ĐŞYERLERĐNDE RĐSK KAYNAKLARI

1.YAPILAN ĐŞĐN NĐTELĐĞĐ

2.ĐŞLEMLER
3.KULLANILAN MADDELER
4.MAKĐNA DONANIM
5.ÇALIŞANLAR
6.ĐŞ ORGANĐZASYONU
7.ÇEVRE
8.ĐLĐŞKĐLER VE UYUM
•I. ĐŞLER
Đşyerinde Yapılan ya da Yürütülen,
•Đşletme,
•Bakım onarım,
•Temizlik,
•Sosyal Tesislerden vb. faaliyetler)
14.03.2023 2
•II. Đşlemler (operasyonlar)
•Yürütülen operasyonlar,
•Mekanik Đşlemler, (Delme, Kesme, Kaynak vb.)
•Kimyevi prosesler,
•Vb.

14.03.2023 3
14.03.2023 6
III. Kullanılan Maddeler
•Đşyerinde kullanılan
•a) Ham,
•b) Yarı mamul ve
•c) Mamul maddeler veya işlemler
•sırasında çıkan maddeler
14.03.2023 7
IV. Makina ve donanımlar
Đşyerinde kullanılan her türlü
•ĐŞ EKĐPMANLARI,
•Tesisat ve tertibatlar,
•Düzen ve sistemler,
•Vb.

14.03.2023 8
V. KİŞİLER
İşyeri veya çevresinde bulunan kişiler,
•Çalışan,
•Stajyer,
•Ziyaretçi,
•İşveren veya vekilleri
•vb.)

14.03.2023 12
VI. Organizasyonlar
•Đşyerinde oluşturulan organizasyonlar,
•Hiyerarşik yapı,
•Yönetim Sistemleri
•Eğitim Organizasyonu,
•Yangın,
•Tahliye vb. Organizasyonlar

14.03.2023 16
• VII. Çevre
•Çevrede yer alan unsurlardan
•Çalışma Çevresi,
•Fiziki Çevre,
•Biyolojik Çevre,
•Coğrafi Çevre,
•Jeolojik Çevre
14.03.2023 17
VIII. ETKĐLEŞĐMLER

Unsurların birbirleri ile etkileşimlerinden,

Hammadde – insan,

Đnsan - Đş Ekipmanı,

Đş ekipmanı - malzeme,

Đnsan – organizasyon Vb.

14.03.2023 19
 RİSK
DEĞERLENDİRMESİ
14.03.2023 23

OHSAS 18001 Madde 3.15
Tüm proseslerde riskin büyüklüğünü
tahmin etmek ve riske tahammül edilip
edilmeyeceğine karar vermek.

14.03.2023 24
 • (TS 1050 Risk Değerlendirmesi)

•Tehlikelerin (belirlenerek)
sistematik bir yolla gözden
geçirilmesine imkan veren bir
dizi mantık adımıdır.

14.03.2023 25
RİSK DEĞERLENDİRMESİ

İLO-OSH 2001 İSGYS REHBERİ

ĐŞTEKĐ TEHLĐKELERDEN ORTAYA ÇIKAN SAĞLIK VE GÜVENLĐK

RĐSKLERĐNĐ DEĞERLENDĐREN BĐR PROSESTĐR.

14.03.2023 26
Riskin büyüklüğünün tahmin
edilmesini ve riskin kabul edilebilir
olup olmadığının tanımlanmasını
kapsayan süreç. (BS 8800 Tanım 3.14)

14.03.2023 27
RİSK DEĞERLENDİRMESİ

GENEL TANIM
Sistematik olarak
Tehlikeleri belirlemek,
Riskleri ortaya çıkarmak ve
Riskleri kontrol etmek
için uygun nitel ve/veya nicel
yöntemler kullanılarak
yapılan çalışmaların
bütünüdür.

14.03.2023 28
 Kabul Edilebilir Risk

Kanuni zorunluluklar ve işletmenin

ĐSG politika ve uygulamaları dikkate
alındığında, kabul edebilecek düzeye
indirilmiş risk.

