Tıbbi mikrobiyolojinin gelişmesi - mikroorganizmaların canlılar alemindeki yeri,

Ali Ağaçfidan
Dilim: Tıbbi Bilimlere Giriş 1
Ders: Tıbbi Mikrobiyoloji
Ders Tarihi ve Saati:25/11/2020 10.00
Görevli Grup: 38.Grup ve Nurcan Çiftçi (D: Hasan Çiçek N: Adile Hacer N: Berk Burak Yılmaz)

Micro: Küçük
Bios: Yaşam
Logos: Bilim
Mikrobiyoloji, gözle görülemeyen organizmaları konu alan inceleyen bir bilim dalıdır.
Mikrobiyoloji, bu organizmaların mercekler kullanılarak görülebilmesi ile başlar. Eski çağlarda
hastalıklar, Tanrı’nın insanlara verdiği bir ceza olarak yorumlanmış ve bu hastalıkları atlatanların
oldukça imtiyazlı oldukları düşünülmüştür.
Akşemseddin, Louis Pasteur’ün yaklaşık 400 yıl sonra deneyle keşfettiği mikrobu “Maddetü’l
Hayat” adlı eserinde yıllar öncesinde dile getirdi: “Hastalıkların insanlarda teker teker ortaya
çıktığını sanmak hatadır. Hastalık, insandan insana bulaşmak suretiyle geçer. Bu bulaşma, gözle
görülemeyecek kadar küçük fakat canlı tohumlar vasıtasıyla olur”.17.yy’da Antonie van
Leeuwenhoek mercekleri kullanarak eritrositleri, diş kirinin vb. incelemiş(Su ve diş kirinde
mikroorganizmaları ilk kez gözlemlemiştir).1683 yılında İngiltere’de bir makale yayınlamıştır.
Louis Pasteur
>Sterilizasyon/Pastörizasyon
>Fermentasyon
>**Şarbon Aşısı
>**Kuduz Aşısı
Bunların buluşunda Louis Pasteur oldukça büyük bir rol oynamaktadır.
Koch Postulatları
>Hastalık oluşturan etken mikroorganizma sağlıklı organizmada olmamalı yalnızca hastalık halinde
gözlemlenmelidir.
>Şüphe edilen mikroorganizma izole edilip saf kültür olarak elde edilmelidir.
>İzole edilen mikroorganizma sağlıklı organizmaya verildiğinde aynı hastalık tablosunu
oluşturmalıdır.
>Hastalanan konak organizmadan aynı etken izole edilebilmelidir.
Ülkemizde Tıbbi Mikrobiyolojinin Gelişmesi,Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Tarihçesi
• 1206’da Kayseri Darüşşifası (Selçuklular)
• 1399’da Bursa Darüşşifası (Osmanlılar)
• 15.YY Fatih ve Edirne Külliyeleri
• 16.YY Süleymaniye Külliyesi(Bağımsız Tıp Eğitimi)
• III.Selim (1761-1808)
• II.Mahmut (1784-1839) -->Bu dönemlerde özellikle Fransa tıp alanında oldukça öndeydi ve
bunların ülkeye entegre olmasında etkili olmuşlardır
• 18.YY Variolisation (Çiçekleme) Dr.Tmonius
• Lady Montegu (1717) -->O dönemki İngiltere Büyükelçisi’nin eşidir. O dönemki Çiçek
hastalığından korunma konusunda yaptığı gözlemleri mektuplar halinde yazmıştır.(İnek sağan
kadınların ellerinde görülen “İnek Çiçeği” etkenini bulaştırması)
• Voltaire (1727)
II.Mahmut Dönemi
• 1827’de Hekimbaşı Mustafa Behçet Efendi’nin “Asakir-i Mansure-i Muhammediyye” Tıp
Mektebinin kurulmasını önermesi
• 14 Mart 1827’de Tıphane-i Amire ve Cerrahhane-i Amire’nin kurulması
• 1839’da şimdiki Galatasaray Lisesi yerinde Mekteb-i Tıbbiye-i Adliye-i Şahane kurulması.

