chuÈn ho¸ c«ng t¸c
§o bãc khèi l­îng
c«ng tr×nh x©y dùng
t¹i viÖt nam
V
iÖc x¸c ®Þnh khèi l­îng x©y
dùng vµ diÖn tÝch c«ng tr×nh x©y
dùng lµ néi dung quan träng
trong viÖc lËp vµ qu¶n lý chi phÝ ®Çu
t­ x©y dùng c«ng tr×nh. Sù chÝnh x¸c
vµ ®Çy ®ñ khi ®o bãc khèi l­îng x©y
dùng lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quyÕt
®Þnh trong kh©u lËp vµ qu¶n lý chi phÝ
x©y dùng vµ hÖ qu¶ lµ ¶nh h­ëng trùc
tiÕp ®Õn hiÖu qu¶ ®Çu t­ cña dù ¸n.
Tõ tr­íc ®Õn nay, ë ViÖt Nam
vÉn ch­a cã mét quy ®Þnh cô thÓ mang
tÝnh ph¸p lý cho c«ng t¸c nµy. ViÖc
thùc hiÖn ®o bãc khèi l­îng c«ng tr×nh
chñ yÕu ®­îc thùc hiÖn theo c¸ch thøc
tÝnh to¸n sè häc ®¬n thuÇn vµ ®Õm sè
trùc quan phô thuéc rÊt nhiÒu vµo yÕu
tè chñ quan cña ng­êi ®o bãc. Mét thùc
tÕ ®· diÔn ra trong nhiÒu n¨m qua lµ
sù kh«ng thèng nhÊt trong c¸ch x¸c
®Þnh khèi l­îng x©y dùng cña c¸c c«ng
tr×nh. §ã lµ viÖc x¸c ®Þnh ®¬n vÞ tÝnh,
c¸ch ph©n chia kÕt cÊu, h¹ng môc,…
dÉn ®Õn sù thiÕu chÝnh x¸c khi ®o bãc
khèi l­îng ®Ó x¸c ®Þnh chi phÝ x©y
dùng c«ng tr×nh vµ hËu qu¶ dÉn ®Õn
NguyÔn V¨n Häc
ViÖn kinh tÕ x©y dùng
trong giai ®o¹n thùc hiÖn dù ¸n ®· n¶y
sinh rÊt nhiÒu vÊn ®Ò trong qu¸ tr×nh
qu¶n lý chi phÝ nh­: ®iÒu chØnh dù
to¸n, ®iÒu chØnh tæng møc ®Çu t­, d·n
tiÕn ®é thi c«ng,…v.v.. Theo kÕt qu¶
nghiªn cøu vµ tæng kÕt trong nhiÒu
n¨m cña c«ng t¸c thÈm tra, thÈm ®Þnh
dù to¸n, tæng dù to¸n c¸c c«ng tr×nh
x©y dùng t¹i ViÖt Nam cña ViÖn Kinh
tÕ x©y dùng cho thÊy c¸c sai sãt do
tÝnh to¸n kh«ng ®óng khèi l­îng c«ng
t¸c x©y dùng chiÕm tû lÖ kh¸ cao tõ
8,7% ¸ 32,78% trong nhãm c¸c sai sãt
cña c«ng t¸c t­ vÊn khi x¸c ®Þnh chi
phÝ x©y dùng trong giai ®o¹n thiÕt kÕ.
Víi chñ tr­¬ng ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ
tr­êng ngµy cµng héi nhËp s©u réng
víi kinh tÕ toµn cÇu th× mçi mét lÜnh
vùc cña nÒn kinh tÕ còng ph¶i ®ång
®iÖu víi sù ph¸t triÓn chung, kh«ng
n»m ngoµi xu thÕ Êy, c«ng t¸c ®o bãc
khèi l­îng c«ng tr×nh cÇn ®­îc nghiªm
tóc nh×n nhËn mét c¸ch kh¸ch quan vµ
®¸nh gi¸ ®óng tÇm quan träng ®Æc biÖt
cña c«ng t¸c nµy trong nghiÖp vô
chuyªn m«n cña lÜnh vùc kinh tÕ x©y
1
dùng. Bµi viÕt nµy giíi thiÖu tíi b¹n
®äc nh÷ng néi dung tæng qu¸t nhÊt
"Quy ph¹m ®o bãc khèi l­îng c«ng
tr×nh x©y dùng - GB50500” do Bé
X©y dùng n­íc Céng hoµ nh©n d©n
Trung Hoa c«ng bè ®èi víi c«ng tr×nh
x©y dùng ®Ó phÇn nµo chuyÓn t¶i mét
kªnh th«ng tin vÒ vÊn ®Ò ®ang ®­îc
quan t©m hiÖn nay t¹i ViÖt Nam trong
lé tr×nh ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý chi phÝ
®Çu t­ x©y dùng c«ng tr×nh.
