You are on page 1of 51

 

 Fjsj-Fjsj Elr`gtje Focgs 4

FJXJ-FJXJ XLGC ^OIJCGJGI MGRJGI

Xgtugi ^oidjdjfgi ; XDJT Gcmusijygm


Focgs/Xo`ostor ; 4 /7
To`g ? ; ^gmcgwgifu
Xub To`g 7 ; ^orkugiagi ^grg ^gmcgwgi
Tgmui ^ocgkgrgi ; 2>27/2>22

@_GTGI
IL FL@^OTOXJ DGXGR JIDJFGTLR XLGC BOIT_F XLGC BLBLT IL XLGC
^OCGKGRGI

7 ^^FI 8.7 @o`gmg`j `gfig mubuiagi Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiyobutfgi sjcg Jsjgi ? 7
sj`blc doiagi sjcg-sjcg  pgihgsjcg ygia `o`jcjfj `gfig –@oidgmucufgi
^gihgsjcg. fopoitjiagi dgi tukugi Borsg`g hjitg
 por`usygwgrgtgi dgi do`lfrgsj, dgi bjkgf
`oiyocosgjfgi `gsgcgm‐.
Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiyobutfgi 8 ijcgj Jsjgi ? 2
ygia torfgiduia dgcg` sjcg fo o`pgt ^gihgsjcg.
Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `o`borjfgi hlitlm Jsjgi ? 8
sjfgp ygia `oihor`jifgi sjcg fo o`pgt ^gihgsjcg
dgcg` `gsygrgfgt.
Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oikocgsfgi `gieggt Jsjgi ? 4
`usygwgrgm sobocu` `ocgfufgi tjidgfgi
Borsg`g.
 

2 Bgmgsg Jidliosjg 8.1 @oiaagcj poiaotgmugi bgru Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oikocgsfgi Jsjgi ? ?
ygia tordgpgt pgdg tofs iliejfsj  poiaortjgi dgrj fgrgiagi iliejfsj.
Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oikocgsfgi Jsjgi ? 5
 porbodggi ejfsj dgi iliejfsj.
Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiyobutfgi Jsjgi ? 1
jielr`gsj ygia tordgpgt pgdg sobugm tofs.
Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oajdoitjejfgsj dgi Jsjgi ? =
`oikocgsfgi horjtg iliejfsj pgdg sobugm pgrgarge.
8 J^X 8.4 @oiajdoitjejfgsj forgkggi Mjidu Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiyobutfgi ig`g Jsjgi ? :

dgi/gtgu Buddmg dgi/gtgu Jscg`  prgsgstj ygia `orupgfgi –Xobgagj wukud fohjitggi
dj cjiafuiagi dgorgm rgfygt Forgkggi Tgru`gioagrg fopgdg Rgkg
soto`pgt,sortg poiagrumiyg pgdg ^urigwgr`gi, tocgpgf fgfjiyg djgbgdjfgi dgcg`
fomjdupgi `gsygrgfgt `gsg  boituf prgsgstj‐.
prgsgstj‐.
fjij. Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiyobutfgi 4 `gsg Jsjgi ? 7>
 po`orjitgmgi rgkg- rgkg pgdg `gsg forgkggi Mjidu,
Mjidu,
Budmg, dgi Jscg`.
Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiyobutfgi jsj Jsjgi ? 77
su`pgm pgcgpg doigai topgt.
Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiyobutfgi ig`g Jsjgi ? 72
solrgia pgmcgwgi ygia `o`j`pji forgkggi Ghom
 bordgsgrfgi ag`bgr.
4 XBd^ 8.2 @oiaotgmuj tgidg to`pl dgi Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiyobutfgi poihjptg Jsjgi ? 78
 

tjiaaj roidgm igdg. cgau – @gku Tgf Aoitgr‐.


Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiyobutfgi ig`g Jsjgi ? 74
dgrj igdg tjiaaj pgdg solrgia cgfj- cgfj.
Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oikocgsfgi Jsjgi ? 7?
 poiaortjgi dgrj jitorvgc.
Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiyobutfgi jstjcgm Jsjgi ? 75
uituf sosolrgia ygia `o`gjifgi pjgil.
? J^G 8.1 @oiorgpfgi sjegt-sjegt hgmgyg Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oikocgsfgi sjegt Jsjgi ? 71
dgi fotorfgjtgiiyg doiagi hgmgyg dgcg` fomjdupgi
fomjdupgi somgrj- mgrj.

jidorg poiacjmgtgi. Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiyobutfgi sjegt- Jsjgi ? 7=


sjegt hgmgyg.
Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiuikuffgi sjegt Jsjgi ? 7:
hgmgyg ygia tordgpgt pgdg sobugm ag`bgr.
Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiyobutfgi sosugtu Jsjgi ? 2>
ygia torkgdj kjfg fjtg `oidgpgtfgi hgmgyg dgrj
soitor dj mgdgpfgi pgdg sobugm hor`ji.
 

 Fjsj-Fjsj Xu`gtje Focgs 4

FJXJ-FJXJ ^OIJCGJGI GFMJR XO@OXTOR

Xgtugi ^oidjdjfgi ; XDJT Gcmusijygm


Focgs/Xo`ostor ; 4 /7
To`g ? ; ^gmcgwgifu
Tgmui ^ocgkgrgi ; 2>27/2>22

X_B TO@G @_GTGI


TO@G FL@^OTOIXJ DGXGR JIDJFGTLR BOIT_F XLGC IL. XLGC
^OCGKGRGI
? ^gmcgwgifu 7 ^orkugiagi ^^Fi 8,7 @o`gmg`j `gfig mubuiagi Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiajidoitjejfgsj `gfig sjcg
^grg ^gmcgwgi sj`blc doiagi sjcg-sjcg pgihgsjcg ^jcjmgi agidg 7
^gihgsjcg.
Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `o`borjfgi hlitlm sjfgp
ygia `oihor`jifgi sjcg fo o`pgt ^gihgsjcg dgcg`
`gsygrgfgt. ^jcjmgi agidg 2

Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiyobutfgi ijcgj ygia


torfgiduia dgcg` sjcg fo o`pgt ^gihgsjcg.
Jsjgi 7

Bgmgsg Jidliosjg 8,1 @oiaagcj poiaotgmugi bgru Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oikocgsfgi poiaortjg
poiaortjgii dgrj
ygia tordgpgt pgdg tofs fgrgiagi iliejfsj. ^jcjmgi agidg 5
iliejfsj
Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oajdoitjejfgsj dgi
`oikocgsfgi horjtg iliejfsj pgdg sobugm pgrgarge.
^jcjmgi agidg 1

Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oikocgsfgi porbodgg


porbodggii ejfsj
dgi iliejfsj. Jsjgi 8
 

  J^X 8,4 @oiajdoitjejfgsj forgkggi Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiyobutfgi `gsg
Mjidu dgi/gtgu Buddmg po`orjitgmgi rgkg- rgkg pgdg `gsg forgkggi Mjidu,
dgi/gtgu Jscg` dj cjiafuiagi Budmg, dgi Jscg`.
dgorgm soto`pgt,sortg
poiagrumiyg pgdg fomjdupgi ^jcjmgi agidg 77
`gsygrgfgt `gsg fjij.

Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiyobutfgi ig`g solrgia


pgmcgwgi ygia `o`j`pji forgkggi Ghom bordgsgrfgi
ag`bgr. ^jcjmgi agidg 72

Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiyobutfgi jsj su`pgm


pgcgpg doigai topgt. Jsjgi ?

