Jiftach Spektor

Jiftach Spektor (hebr. ‫יפתח ספקטור‬, ur. 20 października Jiftach Spektor

1940) – izraelski pilot wojskowy, generał brygady, as ‫יפתח ספקטור‬
myśliwski z dwunastoma zestrzeleniami na koncie. Spike
Uczestnik wojny sześciodniowej i wojny Jom Kipur. Brał
12 zwycięstw
udział w operacji „Opera”. Dowódca dwóch baz izraelskich
wojsk lotniczych.

Latał głównie na myśliwcach Mirage III, F-4 Phantom II i F-

16 Fighting Falcon.

W 2003 roku został jednym z dwudziestu siedmiu

sygnatariuszy (najwyższym stopniem) tak zwanego Listu
Pilotów, w którym izraelscy lotnicy odmawiali
bombardowania celów w Palestynie w sytuacji, gdy groziłoby
to przypadkowymi ofiarami cywilnymi.

Po odejściu z wojska zaczął pracować w branży high-tech.

Opublikował dwie książki: autobiografię (wydaną również w
Polsce) i fabularyzowane wspomnienia z wojny Jom Kipur. generał brygady

Data 20 października 1940

Życiorys i miejsce
Jerozolima
urodzenia
Przebieg służby
Młodość Siły Siły Powietrzne
zbrojne
Izraela
Jest jedynym synem Cewiego i Szoszany Spektorów,
Główne wojna sześciodniowa
członków Hagany[1]. Ojciec poległ na morzu 18 maja 1941 wojny i
roku, podczas misji mającej na celu sabotaż zakładów bitwy
wojna Jom Kipur,
naftowych w libańskim Trypolisie (Liban był wówczas operacja „Opera”
terytorium podległym Francji Vichy). Szoszana (z domu
Tatar[1]), córka Żydów mołdawskich, którzy wyemigrowali do Palestyny, była jednym z pierwszych
członków Palmach. Jiftach pierwsze lata życia spędził częściowo przy matce, częściowo zaś – w
kibucach, pod opieką przyjaciół i krewnych[2]. W 1951 roku przeprowadził się z matką do kibucu
Giwat Brenner; jako nastolatek działał w ruchu skautowym, odbył też kurs szybowcowy i kurs
pilotażu lekkich samolotów[3].

W wieku siedemnastu i pół roku zaciągnął się do wojska na ochotnika (niezbędna do tego była
pisemna zgoda matki)[4].

Kariera wojskowa

Szkoląc się, Spektor latał na Harvardach i Glosterach Meteorach[5]. Jego pierwszą jednostką
bojową (do której dołączył w grudniu 1960 roku) była 105. Eskadra „Skorpion”, stacjonująca w
bazie lotniczej Chacor, wyposażona wówczas w Dassaulty Super Mystère’y[6]. W roku 1961 po raz
pierwszy uczestniczył w walce powietrznej[7].
Po trzech latach służby w jednostce liniowej rozważał odejście z
wojska i podjęcie studiów medycznych[8]. W tamtym okresie, w
1964 roku, Spektor ożenił się z ciężarną już Ali (Alizą); w
listopadzie przyszło na świat pierwsze z ich czworga dzieci, syn
Itaj[9]. 30 grudnia 1965 roku musiał katapultować się z Super
Mystère’a B.2 w następstwie eksplozji silnika[10]. Od razu po
badaniach lekarskich, podczas których stwierdzono, że nie
Izraelski Dassault Super Mystère w
odniósł obrażeń, Spektor dowiedział się od Benny’ego Peleda,
muzeum w Chacerim
dowódcy bazy Chacor, że otrzymał przydział do 101. Eskadry,
latającej na Mirage’ach III, w Izraelu znanych pod lokalną
nazwą Szachak. Polubiwszy tę maszynę, wkrótce zrezygnował z
planów zostania lekarzem i postanowił przedłużyć służbę w wojsku[11].

