Soạn văn Lễ rửa làng của người Lô Lô

I. Tìm hiểu chung.

1. Tác giả: Phạm Thùy Dung
- Phạm Thùy Dung là cây bút có bài viết xuất hiện đều đặn trên tạp chí Di sản
(Heritage) của hãng hàng không Quốc gia Vietnam Airlines.
- Các bài viết của Phạm Thùy Dung đã đưa đến cho nhiều người đọc nhiều thông
tin thú vị về cuộc sống muôn màu trên mọi miền Tổ Quốc.
2. Tác phẩm
 Xuất xứ: theo Phạm Thùy Dung, tạp chí Di sản, tháng 12/2019, trang 22-24.
 Phương thức biểu đạt: tự sự kết hợp với miêu tả
 Thể loại: vb thông tin
 Nội dung chính: vb cung cấp cho người đọc thông tin đầy đủ, rõ ràng về
phong tục rửa làng của người Lô Lô để thấy được nét đẹp về văn hóa và tinh
thần của người dân nơi đây.
II. Tìm hiểu chung
 Theo em, mục đích tác gải khi vt vb là gì? Tác giả thực hiện mục đích đó
như thế nào?
+, Mục đích của tác giả là giới thiệu với người đọc về một lễ tục lạ nhưng hết sức
có ý nghĩa của người Lô Lô. Với ý thức luôn làm tươi mới, thanh sạch không gian
sinh tồn của mình, qua lễ tục này, người Lô Lô đã tạo nên một giá trị văn hóa thực
sự đáng quý, cần được lưu giữ, phát huy.
+, Để thực hiện mục đích giới thiệu, tác giả đã trần thuật một cách tỉ mỉ từng việc
làm, hành động theo nghi thức diễn ra trong lễ rửa làng, không quên nhấn mạnh
điểm lạ về lễ vật và cách thức tiến hành.
1. Giới thiệu khái quát về dân tộc Lô Lô
 Người Lô Lô là một trong những dân tộc thiểu số ít nhất tại Việt Nam, cư
chú chủ yếu ở Hà Giang và Cao Bằng.
  Người Lô Lô có tính cộng đồng rất rõ nét thể hiện qua việc người dân quay
quần bên nhau để cùng thực hiện nghi thức cổ truyền hướng về cội nguồn và
cùng nhau ước vọng về một đời ấm no.
 Các ngày lễ tiêu biểu của người Lô Lô: lễ nhảy cây, lễ cầu mưa, lễ thờ thần
đá, lễ rửa làng,...
2. Nét đặc sắc trong lễ rửa làng của người Lô Lô.
 Bao gồm: trước buổi lễ chính, trong buổi lễ chính, sau buổi lễ chính.
 Thời điểm diễn ra lễ rửa làng: 3 năm/lần, vào thời điểm tháng 5 và tháng 6
âm lịch, người Lô Lô lại ngồi cùng nhau chọn ngày tổ chức lễ rửa làng.
Trước buổi lễ chính
 Lễ xin tổ tiên đồng ý cho tổ chức lễ rửa làng:
+, Lễ vật: thẻ hương, chén nước, giấy trúc và con gà trống.
+, Hành lễ:
 Thầy cúng sẽ thắp hương rồi đặt giấy trúc và chén nước xuống góc nhà để
khấn xin tổ tiên đồng ý cho tổ chức lễ rửa làng.
 Khi thầy cúng bọc tờ giấy trúc lên chén nước mà nước trong chén không
thấm, đổ ra ngoài => Linh nghiệm.
Trong buổi lễ chính
- Hđ phải thực hiện theo luật lệ -> diễn hành trong làng với các đồ lễ,
dụng cụ cần thiết; tiếp đón đoàn diễu hành,...
- Hđ nằm ngoài luật lệ -> quần tụ vui chơi, ăn tiệc,....
- Đoàn người thực hiện lễ: một thầy cúng chính, một thầy cúng phụ, một
số nam giới trong làng đi theo hỗ trợ.
- Người tham dự lễ: các gđ trong làng bản.
- Đồ lễ: hai con dê, một con gà trống trắng, rượu ngô, hạt ngô, cỏ, kiếm
gỗ, kiếm sắt, ba cành lau, ba cành đào, ba cành mận, miếng vải đỏ, đôi
sừng trâu, cây tre to.
- Quá trình hành lễ:
 Đoàn thực hiện lễ cúng: đoàn sẽ đi quanh bản làng, sẽ có 2 người dắt
hai con dê. Những người còn lại, người thì vác cây tre giả hình ngựa;
 người quấy hạt ngô; người xách gà trống trắng cùng các cành đào,
mận, lau, vải đỏ,... theo sau thầy cúng đi vào từng nhà dân.
 Hoạt động nằm ngoài luật lệ:
 Các cô gái trong bản nhân dịp lễ rửa làng sẽ mặc những bộ váy đẹp
được thêu thùa cầu kì, trên đầu đội những chiếc khăn điệu đà làm
dáng, túm tụm bên nhau vui vẻ nói cười.
 Các chàng trai phấn khởi lớn giọng chúc tụng nhau chén rượu thơm.
 Mọi người hoan hỉ ăn tiệc, uống rượu.
Sau buổi lễ chính
 Những qui định nghiêm ngặt về hoạt động sau ngày lễ chính. -> sau lễ
cúng, 09 ngày sau người lạ mới được bước chân vào làng.
3. Ý nghĩa lễ rửa làng của người Lô Lô.
- Dân làng cảm thấy nhẹ nhõm và tin tưởng vào tương lai phía trc, bản
làng sẽ phong quang sạch sẽ và mng sẽ may mắn.
- Là tin ngưỡng dân gian và nét đẹp truyền thống mang đầy tính cộng
đồng và góp phần làm giàu có thêm bản sắc của cộng đồng dân tộc
thiểu số Việt Nam.
 Tính cộng đồng của các hđ diễn ra trong ngày lễ đã được tô đậm qua
những thông tin cụ thể nào?
- Người Lô Lô ngồi lại cùng nhau chọn ngày tổ chức lễ rửa làng, thống
nhất việc mời thầy cúng và phân công mng sắm sanh đồ lễ.
- Đoàn người sẽ cúng nhau đi khắp các nahf, suốt các hang cùng ngõ
hẻm trong làng bản, vừa đi vừa gõ chiêng trống rộn ràng nhằm đánh
thức những nét đẹp đã ngủ quên và xua đi những rủi ro ám ảnh.
- Mng hoan hỉ ăn tiệc, uống rượu mừng rồi mới ai về nhà nấy, bắt đầu 3
năm yên ổn sinh sống và làm ăn,...
4. Tổng kết
- Nội dung: cung cấp in4 về nét đẹp truyền thống trong phong tục lễ rửa làng của
người Lô Lô.
- Nghệ thuật: kết hợp tự sự, miêu tả. đồng thười thể hiện rõ ràng thể thức cảu vb
giới thiệu quy tắc hay luật lệ trong trò chơi, hđ