J^G 8,1 @oiorgpfgi sjegt-sjegt Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiuikuffgi sjegt hgmgyg
hgmgyg dgi fotorfgjtgiiyg ygia tordgpgt pgdg sobugm ag`bgr ^jcjmgi agidg 75
doiagi jidorg poiacjmgtgi.
Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiyobutfgi sjegt- sjegt
hgmgyg. Jsjgi =

2 Fobgiaaggifu
^gmcgwgifu ^^Fi 8,7 @o`gmg`j `gfig
sj`blc doiagi mubuiagi
sjcg-sjcg Djsgkjfgi
ygia slgc, sjswg
dj hor`jifgi `g`pu
doiagi `oiyobutfgi
@oikgag sjcg pgihgsjcg
fosoj`bgiagi gitgrg
^gihgsjcg. mgf dgi fowgkjbgi. ^jcjmgi agidg 8

Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiyobutfgi sjfgp


pgmcgwgi ygia mgrus fjtg t ocgdgij. ^jcjmgi agidg 4
 

  Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiyobutfgi ijcgj ygia


torfgiduia dj dgcg` sjcg fo ? Jsjgi 2

Bgmgsg Jidliosjg 8,= @o`bgidjiafgi


@o`bgidjiafgi mgc ygia Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiyobutfgi hlitlm fgryg
sudgm djfotgmuj doiagi ygia iliejfsj.
bgru djfotgmuj dgrj tofs ^jcjmgi agidg =
iliejfsj.
Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiyobutfgi jstjcgm dgrj
–lrgia ygia `ocgfufgi poforkggi `oiucjs, gtgu
`oihjptgfgi sugtu fgryg tucjs‐. ^jcjmgi agidg :

J^X 8,4 @oiajdoitjejfgsj forgkggi Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiyobutfgi ig`g tlflm
Mjidu dgi/gtgu Buddmg pgdg sobugm ag`bgr.
dgi/gtgu Jscg` dj cjiafuiagi
dgorgm soto`pgt,sortg
poiagrumiyg pgdg fomjdupgi ^jcjmgi agidg 78
`gsygrgfgt `gsg fjij.

Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiyobutfgi ig`g


pgmcgwgi ygia dj `oidgpgt aocgr Bgpgf ^oidjdjfgi
Igsjligc. ^jcjmgi agidg 74

Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiyobutfgi porkugiagi


^gttj`urg sobgagj sgcgm sgtu pgmcgwgi dj Jidliosjg.
Jsjgi 5
 

  J^G 8,1 @oiorgpfgi sjegt-sjegt Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiuikuffgi sjegt hgmgyg
hgmgyg dgi fotorfgjtgiiyg ygia tordgpgt pgdg sobugm ag`bgr. ^jcjmgi agidg 71
doiagi jidorg poiacjmgtgi.
Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiyobutfgi ig`g gcgt ygia
dj auigfgi uituf `ocjmgt boidg- boidg ygia `o`puiygj
ufurgi ygia sgiagt fohjc. ^jcjmgi agidg 7=

Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiyobutfgi boidg- boidg


ygia dgpgt `o`gitucfgi hgmgyg. Jsjgi :

8 Xjfgp ^^Fi 8,7 @o`gmg`j `gfig mubuiagi Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiyobutfgi sjfgp- sjfgp
Fopgmcgwgigi sj`blc doiagi sjcg-sjcg fopgmcgwgigii dgcg` fomjdupgi somgrj- mgrj ygia sosugj
fopgmcgwgig
^gihgsjcg. doiagi ijcgj- ijcgj ^gihgsjcg. ^jcjmgi agidg ?

Bgmgsg Jidliosjg 8,= @o`bgidjiafgi


@o`bgidjiafgi mgc ygia Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiyobutfgi jielr`gsj ygia
sudgm djfotgmuj doiagi ygia tordgpgt pgdg sobugm bghggi.
bgru djfotgmuj dgrj tofs ^jcjmgi agidg 7>
iliejfsj.
Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiucjsfgi g`gigt ygia

tordgpgt pgdg sobugm horjtg. Jsjgi 4


 

  J^X 8,4 @oiajdoitjejfgsj forgkggi Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiyobutfgi ig`g
Mjidu dgi/gtgu Buddmg pgmcgwgi igsjligc ygia plpucgr doiagi porjstjwg 7>
dgi/gtgu Jscg` dj cjiafuiagi ilvo`bor dj Xurgbgyg.
dgorgm soto`pgt,sortg
poiagrumiyg pgdg fomjdupgi ^jcjmgi agidg 7?
`gsygrgfgt `gsg fjij.

Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiyobutfgi ? pgmcgwgi


igsjlgigc . Jsjgi 1

J^G 8,1 @oiorgpfgi sjegt-sjegt Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiyobutfgi `ghg`-
hgmgyg dgi fotorfgjtgiiyg `ghg` hor`ji. ^jcjmgi agidg 7:
doiagi jidorg poiacjmgtgi.
Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiyobutfgi koijs hor`ji
ygia tordgpgt pgdg sjsj bocgfgia soidlf.
^jcjmgi agidg 2>

Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiyobutfgi hlitlm


poiaauiggi hor`ji ho`buia dgi hor`ji hofuia dgcg`
fomjdupgi somgrj- mgrj. Jsjgi 7>
 

 Jistru`oi Elr`gtje
Elr`gtje Focgs 4

^O@ORJITGM FGB_^GTOI JIDRGAJRJ MJCJR


DJIGX ^OIDJDJFGI
XDJT GCM_XIJZGM TO@BJCGMGI
Gcg`gt ; Kc. Cjiafgr 7 Il. >= Foc. Xuiagj Borjiaji Foh. To`bjcgmgi Fltg Fgb. Jidrgajrj Mjcjr-Rjgu
Fldo ^ls 2:274 O`gjc.  sdjtgcmusijygmtbmNa`gjc.hl`  Mp. >=?25??>2=>2/>=?214187=5> 
O`gjc. sdjtgcmusijygmtbmNa`gjc.hl`

Ig`g ; ^grge
Ijcgj Lrgia
Focgs/Xo`ostor ; 4 / ( Xgtu ) Auru Xjswg
Tug

Mgrj/Tgiaagc ;

@gtg ^ocgkgrgi ; To`g ? (^gmcgwgifu)

^OIJCGJGI MGRJGI
T. ^ 2>27/2>22

Forkgfgi slgc-slgc borjfut jij !

7.  Xobgagj wukud fohjitggi rgfygt Forgkggi Tgru`gioagrg fopgdg Rgkg ^urigwgr`gi, tocgpgf
fgfjiyg djgbgdjfgi dgcg` boituf prgsgstj ygia djfoigc sobgagj ; ...
2.  @oidgmucufgi fopoitjiagi dgi tukugi borsg`ghjitg por`usygwgrgtgi dgi do`lfrgsj, dgi

 bjkgf `oiyocosgjfgi `gsgcgm `gfig sjcg fo


8.   Ioagrg Jidliosjg torfoigc doiagi sjegt `gsygrgfgtiyg ygia soigia boraltlia rlylia.
Altlia rlylia gdgcgm Boforkg borsg`g doiagi hgrg tlclia-`oilclia
Hlitlm foajgtgi boraltlia rlylia ygjtu ; ...
4.   Ig`g Rgkg ygia `o`j`pji Forgkggi Xrjwjkgyg sofjtgr tgmui =?>@ gdgcgm ; ...
 
?. Xrjwjkgyg djsobutwjcgygm
cugs. Dj`gigfgm sobgagjfofugsggi
Forgkggi Iusgitgrg ygia portg`g
Forgkggi Xrjwjkgyg < fgroig `o`jcjfj wjcgygm ygia
5.  Bgcgputrgdowg borkugia `o`bgiaui gr`gdg cgut dgi `oikgdjfgi Xrjwjkgyg forgkggi ygia
`gf`ur. Xgcgm sgtu buftj poijiaagcgi sokgrgm Forgkggi Xrjwjkgyg ygia `gsjm torsjsg gdgcgm ;
...
1.  Cgau –@gku Tgf Aoitgr‐ djhjptgfgi lcom ; .. 
..  
=.  Bgcgputrgdowg borkugia `o`bgiaui gr`gdg cgut ygia fugt. Mgc jtu bortukugi uituf ; ...
:. 