Wojna sześciodniowa

1 stycznia 1967 roku został tymczasowo przydzielony do nowej

jednostki: 119. Eskadry „Nietoperze”, stacjonującej w bazie Tel
Nof[13], w celu odbycia zaawansowanego kursu dowódczego.
Stało się to zaledwie pół roku przed wybuchem wojny
sześciodniowej. Pierwszego dnia tego konfliktu jego 101.
Eskadra wzięła udział w operacji „Skupienie” – zaskakującym
uderzeniu na bazy egipskich wojsk lotniczych Izraelski Mirage IIICJ; za sterami
[14]
przeprowadzonym 5 czerwca rano, o godzinie 7:45 . Spektor tego egzemplarza Spektor odniósł
atakował bazę Kair-Zachód w składzie klucza trzech maszyn jedno zwycięstwo[12]
(wraz z Odedem Maromem i Jairem Neumannem) w ramach
zakrojonego na dużą skalę uderzenia, do którego rzucono
niemal całe izraelskie lotnictwo[15]. Spektor zrzucił dwie bomby
na pas startowy, aby uniemożliwić poderwanie egipskich
samolotów w powietrze, a następnie atakował zaparkowane
maszyny za pomocą działek, skupiając się zwłaszcza na
bombowcach Tu-16[16]. Według danych izraelskich w samej
pierwszej fali uderzenia zniszczono 186 egipskich samolotów za
cenę dziesięciu własnych[17]. Spektor opisywał później wojnę
jako „sześć najdonioślejszych dni naszego życia”[18], samą
Egipskie Tu-16
operację „Skupienie” nazwał zaś „operacją taktyczną o
znaczeniu strategicznym”, która z tego właśnie względu
„zajmuje ważne miejsce w historii wojskowości”[19].

Nazajutrz wplątał się w incydent międzynarodowy, którego szczegóły do dziś pozostają nie w pełni
wyjaśnione: atak na amerykański okręt rozpoznania radioelektronicznego USS „Liberty” (GTR-5).
Według relacji Spektora jednostka nie miała żadnych znaków rozpoznawczych, a atak z użyciem
działek rozpoczął – wspólnie ze swoim skrzydłowym – dopiero na wyraźny rozkaz dowództwa
wydany przez radio[20] (następnie atak przypuściła izraelska marynarka). Po powrocie do bazy
Chacor usłyszał od swojego przełożonego Dawida Iwrego, że zaatakowana jednostka była okrętem
izraelskim, później zaś – że francuskim[21]. Dopiero po dłuższym czasie dowiedział się, że była to w
istocie jednostka amerykańska.

Serwis internetowy prowadzony przez marynarzy z „Liberty”, którzy przeżyli atak, podaje wszakże
informację, że okręt miał banderę na maszcie, a Izraelczycy od początku byli w pełni świadomi, że
mają do czynienia z okrętem amerykańskim; to samo źródło twierdzi, że izraelskie Mirage’e
wykorzystały w ataku nie tylko działka, lecz także pociski rakietowe i napalm[22]. Odtajnione
opracowanie sporządzone przez NSA nie potwierdza informacji o użyciu napalmu, ale stwierdza, że
izraelscy piloci (to znaczy Spektor i jego prowadzony) nie dochowali należytej staranności,
ponieważ „Liberty” miała wyeksponowane oznaczenia przynależności państwowej i można ją było
zidentyfikować[23].

Wojna na wyczerpanie

7 kwietnia 1967 roku Spektor odniósł pierwsze zwycięstwo

powietrzne – nad syryjskim MiG-iem-21 – i drugie,
współdzielone z Binjaminem Romachem[24]. Stało się to w toku
dużego starcia powietrznego nad granicą syryjską, w którym
piloci izraelskich Mirage’ów zapisali sobie na konto w sumie
sześć zestrzeleń[25]. W kwietniu 1969 roku Spektor został
przydzielony jako instruktor do szkoły lotniczej w niedawno Egipski MiG-21 (zdjęcie z 1982
utworzonej bazie lotniczej Chacerim; szkoła podlegała Ranowi roku)
Peckerowi (Ronenowi), z którym Spektor wcześniej popadł w
konflikt[26]. Piloci uczniowie szkolili się na Fougach
Magisterach. Spektor wspomina służbę w charakterze instruktora jako „zajęcie ciekawe i
przyjemne”, ale też „wymagającą i trudną pracę”[27].

