You are on page 1of 6

TYTUŁ: Kordian podróże Kordiana, Akt III - jej wiele dowodów swojej Akt III - Spisek koronacyjny

zatytułowany „Spisek miłości. Warszawa w czasie koronacji Scena VI


AUTOR: Juliusz Słowacki koronacyjny” liczy ogółem Mikołaja I na króla Polski Kordian trafia do szpitala dla
(1809-1849) dziesięć scen, do dziewięciu Scena III obłąkanych, gdzie mają
(włącznie) są numerowane, Nocą Laura siedzi w pokoju Scena I sprawdzić, czy jest zdrowy na
RODZAJ LITERACKI: dramat dziesiąta nazwana jest przy lampie i czyta wiersz Na Placu Zamkowym umyśle. Nadchodzi Doktor,
ostatnią. Kordiana. Ma wyrzuty gromadzą się ludzie, którzy który wręcza dozorcy dukata,
GATUNEK LITERACKI: dramat
sumienia, że źle go komentują wydarzenia który zaczyna się palić.
romantyczny PIERWSZE WYDANIE: ukazało potraktowała podczas związane z koronacją MIkołaja Oznacza to szatańskie moce
się 24 marca 1834 roku w przechadzki w ogrodzie. I. przybysza. Siada on przy łożu
BOHATEROWIE: Fantastyczni:
Paryżu, bez nazwiska twórcy. Dziewczyna stara się go Kordiana i oznajmia, iż
Szatan, Mefistofel,
Było anonimowe. wypatrzeć przez okno, lecz Scena II wyszedł z sypialni cara przed
Czarownica, Diabli, Astarot,
Gehenna, Twór, Głos w widzi jedynie pędzącego Jest to najkrótsza scena w nadejściem zamachowca.
STRESZCZENIE: konia, bez jeźdźca. Nagle do dziejach polskiego dramatu, Kordian i Doktor rozprawiają
Powietrzu, Widmo, Archanioł,
Chór Aniołów, Chmura, Strach Przygotowanie pokoju wpada Grzegorz i gdyż zawiera tylko jedną na tematy filozoficzno-
i Imaginacja, Doktor – Szatan, Późną nocą 31 grudnia 1799 r. krzyczy: kwestię cara, który znajduje teologiczne. Doktor wskazuje
Postaci Prologu: Pierwsza, “Panicz się zastrzelił!” się w katedrze podczas mu dwóch wariatów. Jeden
przy chacie Twardowskiego w
Druga i Trzecia Osoba koronacji. Mówi on: twierdził, że jest krzyżem, na
Górach Karpackich spotykają
Prologu; Głosy: Głos Daleki, Akt II - Rok 1828. Wędrowiec “Przysięgam”. którym umarł Chrystus, a
się czarownice i diabły. Wśród
Głos Bliższy; Postaci Kordian w trakcie swej drugi trzymał podniesioną
nich sam Mefistofeles, Astarot
realistyczne: Kordian podróży po Europie odwiedza Scena III rękę twierdząc, iż
i inni. Mefistofeles oznajmia,
(Podchorąży), Sługa Grzegorz, iż zbliża się wiekopomna Londyn. Tam, siedząc w James Car wychodzi z katedry na podtrzymuje sklepienie
Laura, Dozorca w James Parku rozmawia z dozorcą i Plac Zamkowy. Zdarza się niebieskie, przez co ratuje
chwila dla pewnego narodu.
Parku, Dozorca w szpitalu przekonuje się, że światem tragedia. Książę Konstanty świat przed zagładą. Doktor
Chodzi mu o Polaków i mające
obłąkanych, Wioletta, papież, miejsce 30 lat później rządzą pieniądze. Następnie rozganiając tłum  potrąca sugeruje Kordianowi, że jego
(papuga Luterek) Lud i jego udaje się do Dover, gdzie kobietę z dzieckiem, które idea jest tak samo ważna jak
powstanie listopadowe. Radzi,
reprezentanci: Żołnierz, siedząc nad morzem czyta ginie. W czasie uroczystości urojenia tych wariatów. Nagle
aby stworzyć przywódców
Szlachcic, Szewc, Garbaty Króla Leara, jedną z tragedii pewien nieznajomy w szpitalu pojawia się książę
tego powstania. Na scenie
Elegant, Pierwszy, Drugi i Szekspira. Tą sceną Słowacki odśpiewuje pieśń. Konstanty wraz z żołnierzami.
pojawia się kocioł,  z którego
Trzeci z Ludu, Stojący na składa hołd angielskiemu Nakazuje on wyprowadzić
po kolei wychodzą stwarzani
Kolumnie, Nieznajomy, dramaturgowi. Następnie Scena IV Kordiana na śmierć.
przez szatana przywódcy.
Starzec z Ludu, Spiskowi - Kordian udaje się do Włoch, W podziemiach kościoła św.
Nagle przylatują aniołowie,
spiskowcy w liczbie stu gdzie nawiązuje romans z Jana, gdzie chowano królów, Scena VII
którzy przepędzają diabły i
pięćdziesięciu pięciu, Prezes, Wiolettą. Z czasem okazuje zbierają się spiskowcy. Ich Car i książę Konstanty na
czarownice.
Ksiądz, dwóch Wariatów; się, że kochance zależy przywódcą jest Prezes Placu Saskim robią przegląd
postaci historyczne: Kuruta, jedynie na pieniądzach. (historycznie postać ta wojsk. Żołnierze
Prolog
car Mikołaj I, Wielki Książę Dziewczyna postanawia odpowiada Janowi Ursynowi przyprowadzają Kordiana a
Na scenie pojawiają się trzy
Konstanty. ruszyć z Kordianem w podróż, Niemcewiczowi). Ustalone książę rozkazuje im ustawić z
osoby, toczące ze sobą spór.
gdyż jego koń ma złote przez nich hasło do podziemi karabinów zakończonych
Każda z nich reprezentuje
CZAS AKCJI: wydarzenia nie są bowiem inną koncepcję podkowy. Gdy gubi je, to “Winkelried”.  Podchorąży bagnetami piramidę.
ułożone chronologicznie: dziewczyna opuszcza nawołuje pozostałych Następnie Kordian ma wsiąść
literatury narodowej.
„Przygotowanie” odbywa się Kordiana. Kolejnym spiskowców do zamachu na na konia i przeskoczyć ową
Pierwsza z nich - poezję
ostatniej nocy 1799 roku – 31 mesjanistyczną (a więc m.in. przystankiem jest Watykan, cara. Prezes i ksiądz piramidę. Jeśli mu się uda,
grudnia, Sceny z Aktu I gdzie Kordian rozmawia z sprzeciwiają się. Nagle do darowane mu będzie życie.
poezję Adama Mickiewicza).
dotyczą młodości Kordiana i papieżem, któremu wręcza podziemi chce wejść człowiek, Kordian wsiada na koń i
Osoba druga krytykowała ją.
datują się na początek lat garść ziemi z Polski. Papież który nie zna hasła. Spiskowcy szczęśliwie przeskakuje nad
W końcu osoba trzecia
dwudziestych XIX, W Akcie II, przepędza kłócących się i jednak nie zna dziejów Polski i zabijają go i kopią mu grób. Co piramidą. Car mimo to
w podtytule pojawia się data radzi mu, aby się modlili i byli do zamachu na cara rozkazuje go rozstrzelać.
zapowiada nadejście poezji,
– 1828 rok. Akt III, posłuszni carowi. W oczach postanawiają zagłosować. Za
która “uśpionych” porwie do
zatytułowany „Spisek Kordiana kompromituje się było tylko 5 osób. Pozostałe Scena VIII
działania.
Koronacyjny” nawiązuje do autorytet moralny Kościoła. 150 przeciw. Propozycja Kordian ląduje w więzieniu,
faktycznego spisku, który Na sam koniec Kordian udaje zamachu zostaje odrzucona. gdzie wyczekuje egzekucji. W
Akt I
został zawiązany w Warszawie Scena I się na górę Mont Blanc, gdzie Podchorąży jest zły, że jego celi rozmawia ze swym sługą
w 1829 roku. wygłasza swój słynny pomysł został odrzucony. Grzegorzem oraz z Księdzem.
Piętnastoletni chłopiec
monolog. Mówiąc: Ściąga swą maskę i okazuje Grzegorz modli się za niego i
imieniem Kordian rozmawia
TEMAT: próba określenia i “Jam jest posąg człowieka na się, że to Kordian. Wybiega z obiecuje, że nazwie swego
