Bơm Quạt Máy Nén - Chương 4 - Tính Toán Và Chọn Lựa Quạt Trong Thực Tế

Người soạn: TS.
Hà anh Tùng 1/2021

ĐHBK tp HCM
Chương 4: TÍNH TOÁN & CHỌN LỰA QUẠT

TRONG THỰC TẾ
4.1 Tổng quan và phân loại quạt
4.2 Các thông số của quạt: Lưu lượng, Cột áp,

Công suất, Hiệu suất, Đường đặc tính, Điểm
làm việc
4.3 Tổn thất áp suất của hệ thống – Lựa chọn quạt
p.1
Người soạn: TS. Hà anh Tùng 1/2021
ĐHBK tp HCM
4.1 Tổng quan và phân loại quạt
 Quạt là thiết bị dùng để vận chuyển chất khí từ nơi này

sang nơi khác
 Được sử dụng nhiều trong các lĩnh vực khác nhau như
thông gió nhà xưởng, chuồng trại, trong hệ thống điều hoà
không khí, trong các hệ thống máy sấy, vv…
 Quạt thường chia thành 2 loại chính: quạt ly tâm (LT) và
quạt hướng trục (HT).
 Do chất khí hầu như nén rất ít trong hệ thống quạt –
đường ống  tính toán tương tự như BƠM!
p.2
ĐHBK tp HCM
Một số ứng dụng của quạt trong thực tế
Thông gió – giải nhiệt

trong nhà xưởng
p.3
ĐHBK tp HCM
Hút khói, khí thải từ

lò hơi, lò nung…
p.4
ĐHBK tp HCM
Đối lưu không khí

trong nhà kính
p.5
ĐHBK tp HCM
Thông gió tầng

hầm
p.6
ĐHBK tp HCM
Quạt hút khói cháy

Quạt tăng áp cầu
khi hỏa hoạn
thang thoát hiểm
p.7
ĐHBK tp HCM
Hệ thống cấp gió

lạnh và hút gió
hồi trong ĐHKK
p.8
ĐHBK tp HCM
Quạt ly tâm: Centrifugal fan
p.9
ĐHBK tp HCM
Một số dạng rotor của quạt ly tâm
p.10
ĐHBK tp HCM
Các thông số kích thước hình học của quạt ly tâm
p.11
ĐHBK tp HCM
Tính chất quạt ly tâm:
 Ưu điểm: quạt ly tâm

– Hiệu suất cao
– Có nhiều dạng cánh khác nhau đáp ứng tùy theo yêu
cầu sử dụng
– Độ ồn thấp
 Nhược điểm:
– Cồng kềnh khó chế tạo lắp đặt.
– Lưu lượng không lớn
p.12
ĐHBK tp HCM
Quạt hướng trục: Axial fan
p.13
ĐHBK tp HCM
Các thông số kích thước hình học của quạt hướng trục
p.14
ĐHBK tp HCM
Tính chất quạt hướng trục:
 Ưu điểm: quạt hướng trục

– Lưu lượng lớn,
– Nhỏ gọn dễ lắp đặt
 Nhược điểm:
– Độ ồn cao
– Hiệu suất thấp hơn so với quạt LT cùng cỡ.
p.15
ĐHBK tp HCM
4.2 Các thông số của quạt: Lưu lượng, Cột áp,

Công suất, Hiệu suất, Đường đặc tính,
Điểm làm việc
p.16
ĐHBK tp HCM
Các thông số cơ bản của Quạt:
1. Lưu lượng Q (m3/s)
2. Cột áp Dp (Pa)
Công suất lý thuyết (W) N lythuyet  Q Dp W 
N thucte
Hiệu suất h (%) hQuat 
N lythuyet
p.17
ĐHBK tp HCM
Ví dụ 4.1: Ý nghĩa hiệu suất quạt
Với quạt hiệu suất thấp sẽ tốn thêm chi phí năng lượng
18
ĐHBK tp HCM
1. Lưu lượng Q (m3/s)
p.19
ĐHBK tp HCM
2. Cột áp Dp (Pa)
Dp  Hg Pa 
Với H (m) là độ cao mà quạt có thể
nâng chất khí lên được
H=
Trong đó h (m) là tổng tổn thất (m)

trong đường ống từ I đến II
p.20
ĐHBK tp HCM
Δp : chênh áp của dòng khí ở trước và sau quạt
Δp = Δp tĩnh + Δp động
Với: Δp tĩnh = (ps2 –ps1) Δp động = (v22 – v12) ρ/ 2
v - vận tốc khí tại 2 điểm đo, m2/s