Kolejny sukces Spektora w walkach powietrznych nadszedł dopiero dwa lata po pierwszym: 26
czerwca 1969, w starciu z egipskimi MiG-ami-21, odniósł drugie zwycięstwo indywidualne[24] (w
sumie w okresie od 24 czerwca do 7 lipca Izraelczycy strącili dziewięć egipskich MiG-ów-21[28]). W
toku starcia Spektor zapuścił się jednak zbyt daleko w głąb Egiptu, przez co nie był w stanie wrócić
do bazy macierzystej. Ze względu na to, że po drodze musiał jeszcze zgubić dwa kolejne egipskie
MiG-i-21, paliwa wystarczyło mu jedynie na lot do bazy lotniczej Abu Rudajs na wschodnim
wybrzeżu Synaju[29]. Trzecie zwycięstwo indywidualne Spektor zapisał sobie na konto 20 lipca
1969 roku, pierwszego dnia operacji „Bokser” – ofensywy powietrznej wzdłuż Kanału
Sueskiego[30].

27 maja 1970 roku został dowódcą 101. Eskadry[31]. W roku 1970 odniósł w sumie cztery i pół
zwycięstwa, kolejno 6 marca (MiG-21), 10 lipca (MiG-21; od tego momentu przysługiwał mu
umowny tytuł asa myśliwskiego za osiągnięcie liczby pięciu strąceń), 27 lipca (dwa MiG-i-17) i 30
lipca (MiG-21 wspólnie z Awrahamem Szalmonem w bitwie, w której Sowieci – czynnie
wspierający Egipcjan – stracili w sumie pięć maszyn tego typu)[24][32]. Tydzień później tak zwana
wojna na wyczerpanie dobiegła końca. Spektor wyraża się krytycznie o warunkach zawieszenia
broni z Egiptem i skutkach wojny, która w jego opinii zakończyła się klęską Izraela na szczeblu
strategicznym („Egipcjanie spojrzeli nam w oczy, a Izrael odwrócił wzrok”)[33], a także o sposobie,
w jaki izraelskie wojska lotnicze stosowały nowe samoloty myśliwsko-uderzeniowe F-4 Phantom II
(w Izraelu nazwane Kurnas) do ataków na egipskie baterie pocisków przeciwlotniczych – zadały
one Phantomom dotkliwe straty[34].

W sierpniu 1971 roku Spektora, wówczas już dowódcę 101. Eskadry, przeniesiono do nowej
jednostki: 107. Eskadry „Rycerzy Pomarańczowego Ogona”, formowanej na nowo w Chacerim
właśnie na Phantomach[35]. 107. Eskadrę powołano do życia 5 grudnia; 10 grudnia do Chacerim
przyleciały pierwsze Phantomy, maszyny o numerach 43, 44, 49, 59, 65 i 67[36]. Pod koniec 1972
roku eskadra Spektora wzięła udział w nalotach prowadzonych przez izraelskie lotnictwo na cele w
Syrii i Libanie.

Wojna Jom Kipur

Krótko przed rozpoczęciem wojny Jom Kipur – 13 września
1973 roku – Spektor z Michą Orenem jako drugim członkiem
załogi odniósł kolejne dwa zwycięstwa powietrzne nad
syryjskimi MiG-ami-21, swoje pierwsze za sterami
Phantoma[24]. Był to udany dzień dla izraelskiego lotnictwa, po
dwa zwycięstwa uzyskali również dwaj inni piloci będący asami
myśliwskimi – Jisrael Baharaw i Amos Bar (obaj w
Mirage’ach)[37] – a spośród pilotów „Rycerzy Pomarańczowego
Ogona” strącenie zaliczył też Szlomo Egozi[38]. Izraelski F-4 w barwach 119.
Eskadry „Nietoperz”
6 października 1973 roku wybuchła wojna. Dwa dni później
Spektor (już z Royem Manoffem na tylnym fotelu) odniósł
zwycięstwo nad MiG-iem-21[24]. Dzień później dowodził formacją ośmiu samolotów, która
wspólnie z ośmioma maszynami 119. Eskadry miała uderzyć na syryjski ośrodek dowodzenia w
silnie bronionym Damaszku[39]. Wprawdzie Phantomy 119. Eskadry dowodzone przez Arnona
Lawuszina dotarły nad cel, ale formacja Spektora, która nie mogła znaleźć drogi poprzez skryte w
chmurach góry, musiała zawrócić[40]. Nie chcąc marnować bomb podwieszonych pod jego
samolotami (przed lądowaniem niezbędne byłoby ich wyrzucenie), skontaktował się z siłami
lądowymi i poprosił o wyznaczenie mu innego celu. Ostatecznie został naprowadzony na syryjską
kolumnę, wchodzącą w skład sił walczących na wzgórzach Golan (tak zwana bitwa w Dolinie Łez) z
wojskami generała Ben-Gala[41]. Później 107. Eskadra jeszcze wielokrotnie atakowała cele
naziemne, między innymi syryjskie bazy lotnicze[42].