Tr­íc hÕt kh¸i niÖm khèi l­îng
c«ng tr×nh ®­îc hiÓu nh­ sau “Khèi
l­îng c«ng tr×nh lµ biÓu thÞ c¸c h¹ng
môc, bé phËn cña c«ng tr×nh x©y dùng
hoÆc sè l­îng thùc cña chi tiÕt cÊu t¹o
kÕt cÊu b»ng ®¬n vÞ khèi l­îng vËt lý
hoÆc ®¬n vÞ khèi l­îng tù nhiªn . §¬n
vÞ ®o bãc khèi l­îng vËt lý lµ biÓu thÞ
®é ®o bãc khèi l­îng vÒ chiÒu dµi, diÖn
tÝch, thÓ tÝch vµ träng l­îng v.v... ®Ó
lµm ®¬n vÞ ®o bãc khèi l­îng; ®¬n vÞ ®o
bãc khèi l­îng tù nhiªn chØ thµnh
phÈm x©y dùng biÓu hiÖn ë tr¹ng th¸i
tù nhiªn b»ng sè ®Õm ®¬n gi¶n ®Ó biÓu
thÞ nh­ c¸i, bé chiÕc, miÕng v.v... lµm
®¬n vÞ ®o bãc khèi l­îng”. “Khèi l­îng
c«ng tr×nh lµ c¨n cø x¸c ®Þnh chi phÝ
x©y dùng c«ng tr×nh, lËp kÕ ho¹ch thi
c«ng, tiÕn ®é thi c«ng, lËp kÕ ho¹ch
cung øng vËt liÖu, lµm c¨n cø träng
yÕu ®Ó tiÕn hµnh thèng kª c«ng tr×nh
vµ h¹ch to¸n kinh tÕ”.
VÒ c¸c c¨n cø ®o bãc khèi l­îng
c«ng tr×nh:
Ph­¬ng ph¸p ®o bãc khèi l­îng
Bæ sung Chia ®o¹n
2
- B¶n vÏ thi c«ng, thuyÕt minh thiÕt
kÕ, b¶n vÏ chi tiÕt cã liªn quan, thiÕt
kÕ thay ®æi, thuyÕt minh kh¸c cña b¶n
vÏ, c¸c chØ dÉn liªn quan cña thiÕt kÕ.
- Quy t¾c ®o bãc khèi l­îng c«ng tr×nh
®uîc quy ®Þnh thèng nhÊt.
Quy ph¹m nµy còng nªu ra c¸c
Ph­¬ng ph¸p ®o bãc khèi l­îng c«ng
tr×nh. Tr×nh tù ®o bãc khèi l­îng khèi
l­îng c«ng tr×nh.
§Ó tr¸nh sãt hoÆc tÝnh trïng
lÆp, n©ng cao møc ®é chÝnh x¸c cña ®o
bãc khèi l­îng c«ng tr×nh ph¶i theo
tr×nh tù nhÊt ®Þnh nh­ sau:
- §o bãc khèi l­îng theo tr×nh tù cña
ph­¬ng h­íng. Tr­íc tiªn tõ gãc trªn
tr¸i b¾t ®Çu cña b¶n vÏ mÆt b»ng, tõ
tr¸i sang ph¶i, sau ®ã tõ trªn xuèng
d­íi, cuèi cïng quay vÒ gãc tr¸i trªn lµ
dõng. §©y lµ ph­¬ng ch©m theo thuËn
chiÒu kim ®ång hå quay vßng ®Ó cã
tr×nh tù ®o bãc khèi l­îng vµ tÝnh
to¸n.