Ag`bgr djgtgs gdgcgm ag`bgr solrgia pgmcgwgi ygia `o`j`pji forgkggi Ghom, ygia
 borig`g ; ...
7>. Agkgm @gdg gdgcgm solrgia pgiacj`g porgia dgi tlflm ygia sgiagt borpoiagrum pgdg
zg`gi forgkggi @gkgpgmjt. ^gdg tgmui 7885, Agkgm @gdg `oiauhgpfgi Xu`pgm ^gcgpg.
Gpgfgm jsj Xu`pgm ^gcgpg torsobut <
77. ^orkugiagi Agkgm @gdg `oihgpgj puihgfiyg pgdg zg`gi po`orjitgmgi ^rgbu Mgyg`
Quruf (78?>-78=:). Xgcgm sgtu jsj dgrj Fjtgb Ioagrgfortgag`g gdgcgm ; ...
72. Xobutfgi 8 tlflm pgdg `gsg forgkggi Mjidu, Budmg dgi Jscg` dj Jidliosjg bosortg

dgorgmiyg ! Djdgcg` fl`pcofs Hgidj @ugrg Tgfus tordgpgt boborgpg bgiauigi hgidj ygjtu ;
...
78. Kocgsfgi poiaauiggi sjegt hgmgyg dgcg` fomjdupgi somgrj-mgrj.<
74. Dj`gigfgm cotgf Hgidj @ugrg Tgfus <
7?. Xobutfgi 4 `gsg po`orjitgmgi Rgkg-rgkg pgdg @gsg Forgkggi Mjidu, Budmg dgi Jscg` !
 
75. Xobutfgi sjegt-sjegt hgmgyg<

Fuihj Kgwgbgi Focgs 4


7.  Rgsgstj Hjgrotoui
2.  Xjcg fo o`pgt
8.  Forkg bgftj, Borsg`g-sg`g `o`borsjmfgi soclfgi uituf `oihoagm bgikjr
4.  Bgcgputrgdowg
?.  Mg`pjr `ocjputj socurum ^ucgu Xu`gtorg, Kgwg Bgrgt, Fgcj`gitgi Bgrgt dgi Xocgt Xuidg
5.  Hgidj @ugrg Tgfus
1.  H.Xj`gikutgf
=.  Xupgyg kgcur pocgygrgi ygia `ocgcuj Xrjwjkgyg `orgsg g`gi
:.  Xuctgi Jsfgidgr `udg
7>. Bgmwg Agkgm @gdg borkgikj bgmwg jg tjdgf gfgi `o`gfgi bugm pgcgpg, sokoijs ro`pgm-
ro`pgm, bjcg bocu` bormgsjc `oiaugsgj pucgu-pucgu
pucgu -pucgu dj Iusgitgrg
77. @o`porcugs Dgorgm fofugsggi @gkgpgmjt mg`pjr sg`g cugsiyg doiagi wjcgygm Jidliosjg
ygia sofgrgia, bgmfgi poiagrum Forgkggi @gkgpgmjt sg`pgj fo ioagrg-ioagrg totgiaag
72. 8 tlflm pgdg `gsg forgkggi Mjidu, Budmg dgi Jscg` dj Jidliosjg ;
g.  Xuctgi Jsfgidgr @udg, Forgkggi Ghom, Ghom
 b.  Xuctgi Mgsgiiudji, Forgkggi Alwg-Tgccl, @gfgssgr

h.  Rgkg Bgcgputrgdowg, Forgkggi Xrjwjkgyg, ^oco`bgia (Xu`soc)


78. Xjegt hgmgyg `o`gituc kjfg torfoig boidg
boid g somjiaag `gieggtiyg boidg torsobut bjsg fjtg cjmgt.
(buftj fjtg borkgcgi dj `gcg` ygia aocgp tgipg hgmgyg fjtg tjdgf tgu boidg ygia gdg dj dopgi
fjtg). Hgmgyg `oio`bus boidg boijia dj`gieggtfgi uituf fghg hoitor, fghg cg`pu `ltlr
dgi `lbjc.
74. Xobugm sjtus hgidj  Buddmg ygia torcotgf dj dosg @ugrg Tgfus, Fohg`gtgi ]JJJ
 hgidj Buddmg Fohg`gtgi  ]JJJ
Fltl, Fgbupgtoi
Fltl,  Fgbupgtoi Fg`pgr, Rjgu,
Fg`pgr, Rjgu, Jidliosjg.
 Jidliosjg. Xjtus
 Xjtus jij borkgrgf furgia cobjm 78? fjcl`otor
dgrj Fltg
dgrj  Fltg ^ofgibgru. 
^ofgibgru. 
7?. @gsg po`orjitgmgi Rgkg-rgkg pgdg @gsg Forgkggi Mjidu, Budmg dgi Jscg` ;
g.  Rgkg ^urigwgr`gi (8:?-484 @gsomj)
 b.  Rgkg Mgyg` Quruf (78?>-78=: @gsomj)
h.  Xuctgi Mgsgiuddji (75?4-755> @gsomj)
d.  Xuctgi Jsfgidgr @udg (75>1-7585 @gsomj)
75. Xjegt-sjegt hgmgyg
g.  Hgmgyg `org`bgt curus
 b.  Hgmgyg `oio`bus boidg boijia
h.  Hgmgyg dgpgt djpgitucfgi
d.  Hgmgyg dgpgt djbjgsfgi
 

Focgs
 Jistru`oi Xu`gtje Focgs 4

^O@ORJITGM FGB_^GTOI JIDRGAJRJ MJCJR


DJIGX ^OIDJDJFGI
XDJT GCM_XIJZGM TO@BJCGMGI
Gcg`gt ; Kc.^ls
Fldo Cjiafgr
2:2747O`gjc. 
Il. >= sdjtgcmusijygmtbmNa`gjc.hl`
O`gjc. Foc. Xuiagj Borjiaji Foh. To`bjcgmgi
sdjtgcmusijygmtbmNa`gjc.hl`  Fltg Fgb. Jidrgajrj Mjcjr-Rjgu
 Mp. >=?25??>2=>2/>=?214187=5>  

Ig`g ; ^grge
Ijcgj Lrgia
Focgs/Xo`ostor ; 4 / ( Xgtu ) Auru Xjswg
Tug
Mgrj/Tgiaagc ;

@gtg ^ocgkgrgi ; To`g ? ( ^gmcgwgifu )

^OIJCGJGI GFMJR XO@OXTOR (^GX)


T. ^ 2>2> /2>27

Kgwgbcgm portgiyggi djbgwgm jij doiagi hgrg `o`borj tgidg sjcgia (x) pgdg gbkgd g, b ,
h dgi d pgdg kgwgbgi ygia boigr!
7.  @oidgmucufgi fopoitjiagi dgi tukugi Borsg`g hjitg por`usygwgrgtgi dgi do`lfrgsj,

dgi bjkgf `oiyocosgjfgi `gsgcgm `gfig sjcg fo …..


…..  
g. 2 h. 4

 b. 8 d. ?
2.  Borjfgi hlitlm sjfgp ygia `oihor`jifgi
`oiho r`jifgi sjcg fo 4 dgcg` `gsygrgfgt !  

g. Xo`giagt porsgtugi h. Bormgf `o`ocuf gag`g

 b. @oiamgragj poidgpgt d. Tjdgf `obodg bodgfgi to`gi


8.  @oikgag fosoj`bgiagi gitgrg mgf dgi fowgkjbgi `orupgfgi sgcgm sgtu sjfgp poiagcg`gi
 pgihgsjcg sjcg…..
sjcg…..  

g. Fo 2 h. Fo 4
 b. Fo 8 d. Fo ?
4.  Zgia bufgi `orupgfgi sjfgp pgmcgwgi ygjtu …. 
….  

g. Borgij h. Xo`giagt jidjvjdugc

 b. Rocg borflrbgi d. Hjitg tgigm gjr


?.  Hlitlm sjfgp fopgmcgwgigi dgcg` fomjdupgi somgrj-mgrj ygia sosugj doiagi ijcgj-ijcgj

 pgihgsjcg borjfut fohugcj …. 


…. 
g. Borsjfgp egigtjf tormgdgp sobugm
sobugm h. @oiau`pucfgi su`bgiagi
fl`uijtgs uituf flrbgi boihgig
 b. @o`bgit to`gi ygia d. Forkg bgftj `o`borsjmfgi
`oiagcg`ji fohocgfggi cjiafuiagi sofjtgr
5.  Fgrgiagi ygia djbugt bordgsgrfgi egftg, rogcjtg, gtgu mgc-mgc ygia boigr-boigr dgi torkgdj
dgcg` fojdupgi fjtg somgrj-mgrj. 

g. Fgrgiagi ejfsj h. Fgrgiagi bobgs

 b. Fgrgiagi iliejfsj d. Fgrgiagi mgrjgi


1.  ^ormgtjfgi tofs borjfut !