Ostatnie potwierdzone zwycięstwo powietrzne w karierze Spektor odniósł 14 października 1973

roku[24]. Sam Spektor wspomina, że 10 października wyszedł zwycięsko z bardzo trudnej walki
manewrowej z MiG-iem-21 nad zboczem górskim w rejonie As-Suwajdy, nie zgłosił jednak
zestrzelenia, gdyż wplątał się w walkę z naruszeniem zasad, które sam narzucił swojej eskadrze[43].
Informację, że faktycznie doszło do takiego starcia, potwierdza Szlomo Aloni[44].

W późniejszych latach Spektor ostro krytykował izraelskich dowódców najwyższego szczebla za

chaos, który jego zdaniem zasiali w izraelskich siłach zbrojnych, wydając sprzeczne rozkazy, ślepo
ufając informacjom wywiadowczym i zbyt wolno reagując na informacje napływające z frontu[45].

Spektor opuścił stanowisko dowódcy 107. Eskadry w grudniu 1973 roku[46]. W roku 1976 wysłano
go na rok do Stanów Zjednoczonych, na studia na UCLA[47]. Następnie służył jako szef wydziału
operacyjnego izraelskich wojsk lotniczych[48]; na tym stanowisku zabiegał o sformowanie
oddziałów specjalnych podległych bezpośrednio lotnictwu[49]. Odszedł z wojska w sierpniu 1978
roku[50].

Lata osiemdziesiąte

Po przejściu Jiftacha do cywila rodzina Spektorów zamieszkała

w kibucu Cowa[50]. Kilka miesięcy później, pod koniec roku
1979, namówiony przez generałów „Rafula” Eitana i Dawida
Iwrego, Spektor postanowił wrócić do służby czynnej jako
dowódca bazy Ramat Dawid i oficer odpowiedzialny za
wprowadzenie do izraelskich wojsk lotniczych nowych
myśliwców wielozadaniowych General Dynamics F-16A/B[51]. F-16A numer 243; maszyna ta
Stanowisko objął 1 stycznia 1980 roku[7], a pierwsze maszyny wzięła udział w operacji „Opera”,
pilotowana przez Ilana Ramona
przybyły do Izraela w lipcu[52].
7 czerwca 1981 roku F-16 z Ramat Dawid przeprowadziły nalot
na iracki reaktor jądrowy Osirak; operacji nadano kryptonim
„Opera”. Spektor był jednym z ośmiu pilotów wchodzących w
skład formacji uderzeniowej pod dowództwem Zeewa Raza. Na
własną prośbę wszedł w skład drugiej czwórki, prowadzonej
przez Amira Nachumiego, ale zajął dalsze miejsce w formacji,
wychodząc z założenia, że dowódcami powinni być piloci
A-4 Skyhawk
mający największe doświadczenie na F-16, on sam zaś powinien
tylko być obecny po to, aby w razie potrzeby służyć im
doświadczeniem[53]. Decyzja o wzięciu udziału w operacji
wzbudziła jednak kontrowersje w bazie; takie rozwiązanie oznaczało, że Spektor, który był
dowódcą samej bazy, a nie pilotem którejś ze stacjonujących w niej eskadr, wepchnął się na
miejsce innego lotnika wyznaczonego do lotu nad Irak – Raniego Falka[54]. Ostatecznie właśnie
bomby Spektora jako jedyne nie trafiły w cel. Przyczyną błędu w celowaniu była częściowa utrata
przytomności wskutek przeciążenia[55]. Jedna z bomb zrzuconych przez Spektora w ogóle nie
eksplodowała[54].