przed domem ze swym sługą
analizy przyczyn upadku posągu świata.”, Kordian podziemi mówiąc, że w takiej wnuka jego imieniem. Ksiądz
Grzegorzem i wspomina
powstania listopadowego, stawia się w pozycji człowieka sytuacji sam zabije cara. obiecuje, że zasadzi w swym
samobójstwo swojego
koncepcje poezji i poety, mającego nieograniczone ogrodzie różę i nazwie ją
przyjaciela. Porównuje stan
mesjanizm a winkelriedyzm – możliwości. Mówi też: Scena V Kordian. Nadchodzi oficer,
swojej duszy do otaczającej go
polemika Słowacki – Kordian wyznaczony do który oznajmia, iż Kordian
jesiennej przyrody. Sługa
Mickiewicz, problematyka “Polska Winkelriedem nocnej straży w Zamku poniesie śmierć przez
Grzegorz przytacza mu trzy
moralna, miłość romantyczna, narodów!”. Przyrównuje więc Królewskim ma możliwość rozstrzelanie.
opowieści: bajkę o Janku,
zagadnienie buntu, rolę Polski w Europie do roli zabicia cara. Idzie przez salę
który szył buty psom. Drugą o
problematyka władzy (Książę legendarnego bohatera koncertową, na końcu której Scena IX
bitwie Napoleona pod
Konstanty, car Mikołaj I), tło szwajcarskiego - Winkelrieda, znajdują się drzwi do sypialni Na Zamku Królewskim car
piramidami w Egipcie oraz
historyczne epoki – początek który podczas bitwy z wroga. Kordian jednak musi rozmawia ze swym
trzecią o młodym oficerze -
XIX wieku. Austriakami pochwycił kopie jeszcze stoczyć wewnętrzną bratem, księciem Konstantym.
Kazimierzu, który walczył u
rycerzy i skierował je na walkę, aby dokonać zbrodni. Toczą spór o jego rolę w
STRUKTURA: utwór, boku Napoleona w wyprawie
siebie. Tak więc Polska składa Walczą w nim Strach i państwie. Pretekstem do
przewidziany jako trylogia, na Moskwę w 1812 r.
pewnego rodzaju ofiarę Imaginacja - walka między rozpoczęcia rozmowy jest
rozpoczyna motto wobec innych narodów. Na obowiązkiem moralnym a prośba Konstantego o
zaczerpnięte z poematu Scena II
koniec Kordian zostaje instynktem ułaskawienie Kordiana. Car
Słowackiego „Lambro”, Kordian przechadza się po
uniesiony przez chmurę do samozachowawczym. W ulega i zgadza się. Konstanty
podwójny wstęp: ogrodzie z Laurą, dziewczyną
Polski. końcu mdleje i pada pod wręcza ułaskawienie
„Przygotowanie” i „Prolog”, starszą od niego, w której jest
drzwiami. Car budząc się Adiutantowi i rozkazuje je
podział na akty i sceny: Akt I: zakochany. Laura nieco kpi
rozkazuje rozstrzelać szybko dostarczyć na miejsce
trzy sceny, Akt II „Rok 1828 sobie z młodzieńca i uważa go
Kordiana, jeśli nie jest szalony. egzekucji.
Wędrowiec” – jedna scena – za szaleńca, mimo iż ten deje
Scena ostatnia (X) Boże! zdejm z mego serca W Akcie II obserwujemy go Blanc i jest to kres jego Morderstwo jednak godzi w
Na Placu Marsowym Kordian jaskółczy niepokój, jako starszego (około wędrówki po Europie. wartości moralne, w kodeks
stoi przed plutonem dwudziestoletniego) Zebrana o świecie wiedza nie żołnierza, jest występkiem
egzekucyjnym. Oficer dający Daj życiu duszę i cel wędrowca – poszukiwacza zadowala bohatera, ale nie przeciw Bogu. Kiedy Kordian
rozkaz do wystrzału podnosi wyprorokuj...” wiedzy o sobie i otaczającej chce pozostawać biernym jest bliski realizacji celu,
rękę, aby żołnierze się rzeczywistości. Nadal stara się wobec życia. Na Mont – Blanc przemierzając drogę do
przygotowali. Nie widzi Sługa, by pocieszyć panicza, „wyprorokować” cel życia. czuje przypływ wewnętrznych sypialni cesarza, jego psychika
nadjeżdżającego z opowiada mu trzy historie, są Wiadomości, które zdobywa sił. Postanawia działać – bunt zaczyna się buntować. Strach i
ułaskawieniem Adiutanta. W to jednocześnie trzy jako podróżnik nie należą do będzie formą protestu Imaginacja – „Obie Władze”
tym momencie dramat urywa propozycje życia. Młodzieniec optymistycznych. Świat przeciwko zastanej nie pozwalają mu dokonać
się i nie wiadomo czy Kordian odrzuca pierwszą, nie podoba wydaje się zbyt trywialny, rzeczywistości. Mógłby być nieetycznego uczynku –
przeżył, czy został mu się postawa służalczego drwi z wartości, autorytetów. poetą – wieszczem i władać zbrodnia jawi się jako ohydny,
rozstrzelany. Janka szyjącego buty Rozmowa z Dozorcą w ludzkimi umysłami, ale haniebny akt. Przerażony
królewskim chartom. Dwie londyńskim James Parku przekonał się o spiskowiec mdleje u progu
następne rozbudzą w nim przekonuje Kordiana o niedorzeczności poezji, o jej komnaty cara. Przegrywa
CHARAKTERYSTYKA „iskrę ducha”, w ostatniej – w dominacji pieniądza. W Dover, nieprzystawalności do wewnętrzna walkę. Obnaża
KORDIANA postaci dzielnego Kazimierza, na nadmorskiej skale bohater autentyzmu. Nie zamierza ona tragizm tej postaci,
dostrzeże odpowiedni dla kontempluje twórczość cofać się do świata marzeń, ukazuje niemoc bohatera i
Kordian to tytułowy bohater siebie wzorzec postępowania. Szekspira, ale poezja wydaje opowiada się za praktycznym konflikt wewnętrznych
dramatu Słowackiego. Urodził mu się bez znaczenia, jej sens działaniem – za czynem. wartości.
się w początkach XIX wieku. Kordian to typ samotnika,
ulega deformacji w zderzeniu Hasło: „Polska Winkelriedem
Pochodzi z rodziny niekoniecznie z wyboru, tak Opętanego majakami
z rzeczywistością. Poetycki narodów” staje się jego
szlacheckiej - nazywany jest również decydował los. wyobraźni i omdlałego
urok zabija proza mottem. Kordian przemienia
grafem. Tytuł szlachcica Najprawdopodobniej jest Kordiana znajduje car Mikołaj
codzienności. Życie się z niedojrzałego,
zostaje mu odebrany, w półsierotą wychowywanym I. Zauważa u niego ślady
diametralnie różni się od zagubionego młodzieńca w
momencie, gdy staje przed przez matkę – wdowę. obłąkania. Niedoszły
lirycznych wizji i marzeń: żołnierza – patriotę. Dokonuje
plutonem egzekucyjnym (Akt Wspomina o tym fakcie Laura zamachowiec trafia do
się w nim metamorfoza.
III). Nie ma ojca - jest – starsza od niego „Szekspirze! duchu! (...) szpitala wariatów i tu dopiero
półsierotą wychowywanym dziewczyna, w której jest bez „Polska Winkelriedem dostrzega, z pomocą
przez matkę wdowę. wzajemności zakochany: Z nieskonczonością zbliżyłeś narodów” – słowa z monologu szatańskiego Doktora, jak
Zamieszkuje wraz z nią i „Kordian zapomniał, że ma twór ziemi. przypominające o sylwetce szaleńcza była jego idea.
służbą w wiejskim dworku matkę, matkę wdowę.” W średniowiecznego rycerza – Błędnie rozumował idę
okolonym drzewami. Chłopak Akcie III dowiadujemy się, że i
Wolałbym ciemną mieć na Arnolda Winkelrieda, który poświęcenia, niewłaściwie
przyjaźni się z wiekowym tę osobę (matkę) również oczach chmurę dzięki skupieniu na sobie interpretował etykę zamachu.
sługą Grzegorzem, a skrycie stracił. W obecności uwagi wroga, przyczynił się do Pojedynczy bunt okazał się
kocha się w nieco starszej spiskowców powie: „Ojciec w I patrzeć na świat oczyma
zwycięstwa Szwajcarów nad nieskuteczny.
Laurze. To uczucie grobie - i matka w grobie – twojemi.”
Austriakami, nawiązują do
przypomina młodzieńczy afekt krewni w grobie (...)” sytuacji historycznej z 1830 By ocalić życie, Kordian
We włoskiej willi Kordian
samego Słowackiego. Poeta roku. Polskie powstanie dokonuje nie lada wyczynu –
W czasach młodości to stary spotyka się z Wiolettą.
jako siedemnastolatek narodowe skoncentrowało na rozkaz Księcia Konstantego
Grzegorz jest powiernikiem Ponownie usiłuje odnaleźć
zakochał się w Ludwice uwagę trzech mocarstw: Rosji, pokonuje piramidę z
jego duchowych tajemnic. W miłość. Jego nadzieje na
Śniadeckiej – starszej od niego Austrii i Prus. Wtedy podczas bagnetów, ale władca – car
obliczu śmierci (tuż przed szczere uczucie okazują się
o siedem lat. lipcowej rewolucji francuskiej Mikołaj I i tak wydaje na niego
planowanym rozstrzelaniem) płonne. Piękna Włoszka ceni
wyzwoliła się Belgia. Inne wyrok śmierci. Niespełniony
Kordiana poznajemy jako będzie nadal pocieszycielem, dobra materialne. Adoruje
kraje zapoczątkowały królobójca ma być
piętnastoletniego młodzieńca, towarzyszem niedoli i smutku. młodzieńca do momentu, gdy działania niepodległościowe, rozstrzelany. W więziennej
który wypoczywa w cieniu Do niego Kordian zwróci się ze ów informuje ją o stracie
widząc po części osłabienie celi żegna się z życiem i
rozłożystej lipy na wiejskim słowami pożegnania: „Bądź majątku. Wtedy nie zapewnia
„mocarzy”. Koncepcja wiernym sługą Grzegorzem.
podwórku. Obok niego zdrów – mój wierny – ojcze...” go już o swojej miłości. Na
winkelriedyzmu była Ufa, że dzięki śmierci „wstąpi”
przysiada stary sługa Mont – Blanc rozczarowany
opozycyjna do w szeregi zmarłych patriotów.
Grzegorz, czyszcząc broń Młodzieniec kocha Laurę, ale Kordian powie: „Gorzkie
mesjanistycznej koncepcji
myśliwską. Chłopak wspomina dziewczyna nie docenia jego pocałowania kobiety –
Mickiewicza. Książę Konstanty uzyskuje dla
samobójstwo innego uczuć. Postrzega dylematy kupiłem.” Nim jednak niego akt ułaskawienia, ale
młodzieńca, emocjonalne chłopca jako zdobywa górski szczyt, Kordian jest już na Placu
W Akcie III kryje się pod
najprawdopodobniej swojego charakterystyczne dla jego pragnie „ocalić” choć jeden
maską Podchorążego. W Marsowym i czeka na strzał
przyjaciela. Ów przykry fakt wieku. Czasem Kordian autorytet moralny. Udaje się oficera. W tłumie gapiów
lochach katedry św. Jana
staje się wstępem do przypomina według niej w tym celu do Watykanu. podnoszą się głosy o
usiłuje sprowokować
rozważań nad sensem obłąkanego. Czytuje jego Błaga papieża o nadjeżdżającym adiutancie.
spiskowców do buntu.
egzystencji. Kordian czuje się wiersze, ale poezja znaczy dla błogosławieństwo dla Czy młody buntownik ocaleje?
Pragnie, by poparli pomysł
zagubiony, wypełnia go niej dużo mniej niż dla cierpiącego ludu – dla Słowacki nie dokończył
zamachu na cara, lecz
tęsknota, pragnie działać, lecz Kordiana – on wyraża w niej Polaków, ale ojciec święty jest
żołnierze wahają się. Krępują biografii tej postaci. W
nie wie w jaki sposób i po co. siebie, swoje lęki, niepokoje i bezlitosny: „Niech się Polaki pamięci czytelnika Kordian
ich względy moralne czynu i
Nie potrafi sprecyzować celu miłość, ona widzi jedynie modlą, czczą cara i wierzą...
obawa o jego niepowodzenie. nadal stoi przed plutonem
swojego życia. O duchowych „nudnymi grzecznościami (...) egzekucyjnym, a dłoń
Ostatecznie nie aprobują
rozterkach informuje zapisane karty.” Kordian
Na pobitych Polaków pierwszy zabójstwa. Podchorąży zrywa żołnierza składa się do
Grzegorza: usiłuje popełnić samobójstwo strzału.... Bohater znajduje się
maskę z twarzy i zebrani
- neguje wartość życia. Miłość klątwę rzucę.” tam jako ofiara nierealnych
odkrywają jego tożsamość:
„Posępny, tęskny, pobladły, jest zbyt nierealna. Rozterki przekonań, marzeń,
Kordian przybywa do „To Kordian! Kordian! (...)”
natury psychicznej, bezsensownego buntu.
Patrzę na kwiatów skonanie niemożność odnalezienia Watykanu w 1828 roku. Akt II
nosi podtytuł: „Rok 1828 Decyduje się w pojedynkę
życiowej drogi, nieustanne Postaci Kordiana nie można
I zdaje mi się, że mię wiatr błądzenie w labiryncie uczuć Wędrowiec”. Papieżem był w zrealizować inicjatywę
zamachu, zagrać rolę oceniać jednoznacznie.
rozwiewa (...) zmuszają chłopca do tym czasie Leon XII, choć
bohaterskiego Winkelrieda. Kierując się prawami młodości
samobójczego kroku, ale ów aluzje zawarte w danym
Wie, że po wykonaniu zadania i odruchami serca, próbował
Otom ja sam jak drzewo desperacki czyn nie kończy się fragmencie dotyczą okresu po czeka go śmierć. Nie pragnie dotrzeć do sedna egzystencji,
zważone od kiści, zamierzonym efektem. powstaniu listopadowym.
sławy, pragnie wolności dla szukał właściwych dróg,
Kordian strzela do siebie kraju. Sądzi, że zabójstwo pożądał miłości. Może zbyt
Sto we mnie żądz, sto uczuć, „Wiara dziecinna padła na
niecelnie i... musi żyć dalej. nadto ugrzązł w marzeniach.
sto uwiędłych liści; (....) papieskich progach...” – mówi władcy – tyrana okaże się
Kordian na szczycie Mont – zbawienne dla losów Polski. Był zbyt słaby, zbyt wrażliwy,
dlatego nie udało mu się Z bohaterem bajronicznym Szekspira; czesze włosy, „Kordian: Palca twego nie prowincji, stary legionista
zmierzyć z brutalną wiąże natomiast Kordiana krzesząc z nich iskry; widzę, lecz mój wzrok upada (wiarus), brał udział w
rzeczywistością. Przegrał w postawa pełna buntu, kampaniach Napoleona (w
walce ze światem, przegrał też przesadny indywidualizm, Mefistofel (Mefistofeles – Tam, gdzie wskazujesz Egipcie – 1798 – 1799,
w walce ze sobą. Przecenił często nawet egocentryzm. duch ciemności) – jeden z palcem. Widzę jakieś twarze. kampania rosyjska 1812),
swoje możliwości. Zapomniał Jego odwaga graniczy z siedmiu książąt piekła, zwany opowiada Kordianowi bajkę o
o granicach rozsądku i szaleństwem. Desperacko sługą Szatana lub Szatanem; To arabeski, ścienne Janku, co psom szył buty oraz
moralności. Zignorował brak pragnie zmieniać świat, postać o tym imieniu malowidła. relacjonuje dwie historie ze
społecznej aprobaty dla pokonują go nieraz własne występuje w dziele J. W. swojego żołnierskiego żywota.
Goethego !Faust, miał Strach: Przekonaj się!
swoich zamiarów. Dlatego ambicje, bo zaślepiony, gotów Rozbudza tym w Kordianie
„obłąkać” jakiegoś żołnierza, wpatrzaj się w ściany. (...)
poniósł klęskę. Mimo jest czynić wszystko, by uczucia patriotyczne,
wszystko pozostał symbolem osiągnąć cel. Tym celem jest na wyraźny rozkaz Szatana, metaforycznie ukazuje trzy
Nie zaglądaj przez okna na
buntu, choć raczej najczęściej walka o wolność. ów jest „echem” wszelkich propozycje życia. Żegna
ciemną ulicę!
daremnego, bo zanadto Skłonny bywa do działań Kordiana; swojego pana w więziennej
„fantastycznego”, okrucieństwa i wyrzeczenia Kordian patrzy przez okno.” celi, gdy ten za próbę
wynikającego z pragnień, z się zasad. Działa wbrew Diabli, Astarot (jeden z zabójstwa Cara, zostaje
chęci „zawojowania” świata w zdrowemu rozsądkowi i piekielnych „książąt”, według Za oknem bohater oczyma skazany na śmierć.
pojedynkę. sumieniu. I w tym przypadku wyobrażeń ma postać nagiego wyobraźni dostrzega pochód
Kordian nie jest wyjątkiem. To anioła w koronie umarłych – są to ofiary Laura – ukochana Kordiana,
Słowacki posłużył się kliniczny przypadek dosiadającego smoka. W despotycznych rządów Cara. starsza od niego. Traktuje
Kordianem, by wyrazić swoje romantyka – jednostki lewej dłoni trzyma węża.); Przepełnia go niepokój. młodzieńca jako osobę
poglądy. Dzięki niemu kierującej się uczuciem, Gehenna (w ujęciu biblijnym – Kordian obawia się niedojrzałą. Ignoruje jego
dokonał oceny wrażliwej, upoetyzowanej, to synonim piekła, potępienia konsekwencji swojego czynu. uczucia. Czyta wiersze pisane
popowstaniowej wędrowca, poszukiwacza i wiecznych cierpień, kojarzy Zdławiony Strachem i ręką Kordiana i będące
rzeczywistości oraz wszczął wartości i buntownika. się nie tylko z bólem przeciążony majakami wyrazem jego miłości do niej.
ideologiczną dyskusję z innym Takiego bohatera zabija fizycznym, ale i mękami Imaginacji, mdleje u progu Towarzyszy Kordianowi na
wieszczem romantycznego własne męczeństwo i to, co psychicznymi. W Kordianie carskiej sypialni. spacerach i konnych
pokolenia – z Adamem pozornie wskazywało na jego występuje jako imię – nazwa przejażdżkach.
Mickiewiczem. indywidualizm. Staje się ofiarą osobowa); Twór, Głos w Doktor – pojawia się jako
niedorzecznej ideologii i Powietrzu (głos z Niebios, w wcielenie Szatana w Dozorca w James Parku – żąda
Prawdopodobnie prototypem samego siebie. Jego imię Boga rozkazuje momencie, gdy Kordian trafia od Kordiana zapłaty za
Kordiana był Lambro (z wizerunek to portret zakończyć czarcie sztuczki, do szpitala dla obłąkanych. miejsce siedzące na ławce:
poematu Słowackiego o takim potępionego skazańca, przypomina tym samym o Daje Dozorcy palącą monetę, „Panie mój!! Pens za
tytule). We wstępie do chorego z urojenia patrioty, odwiecznym a młodzieńcowi ukazuje krzesło!...”
trzeciego tomu „Poezji” poeta który wcale „nie zasila” podporządkowaniu świata utopijność jego ideologii.
napisał: „Lambro jest to woli Boga, po jego Poznaje go z dwoma Wioletta – Kordian spotyka
szeregu wielkich wojowników,
człowiek będący obrazem wypowiedzi moce szatańskie wariatami – posłańcami, się z nią w willi we Włoszech.
tylko rejestruje się w
naszego wieku, zaprzestają działań i wszystko wskazując na szaleństwo misji Piękna dziewczyna utrzymuje,
kartotece chorych,
bezskutecznych jego znika), Archanioł (prosi Boga o Kordiana. Może być również że kocha młodzieńca, lecz gdy
obłąkanych jednostek –
usiłowań, jest to wcielone litość nad ludzkim wytworem wyobraźni chorego ów informuje ją, że stracił
szaleńców.
szyderstwo losu, a życie jego plemieniem), Chór Aniołów na obłęd bohatera. wszystkie bogactwa, nie chce
jest podobne do życia wielu POZOSTALI BOHATEROWIE (śpiewa o zależności od woli być z nim dłużej. Okazuje się
teraz mrących ludzi, o których Boga: Postaci Prologu: (koncepcje wyrachowaną egoistką,
przyjaciele piszą, czym być Postaci fantastyczne poetyckie) Pierwsza Osoba złorzeczy Kordianowi. Chłopak
mogli, o których nieznajomi „Ziemia – to plama Prologu – tożsama z traci wiarę w miłość:
mówią, że nie byli niczym.” Postaci fantastyczne (w „mesjanistyczną” koncepcją
Podobnie można osądzić Przygotowaniu) mają Na nieskończoności błękicie poezji Mickiewicza, Druga „Wioletta: Ach! Ach! Ja
Kordiana, oczywiście w charakter lucyferyczny (siły Osoba Prologu – reprezentuje nieszczęśliwa, zabrał mi
piekielne), pochodzą ze świata A Bóg ją zetrze lub wleje w nią klejnoty! (...)
aspekcie krytycznym. najpewniej przeciwników
nadprzyrodzonego i odnoszą życie
Mickiewicza, nie wierzy w
Kordian realizuje typową się do wyobrażeń człowieka o Przegrałeś moje serce razem z
Jak w posąg gliniany Adama.”) sprawczą moc poezji, Trzecia klejnotami! (...)”.
biografię bohatera tym świecie oraz do Osoba Prologu – wyraża
romantycznego, łączy w niej wiadomości biblijnych; Chmura - unosi Kordiana ze poglądy Słowackiego, Papież – Kordian spotyka się z
cechy bohatera „tworzą” liderów powstania szczytu Mont – Blanc: podważając „mesjanistyczny” głową Kościoła na audiencji.
werterycznego (postać listopadowego, korpus „Chmura: Siadaj w mgłę – projekt poezji Mickiewicza. Pragnie, by ojciec święty
Wertera z powieści J. W. oficerski Królestwa Polskiego niosęć... Oto Polska – działaj Według Słowackiego poezja pobłogosławił naród polski.
Goethego Cierpienia młodego oraz posłów na sejm. teraz!...” ma stać na straży wartości, Papież nie wyraża
Wertera) i bajronicznego przekazywać je przyszłym
Szatan – utożsamia bunt; to zainteresowania prośbą
(postać Hassana z poematu G. Strach i Imaginacja – pokoleniom, przypominać o
strącony z niebios Anioł, który ucieleśnione przeżycia przybysza, każe Polakom
Byrona Giaur). Bohatera narodowej odrębności i
zbuntował się przeciwko siedzieć cicho, czcić Cara i
werterycznego cechuje wewnętrzne bohatera, potędze oraz kształtować
Bogu, był obecny przy modlić się. Jego uwagę
wrażliwość, delikatność, portretują stany jego duszy, świadomość narodową.
tworzeniu świata, zna pochłania gadająca po łacinie
wybujała fantazja, literackie odzwierciedlają myśli i
przeszłość, potrafi przewidzieć emocje. Pojawiają się w papuga o imieniu Luterek.
fascynacje. Sam też nieraz Postaci realistyczne:
przyszłość. Wyrokuje, że Audiencja przybiera przez to
tworzy – głównie poezję. momencie, gdy Podchorąży -
nadchodzący wiek XIX Kordian – główny bohater charakter tragikomiczny.
Doświadcza zwykle Kordian zamierza popełnić
niespełnionej miłość, której „ucieszy szatany”; pojawia się występek przeciw własnemu dramatu, młodzieniec
Szewc, Żołnierz, Szlachcic –
efektem jest próba jako przywidzenie Kordiana – sumieniu i moralności – poszukujący życiowej ścieżki i
wyraziciele myśli
samobójcza. Ma problemy w niedoszły zabójca widzi Diabła zgładzić Cara. Zastępują mu sensu życia; podróżnik,
patriotycznej, przeciwnicy
ocenie rzeczywistości, wychodzącego z carskiej drogę, kiedy nocą zmierza do kolekcjoner życiowych caratu.
ponieważ jest marzycielem. sypialni, ów mówi: sypialni cesarza. Strach doświadczeń, potem żołnierz
Zwraca się ku naturze, która „przemawia biciem sercem”, – Podchorąży wyznaczający Garbaty Elegant – zasłania
portretuje stany jego duszy. „Zdławiłem cara – i byłbym go sobie specjalną misję – cel
Imaginacja „mówi oczami”. przemarsz cesarskiego
Czuje się wyobcowany ze dobił, życia: przywrócić wolność
Malowidła na ścianach orszaku, jest przedmiotem
świata. Jest indywidualistą. By
Lecz tak we śnie do ojca mijanych w ciemności komnat narodowi. kpin Szewca, Żołnierza i
posiąść wiedzę o świecie i „ożywają”, bohater odczuwa Szlachcica.
mojego podobny.”; Sługa Grzegorz – poddany
odnaleźć sens życia, wyrusza czyjąś obecność:
Kordiana, zamieszkuje wraz z Lud – obecny podczas
zazwyczaj w podróż. Czarownica – podobna do nim w szlacheckim dworku na koronacji i biorący udział w
czarownic w Makbecie
uczcie, reprezentanci: I powiem: „Boże! Boże, patrz, Pierwsze, okrutne oblicze w sadyzm. I tego nienawidzą fascynacja Laurą. Dziewczyna
Pierwszy z Ludu, Drugi z Ludu, otośmy krwawi! Wielkiego Księcia, zarysowuje w nim jego wojskowi. ignoruje młodzieńca. Zadaje
Trzeci z Ludu, Pierwszy się w Akcie III, scenie trzeciej, mu tym ból, który prowokuje
Młodzieniec, Drugi Zdjęliśmy tę krew z ludzi, aby tuż po koronacji. Przeciskający Car Mikołaj I – Słowacki w Kordiana do samobójczej
Młodzieniec, Stojący Na drzewo krzyża się przez tłum Konstanty, Kordianie wspomina próby. Żyje i już jako starszy –
Kolumnie (obwieszcza, że torując drogę dla cesarskiego koronację i zaprzysiężenie około dwudziestoletni
Wielki Książę Konstanty Lżejsze było płaczącym na orszaku, potrąca nieznajomą rosyjskiego cesarza na króla mężczyzna pragnie zdobyć
potrącił kobietę z dzieckiem), ziemskim padole; kobietę z dzieckiem. Dziecko Polski, ukazuje również wiedzę o świecie, poznać
Głosy (z ludu): Głos Daleki, wypada matce z rąk i uderza o nastroje przed i siebie: „Obym się sam ocenił,
A teraz się na twoją pokoronacyjne. Lud stolicy nie skoro świat ocenię...”
Głos Bliższy, Nieznajomy, bruk ulicy. Upadek jest
opuszczamy wolę...” cieszy się z nowego władcy,
który śpiewa pieśń o śmiertelny. By zatuszować Wyrusza w podróż po
narodowym letargu i tajonym ślady tragedii, żandarmi bo oznacza to utratę wolności Europie.
Dozorca w szpitalu
buncie. natychmiast ścierają krew z i tożsamości narodowej,
obłąkanych – prowadzi
ulicy i uprowadzają podporządkowanie obcemu Stara się „wyprorokować” cel
Doktora (Diabła) do sali, w
Spiskowi – spiskowcy w zrozpaczoną kobietę. Tego mocarzowi. Wyrazicielami życia. Wiadomości, które
której przebywa Kordian.
liczbie stu pięćdziesięciu „brutalnego” szkicu dopełnia tych poglądów są Szlachcic, zdobywa jako podróżnik nie
Szatan podaje mu parzącego
pięciu (wynik podczas fragment sceny siódmej Żołnierz i Szewc. Nowy należą do optymistycznych.
dukata.
głosowania dotyczącego również z Aktu III. Książę monarcha wydaje się mieć Świat wydaje się zbyt
kwestii zabójstwa cara, pięciu Dwóch szaleńców – wystawia na publiczne surowe oblicze. Kraj obiegają trywialny, drwi z wartości,
za zbrodnią, pozostali przedstawia ich Diabeł, pośmiewisko jednego ze wieści o jego tyrani: autorytetów. Rozmowa z
przeciw). ukazując Kordianowi swoich podopiecznych – represjach stosowanych Dozorcą w londyńskim James
nierealność jego ideologii i Podchorążego – Kordiana, wobec nieposłusznych Parku przekonuje Kordiana o
Prezes – drwi z niego i ubliża mu. obywateli, masowych dominacji pieniądza. W Dover,
bezsens (głupotę)
siedemdziesięciodziewięciolet Rozkazuje żołnierzowi wywózkach na Sybir - na nadmorskiej skale bohater
jednostkowego poświęcenia.
ni mężczyzna, uosabia wypełnić z pozoru prześladowaniach wrogów kontempluje twórczość
Jeden z wariatów udaje
poglądy antyrewolucyjne, boi caratu. Despotyzm jego Szekspira, ale poezja wydaje
drzewo krzyża, które dźwigało niewykonalne zadanie:
się konsekwencji zamachu, rządów zaznacza się w mu się bez znaczenia, jej sens
konającego Chrystusa – uważa przeskoczyć przez szpaler
głównie politycznych. wzniesionych bagnetów: momencie skazania Kordiana ulega deformacji w zderzeniu
to za swoje posłannictwo,
Racjonalny, myśli na śmierć, mimo iż żołnierz z rzeczywistością. Poetycki
drugi (wariat) wypełnia
perspektywicznie, wiedzie z „(...) Ha, ty psie, masz bohatersko ocalił swój honor. urok zabija proza
podobną misję – pozuje na
Kordianem - Podchorążym gorączkę, ale ciało zdrowe? Mikołaj nie zgadza się codzienności. Życie
mitycznego Atlasa
ideologiczną polemikę,
podtrzymującego nieboskłon, (...) wówczas z decyzją brata - diametralnie różni się od
podczas której wyjaśnią swoje Konstantego, któremu lirycznych wizji i marzeń.
w przeciwnym razie niebo
obawy: Teraz, psie! Siadaj na koń... I Podchorąży podlega. W ten
spadnie na ziemię i ludzkość
leć z nim do diabła!” sposób podważa autorytet W bogatej włoskiej willi
„A kiedy się na Polskę zginie. Obydwaj uważają, że
Księcia i ignoruje jego opinię spotyka Wiolettę. Pomimo
wszystkie ludy zwalą, ocalają świat. Są przekonani o Przypuszczalnie Wielki Książę jako równoległego rządcy niemiłych doświadczeń z
konieczności ofiary, jaką ma na sumieniu również (Konstanty sprawował Laurą, nadal próbuje uwierzyć
Wielu przecie postawisz ponoszą: gwałt i zabójstwo dokonane faktyczną władzę w w moc miłości. Wiloletta
wojska? wielu ludzi? na młodej Angielce jednak nie docenia i nie
„Pierwszy Wariat: Królestwie).
(wspomina o tym Car Mikołaj rozumie siły uczucia, ją także
Czym zbrojnych? Czy sztyletu I podczas kłótni z bratem –
Jam nie osoba, jam się dawno Dochodzi do konfrontacji zdominowała potęga
zakrwawioną stalą?” Akt III, scena dziewiąta).
w krzyż zamienił. między przywódcami i pieniądza. Zapewnia
Ksiądz – pięćdziesięcioletni burzliwej kłótni. Bracia adoratora o miłości, lecz gdy
Ja byłem krzyżem w Chrystusa Z drugiej strony, oblicze „zarzucają się” wzajemnymi ów wyznaje, iż stracił cały
mężczyzna, jest wyrazicielem Księcia „łagodnieje”, gdy
niepokojów moralnych, męce, (...) pretensjami, wśród których majątek złorzeczy mu. Nie
widzimy go, jak z pojawia się i ta dotycząca stara się nawet zatrzymać
obawia się etycznych determinację usiłuje ocalić od tronu. Korona pierwotnie
Drugi Wariat: (...) Nieba sufit kochanka. Miłość, jak się
konsekwencji czynu, śmierci Kordiana. W tamtej
laurowy należała się Konstantemu okazuje, także można kupić.
przemawia przez niego wiara chwili potrafi obrócić się
w Boga i ustanowione przez (jako starszemu) ale Kordian wyjeżdża.
Trzymając na tej dłoni, przeciwko Carowi. Widać
Stwórcę prawa. Zbrodnię „sprzedał” ją Mikołajowi (na
zasłaniam świat cały. (...)” wtedy wyraźnie antagonizmy życzenie najstarszego z braci – By ocalić choć jeden autorytet
(zamach na cara) postrzega istniejące pomiędzy Aleksandra I, wcześniejszego moralny, bohater odwiedza w
jako niewybaczalny grzech, Postaci historyczne: Konstantym a Mikołajem.
zło: króla Polski). Problem sukcesji Watykanie papieża. Błaga go o
Konstanty wypomina Carowi, tronu jest źródłem konfliktu litość i błogosławieństwo dla
Kuruta – wyraża opinię
że zrzekł się tronu na jego pomiędzy tymi dwoma cierpiącego ludu – dla
„Sam Bóg nie pozwoli, potwierdzającą
korzyść, lecz nie znaczy to, że postaciami. Ostatecznie Polaków. Lecz i tu boleśnie się
przypuszczenia Wielkiego
Aby zbrodnia, w kościelnym nie posiada żadnej władzy. Po Mikołaj musi ulec i podpisać rozczarowuje, bo ojciec święty
Księcia Konstantego, że
rozwinięta domu, swojej stronie ma wszystkie akt ułaskawienia dla Kordiana, zajmuje się bardziej swoją
Kordianowi nie uda się
bagnety w Królestwie – ponieważ Konstanty grozi ulubienicą – papugą
przeskoczyć przez szpaler
Miała ogień błyskawic ze podlega mu całe polskie użyciem podległej mu armii i Luterkiem niż losem
bagnetów. Kuruta Dmitrj
skrzydłami gromu. wojsko. Ponadto podziwia i zbiorowym buntem: „Car: cierpiętników. Ignoruje
Dmitrijewicz (1770 – 1838) –
żywi szacunek dla walecznych, Brat przeprasza...” prośbę przybysza:
Bóg, co zabójców rzuca w rosyjski generał, faworyt
odważnych wojaków. Po
piekielne ogniska!” Wielkiego Księcia
zwycięskim skoku gwarantuje HISTORIA DOJRZEWANIA „Niech się Polaki modlą czczą
Konstantego, szef sztabu w
Kordianowi wolność: GŁÓWNEGO BOHATERA cara i wierzą... (....)
Starzec z Ludu – wojskach polskich, litewskich i
„sympatyzuje” z planem gwardyjskich. „Cóż ci, mój druhu? No! no! Na pobitych Polaków pierwszy
Jak każdy młody człowiek, tak
Kordiana, jego cel uznaje za chwat młodzieniec! (...) i piętnastoletni Kordian klątwę rzucę.”
słuszny, sądzi, że zbrodnia Wielki Książę Konstanty – w
Kordianie ukazany jest z przeżywa rozterki typowe dla
popełniona w imię wyższego Ręczę za twoje życie (...)” wieku dojrzewania. Próbuje Świat nie przystaje do wizji
celu zostanie wybaczona, dwóch perspektyw: jako Kordiana, jest zbyt trywialny,
ciemiężący lud i wojskowych określić siebie, szuka
znajduje argumenty na jej Jest dumny ze szkolonych brak w nim miłości, poezji. Od
tyran, despota oraz życiowego celu, chce wybrać
usprawiedliwienie: przez siebie podchorążych, bo nikogo nie można oczekiwać
jednocześnie jako przełożony, właściwą ścieżkę
są mężni i zdeterminowani. wsparcia duchowego. Bohater
który dba o wizerunek postępowania. Gnębią go
„Stanę przed Bogiem obok Jako dowódca (przełożony) czuje się wyalienowany.
podległego mu wojska, wątpliwości natury
jakiego mocarza, uważa, że żołnierze muszą być Pozostaje sam. Wyrusza na
troszczy się o los żołnierzy, egzystencjalnej, doświadcza
mu posłuszni, dlatego szczyt Mont – Blanc, by zbliżyć
Co się codzienną zbrodnią we wraz z nimi dzieli radość z pierwszych uniesień
opowiada się za surową się do Boga i Jemu
łzach ludu pławi; sukcesów i przeżywa porażki. miłosnych. Jego uczucie to
dyscypliną, popadając czasem opowiedzieć o swoich
doświadczeniach i marnej Imaginacja – „Obie Władze” Najwyższego Naczelnika Siły szablami. Wówczas odzywa władcą Polski, nie dokonał
życiowej wiedzy – nie pozwalają mu dokonać Zbrojnej Narodowej się Żołnierz (uczestnik ceremonii koronacji. Po jego
nieetycznego uczynku – (Tadeusza Kościuszkę) powstania śmierci uczynił to car Mikołaj.
„Modlitwa ludzka, po tych zbrodnia jawi się jako ohydny, pułkownikiem (stopień kościuszkowskiego), który na
lodach droga haniebny akt. Przerażony oficerski). Pod koniec widok broni, w obecnej Po koronacji (scena trzecia)
spiskowiec mdleje u progu powstania dostał się w ręce sytuacji, chętnie porwałby się nieprzychylne komentarze
Myślom płynącym do Boga.” komnaty cara. Przegrywa Rosjan (pojmali i wydali go do walki: nasilają się. Pierwszy i Drugi z
wewnętrzna walkę. Obnaża Prusacy). Po wyjściu z Ludu oraz Szlachcic dowodzą,
Mówi jeszcze o poezji – „Oj, dobrze cesarzowi, że że cesarz nie będzie
ona tragizm tej postaci, więzienia (1796), osiadł w
mógłby władać ludzkimi polskie szablice dotrzymywał konstytucyjnej
ukazuje niemoc bohatera i Wilnie, gdzie prowadził
umysłami i być „najwyższą przysięgi, raczej złamie
konflikt wewnętrznych działalność konspiracyjną.
myślą wcieloną”, ale po co, Spią sobie na poduszkach...” zawarte w niej prawa. Zbliża
wartości. Ponownie go aresztowano i
jeśli w poezji nie tkwi żadna się Wielki Książe Konstanty,
wywieziono w głąb Rosji. Po
siła. Kordian zwierza się Jego walka dowodzi Słysząc pierwsze takty pieśni: ale jego nadejście poprzedza
powrocie ze zsyłki, nie
Stwórcy: beznadziejności ofiary tak, jak angażował się już w życie „Boże, zachowaj króla” (God kobiecy krzyk. Książę wytrącił
beznadziejne były próby save the King – ang.), Żołnierz kobiecie dziecko. Maleństwo
„Uczucia po światowych publiczne, poświęcił się
określenia rzeczywistości. przekręca jej słowa i śpiewa: nie żyje, bruk zalany krwią
opadały drogach... pisaniu. Pośmiertnie wydano
Kordian stworzy kolejny „Boże, pochowaj nam króla!” zostaje szybko uprzątnięty,
dwa tomy jego pamiętników –
poetycki mit – mit, który zdoła w 1830 i w 1899 roku. Stary wojak reprezentuje dwóch żandarmów
Gorzkie pocałowania kobiety postawę patriotyczną. Kiedyś
– kupiłem... obalić jedynie śmierć wyprowadza zrozpaczoną
bohatera. Czy tak się stanie, Szewc reprezentuje w walczył o wolność, aktualnie matkę. Tłum nadal pozostaje
czy oficer wyceluje w utworze patriotyczne jest świadkiem jej zabijania, obojętny – obserwuje tylko
Wiara dziecinna padła na
skazańca? – to pozostanie mieszczaństwo. Podczas odebrania ostatniej nadziei na całe zajście, a wkrótce potem
papieskich progach...”
zagadką równą próbie rozmowy ze Szlachcicem, nią. Cierpi, widząc rwie sukno rozłożone na
Mimo zawodu, jakie sprawiło zinterpretowania świata. dotyczącej grubego piwowara skrzywdzoną Ojczyznę. W estradzie i udaje się na ucztę.
mu życie, czuje w sobie jego zesłanego niegdyś na ciężkie głębi duszy jest Na placu rozstawiono beczki z
moc – zamierza zbuntować się OBRAZ POLSKIEGO roboty w głąb Rosji, a buntownikiem, nie lęka się winem – można wznosić
przeciwko światu. Po utracie SPOŁECZEŃSTWA W przybyłego na uroczystość otwarcie wyrażać swoje toasty za zdrowie nowego
nadziei, pozostała tylko ta KORDIANIE (SĄD NAD koronacji, Szewc wyraża swój poglądów. władcy. Nagle daje się słyszeć
jedna – bunt. W ten sposób POLAKAMI) krytyczny stosunek do Śpiew Nieznajomego. Ów nuci
Orszak cesarski przybliża się,
może oprzeć się i odrzuci „widowiska” związanego z pieśń o narodowym śnie.
Słowacki nie kreśli w ale sylwetkę przyszłego króla
materialną, beznamiętną i oczekiwaniem na cara, Liryczną wypowiedzią tej
Polski zasłania nagle Garbaty
bezduszną rzeczywistość. Nie Kordianie pełnego, zwłaszcza, że obecność na nim postaci Słowacki akcentuje
konkretnego obrazu polskiego wręcz uwłacza narodowej Elegant. Dyskutując i drwiąc z
zamierza cofać się do świata pasywność narodową –
społeczeństwa, zarysowuje kaleki, mężczyźni nie
marzeń, opowiada się za godności. Sam bierze w nim niezdecydowanie na walkę i
głównie szkic nastrojów zauważają cesarza. Garbaty
praktycznym działaniem – za udział, ponieważ w pewien niemożność jej podjęcia.
społecznych przed i po Elegant, niczym wysłannik
czynem. Hasło: „Polska sposób odczuwa narodową Batalię w obronie wolności
tajnych służb, odwraca ich
Winkelriedem narodów” staje koronacji oraz snuje osobiste klęskę – powierzenie kraju może podjąć tylko garstka
refleksje dotyczące zbiorowej obcemu władcy (zaborcy): uwagę. Lud, jak widać,
się jego mottem. Kordian bojowców (spiskowców) –
rewolucji. Widać to wyraźnie traktuje przygotowania do
przemienia się z śpiewa o tym Nieznajomy:
w Akcie III, scenach: „Któż mu tu przyjść radził? koronacji raczej obojętnie,
niedojrzałego, zagubionego
pierwszej, trzeciej i czwartej. bardziej jako widowisko, „Pijcie wino! idźcie spać!
młodzieńca w żołnierza –
Wstyd mu biją te kotły i maskaradę. Jest raczej
patriotę. Dokonuje się w nim
W scenie pierwszej wstydem gra trąba, bezsilny, zastraszony. My weźmiemy win puchary,
przemiana.
obserwujemy tłum oczekujący Pojawiają się i głosy
Przenosi się do Warszawy, na przejście cesarza (Mikołaja Chyba żywot kulami i siarką patriotyczne: Szewc, Szlachcic, By je w śklanny sztylet zlać.
gdzie kryje się pod maską I), który ma być koronowany nasadził Żołnierz, co oznacza, że część
na króla polskiego. Lud społeczeństwa nie Niech ten sztylet silne ramię
Podchorążego. W lochach
wyczekujący monarchy I chce się u nóg cara akceptowała rządów nowego
katedry św. Jana usiłuje W piersi wbije i załamie...”
komentuje to ważne rozprysnąć jak bomba.” monarchy i chętnie by się
sprowokować spiskowców do
buntu. Pragnie, by poparli wydarzenie. Odzywają się przeciw niemu zbuntowała.
Szlachcic również jest Tym samym poeta podkreśla
pomysł zamachu na cara, lecz głosy z tłumu – niektórzy wyrazicielem myśli Szewca, rolę działań konspiracyjnych,
wnioskują o okrucieństwie Geneza koronacji – Święte
żołnierze wahają się. Krępują mówi jednak nieco innym nie zdając sobie jednak
władcy. Sądzą, iż jego rządy Przymierze i traktat wiedeński
ich względy moralne czynu i językiem – bardziej sprawy, że dla wzniecenia
obawa o jego niepowodzenie. mogą być krwawe, zwłaszcza
metaforycznym, przez co W 1815 roku mocarstwa rewolty, potrzebne jest
Ostatecznie nie aprobują jeśli zaczną się wystąpienia
obydwaj się nie rozumieją: europejskie (Rosja, Austria i skumulowanie wszystkich sił
zabójstwa. Podchorąży zrywa zbrojne przeciwko narzuconej
Prusy) związały się tak (nie tylko aktywnych,
maskę z twarzy i zebrani władzy:
„Szlachcic: zwanym Świętym chętnych do walki patriotów i
odkrywają jego tożsamość: Przymierzem. Jego celem było spiskowców, również mocy
„Te wielkie rusztowanie... jeśli
„To Kordian! Kordian! (...)” Ten szewc pojął honoru i niedopuszczenie do zmian drzemiącej w zmęczonym
naród zbroi,
zemsty prawidła. społecznych w Europie, narodzie) – pobudzenie
Decyduje się w pojedynkę społeczeństwa do
To będą ścinać głowy...” przeciwdziałanie wszelkim
zrealizować inicjatywę (...) O! zgrajo przebrzydła, ogólnonarodowego buntu.
ruchom rewolucyjnym,
zamachu, zagrać rolę Wśród zgromadzonych
Kto twoje berło kupi, kij spiskom i dążeniom do
bohaterskiego Winkelrieda. znajdują się przedstawiciele Jeden z artykułów nadanej
pastucha kupi... obalenia istniejących dynastii.
Wie, że po wykonaniu zadania różnych stanów: Szewc, przez Aleksandra I Ustawy
Traktat wiedeński postanawiał
czeka go śmierć. Nie pragnie Szlachcic, Żołnierz. Konstytucyjnej Królestwa
Szewc: o utworzeniu królestwa
sławy, pragnie wolności dla Polskiego głosił: „Wszyscy
konstytucyjnego na terenie
kraju. Sądzi, że zabójstwo Postać Szewca Słowacki Nasi Następcy do Królestwa
Cha! Cha! Cha! jak się części ziem Księstwa
władcy – tyrana okaże się utożsamił najpewniej z Polskiego powinni się
szlachcic czerwony Warszawskiego. Królestwo to
zbawienne dla losów Polski. reprezentującym tradycje koronować, jako Królowie
jendyczy!...” miała łączyć z Rosją unia
Morderstwo jednak godzi w rewolucyjne Janem Kilińskim, Polscy, w Stolicy podług
dynastyczna, czyli obydwa
wartości moralne, w kodeks związanym z Warszawą. W Nagle pojawia się orszak obrządku, jaki ustanawiamy, i
kraje winny funkcjonować
żołnierza, jest występkiem kwietniu 1794 roku, podczas cesarski i lud zaczyna wykonują następującą
niejako odrębnie, tyle że pod
przeciw Bogu. Kiedy Kordian walk powstańczych wiwatować: „Niech żyje! przysięgę: <Przysięgam i
berłem jednego władcy.
jest bliski realizacji celu, (powstanie kościuszkowskie) niech żyje!” Pierwszy z Ludu przyrzekam przed Bogiem i na
Cesarz rosyjski miał przybrać
przemierzając drogę do Kiliński stanął na czele ludu bacznie obserwuje pochód, Ewangelię, iż Ustawę
tytuł króla polskiego.
sypialni cesarza, jego psychika stolicy. W lipcu tego samego Drugi z Ludu zauważa starca Konstytucyjną zachowywać i
Aleksander I (brat Mikołaja I i
zaczyna się buntować. Strach i roku został mianowany przez niosącego złotą poduszkę z
Konstantego), mimo że był
zachowania jej wszelkimi a.wieczorny odpoczynek w
siłami przestrzegać będę.>” londyńskim James Parku.

Obojętność tłumu b.Kordian w Dover (Anglia) –


podkreślona została także w fascynacja Szekspirem.
scenie egzekucji Kordiana (Akt
III, scena ostatnia). Lud c.spotkanie z Wiolettą we
biernie czeka na wykonanie Włoszech.
wyroku na młodym żołnierzu,
apatycznie uczestniczy w d.wizyta w Watykanie –
scenie planowanego audiencja u papieża.
zabójstwa.
e.monolog na Mont – Blanc.
O braku umiejętności
5.Akt III – Bunt Kordiana.
organizacyjnych w
przygotowaniach do zamachu a.Lud przed koronacją.
na cara oraz o nierealności
działań bojowych, Słowacki b.Koronacja cara Mikołaja I na
wypowiada się też w scenie króla Polski.
czwartej (Aktu III). Spiskowcy,
mimo pragnienia zniszczenia c.Spotkanie spiskowców –
caratu i przywrócenia kwestia zamachu na cara.
ciemiężonemu krajowi
wolności, również okazują się d.Podchorąży - Kordian w roli
bierni, zastraszeni. Ulegają bojownika o wolność –
wpływowi Prezesa, nieudana próba zabicia
reprezentującego tutaj cesarza.
dyplomatów i przedstawicieli
e.Umieszczenie Kordiana w
politycznych, którzy lękali się
szpitalu dla obłąkanych.
konsekwencji zarówno
zamachu, jak i walki zbrojnej f.Wyrok śmierci na Kordiana.
oraz Księdza – ten symbolizuje
aspekty moralne, hamulce g.Wyczyn Kordiana –
etyczne (zabicie carskiej pokonanie piramidy z
familii byłoby nieetyczne, bagnetów.
niezgodne z normami
społecznymi i moralnymi) h.Kłótnia Cara z bratem –
Wśród stu pięćdziesięciu Wielkim Księciem
bojowników, pięciu jest Konstantym.
zdecydowanych na konkretne
działanie. Ostatecznie tylko i.Kordian w oczekiwaniu na
Kordian (popierany przez egzekucję.
Starca z Ludu) decyduje się
wprowadzić w czyn spiskową
teorię, ale jego samotne
działanie okazuje się wkrótce
nadaremne.

Ocena społeczeństwa w
„Kordianie” wypada niezbyt
dobrze. Lud okazuje się
nieprzygotowany do walki i
zastraszony, teorie
konspiracyjne nie mają szans
realizacji, ponieważ brak im
aprobaty i narodowego
poparcia.

PLAN WYDARZEŃ

1.Przygotowanie – stworzenie
przywódców powstania
listopadowego.

2.Prolog – idee poezji.

3.Akt I – Młodość Kordiana.

a.pesymistyczne refleksje
Kordiana.

b.opowieści sługi Grzegorza.

c.miłość Kordiana do Laury.

d.nieudana próba
samobójcza.

4.Akt II – Wędrówka Kordiana.

You might also like