Agkgm @gdg gdgcgm solrgia pgiacj`g porgia dgi tlflm ygia sgiagt borpoiagrum
 pgdg zg`gi forgkggi @gkgpgmjt. Xggt ro`gkg, jg `orupgfgi solrgia po`udg ygia
 

`o`puiygj fogmcjgi bocg djrj ygia sgiagt mobgt sortg borjc`u tjiaaj. ^gdg usjg 7: tgmui,
Agkgm @gdg bormgsjc `oiyocg`gtfgi rgkgiyg, ^rgbu Kgygioagrg.

Borjfut gdgcgm hlitlm …… 

g. Fgrgiagi ejfsj h. Fgrgiagi bobgs


 b. Fgrgiagi iliejfsj d. Fgrgiagi bobgs
=.  Zgia bufgi hlitlm fgryg iliejfsj gdgcgm ….. 
….. 

g. Bjlargej h. Coaoidg

 b. Xokgrgm d. Kurigc


:.  Xobutgi bgaj lrgia ygia `ocgfufgi poforkggi `oiucjs, gtgu `oihjptgfgi sugtu fgryg
tucjs gdgcgm ….. 
….. 
g. Tlflm h. ^oiagrgia
 b. Mlbj d. ^oiucjs
7>. Bghgcgm tofs borjfut !

 Borbugt bgjf tjdgf mgrus `oiuiaau fgyg. Jtucgm egcsgegm mjdup solrgia prjg 5?
tgmui ygia tjiaagc dj Xu`odgia, Kgwg Bgrgt. Doiagi fotofuigi dgi
fosodormgiggi,sgia fgfof `g`pu `oiaubgm cgmgi ygia tgidus dj fgfj Auiuia
Tg`pl`gs `oikgdj cgmgi mjkgu.
 Fgfj Auiuia Tg`pl`gs ducuiyg mgiygcgm pgdgia tgidus ygia rusgf fgroig
 poig`bgiagi pgsjr. Xotocgm pgsjr mgbjs djtg`bgia, to`pgt torsobut djtjiaagc boajtu sgkg

forjia
fgroig dgi aorsgia.
forusgfgi Tjdgf gdg
oflsjsto` jij. ygia bortgiaauia kgwgb. Tjdgf gdg ygia djfoigj sgifsj
 Dumg Kumgorj `oikgdj poiyocg`gt cgmgi ygia rusgf. Xocg`g 25 tgmui tgipg
djbgygr, tgipg pg`rjm, torus borupgyg supgyg cgmgi forjia `oikgdj mjkgu. _sgmg fgfof
jij tjdgf sjg-sjg. Fjij pucumgi potgij dgi potorigf `oiaagituiafgi mjdup dgrj korjm
 pgygm Kumgorj.
 Fgroig jtu fotofuigiiyg pucg, sgia fgfof rgkji jij bormgsjc `oikgdj potorigf.
 Ig`ui, Kumgorj bufgicgm tjpo lrgia oaljs. Fotjfg bormgsjc, djg `o`bgaj fobgmgajggi
jtu fopgdg poiduduf sofjtgr uituf djgkgf `oikgdj potorigf.
 Fjij Fgfof Kumgorj `oiugj
`oiu gj fobgmgajggi
fo bgmgajggi dgrj boijm fobgjfgi ygia djtgbur. Mgiyg
Mg iyg
doiagi upgyg sodormgig, Kumgorj toriygtg `g`pu `oiaubgm dgrj tjgdg `oikgdj gdg.
 Dgrj forusgfgi `oikgdj fotodumgi. _ituf borbugt bgjf, porcu usgmg ygia tjgdg
moitj.(Xu`bor; Cjputgi5.hl`)
Jielr`gsj gpg ygia fg`u porlcom dgrj bghggi tofs djgtgs !

Auiuia Tg`pl`gs h. Fgfj Auiuia Tg`pl`gs


g. Cgmgi tgidus Auiuia

djrubgm `oikgdj cgmgi ygia mjkgu ducuiyg mgiygcgm pgdgia tgidus


lcom Dumg Kumgorj socg`g 25 ygia rusgf fgroig poig`bgiagi
tgmui dgi jg kuag bormgsjc  pgsjr. Xotocgm pgsjr mgbjs
`oikgdj portorigf ygia djtg`bgia, to`pgt torsobut
 bor`gieggt bgaj poiduduf sofjtgr djtjiaagc boajtu sgkg forjia dgi

aorsgia.
 b. Fjij Fgfof Kumgorj `oiugj d. Borbugt bgjf tjdgf mgrus
fobgmgajggi dgrj boijm fobgjfgi `oiuiaau fgyg. Jtucgm egcsgegm
ygia djtgbur. mjdup solrgia prjg 5? tgmui ygia
tjiaagc dj Xu`odgia, Kgwg Bgrgt

 
77. Rgkg ygia torfoigc pgdg Forgkggi Tgru`gioagrg gdgcgm ….. 
…..  

g. Rgkg ^urigwgr`gi h. Rgkg Mgyg` Quruf

 b. Rgkg Xgikgyg d. Rgkg Bgcgputrgdowg


72.

Ag`bgr djgtgs gdgcgm ag`bgr solrgia pgmcgwgi ygia `o`j`pji forgkggi Ghom, ygia
 borig`g .....

g. Xuctgi Gauia h. Xuctgi Mgssgiudji

 b. Rgdoi Egtgm d. Xuctgi Jsfgidgr @udg

78. 

Xjgpg dgi dgrj`gig tlflm pgdg ag`bgr djgtgs<


g. Xuctgi Gauia h. Xuctgi Mgssgiudji

 b. Rgdoi Egtgm d. Xuctgi Jsfgidgr @udg


74. Xjgpgfgm
Xjgpgfgm pgmcgwgi
 pgmcgwgi ygia djborjfgi aocgr –Bgpgf ^oidjdjfgi Igsjligc‐< 
Igsjligc‐<  

g. Gm`gd Dgmcgi h. @lmg``gd Mgttg

 b. Fj Mgkgr Dowgitgrg d. Dr. Xlotl`l


7?. ^gmcgwgi igsjligc ygia plpucor doiagi porjstjwg
porjstjwg 7> Ilvo`bor dj Xurgbgyg,
Xurgbgyg, ygia
torfoigc fgroig porgiiyg dgcg` `o`bgiafjtfgi so`giagt rgfygt uituf `ocgwgi
fo`bgcjiyg poikgkgm Bocgidg ygia `o`blihoia toitgrg IJHG borig`g ….. 
…..  

g. Buia tl`l h. Koidorgc Xlodjr`gi

 b. Xlofgril d. ^giaorgi Djplioalrl

75. ^ormgtjfgi ag`bgr borjfut !


Ag`bgr djgtgs `oiuikufgi sjegt hgmgyg ygjtu ….. 
….. 

g. Hgmgyg dgpgt djbjgsfgi h. Hgmgyg `org`bgt curus

 b. Hgmgyg dgpgt djpgitucfgi d. Hgmgyg `oio`bus boidg boijia

71. ^ormgtjfgi ag`bgr djbgwgm jij !


Ag`bgr djgtgs `oiuikufgi bgmwg sjegt hgmgyg …... 
…...  

g. Hgmgyg dgpgt djbjgsfgi h. Hgmgyg `org`bgt curus


 b. Hgmgyg dgpgt djpgitucfgi d. Hgmgyg `oio`bus boidg boijia
7=. Gcgt ygia djauigfgi uituf `ocjmgt boidg- boidg ygia ufurgiiyg sgiagt fohjc ygjtu ….. 
…..  

g. Tocosflp h. Cup

 b. @jfrlsflp d. ^orjsflp


7:. Borjfut `ghgi `ghg` hor`ji, fohugcj ….. 
…..  

g. Hor`ji dgtgr h. Hor`ji ho`buia

 b. Hor`ji hofuia d. Hor`ji ^o`bosgr


2>. ^ormgtjfgi ag`bgr djbgwgm jij !
Bgajgi sjsj bocgfgia soidlf `orupgfgi sgcgm sgtu hlitlm dgrj hor`ji …..  

g. Dgrgt h. Ho`buia

 b. Hofuia d. ^o`bosgr

J.  Jsjcgm tjtjf tjtjf doiagi kgwgbgi ygia topgt !


7.  Xobutfgi 8 ijcgj ygia torfgiduia dgcg` sjcg fo 4!  

2.  Xobutfgi ijcgj ygia torfgiduia dgcg` sjcg fo ? !  

8.  Xobutfgi porbodggi ejfsj dgi iliejfsj !

4.  ^ormgtjfgi horjtg borjfut !