- §o bãc khèi l­îng theo tr×nh tù
"Tr­íc ngang sau däc, tr­íc trªn sau
d­íi, tr­íc tr¸i sau ph¶i". Tøc lµ tõ gãc
tr¸i trªn cña b¶n vÏ mÆt b»ng.
- §o bãc khèi l­îng theo tr×nh tù m· sè
ph©n chia h¹ng môc ë b¶n vÏ. Theo chi
tiÕt kÕt cÊu ghi chó trªn b¶n vÏ, m· sè
chi tiÕt kÌm theo tiÕn hµnh tr×nh tù ®Ó
®o bãc khèi l­îng.
C¸c ph­¬ng ph¸p ®o bãc khèi
l­îng c«ng tr×nh c¬ b¶n ®­îc quy ®Þnh
trong Quy ph¹m nµy lµ:
Chia tÇng T¨ng, gi¶m
 Trong Quy ph¹m nµy còng ®­a
ra néi dung khuyÕn c¸o khi thùc hiÖn
c«ng t¸c nµy:
- Nghiªm chØnh theo quy ®Þnh quy
ph¹m cña ®o bãc khèi l­îng c«ng
tr×nh.
- Chó ý ph¶i theo tr×nh tù nhÊt ®Þnh
®Ó ®o bãc khèi l­îng.
- §¬n vÞ ®o bãc khèi l­îng c«ng tr×nh
ph¶i phï hîp ®¬n vÞ ®o trong ®Þnh møc.
- §o l­êng diÖn tÝch ph¶i thèng nhÊt
nh­ nhau.
- Chó träng chia ®o¹n, chia líp ®Ó ®o
bãc khèi l­îng. Theo ph­¬ng ¸n thi
c«ng ®Ó chia ®o¹n ®o bãc khèi l­îng
hoÆc ph©n chia theo lo¹i vËt liÖu sö
dông ®Ó ®o bãc khèi l­îng.
- T¨ng c­êng tù m×nh kiÓm tra ®èi
chiÕu
Mét ph­¬ng ph¸p ®o bãc khèi
l­îng chiÕm dung l­îng lín trong quy
ph¹m nµy lµ ph­¬ng ph¸p “Tæng trï bÞ”
cã thÓ hiÓu ®©y lµ ph­¬ng ph¸p ­íc tÝnh
khèi l­îng c«ng tr×nh. Tr×nh tù ®o bãc
khèi l­îng c«ng tr×nh theo ph­¬ng ph¸p
nµy nh­ sau:

I. HiÓu râ b¶n II. §o l­êng theo III. §o l­êng khèi IV. §o l­êng c¸c bé V. ChØnh lý
vÏ kÝch th­íc thiÕt l­îng c«ng tr×nh theo phËn, phÇn viÖc vµ tæng
kÕ bé phËn, phÇn viÖc kh¸c hîp
¯ ¯ ¯ ¯ ¯
HiÓu râ t­ liÖu TuyÕn dµi trung Khèi l­îng c«ng tr×nh c¬ §o l­êng khèi l­îng Tù tiÕn hµnh
b¶n vÏ t©m t­êng ngoµi b¶n ®o l­êng theo chia c«ng tr×nh chi tiÕt dù thÈm tra ®èi
®o¹n kÝch th­íc tÝnh chÕ t¹o bª t«ng chiÕu
Lgi÷a, Ltrong
¯ ¯ ¯ ¯
HiÖu chØnh ®èi TuyÕn dµi tÜnh Khèi l­îng c«ng tr×nh §o l­êng khèi l­îng
chiÕu vÊn ®Ò t­êng trong t­êng ngoµi ®o theo c«ng tr×nh chi tiÕt cÊu
trong b¶n vÏ chia ®o¹n kÝch th­íc t¹o bª t«ng hiÖn cã
Lgi÷a,
¯ ¯ ¯ ¯
Th«ng b¸o TuyÕn dµi mÐp Khèi l­îng c«ng tr×nh §o l­êng khèi l­îng
nh÷ng thay ®æi ngoµi t­êng ngoµi t­êng trong ®o l­êng c«ng tr×nh chi tiÕt méc
theo chia ®o¹n kÝch
th­íc Ltrong.