Po dwóch latach dowodzenia bazą Ramat Dawid Spektor przez kolejne trzy lata dowodził bazą Tel
Nof. Podczas wojny libańskiej w 1982 roku jako pilot uderzeniowego A-4 Skyhawka uczestniczył w
ataku na syryjską baterię 2K12 Kub w formacji prowadzonej przez Gideona Tolkowskiego[7].
Ostatecznie przeszedł do rezerwy w październiku 1984 roku[56]. Jako pilot rezerwy latał do roku
2003, uczestnicząc w procesie szkolenia nowych lotników wojskowych[7].

Po odejściu z wojska

Przeszedłszy do rezerwy, J.Spektor zainwestował pożyczone od matki pieniądze w podróż do

Stanów Zjednoczonych Ameryki w celu poszukiwania pomysłów na rozwinięcie własnego
biznesu[57]. Zainteresował się problematyką pilotażu śmigłowców, z którymi zapoznał się bliżej
jako dowódca bazy Tel Nof, a zwłaszcza przyrządami mogącymi zapewnić większe bezpieczeństwo
podczas lotów nocnych na małej wysokości[58]. Ostatecznie podjął współpracę z Elbitem, pod
którego egidą stworzył zintegrowany system nawigacyjny dla śmigłowców[59]. W późniejszych
latach zaczął pracę w branży energetyki wiatrowej[60].

24 września 2003 roku generał brygady (alluf) Jiftach Spektor został sygnatariuszem (najstarszym
stopniem z dwudziestu siedmiu) tak zwanego Listu Pilotów, w którym izraelscy lotnicy odmawiali
bombardowania celów w Palestynie w sytuacji, gdy groziłoby to przypadkowymi ofiarami wśród
cywilów[61]. Lotników, którzy podpisali list, ostro krytykowano, niektórzy parlamentarzyści
nazywali ich zdrajcami[62]. Minister obrony Sza’ul Mofaz stwierdził, że List Pilotów zwiększa siłę
palestyńskich organizacji terrorystycznych[62]. Spektora zmuszono do zakończenia służby w
rezerwie i ostatecznego opuszczenia sił zbrojnych[63].

Jest autorem dwóch książek: autobiografii (wydanie polskie: Głośno i wyraźnie. Wspomnienia
izraelskiego asa myśliwskiego, Wydawnictwo Replika 2015, ISBN  978-83-7674-484-1) i
fabularyzowanych wspomnień z wojny Jom Kipur[64]. Mieszka w Ramot ha-Szawim[65].

Zwycięstwa
Zestawienie potwierdzonych zwycięstw indywidualnych i grupowych Jiftacha Spektora[24].
 Strącony Samolot
Data Przynależność Broń Uwagi
samolot Spektora

7 kwietnia 1967 MiG-21 Syria Mirage IIICJ działko

½ zwycięstwa, dzielone z
7 kwietnia 1967 MiG-21 Syria Mirage IIICJ działko
Binjaminem Romachem
26 czerwca
MiG-21 Egipt Mirage IIICJ działko
1969

20 lipca 1969 MiG-21 Egipt Mirage IIICJ działko

6 marca 1970 MiG-21 Egipt Mirage IIICJ działko

10 lipca 1970 MiG-21 Egipt Mirage IIICJ działko

27 lipca 1970 MiG-17 Egipt Mirage IIICJ działko

AIM-
27 lipca 1970 MiG-17 Egipt Mirage IIICJ
9D
Związek AIM- ½ zwycięstwa, dzielone z
30 lipca 1970 MiG-21 Mirage IIICJ
Sowiecki 9D Awrahamem Szalmonem

13 września AIM- Drugi członek załogi: Micha

MiG-21 Syria F-4E
1973 9D Oren

13 września AIM- Drugi członek załogi: Micha

MiG-21 Syria F-4E
1973 9D Oren
8 października Drugi członek załogi: Roy
MiG-21 Egipt F-4E działko
1973 Manoff