Aj`ji tjiaagc dj Dosg Co`gm Gbgia, Fgrgwgia. ^oforkggiiyg sgiagt `ucjg.


 Bgiygf lrgia ygia tocgm jg socg`gtfgi. Ig`ui do`jfjgi, bgiygf lrgia ygia tjdgf
 poducj tormgdgp poforkggi ygia jg cgfufgi. Tjdgf gdg uhgpgi torj`g fgsjm ygia
djborjfgi fopgdgiyg. ^oidgpgtgiiyg sgiagt fohjc dgi toituiyg furgia uituf `o`oiumj
fobutumgi focugragiyg. Kg` jstjrgmgtiyg tjdgf `oioitu. Bgmfgi sugtu sggt, jg tjdgf bjsg
`oijf`gtj `gfgi sjgiaiyg fgroig tjbg-tjbg gdg poforkggi ygia mgrus jg cgfufgi. Mgrj
rgyg pui torfgdgia jg mgrus `gsuf boforkg. Ig`ui, Aj`ji totgp borusgmg uituf boforkg
 sopoium mgtj. Aj`ji sgiagt `oihjitgj poforkggiiyg. Jg sudgm `ocgfufgi poforkggiiyg
mg`pjr 8> tgmui cg`giyg.
Aj`ji gdgcgm solrgia poikgag pjitu porcjitgsgi forotg gpj. Jg sgiagt bgiaag
doiagi poforkggi ygia jg cgfufgi fgroig jg bjsg `oiyocg`gtfgi bgiygf lrgia, `ucgj

dgrj pokgcgi fgfj, poiaauig sopodg `ltlr, poiu`pgia `lbjc gtgu poiaauig foidgrggi
cgjiiyg. ^gigs torjf gtgu auyurgi gjr mukgi tjdgf porigm jg poducjfgi. Boajtu kuag
doiagi sugrg bjsjia foidgrggi. Jg tjdgf porigm toragiaau doiagi so`ug jtu. Bgmfgi,
u`pgtgi dgrj `orofg ygia `grgm fgroig Aj`ji `oiutup pjitu roc pui jg gbgjfgi. Dj
dgcg` pjfjrgiiyg ygia gdg mgiygcgm usgmg uituf `oiyocg`gtfgi lrgia-lrgia.

G`gigt gpg ygia dgpgt fjtg pocgkgrj dgrj horjtg djgtgs<

?.  Agkgm @gdg gdgcgm solrgia pgiacj`g porgia dgi tlflm ygia sgiagt borpoiagrum pgdg
zg`gi forgkggi @gkgpgmjt. ^gdg tgmui 7885, Agkgm @gdg `oiauhgpfgi Xu`pgm ^gcgpg.
Gpgfgm jsj Xu`pgm ^gcgpg torsobut < 

5.  Xobutfgi porkugiagi ^gttj`urg sobgagj sgcgm sgtu pgmcgwgi dj Jidliosjg !

1.  ^gmcgwgi igsjligc Jidliosjg tocgm sgiagt borkgsg dgcg` fo`ordofggi Jidliosjg.
Xobutfgi ? pgmcgwgi igsjligc ygia fg`u fotgmuj !

=.  Xobutfgi sjegt-sjegt hgmgyg<

:.  Boidg-boidg gpg sgkg ygia bjsg `o`gitucfgi hgmgyg<

7>. Xobutfgi hlitlm poiaauiggi hor`jia ho`buia dgi hor`ji hofuia dgcg` fomjdupgi
somgrj-mgrj!
 
F_IHJ KGQGBGI

7 H 5 B 77 G 75 G
2 B 1 B 72 D 71 H
8 D = H 78 H 7= B
4 H : D 74 B 7: D
? G 7> G 7? G 2> H

7.   Ijcgj ygia torfgiduia dgcg` sjcg fo 4 ;


  Fodgucgtgi ioagrg gdg djtgiagi rgfygt

  @giusjg Jidliosjg sobgagj wgrag `gsygrgfgt dgi wgrag ioagrg `o`puiygj


fodudufgi, mgf, dgi fowgkjbgi ygia sg`g


  @usygwwgrgm uituf `oihgpgj `uegfgt djcjputj lcom so`giagt fofocugraggi

  @oiautg`gfgi fopoitjiagi ioagrg dg` `gsygrgfgt dgrjpgdg fopoitjiagi prjbgdj


gtgu alcliagi
  @oiautg`gfgi `usygwgrgm dgcg` sotjgp poiag`bjcgi foputusgi

2.   Ijcgj ygia torfgiduia dgcg` sjcg ? ;


  @owukudfgi fogdjcgi dgcg` fomjdupgi bor`gsygrgfgt dgi borioagrg

  Fosoj`bgiagi gitgrg mgf dgi fowgkjbgi sortg `oiamgragj mgf mgf lrgia cgji
  Borsjfgp gdjc dgi sufg `o`borj portlcliagi fopgdg lrgia cgji
  @oiao`bgiafgi porbugtgi ygia torpukj
  Hjitg gfgi fo`gkugi dgi po`bgiauig bgiasg

8.  Ejfsj 0 J`gkjigtje, Tjdgf `o`butumfgi dgtg ygia djportgiaauiakgwgbfgi, Bgmgsg


fjgsgi/Fliltgtje

 Iliejfsj 0 Jielr`gtje, Butum dgtg ygia djportgiaauiakgwgbfgi, Bgmgsg


soboigriyg/Doiltgtje

4.  Totgpcgm borbugt bgjf dgi `o`borj `gieggt uituf lrgia cgji

?.  Bgmwg Agkgm @gdg borkgikj bgmwg jg tjdgf gfgi `o`gfgi bugm pgcgpg, sokoijs
ro`pgm-ro`pgm, bjcg bocu` bormgsjc `oiaugsgj pucgu-pucgu dj Iusgitgrg

5.  ^gttj`urg bormgsjc `orobut Boitoia Duurstodo dj Xgpgrug. ^orcgwgigi ^gttj`urg


`ocugs fo G`bli, Xorg`, dgi to`pgt-to`pgt cgjiiyg

 
1. ^gttj`urg, Mgssgiudji, Tugifu J`g` Bliklc, ^giaorgi Djplioalrl, Hut Iygf Djoi
=.  Xjegt-sjegt hgmgyg ;
  Hgmgyg `org`bgt curus
  Hgmgyg `oio`bus boidg boijia
  Hgmgyg dgpgt djpgitucfgi

  Hgmgyg dgpgt djbjgsfgi
:.  Hor`ji, Gjr dj flcg` dgi boidg ygia torbgt dgrj clag` (o`gs, porgf, poruiaau)

7>. Hor`ji ho`buia 0 Xpjli `ltlr/`lbjc

Hor`ji Hofuia 0 ^o`gituc gdg cg`pu soitor

 Fjsj-Fjsj Elr`gtje Focgs ?