14.03.2023 29
 RĐSK YAKLAŞIMI

VE

RĐSK DEĞERLENDĐRMESĐNĐN

TARAFLAR AÇISINDAN

YARARLARI NELERDĐR ?

14.03.2023 30
 ÇALIŞANLAR
AÇISINDAN
YARARLARI

Dengeli Doğrudan Çalışan yerine

1 5
Katılım bütün çalışanları kapsama

Haberdar Kuralların önceden

2 6
olma, belirlenmesi

Sorumluların
3 Proaktif yaklaşım 7
belirlenmesi
Sürekli gelişim

Kayıtlar Acil durum hazırlığı

4 8
İç denetim
Ulaşma
14.03.2023 31
 İŞVERENLER AÇISINDAN
YARARLARI

Tehlike ve risklerini önceden görebilme

Uluslararası saygınlık ve geçerlilik

Proaktif yaklaşımla acil durumlar için her an hazırlıklı olma

İstenmeyen durumların önlenmesi ile kayıpların azaltılması

Sorumlulukların ve görevlerin belirlenmesi ve paylaşımı

Güvenli teknoloji seçimi ile güvenli çalışma ortamı temini

14.03.2023 32
RĐSKLERĐN BELĐRLENEMEMESĐ SONUCU OLUŞABĐLECEK BĐR
KAZADA ĐŞVERENĐN KARŞILAŞACAĞI MALĐYETLER

GÖRÜNÜR MALĐYETLER GÜRÜNMEYEN MALĐYETLER

Tazminatlar Đş günü ve iş gücü kaybı

Sigorta ödemeleri Bina, ekipman,ürünün zarar görmesi
Sağlık giderleri Verimin düşmesi
Mahkeme masrafları
Çalışanlar üzerindeki olumsuz etki
Kötü imaj
Yeni işçinin eğitimi
 ÇALIŞMALARA
KATILIM İLE
YÜKÜN
AZALMASI

DEVLET
KAYIPLARIN SÜREKLİ
AÇISINDAN GELİŞME
AZALMASI
YARARLARI

DÜZENLİ
VERİ AKIŞI
14.03.2023 34
 •ĐŞ HAYATINDA
ĐSG RĐSKLERĐ
NELERDEN
KAYNAKLANIR ?
14.03.2023 35
 •Risk Değerlendirmesi Gereken Durumlar

• Đşyerinde, daha önce hiç risk değerlendirmesi yapılmamış olması

• Yeni bir makine veya ekipman alınması,
• Yeni tekniklerin geliştirilmesi,
• Đş organizasyonunda veya iş akışında değişiklikler yapılması,
• Yeni hammadde ve/veya yarı mamul maddelerin üretim sürecine
girmesi,
• Yeni bir mevzuatın yürürlüğe girmesi veya mevcut mevzuatta
değişiklik yapılması,
• Đş kazası veya meslek hastalığı meydana gelmesi,
• Đş kazası veya meslek hastalığı ile sonuçlanmasa bile yangın,
parlama veya patlama gibi olayların ortaya çıkması
• Ramak kala
 Risk değerlendirmesi kim ya da kimler tarafından yapılmalıdır?

Bu konuda uzmanlarca ortaya konulmuş farklı görüşler

bulunmaktadır.

Bazıları;
Risk değerlendirme çalışmalarının her zaman ekip halinde yürütülmesi
fikrini savunurken

Diğerleri ise;
Risk değerlendirme çalışmalarının yapılacağı işletmenin özelliğini
dikkate alarak birey tarafından yürütülmesi gerektiğini ileri
sürmektedirler.
 Risk değerlendirilmesi önemli bir iştir ve uzman ekiplerce
yapılmalıdır.

Bu görüşe genel olarak herkes katılmaktadır. Ancak işletmelerin ve

yapılan işlerin çeşitliliği göz ardı edilmemesi gereken önemli bir
husustur.

