wyraz tzw. względnej oceny
opłacalności;
 3) decyzje odnoszące się do programowania, odzwierciedlające wybór
najkorzystniejszego programu inwestycyjnego.

M. Sierpińska, T. Jachna, Metody podejmowanie decyzji finansowych. Analiza przykładów

i przypadków, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007, s. 457
Zakres przedmiotowy decyzji
inwestycyjnych
 Inwestowanie jest działalnością, która polega na angażowaniu się w coś,
w nadziei na uzyskanie przyszłych korzyści;
 Ustawa o rachunkowości wskazuje, że inwestycje to aktywa nabyte w celu
osiągnięcia korzyści ekonomicznych, wynikających z przyrostu wartości tych
aktywów, uzyskania z nich przychodów w formie odsetek, dywidendy
(udziału w zyskach) lub innych pożytków, w tym również z transakcji
handlowej, a w szczególności aktywa finansowe oraz te nieruchomości i
wartości niematerialne i prawne, które nie są użytkowane przez jednostkę,
lecz zostały nabyte w celu osiągnięcia korzyści;
Decyzje inwestycyjne

 Są jednymi z najtrudniejszych decyzji w przedsiębiorstwie;

 Cechuje je to, że przedmiot decyzji inwestycyjnych jest zazwyczaj obszerny
i obejmuje: analizę celowości nabywania/ulepszania/likwidacji składników
majątku, transfer kapitału do innych podmiotów, zakup akcji, udziałów,
fuzje i przejęcia;
 Decyzje inwestycyjne należą do najważniejszych, gdyż decydują
o przyszłych losach przedsiębiorstwa, umożliwiają firmie realizację celów
strategicznych, ale są obciążone znacznym ryzykiem;
 Następstwem jednej niewłaściwej decyzji może być bankructwo.
Decyzje inwestycyjne

 Zazwyczaj podejmuje się je na podstawie danych prognostycznych,

zatem są one obarczone ryzykiem;
 Należą do najmniej elastycznych decyzji w kontekście;
 Mała elastyczność;
 Związane są z ponoszeniem bardzo dużych nakładów, nieraz trudnych
o określenia.
 Kryterium rachunku opłacalności

 zysk;
 ryzyko;
 czas.

M. Sierpińska, T. Jachna, Metody podejmowanie decyzji finansowych. Analiza przykładów

i przypadków, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007, s. 458
 Kształtowanie struktury kapitału

 Struktura kapitału wpływa zarówno na bieżące wyniki ekonomiczne

przedsiębiorstwa, jak i opłacalność realizowanych przez nie przedsięwzięć
inwestycyjnych. Dlatego powinna być przedmiotem szczególnego
zainteresowania zarządu , który m.in. poprzez optymalizację struktury
kapitału ma możliwość wpływania na wartość firmy.

M. Sierpińska, T. Jachna, Metody podejmowanie decyzji finansowych. Analiza przykładów

i przypadków, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007, s. 414
 Efekt dźwigni finansowej

 Efekt dźwigni finansowej (ang. financial leverage effect) – podniesienie lub

obniżenie stopy zwrotu z kapitału własnego (ROE) na skutek zastosowania
długu (kapitału obcego) jako źródła finansowania działalności
gospodarczej, w porównaniu do wariantu finansowania opartego jedynie
o kapitał własny;

 Dźwignia finansowa (ang. financial leverage) jest związana ze sposobem

finansowania działalności inwestycyjnej firmy, a konkretnie
ze strukturą kapitału firmy lub inaczej relacją między finansowaniem
działalności firmy długiem a finansowaniem kapitałem własnym.