14 października AIM- Drugi członek załogi: Roy

MiG-21 Egipt F-4E
1973 9D Manoff

Przypisy
1. Spektor 2015 ↓, s. 53.
2. Spektor 2015 ↓, s. 54–57.
3. Spektor 2015 ↓, s. 64–66.
4. Spektor 2015 ↓, s. 179.
5. Spektor 2015 ↓, s. 21.
6. Spektor 2015 ↓, s. 18–19.
7. Golowanow ↓.
8. Spektor 2015 ↓, s. 107.
9. Spektor 2015 ↓, s. 110–111.
10. The Year 1965 (https://web.archive.org/we
b/20160604040747/http://www.ejection-hist
ory.org.uk/PROJECT/YEAR_Pages/1965.ht
m). ejection-history.org.uk. [dostęp 2016-
04-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (htt
p://www.ejection-history.org.uk/project/year
_pages/1965.htm) (2016-06-04)]. (ang.).
11. Spektor 2015 ↓, s. 113.
12. Łukasz Golowanow: Joram Agmon –
pierwszy pogromca MiG-a-21 (http://www.k
onflikty.pl/historia/czasy-najnowsze/joram-a
gmon-pierwszy-zestrzelony-mig-21/).
Konflikty.pl, 14 kwietnia 2016. [dostęp
2016-05-01].
13. Spektor 2015 ↓, s. 121.
14. Aloni 2001 ↓, s. 31.
15. Spektor 2015 ↓, s. 133–137.
16. Spektor 2015 ↓, s. 138–139.
17. Aloni 2001 ↓, s. 49.
18. Spektor 2015 ↓, s. 131.
19. Spektor 2015 ↓, s. 141.
20. Spektor 2015 ↓, s. 147–149.
21. Spektor 2015 ↓, s. 149–151.
22. Summary of Events (http://www.gtr5.com/s
ummary_of_events.htm). [dostęp 2016-04-
02]. (ang.).
23. Gerhard i Millington 1981 ↓, s. 28, 41.
24. SPECTOR Yiftah (https://web.archive.org/w
eb/20160326195018/http://cieldegloire.co
m/016_spector_y.php). cieldegloire.com.
[dostęp 2016-04-02]. [zarchiwizowane z
tego adresu (http://www.cieldegloire.com/01
6_spector_y.php) (26 marca 2016)]. (fr.).
25. Aloni 2004 ↓, s. 15.
26. Spektor 2015 ↓, s. 198–199.
27. Spektor 2015 ↓, s. 199–200.
28. Aloni 2004 ↓, s. 49.
29. Spektor 2015 ↓, s. 188–196.
30. Aloni 2004 ↓, s. 51.
31. Spektor 2015 ↓, s. 211.
32. Aloni 2004 ↓, s. 62–63.
33. Spektor 2015 ↓, s. 264.
34. Spektor 2015 ↓, s. 269–272.
35. Spektor 2015 ↓, s. 276.
36. Spektor 2015 ↓, s. 287–288.
37. Aloni 2004 ↓, s. 84.
38. Spektor 2015 ↓, s. 297.
39. Spektor 2015 ↓, s. 342.
40. Spektor 2015 ↓, s. 347.
41. Spektor 2015 ↓, s. 350–353.
42. Aloni 2013 ↓, s. 44–45.
43. Spektor 2015 ↓, s. 363–366.
44. Aloni 2013 ↓, s. 40.
45. Spektor 2015 ↓, s. 370–372.
46. Spektor 2015 ↓, s. 368.
47. Spektor 2015 ↓, s. 374.
48. Spektor 2015 ↓, s. 380.
49. Spektor 2015 ↓, s. 389–391.
50. Spektor 2015 ↓, s. 402.
51. Spektor 2015 ↓, s. 403–405.
52. Spektor 2015 ↓, s. 425.
53. Spektor 2015 ↓, s. 440–441.
54. Claire 2004 ↓.
55. Spektor 2015 ↓, s. 443.
56. Spektor 2015 ↓, s. 407.
57. Spektor 2015 ↓, s. 407–408.
58. Spektor 2015 ↓, s. 410.
59. Spektor 2015 ↓, s. 418.
60. WindWells Wind-Power Multiplication Ltd (h
ttp://archive.is/vD7Hd). [dostęp 2016-04-
02]. [zarchiwizowane z tego adresu (http://
webcache.googleusercontent.com/search?
q=cache:-9UDfTDAX54J:israelnewtech.go
v.il/documents/companies%27%2520pdfs/
windwells-new.pdf+&cd=3&hl=pl&ct=clnk&g
l=pl) (2016-04-02)]. (ang.).
61. Greg Myre: 27 Israeli Reserve Pilots Say
They Refuse to Bomb Civilians (http://www.
nytimes.com/2003/09/25/world/27-israeli-re
serve-pilots-say-they-refuse-to-bomb-civilia
ns.html). nytimes.com, 25 września 2003.
[dostęp 2016-04-03]. (ang.).
62. Alon i Harel 2003 ↓.
63. Anshel Pfeffer: Pilot Who Refused to Bomb
Palestinian Targets Gets 'Golden Wings' (ht
tp://archive.is/rqKM0#). Ha-Arec, 5 lutego
2010. [dostęp 2016-04-03].
[zarchiwizowane z tego adresu (http://www.
haaretz.com/news/pilot-who-refused-to-bo
mb-palestinian-targets-gets-golden-wings-
1.262849) (2012-01-25)]. (ang.).
64. Spektor 2015 ↓, s. 72–74.
65. Iftach Spector (http://www.hornfischerlit.co
m/Hornfischer_Literary_Management_LP/S
pector.html). hornfischerlit.com. [dostęp
2016-07-19].