Risk değerlendirmesi yapma yükümlülüğü yukarıda sayıldığı gibi Đş

Kanunu kapsamına giren bütün işyerlerini kapsamaktadır.

Bu kapsama sanayiden sayılan sayılmayan, işçi sayısı üçten başlayarak

on binlere varan ve maden ve metalürjiden başlayarak büro, yazıhaneye
kadar varan birçok işyeri girmektedir.
 Risk değerlendirme çalışmaları işletmenin özelliğine göre birey
tarafından yürütülmelidir.

Bu görüş birincisine göre uygulamacılara daha esnek bir hareket alanı

bırakmaktadır.

Đşletmenin ve yapılan işin durumu incelenerek risk değerlendirme

çalışmalarının birey tarafından yapılmasına karar verilir.

Bazı küçük işletmelerde risk seviyesi de göz önüne alınarak yeterliliği

olan kişilerin risk değerlendirme çalışmalarını yürütmesi mümkün
olabilmektedir.
Birey Yaklaşımının Yararları:

• Çabuk netice alınmasını sağlar

• Kişinin yönlendirilmesini engeller

• Bireyin kendisine olan özgüveni artar

• Kısa sürede netice alınması/maliyeti düşüktür

 Birey Yaklaşımının Mahzurları

• Teknik uzmanlık gerektirir

• Yönetimin anlayışı:(sadece iş güvenliği ilgilenir düşüncesi

hakimdir.)

• Tek boyutluluk:(Kişinin eğitimi,algılaması vs)

• Katılım sağlanamadığından insanlar tehlikelerin kendi

bölümlerinde olmadığını düşünürler

• Bireylerin farklı kavrama seviyeleri değerlendirmeyi olumsuz

etkileyebilir.
 TAKIM YAKLAŞIMININ YARARLARI

• Gerekli bilgi tüm çalışanlar tarafından sağlanabilir.

• Herkesi tatmin edecek sonuçlar elde edilebilir.

• Katılanlara işbirliği ruhu kazandırır.

• Yöneticilerin katılımı sonuçlara çalışanın da sahip çıkmasını sağlar.

 TAKIM YAKLAŞIMININ MAHZURLARI

• Takım çalışmalarından netice daha geç alınabilir.

• Takım içi etkileşim sonucu etkileyebilir

• Çalışılması gereken zaman ve maliyet yüksek olur.

 Risk Değerlendirme Takımın Oluşturulması

Risk değerlendirme takımı oluşturulurken aşağıdaki hususlara dikkat

edilmelidir;

• Takım üyeleri yeteneklerine göre belirlenmelidir.

• Takım üyelerinin meslekleri risk değerlendirmesi yapılacak konu için

uygun olmalıdır.

• Takım üyelerinin kendi aralarından bir lider seçmesi sağlanmalıdır.

• Takım liderinin işletmeyi ve risk değerlendirme tekniklerini iyi bilmesi

gereklidir.

• Uygun bir risk değerlendirme metodu seçilmelidir.

• Değerlendirmenin her kademesi kayıt altına alınmalıdır.

• Farklı bölümlerde çalışma yapılırken iş bilgisi ve uzmanlık dikkate

alınarak seçimler yapılmalıdır.

• Bütün çalışanların katılımı sağlayacak teknikler kullanılmalıdır.

• Takım içi ve dışı etkileşimler ve müdahaleler dikkate alınmalıdır.

• Risk değerlendirme çalışmalarının yapıldığı bölümde çalışan işçilerin

görüşü alınmalıdır.

• Önemli kaynak kullanımı yönetimce yapılmalıdır.

 Risk Değerlendirme Takımın Üyeleri

a) Đşveren veya temsilcileri,

b) Đş güvenliği Uzmanı,
c) Đşyeri Hekimi,
d) Çalışanlar yada temsilcileri
e) Risk değerlendirme çalışmalarının yapıldığı bölümün yetkili teknik
elemanı,
f) Dışarıdan hizmet alınması durumunda, bu kişi yada kuruluş
uzmanları,
 RİSK
DEĞERLENDİRMESİ
AŞAMALARI