M. Sierpińska, T. Jachna, Metody podejmowanie decyzji finansowych. Analiza przykładów

i przypadków, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007, s. 414
Stosowanie dźwigni finansowej

 Stosowanie dźwigni finansowej polega na powiększaniu udziału długu w całym

kapitale firmy, w celu zwiększenia poziomu dochodowości (stopy zwrotu) z kapitału
własnego. Wykorzystanie kapitałów obcych pozwala na zwiększenie przychodów ze
sprzedaży w stosunku do tych, które możliwe są do osiągnięcia przy finansowaniu
działalności jedynie środkami własnymi;
 Do momentu, kiedy koszt kapitałów obcych jest niższy
od rentowności majątku, firma osiąga dodatkowe korzyści wyrażające się wzrostem
rentowności kapitałów własnych. Inaczej mówiąc wzrost rentowności kapitału
własnego ponad rentowność kapitału ogółem, dzięki zaangażowaniu kapitału
obcego, jest nazywany efektem działania dźwigni finansowej;
 Wiele przedsiębiorstw stosuje efekt dźwigni finansowej, ponieważ pozwala między
innymi na:
 zwiększenie stopy zwrotu kapitału własnego
 można zwiększyć wartość aktywów bez potrzeby inwestowania własnych środków
czyli kapitału własnego.

https://mfiles.pl/pl/index.php/D%C5%BAwignia_finansowa
Przyczyny stosowania dźwigni

 Efekt dźwigni finansowej może mieć różne przyczyny:

 Koszt długu dla przedsiębiorstwa jest z zasady mniejszy od kosztu kapitału
własnego.
 Inwestorzy, angażujący kapitał własny, ponoszą dużo wyższe ryzyko na
zainwestowanym kapitale niż pożyczkodawcy, a w konsekwencji oczekują
wyższej stopy zwrotu z zaangażowanego kapitału.
 Dodatkowo, na mniejszy koszt długu w stosunku do kosztu kapitału własnego
wpływa efekt osłony podatkowej.
 Oddziaływanie dźwigni finansowej jest możliwe dzięki temu, że efektywny koszt
wykorzystywanego kapitału obcego jest mniejszy od płaconych odsetek.
Stanowią one bowiem koszt uzyskania przychodu i zmniejszają podstawę
opodatkowania podatkiem dochodowym.

https://mfiles.pl/pl/index.php/D%C5%BAwignia_finansowa
Czynniki warunkujące decyzje
inwestycyjne
 Czynniki wewnętrzne;
 Czynniki zewnętrzne,

B. Gładkowska-Chocian, Determinanty podejmowania decyzji inwestycyjnych przy budowie zakładu produkcyjnego,.

Czynniki wewnętrzne

 wielkość, mobilność, produktywność i zyskowność zasobów własnych

przedsiębiorstwa;
 możliwość pozyskania zasobów celem zaspokojenia potrzeb
przedsiębiorstwa;
 organizacja i system zarzadzania, kultura organizacyjna (m.in. wiedza
i umiejętność współdziałania z innymi podmiotami) oraz prowadzenie
negocjacji;
 adaptacja przedsiębiorstwa do wysokiej zmienności otoczenia;
 inne, np. zdolność i skłonność do inwestowania, wolne środki finansowe.