II.Abdülhamid Dönemi
• 1886’da Zoeros Paşa ve Hüseyin Remzi’nin Paris’de kuduz aşısının hazırlanışını öğrenmeleri
• 1887’de Dersaadet Derülkelp ve Bakteriyoloji Ameliyathanesinin(Sirkeci-Demirkapı) kurulması –
Zoeros Paşa (Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalında fotoğrafı bulunur)
• 1892’de Telkinhane-i Şahane (Çiçek aşısı kuruluşu) – Hüseyin Remzi
• 1890’da Cemil Topuzlu’nun ameliyatlarında Lister’den öğrendiği antisepsiyi uygulaması
• 1889-1892’de Celal Muhtar Özden’in Paris’teki çalışmaları
• 1893’de Chantemesse’nin İstanbul’a gelmesi ve Bakteriyolojihane kurulması telkini,Maurice
Nicole’nin İstanbul’a gelmesi ve “Bakteriyolojihane-i Osmani” kurulması(Askeri Tıbbiyeye bağlı).
• 1894’de ise Nişantaşı’nda müstakil bakteriyolojihane kurulmuştur(Remlinger ve Simmond
Dönemleri)
• 1910 yılında Çemberlitaş’a taşınmıştır.
• 1914 yılında Refik Güran’ın Müdür olması ve Hıfzısıhha Müessesesinin kuruluşu
• 1914’de Refik Güran’ın Tıp Fakültesi Bakteriyoloji Direktörü olması
• 1933’de Hugo Braun’un Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji, Salgınlar Bilgisi Enstitüsü Direktörü olması
• 1950’de Ziya Öktem
• 1962’de Ömer Özek Başkanlıkları
• Enver Tali Çetin (ANKEM/AIDS/HIV)
• Özdem Anğ (Türk Mikrobiyoloji Cemiyeti)
Mikrobiyolojinin gelişmesindeki önemli olaylar
•1546 Fracastro Gözle görülmeyen mikroorganizmaların hastalığa yol açtığı (contagium animatum)
• 1676 Antony van Leewenhoek “animaleules” keşfetti .Aynı zamanda mikroskobu da
bulmuştur
• 1678 Kendiliğinden oluşum ile ilgili çalışma
• 1798 Jenner Çiçek Aşılaması
• 1857 Pasteur mikroorganizmalara bağlı laktik asit fermentasyonu ,pastörizasyon
• **1867 Lister antiseptik cerrahi
•** 1876-77 Koch Bacillus anthracis’in şarbon hastalığı etkeni olmasını keşfetmesi
• **1881 Koch bakterilerin jelatinde üretilmesi Pasteur’ün şarbon aşısını geliştirmesi.
• **1882 Koch TBC basilini bulmuş Koch postulatı geliştirilmiş Otoklav(Basınçlı Sterilizasyon)
Gram Boyama
• **1885 Pasteur kuduz aşısını geliştirmiş
• 1892 Ivanowsky tütün mozaik hastalığının etkeninini buluşu (virüs)
• 1902 Landsteiner kan grupları
• 1906 Schaudinn ve Hoffman Treponema pallidum’un sifiliz etkeni olduğu
• 1915-17 D’Herelle ve Twort bakteri virüsleri
• 1923 “Bergey’s Manual” ilk baskısı
• 1933 Elektron Mikroskobu
• 1953 Watson ve Crick DNA’nın Çift Sarmal Yapısı
Mikroorganzimalar ekosistemimizin zorunlu elemanlarıdır.C,O,N,S gibi toprakta ve suda yer alan
maddelerin döngülerini mümkün kılar.
Simbiyotik İlişki: İki veya daha fazla farklı biyolojik organizma arasındaki yakın ve genellikle uzun
vadeli etkileşimler
Kommensal ilişki: Organizmanın bulunduğu ortamı organizmanın dengesi bozulmadıkça, konağa
zarar vermeksizin besin kaynağı olarak kullanması
Parazitlik: Konağa zarar verir. Parazitler bulundukları konaktan beslenirler. Bazıları aldıkları makro
molekülleri kendi enzim sistemleri ile sindirirler. Bazıları ise sindirim işini de konağa bırakır, sadece
küçük molekül ağırlıklı maddeleri (aminoasit, monosakkarit)alabilirler.