Bibliografia
Gideon Alon, Amos Harel: Mofaz: IAF Pilots' Letter of Refusal Benefits Terror Groups (http://w
ww.haaretz.com/news/mofaz-iaf-pilots-letter-of-refusal-benefits-terror-groups-1.101072). Ha-
Arec, 2003-09-24. [dostęp 2016-04-03]. (ang.).
Shlomo Aloni: Arab-Israeli Air Wars 1947–82. Osprey Publishing, 2001.
ISBN 978-1-84176-294-4. OCLC 45336797 (http://worldcat.org/oclc/45336797). (ang.).
Shlomo Aloni: Israeli Mirage and Nesher Aces. Oxford: Osprey Publishing, 2004.
ISBN 978-1-84176-653-9. OCLC 60792661 (http://worldcat.org/oclc/60792661). (ang.).
Shlomo Aloni: Israeli F-4 Phantom II Aces. Osprey Publishing, 2013. ISBN 1-299-59754-8.
OCLC 843341216 (http://worldcat.org/oclc/843341216). (ang.).
Rodger W. Claire: Raid On the Sun: Inside Israel's Secret Campaign that Denied Saddam the
Bomb. New York: Broadway Books, 2004. ISBN 978-0-7679-1808-4. OCLC 820868926 (http://
worldcat.org/oclc/820868926). (ang.).
William D. Gerhard, Henry W. Millington: Attack on a Sigint Collector, the U.S.S. Liberty (http
s://www.nsa.gov/news-features/declassified-documents/uss-liberty/assets/files/chronology-eve
nts/attack-sigint.pdf). 1981. [dostęp 2016-07-19]. (ang.).
Łukasz Golowanow: Jiftach Spektor: „Miano asa nic dla mnie nie znaczyło” (http://www.konflikt
y.pl/historia/publicystyka/jiftach-spektor-wywiad/). Konflikty.pl, 15 lutego 2016. [dostęp 2016-
07-19].
 Łukasz Golowanow: Joram Agmon – pierwszy pogromca MiG-a-21 (http://www.konflikty.pl/hist
oria/czasy-najnowsze/joram-agmon-pierwszy-zestrzelony-mig-21/). Konflikty.pl, 14 kwietnia
2016. [dostęp 2016-07-19].
Jiftach Spektor: Głośno i wyraźnie. Wspomnienia izraelskiego asa myśliwskiego. Łukasz
Golowanow (tłum.). Zakrzewo: Replika, 2015. ISBN 978-83-7674-484-1. OCLC 932245597 (ht
tp://worldcat.org/oclc/932245597).
SPECTOR Yiftah (https://web.archive.org/web/20160326195018/http://cieldegloire.com/016_s
pector_y.php). cieldegloire.com. [dostęp 2016-04-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (http://w
ww.cieldegloire.com/016_spector_y.php) (26 marca 2016)]. (fr.).
The Year 1965 (https://web.archive.org/web/20160604040747/http://www.ejection-history.org.u
k/PROJECT/YEAR_Pages/1965.htm). ejection-history.org.uk. [dostęp 2016-04-02].
[zarchiwizowane z tego adresu (http://www.ejection-history.org.uk/project/year_pages/1965.ht
m) (4 czerwca 2016)]. (ang.).

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jiftach_Spektor&oldid=66898975”