J. Różański, Inwestycje rzeczowe w procesach rozwojowych przedsiębiorstwa, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 1998, s. 63
 Czynniki zewnętrzne
 popyt na dobra i usługi przedsiębiorstwa (rodzaj, pojemność rynku);
 ogólna sytuacja gospodarcza kraju, klimat inwestycyjny;
 zasoby w gospodarce narodowej (w tym naturalne, łącznie z możliwością
ich przetworzenia i wykorzystania w produkcji;
 rozwiązania systemowe (finansowe, ekonomiczne, instytucjonalne);
 stabilizacja społeczno-polityczna;
 polityka państwa (fiskalna, monetarna, kursu walutowego, regulacje
prawne działalności inwestycyjnej, tworzenie specjalnych stref
ekonomicznych, zasady amortyzacji majątku trwałego, instrumenty celne);
 obecna i potencjalna konkurencja (podaż dóbr i usług);
 stopień otwartości gospodarki (m.in. Handel zagraniczny, przepływ
kapitału, finansowego i czynnika ludzkiego, udział kraju w różnych
układach międzynarodowych);
 bariery (np. importowa, energetyczna);
 inne, np. rozwój komputeryzacji oraz jego wpływ na bazy i systemy
informatyczne- jakość i cena informacji.
A. Kasprzak-Czelej, Determinanty inwestycji przedsiębiorstw, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Lublin –Polonia, vol
XLVII, 2 SECTIOH, 2013, s. 87
Rzeczowy majątek trwały i jego
amortyzacja
 Na problematykę rzeczowego majątku trwałego, jego amortyzacji oraz
inwestycji rzeczowych w kontekście finansów przedsiębiorstw należy
spojrzeć w dwojaki sposób: po pierwsze, z punktu widzenia
przedsiębiorstwa, dla którego rzeczowy majątek trwały jest gwarancją bytu,
a inwestycje rzeczowe zapewniają rozwój, i po drugie, pod kątem teorii
finansów przedsiębiorstw, gdzie zagadnienia rzeczowego majątku
trwałego, amortyzacji i inwestycji rzeczowych stanowią zasadnicze ogniwo
mechanizmu finansowego przedsiębiorstwa, gdzie nauka o finansach
przedsiębiorstw wykrywa prawidłowości, a także opisuje i analizuje jego
funkcjonowanie.

https://www.bankowa.pl/wiecej.php?id=rc-212
Rzeczowy majątek trwały i jego
amortyzacja
 Rzeczowy majątek trwały można wyceniać na moment jego
początkowego ujęcia jako środek trwały według ceny nabycia lub kosztu
wytworzenia, jeśli da się je określić w sposób wiarygodny. Co do tego
kryterium regulacje MSSF i UoR są zgodne. Rozbieżności pojawiają się
w zakresie elementów składowych ceny nabycia lub kosztu wytworzenia.
Środki trwałe

 Środki trwałe to rzeczowe składniki majątku, których przewidywany okres

użytkowania jest dłuższy niż 1 rok, kompletne, zdatne do użytku
i wykorzystywane na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej.
Do środków trwałych zalicza się w szczególności :nieruchomości - w tym
grunty, prawo wieczystego użytkowania gruntu, budowle i budynki, a także
będące odrębną własnością lokale, spółdzielcze własnościowe prawo do
lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego
maszyny, urządzenia, środki transportu i inne rzeczy ulepszenie w obcych
środkach trwałych inwentarz żywy.

https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-wszystko-o-srodkach-trwalych-oraz-metodach-ich-amortyzacji
Amortyzacja środków trwałych

 Przez pojęcie amortyzacji należy rozumieć wyrażone w pieniądzu zużycie

środków trwałych. Odpisy amortyzacyjne dokonywane są drogą
systematycznego, planowego rozłożenia wartości początkowej środka
trwałego na ustalony okres amortyzacji. Rozpoczęcie amortyzacji
następuje nie wcześniej niż po przyjęciu środka trwałego do używania, a jej
zakończenie – nie później niż z chwilą zrównania wartości odpisów
amortyzacyjnych lub umorzeniowych z wartością początkową środka
trwałego lub przeznaczenia go do likwidacji, sprzedaży lub stwierdzenia
jego niedoboru, z ewentualnym uwzględnieniem przewidywanej przy
likwidacji ceny sprzedaży netto pozostałości środka trwałego.
Metody amortyzacji środków trwałych

 metoda amortyzacji liniowa;

 metoda amortyzacji degresywna;
 metoda amortyzacji progresywna;
 metoda amortyzacji jednorazowa.
Koszt kapitału

 Ceną (kosztem) kapitału, który przepływa od podmiotu inwestującego

(dawcy kapitału, inwestora) do podmiotu pozyskującego kapitał
(np. do przedsiębiorstwa) jest stopa procentowa. Stanowi ona
wynagrodzenie dla inwestującego za udostępnienie kapitału,
jest oczekiwaną stopą dochodu z inwestycji.
Koszt kapitału