FJXJ-FJXJ XLGC ^OIJCGJGI MGRJGI

Xgtugi ^oidjdjfgi ; XDJT Gcmusijygm


Focgs/Xo`ostor ; ? /7
To`g 7 ; Lragi Aorgf Mowgi dgi @giusjg
Xub To`g 7 ; Lragi Aorgf Mowgi
Tgmui ^ocgkgrgi ; 2>27/2>22

IL @_GTGI FL@^OTOXJ DGXGR JIDJFGTLR XLGC BOIT_F BLBLT IL XLGC


^OCGKGRGI XLGC
7 ^^FI 8.7 @oiajdoitjejfgsj ijcgj-ijcgj Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiajdoitjejfgsj Jsjgi ? 7
^gihgsjcg dgcg` fomjdupgi hor`jigi sjcg foo`pgt djcjiafuiagi soflcgm.
somgrj-mgrj. Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `o`gmg`j poiag`gcgi Jsjgi ? 2
sjcg fo tjag djcjiafuiagi soflcgm.
Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiyobutfgi hlitlm Jsjgi ? 8
 porsgtugi dgi fosgtugi dj soflcgm dgcg` poiag`gcgi
sjcg fotjag.
Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiyobutfgi hlitlm Jsjgi ? 4
 porsgtugi dgi fosgtugi dj soflcgm dgcg` poiag`gcgi
sjcg fotjag.
2 Bgmgsg Jidliosjg 8,7 @oioitufgi plflf pjfjrgi Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiajdoitjejfgsj jdo Jsjgi ? ?
dgcg` tofs cjsgi dgi tucjs.  plflf dgcg` bghggi.
Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `o`gmg`j jsj bghggi Jsjgi ? 5
dgi `oioitufgi fgcj`gt poiao`bgia dgcg` bghggi.
Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oioitufgi jdo plflf Jsjgi ? 1
`gsjia-`gsjia pgrgargp dgcg` bghggi.
Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oikocgsfgi poiaortjgi Jsjgi ? =
jdo plflf.

8 J^X 8,7 @oiajdoitjejfgsj fgrgftorjstjf Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiadoitjejfgsj Jsjgi ? :
aolargejs Jidliosjg sobgagj  po`gieggtgi su`bordgyg gcg` cgut bgaj oflil`j
ioagrg fopucgugi/`grjtj` dgi `gsygrgfgt Jidlliosjg.
gargrjs sortg poiagrumiyg Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiaotgmuj koijs Jsjgi ? 7>
tormgdgp fomjdupgi oflil`j,  poforkggi `gsygrgfgt ygia dj wjcgygm posjsjr.
slsjgc, budgyg, fl`uijfgsj Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiyobutfgi koijs Jsjgi ? 77
sortg trgisplrtgsj.  poforkggi `gsygrgfgt sosugj wjcgygm
wjcgygm to`pgt tjiaagc.
Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiyobutfgi koijs Jsjgi ? 72
 poforkggi `gsygrgfgt sosugj wjcgygm
wjcgygm to`pgt tjiaagc.
4 XBd^ 8.7 @o`gmg`j ag`bgr horjtg. @o`gmg`j uisur ag`bgr Jsjgi ? 78
@o`gmg`j @odjg gcgt ag`bgr Jsjgi ? 74
@o`gmg`j tufugi ag`bgr jcustrgsj Jsjgi ? 7?
@oiag`bgr ag`bgr jcustrgsj Jsjgi ? 75
? J^G 8.7 @oikocgsfgi gcgt aorgf dgi Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiaotgmuj poiygfjt Jsjgi ? 71
euiasjiyg pgdg mowgi dgi ltlt `giusjg.
`giusjg sortg hgrg `o`ocjmgrg Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiaotgmuj hgrg Jsjgi ? 7=
fosomgtgi gcgt aorgf `giusjg.  poihoagmgi torkgdjiyg focgjigi pgdg lragi aorgf.
aorgf.
Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiajdoitjejfgsj Jsjgi ? 7:
 poiyobgb focgjigi lragi aorgf sosugj ag`bgr.
Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiyobutfgi poiyobgb Jsjgi ? 2>
focgjigi pgdg lragi aorgf.

 Fjsj-Fjsj Xu`gtje Focgs ?

FJXJ-FJXJ ^OIJCGJGI GFMJR XO@OXTOR (^GX)

Xgtugi ^oidjdjfgi ; XDJT Gcmusijygm


Focgs/Xo`ostor ; ? /7
To`g 7 ; Lragi Aorgf Mowgi dgi @giusjg
Tgmui ^ocgkgrgi ; 2>27/2>22

@_GTGI BOIT_F IL.


TO@G X_B TO@G FL@^OTOIXJ DGXGR JIDJFGTLR XLGC
^OCGKGRGI XLGC XLGC

7 7. Lragi Aorgf 7 Lragi Aorgf


Mowgi dgi Mowgi
@giusjg Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiajdoi
`oiajdoitjejfgsj
tjejfgsj foajgtgi dj ^jcjmgi
^^fI 8,7 7
`gsygrgfgt ygia `oihor`jifgi sjcg-sjcg dgcg` ^gihgsjcg. agidg
@oiajdoitjejfgsj ijcgj-ijcgj
^gihgsjcg dgcg`
2 @giusjg dgi fomjdupgi somgrj-mgrj.
Cjiafuiagi
Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiajdo
`oiajdoitjejfgsj
itjejfgsj hor`jigi ^jcjmgi
2
sjcg foo`pgt dgcg` cjiafuiagi `gsygrgfgt agidg

8 Cjiafuiagi dgi
@gieggtiyg
Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oioitufgi hor`jigi sjcg ^jcjmgi 8
portg`g dgcg` fomjdupgi borgag`g. agidg

 
Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiajdoitjejfgsj hor`jigi sjcg ^jcjmgi
4
foo`pgt djcjiafuiagi soflcgm. agidg

Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `o`gmg`j poiag`gcgi sjcg ^jcjmgi


?
fo tjag djcjiafuiagi soflcgm. agidg
Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiajdoitjejfgsj ag`bgr ygia
Jsjgi 27
tor`gsuf hor`jigi sjcg portg`g dgcg` ^gihgsjcg.

Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiyobutfgi boituf Jsjgi 22


poigag`gcgi sjcg focj`g dgcg` fomjdupgi somgrj-mgrj.

Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiyobutfgi hlitlm


porsgtugi dgi fosgtugi dj soflcgm dgcg` poiag`gcgi sjcg Jsjgi 28
fotjag.

@oioitufgi plflf
pjfjrgi dgcg` tofs cjsgi
BGMGXG
JIDLIOXJG 8,7 dgi tucjs. Djsgkjfgi
dgcg` slgc, sjswg `g`pu `oiajdoitjejfgsj jdo plflf
bghggi. ^jcjmgi
agidg 5

Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `o`gmg`j jsj bghggi dgi ^jcjmgi


1
`oioitufgi fgcj`gt poiao`bgia dgcg` bghggi. agidg
Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oioitufgi jdo plflf sotjgp ^jcjmgi =
pgrgargp dgcg` bghggi. agidg

Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiajdoitjejfgsj jdo plflf ^jcjmgi


:
dgcg` bghggi. agidg

Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `o`gmg`j jsj bghggi dgi ^jcjmgi


`oioitufgi fgcj`gt poiao`bgia dgcg` bghggi. agidg 7>

Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiucjsfgi jdo plflf dgcg`


Jsjgi 24
bghggi.

Djskgjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiucjsfgi jdo plflf


Jsjgi 2?
`gsjia-`gsjia pgrgargp dgcg` bghggi.

  @oiajdoitjejfgsj
fgrgftorjstjf aolargejs
Jidliosjg sobgagj Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oioitufgi poforkggi ^jcjmgi
J^X 8,7 77
ioagrg fopucgugi `gsygrgfgt ygia borto`pgt tjiaagc dj dgorgm posjsjr pgitgj. agidg
/`grjtj` dgi gargrjs sortg
poiagrumiyg
poiagrumi yg tormgdgp
fomjdupgi oflil`j,
slsjgc, budgyg, Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oioitufgi hlitlm ^jcjmgi
fl`uijfgsj sortg 72
poforkggi sosugj foig`pgfgi gcg` bordgsgrfgi ag`bgr. agidg
trgisplrtgsj.

Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiyobutfgi fogdggi jfcj` ^jcjmgi


78
dj Jidliosjg sohgrg u`u`. agidg

Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiadoitjejfgsj po`gieggtg


po`gieggtgii
^jcjmgi
su`bordgyg gcg` cgut bgaj oflil`j `gsygrgfgt 74
agidg
Jidlliosjg.

Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oioitufgi poforkgggi ^jcjmgi


7?
`gsygrgfgt ygia borto`pgt tjiaagc dj dgorgm poauiuiagi agidg

Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiyobutfgi poiagrum


flidjsj aolargejs jidliosjg tormgdgp fomjdupgi oflil`j Jsjgi 25
`gsygrgfgt.
Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiyobutfgi fogdggi jfcj`
Jsjgi 21
dj Jidliosjg sohgrg u`u`.

Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiyobutfgi koijs poforkggi


Jsjgi 2=
`gsygrgfgt sosugj wjcgygm to`pgt t jiaagc.

@oikocgsfgi
dgi euiasjiyggcgt
pgdgaorgf
mowgi dgi `giusjg sortg Djsgkjfgi slgc sjswg `g`pu `oiaotgmuj `ghg`-`ghg` ^jcjmgi
J^G 8,7 75
hgrg `o`ocjmgrg aorgf ltlt. agidg
fosomgtgi gcgt aorgf
`giusjg.

Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiajdoitjejfgsj poiyobgb ^jcjmgi


71
focgjigi pgdg ltlt `giusjg. agidg

Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiaotgmuj poiygfjt ltlt ^jcjmgi


7=
`giusjg. agidg

Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiaotgmuj hgrg poihoagmgi ^jcjmgi


7:
torkgdjiyg focgjigi pgdg lragi aorgf. agidg
Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiajdoitjejfgsj poiyobgb ^jcjmgi 2>
focgjigi lragi aorgf sosugj ag`bgr. agidg

Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oikocgsfgi poiygfjt pgdg


Jsjgi 2:
ltlt `giusjg.

Djsgkjfgi slgc, sjswg `g`pu `oiyobutfgi `ghg`-`ghg`


Jsjgi 8>
ltlt `giusjg.

 Jistru`oi Elr`gt
Elr`gtje
je Focgs ?

^O@ORJITGM FGB_^GTOI JIDRGAJRJ MJCJR


DJIGX ^OIDJDJFGI
XDJT GCM_XIJZGM TO@BJCGMGI
Gcg`gt ; Kc. Cjiafgr 7 Il. >= Foc. Xuiagj Borjiaji Foh. To`bjcgmgi Fltg Fgb. Jidrgajrj Mjcjr-Rjgu
sdjtgcmusijygmtbmNa`gjc.hl` Mp. >=?25??>2=>2/>=?214187=5> 
O`gjc. sdjtgcmusijygmtbmNa`gjc.hl` 
Fldo ^ls 2:274 O`gjc. 

Ig`g ; ^grge
Ijcgj
Focgs/Xo`ostor ; ? / ( Xgtu ) Auru Xjswg Lrgia
Tug

Mgrj/Tgiaagc ;

@gtg ^ocgkgrgi ; To`g 7

^OIJCGJGI MGRJGI (^M)


T. ^ 2>2> /2>27

Forkgfgi slgc-slgc borjfut jij !

7.  Tucjsfgi sjfgp-sjfgp dgcg` fomjdupgi somgrj-mgrj ygia sosugj doiagi ijcgj-ijcgj ygia
torfgiduia dgcg` pgihgsjcg sjcg portg`g!
2.  Tucjscgm ijcgj-ijcgj ygia torfgiduia dgcg` pgihgsjcg sjcg fotjag!

8.  Tucjscgm ijcgj-ijcgj ygia torfgiduia dgcg` pgihgsjcg sjcg focj`g!


4.  Xobutfgi prjisjp dgcg` altlia rlylia! Gpgfgm altlia rlylia tor`gsuf poiag`gcgi dgrj
sjcg ^gihgsjcg<
?.  Tucjsfgi jdo plflf dgrj pgrgarge djbgwgm jij!

5.  Tucjsfgi jdo plflf dgrj pgrgarge djbgwgm jij!

1.  Fo`bgiafgi jdo-jdo plflf borjfut `oikgdj sobugm pgrgarge!


 
=. Tucjsfgi jdo plflf dgi fgcj`gt poiao`bgia dgrj pgrgargpm dj bgwgm jij!

:.  Tucjsfgi flidjsj aolargejs wjcgygm Jidliosjg, fmususiyg flidjsj aolargejs pucgu kgwg
 bordgsgrfgi potg.
7>. Kocgsfgi porbodggi doigm dgi potg!
77. Cotgf ioagrg Jidliosjg bordgsgrfgi flidjsj aolargejs ygjtu..
72. Xobutfgi bgtgs- bgtgs wjcgygm Jidliosjg bordgsgrfgi potg!
78. @odjg gcgs `orupgfgi `odjg gtgu to`pgt uituf `oiugiafgi ag`bgr. @odjg gcgs dgpgt
`oiaauigfgi fgivgs, fgji, fortgs gtgu fghg dgi fl`putor. Xobutfgi uisur ag`bgr ygia dj
 poiagrumj lcom `odjg gcgs!
74. Xobutfgi dgi kocgsfgi `ghg- `ghg` `odjg powgrig!
7?. Ag`bgr jcustrgsj gdgcgm poiaag`bgrgi dgrj sobugm tofs. Xobutfgi tukugi dgrj ag`bgr
jcustrgsj!
75. Dgcg` `o`bugt ag`bgr jcustrgsj fjtg mgrus `oiyjgpfgi agagsgi, sfotsg, dgi powgriggi
gagr ag`bgr jcustrgsj `oidgpgtfgi mgsjc ygia ag`bgr ygia bgjf. kocgsfgi ygia dj `gfsud
sfotsg dgcg` `o`bugt jcustrgsj<
71. Kocgsfgi euiaj dgrj fgfj pgdg focjihj!
7=. Xobutfgi hjrj- hjrj mowgi gvortobrgtg!
7:. Xobutfgi hlitlm mowgi gvortobrgtg!
2>. Kocgsfgi porbodggi mowgi vortobrgtg dgi mowgi gvortobrgtg!
 

Fuihj Kgwgbgi Focgs ? (To`g 7 ^o`bocgkgrgi 7)

7.  Hlitlm sjfgp somgrj-mgrj ygia sosugj doiagi ijcgj-ijcgj sjcg portg`g ;
  Xgcjia `oiamlr`gtj dgi boforkg sg`g gitgr po`ocuf gag`g ygia borbodg-bodg.


  Xgcjia `oiamlr`gtj fobobgsgi dgcg` `oikgcgifgi jbgdgm.
2.  @gfig dgi ijcgj ygia torfgiduia dgcg` sjcg fotjag jij gdgcgm `oikgag porsgtugi dgi
fosgtugi ioagrg Ropubcjf Jidliosjg. Doiagi `oiorgpfgi sjfgp hjitg tgigm gjr, rocg
 borflrbgi do`j bgiasg
b giasg dgi ioagrg, sortg `o`gkufgi poragucgi do`j porsgtugi dgi fosgtugi

 bgiasg ygia bor-Bmjiofg Tuiaagc Jfg.


8.  Fjtg mgrus `oiamjidgrfgi djrj dgrj sjegt po`blrlsgi, socgcu boragyg mjdup `owgm, dgi
 porbugtgi-porbugtgi ygia `oruajfgi fopoitjiagi u`u`. Boforkg forgs dgi `oiamgragj
mgsjc forkg forgs lrgia cgji sgiagt djbutumfgi dgcg` `owukudfgi sjfgp foborsg`ggi.
4.  ^rjisjp dgrj altlia rlylia gdgcgm forkg borsg`g, `o`orgs forjiagt sohgrg borsg`g, dgi
 porkugiagi sgcjia bgitu `o`bgitu sohgrg borsg`g. Altlia rlylia djcgfufgi do`j
do `j `oihgpgj
tukugi borsg`g. Tjdgf `o`poducjfgi gag`g, sufu, gtgupui alcliagi.
?.  ^rjisjp-prjisjp altlia rlylia sgiagt bor`gieggt bgaj pocgfsgiggi po`bgiauigi igsjligc.

5.  Xjput dgi `giusjg sg`g-sg`g djhjptgfgi lcom Gccgm doiagi fofurgiagi sofgcjaus doiagi
focobjmgi `gsjia-`gsjia.
1.  Doigm gdgcgm ag`bgrgi toitgia tgtg cotgf dgcg` sugtu rugiagi gtgu to`pgt sodgiafgi ^otg
gdgcgm ag`bgrgi doiagi `oiaauigfgi sfgcg tortoitu `oiaoigj sugtu dgorgm.

=.  Fopucgugi Jidliosjg torcotgf dj gitgrg Boiug Gsjg dgi Boiug Gustrgcjg sortg dj gitgrg
Xg`udrg Mjidjg dgi Xg`udrg ^gsjejf.