 - Khối lượng riêng của khí, kg/m3 ; (không khí ở điều kiện
chuẩn là 1,28 kg/m3)
21
ĐHBK tp HCM
Ví dụ 4.2:
Ống dẫn không khí với lưu lượng L = 4000 m3/h đường
kính trong của ống d = 500 mm, hãy xác định áp suất
động của dòng khí trong ống nếu biết không khí trong
ống có khối lượng riêng là 1,2 kg/m3
 4000 
Giải: 4* 
v
4L
  3600 
 5,66 m / s
d 2
 * 0,5 2
 v21,2 * 5,662
pđ    19,22 Pa
2 2
22
ĐHBK tp HCM
Đo độ chênh áp bằng ống Pitot

 Áp lực động (PV) đo bằng cách sử dụng ống pitot, là hiệu giữa áp
lực tổng (Pt) và áp lực tĩnh (Ps) được đo bằng cách sử dụng ống
bên trong của ống Pitot, và áp lực tĩnh đo bằng ống ngoài của ống
Pitot.
Điểm đo áp
lực tĩnh
Điểm đo tổng
áp lực
23
ĐHBK tp HCM
Ví dụ 4.3: (Áp dụng tính toán như bơm cánh dẫn)
Quạt ly tâm có:
Đáp số: 0,218 mH2O

24
ĐHBK tp HCM
Ví dụ 4.4: (Áp dụng tính toán như bơm cánh dẫn)
25
ĐHBK tp HCM
Đường đặc tính quạt: thay đổi theo kiểu cánh
Types of blades used in centrifugal fans:

• Forward multi-blade (Cánh cong về trước)
• Backward (Cánh cong về sau)
• Straight (Cánh thẳng hướng tâm)
26
ĐHBK tp HCM
Đường đặc tính một số loại quạt:
• Centrifugal fans with forwarded blades are suited for application with
higher air flow volumes and pressures.
• Axial propeller fans are more suited for applications with lower
volumes and pressures.
27
ĐHBK tp HCM
Đặc tính quạt với cánh hướng về sau:
 High efficiency, low energy consumption, changing in pressure

have little influence on air volume.
 Low noise emission, stable in parallel running.
28
ĐHBK tp HCM
Đặc tính quạt với cánh hướng về trước:
 Valley (có vùng lõm) * Áp suất động lớn

 Low efficiency, small dimensions, changing in pressure have
more influence on air volume.
29
ĐHBK tp HCM
Đặc tính quạt hướng trục:
 Phạm vi điều chỉnh hẹp

 Công suất tăng khi giảm thiểu lưu lượng
30
ĐHBK tp HCM
Lưu ý công suất 2 loại quạt
31
ĐHBK tp HCM
Đặc tính quạt:
 Vùng ổn định &

 Vùng không ổn định  Vùng làm việc hợp lý
32
ĐHBK tp HCM
33
ĐHBK tp HCM
Ví dụ 4.5:
34
ĐHBK tp HCM
Điểm làm việc của hệ thống quạt
35
ĐHBK tp HCM
Các phương pháp điều chỉnh quạt
36
ĐHBK tp HCM
37
ĐHBK tp HCM
4.3 Tổn thất áp suất của hệ thống – Lựa chọn quạt
38
ĐHBK tp HCM
Các tổn thất áp suất trong ống dẫn
Trong quá trình di chuyển trong ống, áp suất toàn phần

của dòng khí sẽ giảm dần do các TỔN THẤT ÁP
SUẤT trong ống
 Ngay sau đầu đẩy
của quạt: Áp suất
toàn phần của dòng
khí lớn nhất
 Áp suất toàn phần

của khí sau đó giảm
dần cho đến khi ra
khỏi miệng thổi
39
ĐHBK tp HCM
 Có 2 loại tổn thất áp suất trong ống:

1. Tổn thất áp suất do MA SÁT:
40
ĐHBK tp HCM
e  0.1 mm với ống tôn
Trong đó,
41
ĐHBK tp HCM
42
ĐHBK tp HCM
Lưu ý : Nếu nhiệt độ dòng không khí trong ống khác 20oC
 phải tra Bảng để xác định HỆ SỐ HIỆU CHỈNH NHIỆT ĐỘ h
43
ĐHBK tp HCM
Ví dụ 4.6:
Xác định tổn thất áp suất do ma sát trên đoạn ống thẳng có tiết diện
hình tròn d = 200mm, lưu lượng không khí trong ống L = 900 m3/h,
ống dài l = 10m. (Ống bằng tôn, nhiệt độ không khí 20oC)
Ví dụ 4.7:
Xác định tổn thất áp suất do ma sát trên đoạn ống thẳng có tiết diện
hình chữ nhật 400mm x 900mm, lưu lượng không khí trong ống L =
11960 m3/h, ống dài l = 20m. (Ống bằng thép, nhiệt độ không khí
30oC)
44
ĐHBK tp HCM
2. Tổn thất áp suất do SỨC CẢN CỤC BỘ:
Gây ra bởi sự VA CHẠM của không khí với các CHƯỚNG NGẠI
CỤC BỘ trên đoạn ống, ví dụ:
 Khi qua NGẢ BA, NGÃ TƯ, vv… , MIỆNG THỔI, MIỆNG HÚT,
vv…  đây là nhóm có lưu lượng thay đổi trước và sau vật
cản
 Khi qua NGÃ RẼ, NGOẶT, ỐNG THẮT NHỎ ĐỘT NGỘT, vv… ,
 đây là nhóm có lưu lượng không đổi trước và sau vật cản
45
ĐHBK tp HCM
Công thức tính Tổn thất áp suất do SỨC CẢN CỤC BỘ:
v 2
DPcb     pđ ( Pa )
2
Trong đó:
  là hệ số sức cản cục bộ phụ thuộc vào hình dạng và