 Kształtowanie się kosztu kapitału ma zasadniczy wpływ na decyzje dotyczące

pozyskiwania i inwestowania kapitału przez przedsiębiorstwo.
Koszt kapitału odgrywa też istotną rolę w procesie wyceny wartości
zainwestowanego kapitału, jest bowiem kluczowym ogniwem umożliwiającym
przekształcenie strumienia przyszłych oczekiwanych dochodów netto
w wartość bieżącą (present value) podejmowanych projektów inwestycyjnych
czy też całego przedsiębiorstwa. Rentowność realizowanych przez
przedsiębiorstwo inwestycji powinna przekraczać koszt kapitału inwestowanego
w te przedsięwzięcia, gdyż jest to warunkiem tworzenia przez przedsiębiorstwo
wartości dodanej. Współczesne finanse przedsiębiorstw koncentrują się na
maksymalizowaniu wartości rynkowej przedsiębiorstwa i korzyści jego właścicieli
z zainwestowanego kapitału.
 Tak sformułowane cele działalności przedsiębiorstw wyznaczają jednocześnie
kryterium optymalizacji wielkości i struktury kapitału przedsiębiorstwa.

A. Duliniec, Koszt kapitału w teorii i praktyce przedsiębiorstw, Gospodarka Narodowa, Rok LXXX/XXI marzec 2012, s. 2
Inwestycja

 ogólną definicję inwestycji jako „wyrzeczenia się bieżącej konsumpcji

na rzecz przyszłych i niepewnych korzyści” stopa procentowa jako cena
zainwestowanego kapitału uwzględnia obie podstawowe cechy inwestycji,
tj.:
 • upływ czasu pomiędzy dokonaniem inwestycji a uzyskaniem dochodu
z inwestycji, co wiąże się z koncepcją zmiany wartości pieniądza w czasie
(time value of money);
 • ryzyko inwestycji, gdyż przyszłe korzyści są niepewne zarówno pod
względem wielkości, jak i momentu, w którym będą dostępne dla
inwestora.

Jajuga K., [2007], Elementy nauki o finansach, s. 13 i 65, PWE, Warszawa.

Cechy kosztu kapitału

 koszt kapitału (stopa procentowa) jest określony przez rynek, nie zależy
on bowiem od preferencji pojedynczego inwestora, tylko ogółu inwestorów
na rynku;
 koszt kapitału jest funkcją inwestycji, a nie jest związany z inwestorem, rynek
„wycenia” ryzyko poszczególnych inwestycji (poszczególnych aktywów).
 pojęcie kosztu kapitału dotyczy przyszłości, gdyż jest związane
z oczekiwanymi przez inwestorów dochodami, a nie dochodami
już osiągniętymi.

A. Duliniec, Koszt kapitału w teorii i praktyce przedsiębiorstw, Gospodarka Narodowa, Rok LXXX/XXI marzec 2012, s. 3
Koszt kapitału

 Koszt kapitału przedsiębiorstwa jest określany na podstawie średniego

ważonego kosztu kapitału (weighted average cost of capital – WACC).
Jest to zatem średnia kosztu kapitału własnego i kosztu kapitału obcego,
ważona ich udziałem w całym zainwestowanym w przedsiębiorstwie
kapitale. W przypadku kapitału obcego jest uwzględniony wpływ korzyści
podatkowych związanych z płatnością oprocentowania (odsetek),
które zmniejszają efektywny koszt tego kapitału.
 I tak: WACC = wE kE + wD kD (1 − T)
 gdzie: wE, wD − udział odpowiednio kapitału własnego i kapitału obcego
w zainwestowanym kapitale, kE, kD − koszt kapitału własnego i koszt
kapitału obcego, T − stawka podatku dochodowego.