¯ ¯ ¯
DiÖn tÝch x©y Khèi l­îng c«ng tr×nh §o l­êng khèi l­îng
dùng líp ®¸y trÇn nhµ, mÆt ®Êt, líp c«ng tr×nh chi tiÕt cÊu
®¸y, ®o l­êng theo chia t¹o kim lo¹i
tÇng kÝch th­íc S0
¯ ¯ ¯
§o l­êng khèi Khèi l­îng c«ng tr×nh §o l­êng khèi l­îng
l­îng c«ng tr×nh mÆt nhµ ®o l­êng theo c«ng tr×nh c¸c bé
cöa sæ, cöa ra kÝch th­íc S1 phËn vµ phÇn viÖc
vµo kh¸c
¯ ¯
§o l­êng khèi Khèi l­îng c«ng tr×nh
l­îng c«ng tr×nh trang trÝ ngo¹i thÊt ®o
chi tiÕt ch«n, th©n l­êng theo kÝch th­íc
t­êng chia ®o¹n Lngoµi.

3
 ViÖc ®o bãc khèi l­îng c«ng tr×nh ®­îc thùc hiÖn c¨n cø vµo viÖc ph©n lo¹i
phÇn x©y dùng vµ phÇn l¾p ®Æt kü thuËt. Trong mçi phÇn nµy th× khèi l­îng ®­îc
®o bãc theo c¸c tiªu chÝ:
CÊu t¹o c«ng tr×nh
PhÇn VËt t­ c«ng tr×nh
x©y
dùng Kü thuËt thi c«ng
Tæ chøc thi c«ng
Qua nghiªn cøu lÜnh vùc ®Þnh
gi¸ x©y dùng ë mét sè quèc gia nh­
Trung quèc thêi gian qua vµ liªn hÖ víi
thùc tr¹ng t¹i ViÖt Nam hiÖn nay,
chóng t«i thÊy khi thÞ tr­êng x©y dùng
ph¸t triÓn, chøc n¨ng kiÓm so¸t chi
phÝ tõ Nhµ n­íc ®­îc thay thÕ b»ng
chøc n¨ng qu¶n lý x· héi th«ng qua
c¸c tæ chøc t­ vÊn nghÒ nghiÖp lµ c¸c
Kü s­ ®Þnh gi¸. §©y lµ h×nh thøc nghÒ
nghiÖp ho¹t ®éng t­ vÊn rÊt ®­îc coi
träng. Trong khi ®ã ë ViÖt Nam ch­a
cã lo¹i h×nh nghÒ nghiÖp nµy. Hä lµm
t­ vÊn cho tÊt c¶ c¸c chñ thÓ trong x·
héi còng nh­ t­ vÊn cho c¸c dù ¸n cña
ChÝnh phñ. C«ng t¸c ®o bãc khèi l­îng
ThiÕt bÞ l¾p ®Æt
PhÇn Kü thuËt thi c«ng l¾p ®Æt
l¾p ®Æt
kü thuËt Tæ chøc thi c«ng l¾p ®Æt
L¾p ®Æt th«ng dông kh¸c
c«ng tr×nh x©y dùng lµ mét trong
nh÷ng chuyªn m«n chÝnh vµ còng lµ
c«ng cô kiÓm so¸t , khèng chÕ chi phÝ
®Çu t­ x©y dùng c«ng tr×nh. “Kü s­
®Þnh gi¸” lµ mét kh¸i niÖm nghÒ
nghiÖp míi ë ViÖt Nam vµ ®· ®­îc
chÝnh thøc c«ng nhËn b»ng v¨n b¶n
ph¸p quy lµ NghÞ ®Þnh sè 99/2007/N§-
CP ngµy 13/06/2007 cña Thñ t­íng
ChÝnh phñ. ViÖc h×nh thµnh vµ qu¶n
lý h×nh thøc ho¹t ®éng nghÒ nghiÖp
nµy cßn rÊt nhiÒu viÖc ph¶i lµm vµ
trong sè ®ã kh«ng thÓ thiÕu c¸c quy
®Þnh, quy ph¹m hoÆc tiªu chuÈn, quy
chuÈn cho c«ng t¸c ®o bãc khèi l­îng
c«ng tr×nh x©y dùng.