kích thước của chướng ngại vật (TRA BẢNG PHỤ
LỤC)
 pđ (Pa) là áp suất động của dòng khí đi qua chướng

ngại vật
46
ĐHBK tp HCM
Một số bảng tra HỆ SỐ SỨC CẢN CỤC BỘ  :
47
ĐHBK tp HCM
48
ĐHBK tp HCM
49
ĐHBK tp HCM
50
ĐHBK tp HCM
51
ĐHBK tp HCM
52
ĐHBK tp HCM
53
ĐHBK tp HCM
54
ĐHBK tp HCM
55
ĐHBK tp HCM
56
ĐHBK tp HCM
57
ĐHBK tp HCM
58
ĐHBK tp HCM
59
ĐHBK tp HCM
60
ĐHBK tp HCM
THIẾT KẾ HỆ THỐNG PHÂN PHỐI GIÓ
 Tiến hành sau khi đã xác định LƯU LƯỢNG KK đến

từng miệng thổi (hoặc miệng hút)
Vẽ sơ đồ hệ thống ống: ghi chiều dài, lưu lượng

không khí tại từng nhánh ống
61
ĐHBK tp HCM
Xác định tuyến ống dẫn CHÍNH: thường là tuyến

xuất phát từ gốc đến nhánh xa nhất (dự kiến có
tổn thất áp suất lớn nhất)
 Đánh số thứ tự đoạn ống chính theo chiều từ

ngọn về gốc và tiến hành tính toán theo thứ tự này
Ví dụ: theo sơ đồ hệ thống phân phối gió, tuyến ống chính

được chọn là 1-2-3-4-5
62
ĐHBK tp HCM
Sau khi tính toán xong TỔNG TỔN THẤT ÁP

SUẤT cho tuyến ống chính  dựa vào đó để chọn
QUẠT
63
ĐHBK tp HCM
 Các bước tính toán cho tuyến ống chính:
1. Xác định lưu lượng, chiều dài từng đoạn ống
2. Đánh số thứ tự các đoạn của tuyến ống chính (theo chiều
từ ngọn (nơi có lưu lượng nhỏ nhất) về gốc
3. Xác định kích thước các đoạn ống
Diện tích tiết diện ngang của 1 đoạn L

f  (m 2 )
ống tính theo công thức: v
+ L (m3/s): lưu lượng không khí trên đoạn ống đang xét
+ v (m/s): vận tốc không khí trên đoạn ống đang xét
 dựa vào thực tế chọn kích thước ống sao cho fthực tế ~ f
64
ĐHBK tp HCM
65
ĐHBK tp HCM
66
ĐHBK tp HCM
4. Xác định vận tốc KK thực tế trong ống
L
vthuc te  (m / s)
f thuc te
5. Xác định tổn thất áp suất do ma sát cho từng đoạn ống
67
ĐHBK tp HCM
6. Xác định các tổn thất áp suất cục bộ cho từng đoạn ống
v 2
DPcb     pđ ( Pa )
2
Trong đó:
  là hệ số sức cản cục bộ phụ thuộc vào hình dạng và

kích thước của chướng ngại vật (TRA BẢNG PHỤ
LỤC)
 pđ (Pa) là áp suất động của dòng khí đi qua chướng

ngại vật
68
ĐHBK tp HCM
7. Xác định tổng tổn thất áp suất cho cả tuyến ống chính
DPht   DPms   DPcb   DPTB (Pa )
 Với DPTB (Pa ) là tổng tổn thất áp suất gây ra bởi sự lắp đặt các
thiết bị trong hệ thống phân phối gió như: cửa lấy gió, bộ lọc bụi,
thiết bị làm lạnh, vv….
 Các giá trị DPTB tra từ Bảng phụ lục các Tài liệu tham khảo
69
ĐHBK tp HCM
8. Tính công suất QUẠT và động cơ điện kéo quạt
N Quat  Lht DPht (W )
 Lht (m3/s) là tổng lưu lượng không khí của toàn hệ thống
 DPht Pa là tổng tổn thất áp suất của toàn hệ thống
 Công suất động cơ điện kéo quạt:
N quat
N đc  K (W )
htđ
70
ĐHBK tp HCM
 là hệ số truyền động phụ thuộc vào cách nối quạt vào

động cơ điện. Khi nối đồng trục = 0,95-0,98; khi nối đai
phẳng = 0,85-0,9; khi nối đai hình thang
= 0,9 – 0,95.
 K là hệ số dự trữ công suất động cơ
71
ĐHBK tp HCM
Ví dụ 4.8:
72
ĐHBK tp HCM
73
ĐHBK tp HCM
74
ĐHBK tp HCM
75
ĐHBK tp HCM
76
ĐHBK tp HCM
77
ĐHBK tp HCM
78
ĐHBK tp HCM
79
ĐHBK tp HCM
---------------------------------------
Hết Chương 4

Bơm Quạt Máy Nén - Chương 4 - Tính Toán Và Chọn Lựa Quạt Trong Thực Tế

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Bơm Quạt Máy Nén - Chương 4 - Tính Toán Và Chọn Lựa Quạt Trong Thực Tế

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Người soạn: TS.

Hà anh Tùng 1/2021

Chương 4: TÍNH TOÁN & CHỌN LỰA QUẠT

4.1 Tổng quan và phân loại quạt

4.2 Các thông số của quạt: Lưu lượng, Cột áp,

4.3 Tổn thất áp suất của hệ thống – Lựa chọn quạt

4.1 Tổng quan và phân loại quạt

 Quạt là thiết bị dùng để vận chuyển chất khí từ nơi này

Một số ứng dụng của quạt trong thực tế

Thông gió – giải nhiệt

Hút khói, khí thải từ

Đối lưu không khí

Thông gió tầng

Quạt hút khói cháy

Hệ thống cấp gió

Quạt ly tâm: Centrifugal fan

Một số dạng rotor của quạt ly tâm

Các thông số kích thước hình học của quạt ly tâm

Tính chất quạt ly tâm:

 Ưu điểm: quạt ly tâm

Quạt hướng trục: Axial fan

Tính chất quạt hướng trục:

 Ưu điểm: quạt hướng trục

4.2 Các thông số của quạt: Lưu lượng, Cột áp,

Các thông số cơ bản của Quạt:

1. Lưu lượng Q (m3/s)

Công suất lý thuyết (W) N lythuyet  Q Dp W 

Ví dụ 4.1: Ý nghĩa hiệu suất quạt

1. Lưu lượng Q (m3/s)

Trong đó h (m) là tổng tổn thất (m)

Với: Δp tĩnh = (ps2 –ps1) Δp động = (v22 – v12) ρ/ 2

v - vận tốc khí tại 2 điểm đo, m2/s

Đo độ chênh áp bằng ống Pitot

Ví dụ 4.3: (Áp dụng tính toán như bơm cánh dẫn)

Quạt ly tâm có:

Đáp số: 0,218 mH2O

Ví dụ 4.4: (Áp dụng tính toán như bơm cánh dẫn)

Đường đặc tính quạt: thay đổi theo kiểu cánh

Types of blades used in centrifugal fans:

Đặc tính quạt với cánh hướng về sau:

 High efficiency, low energy consumption, changing in pressure

Đặc tính quạt với cánh hướng về trước:

 Valley (có vùng lõm) * Áp suất động lớn

Đặc tính quạt hướng trục:

 Phạm vi điều chỉnh hẹp

Lưu ý công suất 2 loại quạt

Đặc tính quạt:

 Vùng ổn định &

Điểm làm việc của hệ thống quạt

Các phương pháp điều chỉnh quạt

4.3 Tổn thất áp suất của hệ thống – Lựa chọn quạt

Các tổn thất áp suất trong ống dẫn

Trong quá trình di chuyển trong ống, áp suất toàn phần

 Áp suất toàn phần

 Có 2 loại tổn thất áp suất trong ống:

 phải tra Bảng để xác định HỆ SỐ HIỆU CHỈNH NHIỆT ĐỘ h

2. Tổn thất áp suất do SỨC CẢN CỤC BỘ:

  là hệ số sức cản cục bộ phụ thuộc vào hình dạng và

 pđ (Pa) là áp suất động của dòng khí đi qua chướng

Một số bảng tra HỆ SỐ SỨC CẢN CỤC BỘ  :

THIẾT KẾ HỆ THỐNG PHÂN PHỐI GIÓ

 Tiến hành sau khi đã xác định LƯU LƯỢNG KK đến

Vẽ sơ đồ hệ thống ống: ghi chiều dài, lưu lượng