:.  Bgtgs wjcgygm Jidliosjg ygjtu;


7) Xobocgm utgrg; Cgut Hjig Xocgtgi dgi Xg`udrg ^gsjejf.
2) Xobocgm tj`ur; ^gpug Iuajij.
8) Xobocgm socgtgi; Xg`udrg Mjidjg.
4) Xobocgm bgrgt; Xg`udrg Mjidjg.
7>. @odjg gcgs borpoiagrum pgdg po`jcjmgi `odjg powgrig ygia djauigfgi dgi borpoiagrum
 pgdg gwot dgi tjdgfiyg mgsjc ag`bgr pgdg sggt djsj`pgi.
77. @ghg`- `ghg`, `odjg powgrig;
g.  ^oisjc Qgrig gdgcgm koijs poisjc ygia bgiygf `oiagiduia cjcji dgi bgiygf pjcjmgi
wgrigiyg.
 b.  Hgt gjr gdgcgm powgrig ygia torcobjm dgmucu djhg`pur doiagi gjr sobocu` djporauigfgi.
Fo`udjgi hgt gjr gdg dug `ghg` ygfij trgipgrgi dgi tjdgf trgispgrgi.
72. Tukugi ag`bgr jcustrgsj gdgcgm uituf `o`porkocgs, `o`porjidgm, dgi `oiorgiafgi jsj gtgu
jielr`gsj dgrj sobugm bghggi.
78. Xfotsg gdgcgm rgihgiagi ag`bgr ygia djbugt sosugj doiagi agagsgi. @o`bugt sfotsg mgrus
 bormgtj-mgtj, pormgtjfgi bgagj`gig tgtg cotgf dgi ufurgi lbkof ygia djag`bgr.
74. Euiasj utg`g fgfj pgdg focjihj gdgcgm uituf boraorgf. Focjihj boraorgf doiagi `oclihgt
`oiaauigfgi fgfj. Fgfj bocgfgia focjihj cobjm fugt dgi pgikgia djbgidjiafgi doiagi fgfj
dopgiiyg.

 
7?. Gdgpui hjrj-hjrj mowgi gvortobrgtg cgjiiyg gitgrg cgji bjgsgiyg susuigi sygrgeiyg borgdg dj
 porut, `o`jcjfj rgiafg cugr, dgi ltgfiyg tjdgf torcjiduiaj lcom rgiafg.
75. Hlitlm mowgi gvortobrgtg gdgcgm sjput, sorgiaag, hghjia, ubur-ubur, hu`j-hu`j, dgi cgji-
cgji.

71. vortobrgtg (`o`puiygj rugs tucgia bocgfgia) dgi gvortobrgtg (tjdgf `o`puiygj rugs-rugs
tucgia bocgfgia). ^orbodggi mowgi vortobrgtg dgi gvortobrgtg `oihgfup porbodggi rgiafg
dgi dgi sjsto` sgrgeiyg.

g. Rgiafg. Xo`ug mowgi vortobrgtg `o`jcjfj rgiafg dgcg` (oidlsfocotli). Boborgpg


vortobrgtg gdg pucg ygia `o`jcjfj rgiafg cugr
cug r (ofslsfocotli) borupg sjsjf, ygjtu pjshos dgi
roptjc. Xodgiafgi gvortobrgtg tjdgf `o`puiygj rgiafg dgcg`.

 b. Xjsto` sgrge. ^usgt sgrge vortobrgtg borupg ltgf. ^gdg gvortobrgtg ygia borporgi sobgagj

sgrge pusgt gdgcgm agiacjli.


 

Xu`gtjee Focgs ?
 Jistru`oi Xu`gtj

^O@ORJITGM FGB_^GTOI JIDRGAJRJ MJCJR


DJIGX ^OIDJDJFGI
XDJT GCM_XIJZGM TO@BJCGMGI
Gcg`gt ; Kc. Cjiafgr 7 Il. >= Foc. Xuiagj Borjiaji Foh. To`bjcgmgi Fltg Fgb. Jidrgajrj Mjcjr-Rjgu
Fldo ^ls 2:274 O`gjc.  sdjtgcmusijygmtbmNa`gjc.hl`  Mp. >=?25??>2=>2/>=?214187=5> 
O`gjc. sdjtgcmusijygmtbmNa`gjc.hl`

Ig`g ; ^grge
Ijcgj Lrgia
Focgs/Xo`ostor ; ? / ( Xgtu ) Auru Xjswg
Tug
Mgrj/Tgiaagc ;

@gtg ^ocgkgrgi ; To`g 7

^OIJCGJGI GFMJR XO@OXTOR (^GX)

Kgwgbcgm portgiyggi djbgwgm jij doiagi hgrg `o`borj tgidg sjcgia (x) pgdg gbkgd g, b ,
h dgi d pgdg kgwgbgi ygia boigr!

7.  Foajgtgi dj`gsygrgfgt ygia `oihor`jifgi sjcg-sjcg


sjcg-sjcg ^gihgsjcg ygjtu, fohugcj … 
… 
g.  Borj`gi fopgdg Tumgi Zgia @gmg Osg sosugj doiagi foporhgyggi `gsjia-`gsjia
 b.  @ocgfufgi forkgbgftj djcjiafuiagi to`pgt tjiaagc
h.  Mgiyg bordjrj fotjfg `oiajfutj forkg bgftj
d.  @o`borjfgi bgitugi fopgdg flrbgi boihgig

2.  Foajgtgi ygia `oihor`jifgi sjcg foo`pgt dgcg`


dg cg` cjiafuiagi `gsygrgfgt ygjtu …
…  
g.  @ocgfsgigfgi forkg bgftj `oborsjmfgi soclfgi
 b.  @ocgfsgigfgi po`jcjmgi fotug RQ
h.  @ocgfufgi bgftj slsjgc uituf focugrag ygia tudgf `g`pu
d.  @oidoiagr igsjmgt fotug RQ
8.  Boituf poiag`gcgi sjcg portg`g ygjtu ….. 
…..  
g.  @oikgcgifgi jbgdgm sosugj foporhgyggi gag`g `gsjia-`gsjia
 b.  @ocgfufgi bgftj slhjgc
h.  @ocgfsgigfgi rlidg `gcg` djcjiafuiagi to`pgt tjiaagc
d.  @o`bgitu to`gi ygia torkgtum dgrj sopodg

4.  Mgrj soiji, 75 Kucj 2>7= mgrj


mg rj portg`g Xjtj `gsuf soflcgm. ^gdg mgrj portg`g, focgs Xjtj
`ocgfufgi po`jcjmgi fotug focgs.
Foajgtgi po`jcjmgi fotug focgs `orupgfgi hor`jigi dgrj sjc g …. 
…. 
g.  ^ortg`g h. Fotjag
 b.  Fodug d. Foo`pgt

?.  Xgcgm sgtu hlitlm poiag`gcgi sjcg fotjag djcjiafuiagi soflcgm ygjtu ….
….  
g.  @ocgfufgi po`jcjmgi fotug focgs
 b.  @ocgfsgigfgi pjfot focgs sosugj kgdwgciyg
h.  @ocgfufgi po`jcjmgi fopgcg soflcgm
d.  @orgygfgi ucgiatgmui dj focgs

Bghgcgm tofs djbgwgm jij!


Altlia Rlylia @ldgc Dgsgr ^o`bgiauigi
Altlia rlylia `orupgfgi `ldgc dgsgr bgaj torhjptgiyg sugsgig fo`gsygrgfgtgi ygia
mgr`lijs. @oiagpg do`jfjgi< Fgroig doiagi boraltlia rlylia, `gsygrgfgt gfgi sorjia
`ocgfufgi sjcgturgm`j dgi forkg sg`g, somjiaag torkgcjicgm slcjdgrjtgs. Xojrjia doiagi
`uihuciyg rgsg slcjdgrjtgs jijcgm, gfgi `uihuc kuag rgsg o`pgtj dgi sj`pgtj dj gitgrg
`gsygrgfgt ygia gfgi `o`pororgt dgi `o`porfugt mubuiagi `gsygrgfgt.

You might also like