SỞ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO HÀ NỘI ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ II

TRƯỜNG THCS và THPT NGUYỄN SIÊU NĂM HỌC 2021 – 2022

Môn: Ngữ văn 9
ĐỀ CHÍNH THỨC (Thời gian: 90 phút)

Phần I (7,0 điểm). Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi:
Thay đổi bản thân để thích nghi
Cuộc sống luôn biến đổi mỗi ngày, để thích nghi chúng ta buộc phải thay đổi để phù hợp
với hoàn cảnh sống. Thay đổi bản thân để tạo nên sự khác biệt và đem đến điều tốt đẹp hơn. Khi
đứng trước một vấn đề cần giải quyết, mỗi người sẽ có cách giải quyết, xử lý tình huống khác
nhau. Đó chính là cách mà mỗi người tạo nên dấu ấn cho riêng mình. Thay đổi để thích nghi chính
là lối sống tích cực nên có đối với mỗi người.
Đối mặt với khó khăn, thử thách, bắt buộc chúng ta phải không ngừng nỗ lực, thay đổi bản
thân để có thể nhanh chóng thích nghi với từng hoàn cảnh, từng trường hợp. Để có thể thích nghi
với điều kiện sống, chúng ta hãy cứ đặt mình vào những thử thách rồi tự tìm cách vượt qua nó
bằng sức lực của mình. Chúng ta cần có những giải pháp thích hợp để thích nghi nhanh nhất.
Không chỉ vậy, chúng ta cũng phải thường xuyên rèn luyện, phát triển năng lực của bản thân, học
hỏi bạn bè, đồng nghiệp để tích lũy thêm kinh nghiệm. Có như vậy, chúng ta mới có thể thích
nghi với sự biến đổi của cuộc sống.
Trong cuộc sống, thay đổi bản thân cho phù hợp là điều cần thiết, thay đổi giúp ta chủ động
trong mọi hoàn cảnh. Những đổi mới trong lối sống, trong suy nghĩ giúp chúng ta tiến bộ hơn, tạo
nên những giá trị mang ý nghĩa tích cực. Mỗi người đều có hoàn cảnh khác nhau, nên thay đổi
như thế nào điều đó là nằm trong khả năng của mỗi người. Chúng ta cần phải hiểu và xác định
được nên thay đổi như thế nào và thay đổi ra sao để tốt hơn. Hãy bắt đầu từ những việc làm, thói
quen nhỏ nhất, quá trình thay đổi có thể tiến hành từ từ, rồi bạn sẽ trở thành một con người hoàn
thiện hơn. Nếu không may rơi vào hoàn cảnh bế tắc, chúng ta hãy dũng cảm đứng lên, mạnh dạn
thay đổi những sai lầm đã qua. Nếu có lỡ thất bại, cũng đừng nản lòng và cũng đừng mãi chìm
đắm trong những suy nghĩ tiêu cực, mà hãy xem đó là cơ hội để chúng ta phát triển. Hoàn cảnh
dù có khó khăn ra sao nhưng nếu chúng ta chịu thay đổi suy nghĩ, thay đổi cách nhìn thì con
đường đi đến thành công sẽ không bao giờ xa. Hãy tự nhủ với bản thân rằng khó khăn, thử thách
rèn luyện thêm cho chúng ta ý chí, lòng kiên nhẫn. Nếu chúng ta không chịu thay đổi thì mọi việc
vẫn cứ mãi dậm chân tại chỗ. Những thói quen và suy nghĩ rập khuôn đó khiến bạn khó có thể đạt
được kết quả như mong muốn và cũng sẽ không bao giờ có được sự đột phá, sáng tạo.
Chất lượng cuộc sống của bạn hôm nay tùy thuộc vào cách mà bạn đã suy nghĩ và hành
động hôm qua. Chúng ta hãy thay đổi để hôm nay tốt hơn hôm qua, ngày mai tốt hơn cả hôm nay
và mạnh dạn thay đổi để trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình.
(Theo Minh Uyên, Ninh Thuận online Thứ Sáu 24/9/2021)

1
Câu 1 (0,5 điểm). Văn bản trên bàn về vấn đề gì?
Câu 2 (1,0 điểm). Trong văn bản, tác giả đã chỉ ra những lợi ích nào từ việc thay đổi bản
thân cho phù hợp?
Câu 3 (1,0 điểm). Chỉ ra 2 phép liên kết hình thức trong phần trích sau:
(1) Cuộc sống luôn biến đổi mỗi ngày, để thích nghi chúng ta buộc phải thay đổi để
phù hợp với hoàn cảnh sống. (2) Thay đổi bản thân để tạo nên sự khác biệt và đem đến điều
tốt đẹp hơn. (3) Khi đứng trước một vấn đề cần giải quyết, mỗi người sẽ có cách giải quyết,
xử lý tình huống khác nhau. (4) Đó chính là cách mà mỗi người tạo nên dấu ấn cho riêng
mình. (5) Thay đổi để thích nghi chính là lối sống tích cực nên có đối với mỗi người.
Câu 4 (1,5 điểm). Chỉ ra và nêu tác dụng của phép liệt kê trong phần trích sau:
Để có thể thích nghi với điều kiện sống, chúng ta hãy cứ đặt mình vào những thử thách
rồi tự tìm cách vượt qua nó bằng sức lực của mình. Chúng ta cần có những giải pháp thích
hợp để thích nghi nhanh nhất. Không chỉ vậy, chúng ta cũng phải thường xuyên rèn luyện,
phát triển năng lực của bản thân, học hỏi bạn bè, đồng nghiệp để tích lũy thêm kinh nghiệm.
Có như vậy, chúng ta mới có thể thích nghi với sự biến đổi của cuộc sống.
Câu 5 (3,0 điểm). Trong bài viết, tác giả nêu ý kiến: “Thay đổi để thích nghi chính là lối
sống tích cực nên có đối với mỗi người”. Hãy chứng minh điều đó qua cuộc sống của bản
thân em, của người thân và đất nước trong những ngày tháng chúng ta đối diện với đại dịch
Co vid 19. Trình bày ý kiến của em bằng một đoạn văn khoảng 2/3 trang giấy thi.
Phần II (3,0 điểm)
Viết đoạn văn diễn dịch khoảng 12 câu nêu cảm nhận của em về đoạn thơ dưới đây trong
bài thơ Mùa xuân nho nhỏ (Thanh Hải), trong đoạn có sử dụng thành phần phụ chú (gạch chân và
chú thích rõ)
Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng.
(Ngữ văn 9, tập hai, NXB Giáo dục Việt Nam 2021)

------------Hết-----------
(Đề thi gồm 02 trang. Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm)